Автор работы: Пользователь скрыл имя, 25 Ноября 2013 в 17:48, реферат
Неоплатонизм[1] , неоплатондық – III – IV ғасырларда туындап, Платон және Аристотель ілімдерінің ортақ жүйесін ұштастыра дамытқан, болмыс бірлігі теориясымен белгілі ілім.
Неоплатонизмнің метафизика түсінігі болмыс бастауының бір екендігін, сол бір мен барды танудың апафатик. Ілімін негіздеді. Неоплатонизм ілімі Аммоний Саккастан (III ғасыр) бастау алғанымен, тарихи дамуында оның бірнеше кезеңдері мен мектептерін атауға болады. Плотин негіздеген Рим мектебі (III ғасыр) Неоплатонизмнің теория жүйесін құрды. Кіші Азиялық Неоплатонизм (IV ғасыр) теор. Құрылымдардан бас тартпағанымен, негізінен мистик.
Неоплатонизм[1] , неоплатондық – III – IV ғасырларда туындап, Платон және Аристотель ілімдерінің ортақ жүйесін ұштастыра дамытқан, болмыс бірлігі теориясымен белгілі ілім.
Неоплатонизмнің метафизика түсінігі болмыс бастауының бір екендігін, сол бір мен барды танудың апафатик. Ілімін негіздеді. Неоплатонизм ілімі Аммоний Саккастан (III ғасыр) бастау алғанымен, тарихи дамуында оның бірнеше кезеңдері мен мектептерін атауға болады. Плотин негіздеген Рим мектебі (III ғасыр) Неоплатонизмнің теория жүйесін құрды. Кіші Азиялық Неоплатонизм (IV ғасыр) теор. Құрылымдардан бас тартпағанымен, негізінен мистик. Тәжірибеге сүйенді (Ямвлих, Феодор Асинский, Саллюстий, т.б.). Неоплатонизмнің жүйелеуші кезеңі (V – VI ғасырлар) афиналық, александриялық мектеп өкілдерімен (Плутарх, Сирион, Прокл, т.б.) Тығыз байланысты. Неоплатонизм іліміндегі идеялар мен мұсылман және христиан монотеистік теологиясындағы өзара үндестік қазіргі дінтанушылардың да назарын аударуда. [2]
Осы кезде пайда болған жаңа ілімі - неоплатонизм плато-низмнің іліміне жаңа тыныс беріп, «идеялар әлемі» мен «жердегі әлемді», «Эманация» ұғымы арқылы қосты (emanation — лат. Сөзі- тасу, ағу, тарау). Ілімнің негізін қалаған - Плотин. Сатылы болмыс-тың ең биігінде Бір игілік ұғымы жатыр, оны ақыл-ой елегінен өткізуге болмайлды, оған тек құдіретті экстаз жолымен ғана жетуге болады (extasis – грек сөзі, ерекше буырқану сатысына жетіп ақыл-ой елегінен тыс тікелей аңғару).
Бір игілік соншалықты жетілгендігінен арнасынан шығып, шалқып-тасып, эманациялайды (ағады). Сол себептен Дүниеге таза болмыс – ақыл (нус) әлемі келеді Ол да шеңберінен шығып, жан-дүние (псюхе) әлемін тудырады.
Плотиннің жүйесінде дүниедүзілік ақыл-ой Платонның «идея-лар әлеміне» тең келеді.
Жанға келер болсақ, дүниежүзілік ақыл-ой соншалықты жетіл-ген әлем болғаннан кейін, басқаны тудырмай қоймайды, ол жан әле-мін дүниеге әкеледі.
Ал жанның өзі барлық тіршілікті Дүниеге әкеледі, жердегі, су-дағы, аспандағы ма – бәрі дүниежүзілік жанның туындылары. Ас-пан мен күнді де тудырған – сол жан. Сонымен жан-дүние материя-ны жарып өтіп, оған мән-мағына, құндық, әсемдік береді. «Жан-дү-ниесіз материя – күңгірт тұңғиық, өлі, мүлде бейболмыс, одан Құ-дайлардың өздері де қорқады», — дейді Плотин.
Қорыта келе, біз неплатонизм ағымының философиялық ой елегінен гөрі діни шеңберіне қарай жылжып бара жатқанын бай-қаймыз. Эманация жөніндегі ой-пікір – осы дінге қарай қозғалыстың айғағы.
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________