Віды інтэрферэнцыі: фанетычная, акцэнтная, лексічная, словаўтваральная, граматычная

Словаўтваральная  інтэрферэнцыя. У беларускай мове, як і ў рускай, марфемны спосаб утварэння слоў самы прадуктыўны. Але правапіс слоў, утвораных суфіксальным, прэфіксальным спосабам, ажыццяўляецца па фанетычным і марфалагічным прынцыпах: рассыпаць, узлёт, мноства, хараство, купецкі, мастацкі, палескі – фанетычны прынцып; любанскі, французскі, грамадскі - марфалагічны прынцып (рус. рассыпать, взлёт, множество, любаньский, полесский, купеческий, французский). 

Акцэнтная інтэрферэнцыя. Націск у рускай і беларускай мовах можа супадаць і можа адрознівацца месцам націску. 

Адрозненне: 
 
(бел.) крапіва – (рус.) крапива 
аптовы - оптовый 
зачытаны - зачитанный 
нажніцы - ножницы

Супадзенне: 
 
дагавор – договор 
кулінарыя – кулинария 
дыспансер – диспансер 
пісьменнасць – письменность

 

Кожны адзначаны выпадак  моўнай інтэрферэнцыі і будзе інтэрферэмай.

Блізкароднасны характар беларускай і рускай моў абумоўлівае  шматлікасць і ўстойлівасць памылак  пры маўленні ў той ці іншай  мове. Аднак яны, як правіла, не ўплываюць  на працэс разумення выказванняў  як на беларускай, так і на рускай мовах. Таму праблема інтэрферэнцыі  для беларуска-рускага двухмоўя стаіць, пераважна, як праблема культуры беларускай і рускай моў ва ўмовах двухмоўя.

 

 

 

3.Стан  і перпектывы развіцця мовы 

Беларуская мова на сучасным этапе не выкарыстоўваецца як дзяржаўная ў розных сферах жыцця рэспублікі, не з’яўляецца рэальным сродкам зносін нацыі. Выкарыстоўваецца ў культурных мерапрыемствах, у перыядычныхвыданнях і г. д., але выкарыстанне яе нешырокае, звужанае. Якія перспектывы развіцця беларускай мовы? Тут можна адзначыць такія кірункі:

• яна поўнасцю выцесніцца з ужытку рускай мовай і захаваецца ў гутарковым стылі ;
• ужыванне яе будзе абмежавана пэўнымі сферамі дзейнасці народа (афіцыйна-справавой, публіцыстычнай);
• мова застанецца ў мастацкім стылі, у мастацкай літаратуры.

Беларуская мова – развітая мова свету, і дзякуючы таму, што  на ёй пішуць творы, роднай мовай яе лічаць большасць насельніцтва Беларусі, яна мае магчымасці развівацца, то можна сцвярджаць, што мова не знікне, яе лёс залежыць ад кожнага грамадзяніна Беларусі.

ГЛАСАРЫЙ

 
Двухмоўе – практыка папераменнага  карыстання дзвюма мовамі. 
“Білінгвізм (ад лац. bi – «двойчы» і lingua – «мова») — 1) гэта суіснаванне ў чалавека ці ва ўсяго народа дзвюх моў, звычайна першай – роднай, і другой – набытай”; 2) функцыянаванне дзвюх моў на адной тэрыторыі, у адным этнічным асяродку. 
Інтэрферэнцыя – гэта адхіленне ад нормаў у мовах, якія кантактуюць. Парушэнне нормаў звязана з тым, што пры маўленні на адной мове ўжываюцца.элементы.другой. 
Фанетычная інтэрферэнцыя – пранікненне спецыфічных фанетычных рыс з адной.мовы.ў.другую. 
Акцэнтная інтэрферэнцыя – інтэрферэнцыя, якая звязана з разыходжаннямі ў націску.ў.рускіх.і.беларускіх.лексемах. 
Лексічная інтэрферэнцыя – інтэрферэнцыя, якая выклікана наяўнасцю разыходжанняў або частковага падабенства ва ўласналексемным і семантычным аспектах беларускай і рускай моў.  
Словаўтваральная інтэрферэнцыя – несупадзенне словаўтваральных фармантаў аднакаранёвых беларускіх і рускіх слоў. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ЛІТАРАТУРА

1. Азарка В.У., Васілеўская А.С., Круталевіч  М.М. Беларуская мова: спецыяльная  лексіка. - Мн.: БДПУ, 2004. - 207 c.

2. Антанюк Л.А. Беларуская навуковая  тэрміналогія: Фарміраванне, структура,  упарадкаванне, канструяванне, функцыяніраванне. - Мн.: Навука і тэхніка, 1987. - 240 с. 

3. Беларуская мова: У 2 ч.: Ч 1: Падруч. для навучэнцаў педвучылішчаў  і каледжаў / Я.М. Адамовіч, Л.А.  Акаловіч, С.К. Берднік і інш.: Пад  агульн. рэд. Л.М. Грыгор'евай. - 3-е  выд., перапрац. і дап. - Мн.: Выш. шк., 1998. - 330 с. 

4. Булыка А.М. Моўная сітуацыя  ў БССР. Беларуская лінгвістыка,  выпуск № 36, - Мн., 1989. - С. 3-10.

5. Булыка А.М. Слоўнік іншамоўных  слоў. - Мн.: Народная асвета, 1993. - 398 с. 

6. Булыка А.М. Слоўнік іншамоўных  слоў: У 2 т. Т. 1: А-Л - Мн.: БелЭН, 1999. - 736 с. 

7. Булыка А.М. Слоўнік іншамоўных  слоў: У 2 т. Т. 2: М-Я - Мн.: БелЭН, 1999. - 736 с. 

8. ГОСТ 16487083. Делопроизводство и архивное  дело. Термины и определения. М. 1987.

9. Давыдова Э.Н. Делопроизводство: Учебно-практическое руководство  / Э.Н. Давыдова, А.Е. Рыбаков. - 6-е  изд., стереотип. - Мн., ТетраСистемс, 2002, - 288 с. 

10. Доклады Белорусского государсвтенного  университета информатики и радиоэлектроники: Электроника, материалы, технологии, информатика, экономика и управление. - Мн., 2005. - № 4, - 100 с. 

11. Каўрус А.А. Дакумент па-беларуску.  Справаводства. Бухгалтэрыя. Рыначная  эканоміка. - Мн.: Беларусь, 1994. - 160 с. 

12. Квасов Н.Т. Элементы квантовой  механики и статистической физики: Учеб. пособие по курсу «Физика»  для студ. всех спец. и форм  обуч. БГУИР / Н.Т. Квасов. - Мн.: БГУИР, 2004. - 63 с.: ил.