Жылнаматану ғылыми проблема ретінде

Жылнаматану ғылымында  шын мәнінде төңкеріс жасаған А.А.Шахматов болды.

М.Н.Тихомировтың айтуынша , Шахматов еңбектері жылнамаларды зерттеу саласында үлкен бір  дәуірді құрды, орыс жылнамашыларын зерттеу тәсілдері туралы ғалымдардың  түсінігін түбірімен өзгертті.

Қорытынды

Қорытындылай келетін  болсақ, жылнамалар дегеніміз - оқиғалардың болған жылы, күні бойынша баяндайтын аса маңызды жазба деректер. Ерте заманда абыздар, тарихшылар, дін қызметкерлері, патша хатшылары жыл ішінде болған елеулі тарихи оқиғалар мен тарихи құбылыстарды рет-ретімен тіркеп, кітапқа жазып отырған.

Дүниежүзілік тарих туралы мәліметтер византиялық хронографтар – Георгий Амартола, Иоан Малалы, Георгий Синкеллалардың ХІ ғасырда аударма арқылы белгілі болған еңбектерінен алынған. Бізге жеткен ең көне хронограф ХVІ ғасырдың басында (1512 жылы) жасалған. Хронографқа деген қызығушылық, әсіресе, ХVІ – ХVІІ ғасырда артты. Жылнамалық жинақтар хронологиялық кіріспелермен басталатын болды, ал хронографтардан алынған көлемді көшірмелер жылнамалар құрамына енгізілген.

ХVІІ ғасырдың өзінде-ақ жылнамалардың ғылыми құндылығын бағалауда екі көзқарас пайда болды:

Князь М.М.Щербатов жылнамашылар туралы «каждый прилежно старался описывать  бывшие приключения.....что вся российская история сочинена современными писательями  тех времен.....великой вероятности  достойна»,-деп жазды. Яғни, жылнамашыға, жылнамаға толық сенім білдірді.

Оның замандасы И.Н.Болтин өзінің «Критическая примечание генерал-майора Болтина на І том «История князя  Щербатова» деген еңбегінде «.....что  летописи изобилуют премножеством  чудес и прибавлений невместных, изъявляющих мрачное невежество и пустосвятство ее сочинителя»,- деп жазды. Демек, жылнамашыға, жылнамаға деген толық сенімсіздікті көрсету.