Этноәеуметтану пәінің қалыптасуы

Батыстағы элеуметтану сөздігінен "этноәлеуметтану"деген сөзді  таба алмайсын, онда бүл пэнді "этникааралық қатынастар элеуметтануы" деп аталады. Этникалық топтардың элеуметтік дамуын жеке бағыт ретінде қарастырмаған. Егерде қарастырған жағдайда дамушы халықтардың элеуметтік дамуын зерттеген.

Тағы бір ерекшелігі зерттелу объектісінде. Зерттеу жүргізген кезде негізгі  объектілер арнайы қүрылған жас лагердің іс-эрекеті, кемедегі топпен болған жағдайға талдау жасау. А. Инкелесаның басқаруымен өткізілген Гарвард жобасы элеуметтік жэне мэдени аспектілердің дамуы туралы Аргентина, Чили, Үндістан, Израил, Пакистан, Нигерияда зерттеулер жүргізілді. Зерттеулерді талдай келе, 70-80жылдарда АН КСРО-дагы этнология (сол кездегі-этнография) Институтындағы "Оптимизация социально-культурных условий развития и сближения наций" атты жобадағы жүргізген зерттеулермен сай келетіні анықталды.

Көптеген зерттеушілердің  элеуметтік зерттеу эдісі этникалық  топтардан жиналған материалдар  бойынша зерттеліп, қазіргі отандық этноэлеуметтануды кең қолдануда.

Әлеуметтанудың теориялық негізінде  этноэлеуметтанудың қалыптасуы

Қоғамдағы қарым-қатынастың өзгеруі, халықтың әлеуметтік-территориялық  дамуы, халықтар арасындағы элеуметтік байланыстың қарқынды дамуы үлттың тағдырына өз эсерін тигізеді.Бүл элеуметтік проблемалар этнографиялық талдаусыз жасалынған.

Тарихи этноэлеуметтану  индустриаланбаған қоғамдыдағы  халықтардағы болып жатқан өзгерістерді зерттесе, тарихи элеуметтану қазіргі  халықтардағы урбанизацияны зерттейді.

Этноэлеуметтанулық зерттеулерде болған жағдайларды тарихи оқиғалармен  үштастыра отырып зерттеді. Кейбір ғылыми үжымдар қайта зерттеу  жасап болған оқиғадағы өзгерістерді салыстырып көрді, Нэтижесінде берілген мэліметі бойынша зерттеу банк қүрылды. Мысалы осындай зерттеу банкі Татарстанда 1967-1968 жылдары Ю.В Артюнянның жэне О.И. Шкаратанның басқаруымен Татарстан АССР-да ауыл мен халық арасында зерттеулер жүргізілді. ТАССР-дың қалаларында. 70-жылдары О.И. Шкаратанның басқаруымен, 1989 жылдары ТАССР-дың қалаларда жэне жергілікті жерлерде Д.М.Исхакованың, 1944 жылы-Л.М..Дробижевой жэне Р.Н. Мусинаның басқаруымен жүргізілді.

Этноэлеуметтану пэні-этникалық  топтардың қалыптасуы, элеуметтік аспектілеріндің  дамуы, өзін-өзі ұйымдастыруы, үжымдасып тіршілік етуі, топтардың ара қатынасы, жеке түлғалардың қатынасын зерттейді.

Этноэлеуметтанудың зерттеу ауқымы өте үлкен. Бүл-элеуметік өзгерістегі  этникалық ерекшеліктер, кэсіби ориентациядағы тенденциялар, этникалық топтардың  элеуметтік кошу қарқыны, Ресей Федерациясындағы республика ішіндегі жэне республика арасындағы миграция, бүрынғы кеңестік республикалар арасындағы миграция; отбасы ішіндегі этникалық специфика; эр түрлі элеуметтік топтардың, диаспоралардың орыс тілін қолдану аясы өзгеруі; элеуметік топтардағы дэстүрлі жэне қазіргі мэдениеттің ара қатынасы; саяси өмір мен элеуметтік қатынастағы дэстүрдің рөлі, модернизация процессі, индустриалды даму;мэдениет аралық қатынас, мэдениет аралық шекара проблемасы, мэдени дистанциядағы діннің рөлі, этниканың өзіндік санасы, авто жэне гетеростриптер, этника аралық сабырлылық, этникалық қызығушылық жэне қоғамдағы этника аралық белгілер, этникааралық ориентация, төзімділік жэне төзімсіздік, үлтшылдық проблемасы, этникааралық қақтығыстарға негізделген элеуметтік психология жэне элеуметтану.