Қазақстандағы көші-қон процестері

- Екінші дүниежүзілік  соғыс жағдайына байланысты республикамызға  эвакуацияланғандар саны 1941-1943 жж. аралығында 484149 адам болса, кеңестік жүйеніңдепортациясына  ұшырап, қуғындалған халықтар одақ  бойынша 100% деп алсақ, 1949 ж. 1-қаңтарындағы  мәлімет бойынша 36% Қазақстанға  тиесілі болған. 
- 1953-1959 жж. Қытай Халық Республикасынан Қазақстанға келгендер саны 100 мыңнан аса көрсеткіште болғандығына мұраға қорларында сақталған деректер дәлел бола алады. Осы аталған жылдар аралығындағы көші-қонда қазақтармен бірге орыс, татар, ұйғыр, дүнген, өзбектер де келгендігі көрсетілді.

- Соғыстан кейінгі 1946-1959 жылдар аралығындағы көші-қон  қозғалысында елімізге 1 миллионнан  аса өзге ұлт өкілдері қонысаударылғандығы  анықталды.

- Көшірілген халықтардыңқұқықтық  жағдайы кеңестік кезеңде өрескел  іс-әрекеттермен бұзылып, қуғын-  сүргінге ұшыратылғандығы анықтала  түсті.

- Көп ұлтты Қазақстан  халқыныңбілім деңгейі, мамандықты  құрылымы, ұлттар арасындағы қарым-қатынастыңерекшелігі  тіпті тіл мәселесініңтуындауы  да сол кездегі партия басшылығымен  жүргізілген көші-қон саясатыныңзардабы  екендігі нақтыланды. 
 

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 
 
1 Тынышпаев М. История казахского народа: Учеб. пособие. -Алматы: Қазақ Университеті, 1993. -С.224; Шонанұлы Т. Жер тағдыры – ел тағдыры. -Алматы: Жазушы, 1999. -224 б.; Есболұлы М. Түркістанда келімсектерге арналған аудандарда жер мғселесі. -Ташкент: Түркістан Мемлекеттік баспасы, 1923. -62-б.; Асфендияров С. История Казахстана. 2-е издание. -Алма-Ата: Қазақ Университеті, 1993. -304 с.; Рысқұлов Т. Собрание сочинений. В 3-х томах. -Т.2. -Алматы, 1997. -350 б.; Сғдуақасұлы С. Таңдамалы. 2-том. –Алматы: Алаш мұрасы, 1993. -86-б. 
2 Донич А.Н. Народонаселение Казахстана // Народное хозяйство Казахстана. -Кзыл-Орда, 1928. -№ 11-12. -4-39-бб; Турблаевич Н.Д. Естественное движение сельского населения Казахской ССР за 1924-1928 гг. // Народное хозяйство Казахстана, 1930. -№ 1-2. –C. 91-99. 
3 Нусупбеков А.Н. Формирование и развитие советского рабочего класса в Казахстане (1917-1940 гг.). -Алма-Ата: Наука, 1996. –С. 241; Абжанов Х.М. Сельская интеллигенция Казахстана в условиях совершенствования социализма. -Алма-Ата: Наука, 1998. -192 с. и.др. 
4 Гладышева Е.Н. О взаимовлиянии миграции национального состава населения. -М.: Статистика, 1973. -256 с.; Бекмаханова Н.Е., Кабузан В.М. Русско-украинская миграция в Казахстане в ХІХ начало ХХ вв. // Известия АН КазССР. Серия общественных наук, 1982. -№ 2. –С.20. 
5 Абылхожин Ж.Б., Козыбаев М.К., Татимов М.Б. Казахстанская трагедия // Вопросы истории, 1989. -№ 7. –С.25-36.; Абжанов Х.М. О чиленности и составе сельской интеллигенции Казахстана (40-50-е гг.) // Известия АН КазССР. Серия обществ. наук, 1989. -№ 4. -С. 23-29. 
6 Асылбеков М.Х., Галиев А.Б. Социально-демографические процессы в Казахстане (1917-1980 гг.). -Алма-Ата: Ғылым, 1991. -252 с. 
7 Қойгелдиев М.Қ., Омарбеков Т. Тарих тағылымы не дейді? -Алма-Ата: Ана тілі, 1993. -208 б. 
8 Алексеенко Н.В. Сельское население Казахстана. Автореф. ... д.и.н. -Алматы, 1994; Такижбаева Н.З. Изменение социальной и национальной структуры сельского населения Казахстана (1946-1992 гг.). Автореф. ... д.и.н. -Алматы, 1999. –С.21. 
9 Айымбетов С. 1926-1939 жылдар аралығындағы Қазақстан халқының этно-демографиялық жғне ғлеуметтік құрамындағы өзгерістер. Т.ғ.к. дисс. -Алматы, 1998. -190 б; Кожекеева Л.Т. Изменения в социально-демографической структуре населения Казахстана накануне и в годы Великой Отечественной войны (1939-1945). Автореф. ... к.и.н. -Алматы, 1997. -147 б; Козыбаев М.К., Алдажуманов К.С. Тоталитарный социализм: реальность и последствия. -Алматы: Фонд «ХХ век», 1997. -28 с. 
10 Сдыков М.Н. Население Западного Казахстана. История и формирования и развития (1897-1989 гг.). -Алматы: Ғылым, 1995. -220 б; Төлекова М.К. Жетісу өңірі халқының ғлеуметтік-демографиялық дамуы (1897-1999 жылдар). Т.ғ.д. ... автореф. -Алматы, 2003. -51 б. 
11 Мендикулова Г.М. Исторические судьбы казахской диаспоры. Происхождение и развитие. -Алматы: Ғылым, 1997. -261 б.; Коновалов А.В. Казахи Южного Алтая. –Алматы: Қазақстан, 1996. –С.16. 
12 Құдайбергенова А.И. Қазақстан халқының ғлеуметтік жғне ұлттық құрамындағы өзгерістер (1939-1959 жылдар). Т.ғ.к. ... автореф. -Алматы, 2000. -30 б. 
13 Ковальская С.И. Проблемы историографии миграции населения Казахстана (ХVІІІ-ХХ вв.). Дисс. ... к.и.н. -Алматы, 1997. -223 б; Асылбеков М.Х., Төлешова Л.Х. Қазақстан тарихи демографиясының даму белестері. -Алматы: Өркениет, 2002. -144-б. 
14 Асылбеков М.Х., Алтаев А.Ш. Историко-демографические исследования в Казахстане: тенденции, современное состояние и перспективы // Отан тарихы, 1999. -№1. -28-б.;