Әбдіжәміл Нұрпейісов "Балықшылар"

Күні __________

Сабақтың  тақырыбы: Ә.Нұрпейісов «Балықшылар»

а)Білімділік: Оқушыларға Ә.Нұрпейісовтың өмірі мен шығармашылығынан мағлұмат беру, шығарманың мазмұнын меңгерту.

ә) Дамытушылық: Тізбектей оқу арқылы, оқығанын өз сөзімен мазмұндау арқылы оқушылардың ойлау мәнерін қалыптастыру.

б) Тәрбиелік: Оқушыларды қайырымдылыққа , мейірімділікке тәрбиелеу.

 

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілдері: түсіндіру, талдау, тізбектей оқу.

Сабақтың  көрнекілігі: Ә.Нұршайықов  портреті, суреттер.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру.

а) Сыныппен амандасу;

ә) Сыныпты  түгендеу, кезекшімен сөйлесім;

б) Оқушыларды сабаққа бейімдеу;

в) Үй тапсырмасын тексеру.

«Елім барда» өлеңін жатқа айту,  «Мен Мұқағалиды жасқы көремін» эссе.

 

    ІІІ. Жаңа сабақ. Ә.Нұрпейісов «Балықшылар»

1. Ә.Нұршайықов өмірі мен  шығармашылығынан қысқаша мағлұмат беру.

Әбдіжәміл Кәрімұлы Нұрпейісов 1924 жылы 22 қазанда Қызылорда облысы, Арал ауданының Құланды поселкесінің Үшкөң ауылында дүниеге келген.  Ол Қазақстанның халық жазушысы, ХХ ғасырда қазақ әдебиетіне зор үлес қосқан суреткерлердің бірі, қоғам қайраткері, 1941-1945 жылдардағы II Дүниежүзілік соғыс ардагері.

 

Тегі

Жетінші атасы Тайқожа батыр, одан Қалдан, одан Арғынбай би, одан өз заманында  асқан байлығымен танылған Сыланбай, одан туған Нұрпейіс болыс болған. Нұрпейістен Кәрім, Нәжім, Қали деген  ұлдар туған. Осы үшеуі, Кәрімнен туған Әбдіжәміл төртеуі 1941-45 жж. Ұлы Отан соғысына қатысқан. Бұлардан аман қалғаны Әбдіжәміл ғана. Әкесі  Кәрім қыран салып саяттаған, ауылнай қызметін атқарған кісі. 1944 жылы 21 сәуір күні Тернополь түбіндегі  ұрыста қаза тапқан.

 

«Қан мен тер» романы

«Қан  мен тер» трилогиясы – ел, халық, оның әлеуметтік тағдыры туралы шығарма. Уақыты өзгергенімен, заманалық зәрулігі өзгермейтін туынды.

«Қан мен  тер» трилогиясын  «Ымырт» (1961), «Сергелдең» (19б4), «Күйреу» (1970) романдар құрайды. Бас  кейіпкері – Еламан.

Еламанның бүтін бітімді тұлғасы  оның жалпы һәм жалқы қасиеттерінің  бірлігінен тұрады. Осы екеуінің жұптаса  дамуына сай характері толысады, байиды. Трилогияның бастапқы кітабы «Ымыртта» Еламан – қарапайым  балықшы. Туа біткен мінезіне өршілдік, қайраттылық тән. Намысқой жігіт. Жұрт Қаратаз деп атайтын Құдайменде байдың қорлығына шыдамай, айбат  шеккен, сес көрсетіп, балықшылар арасына  кетіп қалған. Бір-екі сөзінен  ой түйгіш, көкірегі ояу жан екені  байқалып қалады. Жетпей жатқан тұсы әзірше былайғы дүниемен ісі жоқ. Жазушы міне, осындай бұйығы, патриархалдық  қапастағы тұңғиық тұлғаның ішіне  бірте-бірте әлеуметтік сәуле түсіреді.  

ІІІ. Мәтінді тізбектей оқу.

Оқи отырып, түсінгенін мазмұндау.

ІV. Жетелеу сұрақтары арқылы талдау.

1. Арал балықшыларының тұрмысы үзіндіде қалай берілген?
2. Балықшыларғы Андрей қандай қасиеттерімен ұнайды?
3. Федоров пен Еламан арасындағы қақтығыс неден туды деп ойлайсыңдар?
4. Балықшылардың мұздың қатпағанын біле тұра теңізге шығу себебі не?

V. Сөздік жұмысы.

Сауда – тауардың бағасын белгілей отырып, оны заттай немесе  ақшалай айырбасқа түсіру.

Салық – үкіметтің кәсіпорындардан, адамдардан алған төлемі, экономиканы жанама реттеуші болып табылады.

VI. Түсінгендерін жоспарға жүйелеу. 

VII. Бекіту.

1. Балықшылар  тұрмысы қалай суреттелген?

2. Мөңке  үйінің күйін сипаттау арқылы  жазушының айтпақ ойы не?

3. Ауру  бала халі мәтінде қалай суреттелген?

4. Андрейдің  сипатталған тұрмысын мәтіннен  тап, Андрей ісін қалай бағалайсың?

 

VIII.Қорыту.

           Салыстыру.

 

           Андрей               Курнос Иван

      

 

IX.  Үйге тапсырма беру.

X. Бағалау.