Ақша қаражаттары туралы жалпы түсінік, мәні және мазмұны

     1.Кәсіпорындар мен ұйымдардың ағымдық және жинақ депозиттік шоттардағы сол сияқты банктегі басқа шоттардағы ақшалай қаражат қалдықтары түрінде қоғамдық қорлану формасында; 
     2.Банктегі халық салымдарында облигацияларда жинақталған жеке қорлану формасында. 

                                                  ҚОРЫТЫНДЫ 
 
     Сонымен, бухгалтерлiк есеп бүгiнгi таңда басқару жүйесiнде маңызды орындардың бiрiн алады. Ол үндiрiстiң, айналыстың, бүлудiң және тұтынудың нақты үрдiстерiн күрсетiп, кәсiпорынның қаржылық жағдайын сипаттап, басқарушы шешiмдерiн қабылдаудың негiзi болып табылады. Қазақстан Республикасында бухгалтерлiк есеп Бухгалтерлiк есеп стандарттарында және Типтiк шоттар жоспарында бекiтiлген принциптерiне сәйкес жүргiзiледi.  
      Әр бiр кәсiпорын үзiнiң қызметi барысында сатып алынған тауарлар, күрсетiлген қызметтер, орындалған жұмыстар үшiн басқа шаруашылық жүргiзушi субьектiлермен, бюджеттiк мекемелермен, бюджеттен тыс қорлармен және т.б. мекемелермен есеп айырысады. Ал, есеп айырысу операцияларының тиiмдiлiгi күбiне ақша қаражаттарының бухгалтерлiк есебiнiң жағдайына байланысты. Ақша қаражаттар бойынша есеп айырысу қолма қол және қолма қолсыз нысанда жүредi. Қолма қолсыз ақшаның есебi есеп айырысу шоты, валюталық шот, банктегi арнайы шоттардағы ақша қаражаттар операцияларының есебi арқылы, ал қолма қол ақшалардың есебi касса операцияларының есебi бойынша жүзеге асады.  
     Барлық шаруашылық субъектiлер ақша қаражаттарын банктердiң сәйкес мекемелерiндегi шоттарда сақтайды және мiндеттемелер бойынша төлемдердi жүзеге асырады. Күп жағдайда бұл төлемдер қолма-қолсыз есеп айырысу нысанында болады, ал қажеттi қолма – қол есеп айырысулар Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкiнiң нормативтi құжаттарымен бекiтiлген мүлшерде ғана жүзеге асады. Заңды тұлғалар арасындағы төлем 4000 айлық есеп айырысу күрсеткiшiнен артып кеткен жағдайда, есеп айырысу тек қолма – қолсыз түрде жүзеге асу керек.  
     Ақша қаражаттардың есебi мынадай алғашқы құжаттардың негiзiнде жүзеге асады:

• нақты жарнаға хабарландыру;
• төлем талап тапсырмасы;
• кiрiс касса ордерi;
• шығыс касса ордерi;
• ақшалай чектер;
• слиптер;
• қаражатты депонирлеудiң төлем тапсырмасы;
• банктiк күшiрмелер.

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1. Қазақстан Республикасының «Бухгалтерлiк есепке алу және қаржылық есеп беру туралы» Заңы. 26.12.1996ж.  
   Қазақстан Республикасының «Аудиторлық қызмет туралы» 20.11.1998ж. Заңы
2. Бухгалтерлiк есептiң Типтiк жоспары, Қазақстан Республикасының Қаржы министрлiгi, Алматы 2002ж.
3. Бухгалтерлiк есептiң стандарттары. Алматы, 1996ж. 
4. Қаржылық есеп берудiң халықаралық стандарттары, 2001ж.
5. Қазақстандағы Аудиттiң халықаралық стандарттары,2001ж.
6. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексi (Негiзгi бүлiм, 1996ж.)
7. Е.С.Стояновой Финансовый менеджмент 1998.33-41бб.48-56бб.
8. Л.Е.Басовский Финансовый менеджмент 1996.79-85бб.
9. Іскер адамның орысша-қазақша экономикалық түсіндірме сөздігі.Алматы,2005ж. 56-57бб.
10. Қ.Қ. Ілиясов, С. Құлпыбаев Қаржы Алматы: 2005. 471-482 бб.