Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесі

Зейнетақы аннуитеті  шарттары бойынша  есеп—қисапты жүзеге асыру.

• Жинақталған зейнетақы қаражаты  мен сақтандыру төлемдерінің есеп-қисабын  уәкілетті орган  белгіліген  әдістемеге сәйкес жүзеге асырады.
• Сақтандыру ұйымының жасалатын зейнетақы аннуитеті шарттары бойынша іс жүргізуге  арналған шығыстарының рұқсат етілетін деңгейін уәкілетті орган белгілейді.

 

 

1.3. Жинақтаушы  зейнетақы қорларын ұйымдастыру.

Жинақтаушы  зейнетақы қорларының  түрлері 

                1.   ЖЗҚ:

• Ашық
• корпоративтік болуы мүмкін.

1 . Ашық жинақтаушы  зейнетақы қорлары алушының жұмыс істейтін  және тұратын  жеріне қарамастан  салымшылардан  зейнетақы жарналарын қабылдауды жүзегеасырады.

2. Корпоративтік ЖЗҚ-ы сол ЖЗҚ-ның құрылтайшылары  және акционерлері  болып табылатын  бір немесе  бірнеше ашық  тұлғалардың алушы –қызметкерлері үшін құрылады.

ЖЗҚ-ның  ұйымық-құқықтық нысаны.

Жинақтаушы зйенетақы  қорлары акционерлік қоғам  нысанында  құрылады.

ЖЗҚ-ы уәкілетті органмен белгілеген келісім бойынша , ол белгілеген  тәртіппен филиалдар мен өкілдіктер  ашуға құқылы.

 ЖЗҚ-ның құрылтайшылары  болып, ҚР-ның резиденттері –заңды  және жеке тұлғалар , сондай ақ ҚР-ның Үкіметі ашық ЖЗҚ-ның құрылтайшылары мен акционерлері бола алады.

ЖЗҚ –н мемлекеттік тіркеуді, сондай ақ олардың құрылтай құжаттарына өзгерістер мен тлықтырулар енгізуді уәклетті органның рұқсаты  болған жағдайда ҚР-ның заңдарына сәйкес әділет органдары  жүзеге асырады.

Рұқсат берудің шарттары мен тәртібі уәкілетті органның нормативтік - құқықтық актілерімен белгіленеді.

Жинақтаушы  зейнетақы қорларының атауы 

• ЖЗҚ-ның атауында «Жинақтаушы зейнетақы қоры» деген  сөздер болуы тиіс.
• ЖЗҚ-ның  өз атауында «ұлттық», «орталық», «үкіметтік», «сақтық», «сақтандырушы» деген сөздер қандай тілде болса да толық және қысқартылған түрінде пайдалануға тиым салынады.
• Жрағылық капиталдың жүз проценті  ҚР-ның Үкіметіне тиесілі болған жағдайда  ғана жинақтаушы зейнетақы қорының атауында «мемлекеттік» деген сөз қолданыла алады.

Зейнетақы жарналарын тарту  және зейнетақы төлемдерін  жүзеге асыру жөніндегі  қызметті лицезиялауды ҚР-ынң заңдарында белгіленген тәртіппен  уәкілетті орган  лицензиялайды.

ЖЗҚ-ның жарғылық капиталынның ең төменгі мөлшерін , оны қалыптастырудың тәртібі  мен құрамын уәкілетті орган белгілейді.

ЖЗҚ-ның жрғылық капиталы ақшамен төленеді. Құрылтайшылар  өз капиталы шегінде  жарғылық капиталға  ақша салады,ЖЗҚ-ның акцияларын төлейді.

ЖЗҚ-ның комиссиялық  сыйақалары

1. Инвестициялық табыстың 15 процентінен;

2. Айына зейнетақы  активтерінің 0,05 процентінен аспайтын шекте белгіленеді. 

Жинақтаушы  зейнетақы қорларының аудиті

Жинақтаушы зейнетақы  қорларының аудитін уәкілетті органның лицензиясы болған жағдайда аудиторлық ұйым жүргізеді. жыл қорытындысы бойынша аудиторлық есеп жинақтаушы зейнетақы қорының жылдық қаржылық есептілігігнің ажырамасбөлігі болып табылады. Жинақтаушы зейнетақы қорының қаржылық жағдайы  туралы ауиторлық ұйымның аудиторлық есебі коммерциялық құпия болып табылмайды. Жинақтаушы зейнетақы қорының аудитін жүзеге асыруға қойылатын талаптар уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерімен белгіленеді.

Жинақталған зейнетақы  қаражатының құпиясы.

Жинақталған зейнетақы  қаражаттарының  құпиясы салымшылар  туралы   салымшылардың және  зейнетақы шоттарындағы  қалдықтар  және ақша қозғалысы туралы мәліметтерді қамтиды.  Жинақтаушы зейнетақы қорларының  жинақталған зейнетақы қраржатының  құпиялылығына кепілдік беріледі. Жинақтаушы зейнетақы қорларының зейнетақы активтерін инвестициялық басқаруды ұйымдастыратын, не қызметтің осындай түрімен айналысу құқығы тиісті лицензиясы болған кезде жинақтаушы зейнетақы қоры дербес, уәкілетті орган белгілеген тәртіппен  жүзеге асырады.

Жинақтаушы зейнетақы  қорын тарату. Жинақтаушы зейнетақы  қоры :

• Уәкілетті органның өзі белгілеген  тәртіппен берген рұқсаты болған кезде ЖЗҚ акционерлерінің жалпы жиналысының шешімімен:
• Қазақстан Республикасының заң актілерінде  көзделген жағдайларды есекре орырып, ҚР-ның сотының шешімімен таратылуы мүмкін.

ЖЗҚ ерікті тарату:

• Жинақтаушы зейнетақы қорының ерікті  түрде таратылуына рұқсат алу туралы өтінішін уәкілетті орган тиісті түрде ресімделетін  құжаттарды алған күннен бастап бір ай ішінде қаралуы тиіс.
• Уәкілетті орган ерікті түрде таратуға рұқсат беруден  бас тартқан жағдайда өз шешімін негіздеуге  және бас таратуды жинақтаушы зейнетақы қорының басшысы қызметкерлері мен акционерлерінің назарына жеткізілуі тиіс.
• Жинақтаушы зейнетақы қорын ерікті түрде таратуды аяқтаудың мүмкін болмауына байланыстыуәкілетті орган оны мәжбүрлеп тарату туралы талап- арызбен сотқа шағымдануға құқылы.

ЖЗҚ мәжбұрлеп таратудың  ерекшелігі .

• Ол банкрот болған жағдайда
• ҚР-ның зейнетақымен қамсыздандыру туралы заңдарында көзделген негіздер бойынша ЖЗҚ лицензияларының кері қайтарылып алуларына.
• Уәкілетті мемлекеттік органдардың немесе жеке және заңды тұлғалардың  ҚР-ның заң актілерінде белгіленген  басқа да негіздер бойыншаЖЗҚ-ның қызметін тоқтату туралы талап арызына байланысты жүзеге асырылады.

2 бөлім.  «Қазақстанның Халық банкінің  жинақтаушы зейнетақы қорының  ұйымдық-экономикалық сипаттамасы.»

2.1.«Қазақстан Халық банкінің  жинақтаушы зейнетақы қорының құрылуы,ұйымдық сипаттамасы.»

 

             Қордың пайда болуы

 

1997 жылғы желтоқсан  - ұйымдастырушылардың “Қазақстан  Халық Банкінің ЖЗҚ” АҚ құру  туралы шешімі  
1998 жылғы қаңтар - “Қазақстан Халық Банкінің ЖЗҚ” АҚ ҚР Әділет министрлігінде тіркелуі  
1998 жылғы ақпан – зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін іске асыру қызметіне уақытша №0000008 Мемлекеттік лицензия алуы  
1999 жылғы ақпан - зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін іске асыру қызметіне №0000008 Негізгі Мемлекеттік лицензия алуы  
2003 жылғы қараша – Қорға “ Халық Банкінің зейнетақы активтерін басқару компаниясы” ЗАҚ қосылуымен байланысты зейнетақы жарналарын тарту және зейнетақы төлемдерін іске асыру қызметіне №00000022 жаңа лицензия алуы  

Филиалдар жүйесі

 
17 филиал және облыс орталықтарындағы  және ірі қалалардағы 12 аумақтық кеңселер 

Дамудың негізгі кезеңдері

 
2000 жылғы мамыр : салымшылар саны  – 500 000 адам, зейнетақы активтері  – 14 млрд. теңге  
2001 жылғы шілде : салымшылар саны – 700 000 адам, зейнетақы активтері – 31 млрд. теңге  
2003 жылғы тамыз : салымшылар саны – 1 000 000 адам 
2004 жылғы маусым: зейнетақы активтері – 100 000 000 000 теңге 
2005 жылғы сәуір: зейнетақы активтері – 1 000 000 000$  

Қызмет саласының кеңеюі

 
2003 жылғы шілде - зейнетақы активтерін  инвестициялық басқару жөніндегі  қызметімен айналысуына Мемлекеттік № 0411200090 лицензия алуы 
2003 жылғы қараша - Қорға “ Халық Банкінің зейнетақы активтерін басқару компаниясы” ЗАҚ қосылуымен байланысты зейнетақы активтерін инвестициялық басқару жөніндегі қызметімен айналысуына жаңа Мемлекеттік № 0412200115 лицензия алуы  
2003 жылғы желтоқсан – бағалы қағаздар рыногында брокер – дилерлік қызметпен айналысуға № 0402200174 клиенттер есебін жүргізу құқығынсыз Мемлекеттік лицензия алуы  

Қордың қысқа- және орташа жылдамдық  мақсаттарына жетуі

 
2002 жылғы қыркүйек – республика зейнетақы жарналарының жалпы көлемінің 20%  
2003 жылғы мамыр - республика зейнетақы жарналарының жалпы көлемінің 25%  
2004 жылғы ақпан - зейнетақы активтері көлемі бойынша зейнетақы рыногының озаты 
2005 жылғы сәуір – салымшылар жинақтарының көлемі 1000 000 000 $ жетті  

Қор наградтары

 
2000, 2001, 2002, 2003 2004 2005 жылдардың қараша  – желтоқсандары – Жыл таңдауы  фестиваль – сайысында жеңісі - Қазақстанның Жақсы зейнетақы  қоры атағы берілуі  
2001 жылғы мамыр - қор жетістіктерін рынокты зерттеу жөніндегі Еуропалық орталықтың ЕуроМаркет сыйақы беру арқылы қордың халықаралық жетістігін тануы. (EMRC)

  

 

Қор аудиті.

Қордың аудиті 2005 жылы өткізілді.Аудиттік тексеруді  «менеджмент сапасы» бойынша  стандарттайтын ISO 9001:2000 халықаралық органы сетрификаттады.

 

Қазақстан Халық  Банкінің жинақтаушы зейнетақы қорының  құрылтайшылары болып:

• «Қазақстан Халық Банкі АҚ»
• «Қаз транс Ойл» АҚ
• «Қазақстан Темір жолы Ұлттық компаниясы» АҚ.

 

Қор басшылары:

Басқарма төрайымы: Арыстанбекова  Камиля Валерьевна.

Басқарма төрайымының  бірінші орынбасары: Галиева Дина Тулеубекқызы.

Басқарма төрайымының  орынбасары: Әлимұхамбетов Нұржан Ержанович

Атқарушы директор: Ботанбекова  Клара Амангелдіқызы

Басқарушы директор: Орынбаев Қаңтар Бекараұлы.

Біз аумағы кең қызмет ету саласын ұсынамыз.

 

Филиалдар	Республикалық филиалдар жүйесі – 17 және ҚР облыс  орталықтары мен ірі елді мекендеріндегі 12 аумақтық кеңселер
Технология	Жеке зейнетақы  есебі (бұдан әрі- ЖЗЕ) туралы мәліметтер беру:  - “Қазақстан Халық Банкінің “ АҚ интернет- банкингі;  - “Қазақстан Халық Банкінің “ АҚ банкоматтар жүйесі;  - кодты сөз бойынша аудио- қызмет арқылы.
Есептерді басқару	Қор Сіздің ЖКК  алумен байланысты мәселелеріңізді , Қор  құзыретіндегі шешілетін кез  келген мәселелерді шешеді
Саясат	Инвестициялық портфельді кіріс пен тәуекелдің қаржыны приоритетті инвестициялаумен сәйкестендіріп аймақтық бағдарламаға оңтайлы қалыптастыру     Клиентке жеке менеджер бекіту     Салымшыларға жұмыс берушілер кеңсесінде қызмет ету     Клиент - кәсіпорындарды күту есепке алынған жеке жобаларды енгізу және өңдеу

 

 

Шет елге тұрақты  мекен жайға кетушілер үшін:

Тұрақты мекен  – жайға кетуге байланысты зейнетақы  жинақтарын алу үшін мынадай құжаттар тапсыру қажет: 
- үлгі бойынша өтініш; 
 
- азаматтығы жоқ (А сериясы) тұлғаның тұрақты мекен-жайға кетуі туралы облыстың, Астана, Алматы қалаларының миграциялық полиция басқармасының бастығы немесе бастықтың орынбасарының қолымен расталған Қазақстан Республикасының “ ТТВ” 
- ( тұрғын тұрақты визасы) визасы бар паспорты немесе куәлігінің көшірмесі және тексеру үшін түпнұсқасы; 
Жинақтаушы зейнетақы қоры мен салымшы/алушының жасаған зейнетақымен қамтамасыз ету шарты, тексеру үшін ; 
Қазақстан Республикасы жерінен тыс жерге тұрақты мекен-жайға кеткендер зейнетақы жинақтарын алу үшін мынадай құжаттар тапсыруы қажет: 
- үлгі бойынша өтініш; 
- азаматтығы жоқ тұлғаның нотариальды тіркелген, жария етілген, Қазақстан Республикасымен бекітілген халықаралық шарттармен белгіленген жағдайды алып тастағанда, паспорты немесе куәлігінің көшірмесі. Зейнетақы жинақтарын пошта байланысы арқылы алуға өтініш бергенде Алушы Қорға тұрған елінде нотариальды куәландырылған паспорттың көшірмесін ұсынуы керек. Қор кеңсесіне Алушы жеке келгенде немесе Сенімді адам келгенде, Қазақстан Республикасы нотариусымен куәландырылған паспорттың көшірмесін ұсынуына болады; 
-Жинақтаушы зейнетақы қоры мен салымшы/алымшының жасаған зейнетақымен қамтамасыз ету шарты, тексеру үшін;

Сонымен биыл аталмыш  зейнетақы қоры алтыншы рет Қазақстандағы № 1 зейнетақі қорі  ретінде танылып отыр. Қор қаржылық жүйеде бірінші болып тұрғындардың салымдары бойынша 1 миллиард долларлық кезеңді артқа тастағанын және бұл экономикалық, саяси, әлеуметтік  тұрғыданда  маңызды оқиғаға болғанын қуана айтуға болады. Өйткен жылы аталмыш зейнетақы қоры қол жеткізген табыстар мұнымен де шектелмейді. Зейнетақы қорының бүкіл табысын буып-түйіп  айтқанда , 2005 жыл «Қазақстан Халық банкінің ЖЗҚ» АҚ-ы үшін   бастапқы даму кезеңінің сәтті аяқталу жылы болды деген сөз.

Дамудың бастапқы кезеңіндегі барлық қызметін аталмыш қор салымшыларды тартуда мықты, сенімді және тұрақты қажы институтын құруға бағыттаған болатын. Бүгінде бұл мақсаттардың бәрі сәтті , әрі абыройлы  орындалды деуге әбден негіз бар. Оның жарқын дәлелі жоғарыдағы жетістіктер және нақты сандарға құрылған, тұрақты  өсіп келе жатқан көрсеткіштер.

Қор зейнетақы  жүйесіндегі  көшбасшылық ұстанымын  бекемдей отырып, басқа қорлармен  салыстырғанда жетістіктерін бұрңғыдан  да ұлайта бастады. Қазір қордың 182 миллиард теңгеден астам  жинағы бар., яғни еліміздің жинақтаушы зейнетақы жүйесіндегі зейнетақы жинақтарының жалпы көлемінің 26% -дан астамын құрайды. Егер елімізде бүгінде 14 зейнетақы қоры бар екенін ескерсек, бұл аз сома емес.

Осынша салымды 1 ғана зейнетақы қоры өзіне тартып, салымшыларының сеніміне ие болу үшін аз тер төкпегені анық.  Оның ішінде таза инвестициялық кіріс 36,1 миллиард теңгені құрады. Бүгінде қордың салымшылары 1 418 443 адамға жетіп отыр.

Қазіргі күні қор  зейнетақы активтерінің көлемі бойынша  өзімен өкшелес келе жатқан  бәсекелесінен 54 миллиард теңгеге асып кетті. Өткен жылдың өзінде салымшылардың зейнетақы лық жинақтары 38,92 % -ға ұлғайған болатын. Сонымен бірге таза инвестициялық табыстың  жылдық өсімі 51,99%-ға жетіп отыр.  мұның бәрі 2005 жылдың қорытындысы бойынша сандық көрсеткіштер жөнінен де ең мықты позицияны  ұстанып отырғанын айғақтайды.

Зейнетақы қорының  ертеңі  туралы сөз қозғасақ, егер зейнетақы нарығында бәсекелестік өзгерген жағдайда қорға алға қойған міндеттері  мен мақсаттары  ірі  қаржылық топ құрамында  бола отырып тезірек жете алады.

Қызмет көрсетудің  сапасын жетілдіру үшін Халық  Банкі тарапынан кеңселерінде сервис орталықтарының жүйесі құрылуда, яғни бұл қордың қызметін салымшыларына  барынша жақындата түседі деген  сөз. 

2.2. «Қазақстан Халық Банкінің жинақтаушы зейнетақы қорының экономикалық құрылымы.»

 

Филиалдық жүйе

“Қазақстан  Халық Банкінің ЖЗҚ” АҚ филиалдары

Астана  филиалы     Директоры   Жақсыбекова Роза Нұрғазықызы	010000, Астана  қ., Қабанбай батыр көшесі, 29	Тел: 7( 3172) 242561   факс: 7(3172) 242522   e-mail: npfnbk01@halykbank.kz
Ақмола  филиалы     Директоры   Нұршанова Зульфия Тұрдалықызы	020000, Көкшетау  қ., Горький көшесі, 33	тел.: 7 (3162) 257310   Факс: 7 (3162) 254280  e-mail: npfnbk19@halykbank.kz
Алматы  филиалы     Директордың м. а.   Мұратов Амид Энверевич	050000, Алматы қ, Желтоқсан, 96 /Гогол көшесінің қиылысы	Тел.: 7 (3272) 509889  факс: 7 (3272) 736247   e-mail: npfnbk03@halykbank.kz
Ақтөбе  филиалы	030006, Ақтөбе  қ., 12 Мөлтекауд., 16 “Б”	Тел.: 7(3132) 578078  факс: 7(3132) 213636   e-mail: npfnbk_aktobe@halykbank.kz
Атырау  филиалы     Директоры  Сабыров Талғат Қаделұлы	060009, Атырау  қ.,   Сәтпаев көшесі,4	Тел.: 7 (312-2) 271475  факс: 7 (312-2) 271476   e-mail: jolt@halykbank.kz
Шығыс Қазақстан филиалы    Директоры   Дворщенко Николай Федорович	070019, Өскемен  қ., Ушанов көшесі,116	Тел.: 7(323-2) 248166  факс: 7(323-2) 263731   e-mail: npfnbk06@halykbank.kz
Жамбыл  филиалы     Директоры   Мәмбетов Мамыралы Жұмабекұлы	080012, Тараз қ., Сүлейманов көшесі,14	Тел.: 7(326-2) 450781  факс: 7(326-2) 454681   e-mail: npfnbk02@halykbank.kz
Жезқазған филиалы     Директоры   Ысқақова Алма Тағанбайқызы	100602, Жезқазған  қ., Есенберлин көшесі, 9а	Тел.: 7( 310-2) 711697  факс: 7( 310-2) 711535  e-mail: npfnbk08@halykbank.kz
Батыс Қазақстан филиалы     Директоры   Миниус Жарылқасын Медеуұлы	090006, Орал қ., Дружба - Достық  даңғылы, 194/1, 206б	Тел.: 7(311-2)504791  факс: 7(311-2)504791  e-mail: maratb@halykbank.kz
Қарағанды филиалы     Директоры  Қабылов Айқын Теміртасұлы	100019, Қарағанды қ., Ленин  көшесі, 1 үй	Тел.: 7( 321-2) 412495   факс: 7( 321-2) 410808   e-mail: npfnbkkar@halykbank.kz
Қызылорда филиалы    Директоры   Тәшімбет Серік Сырлыбайұлы	120014, Қызылорда  қ., Байтұрсынов көшесі,45	Тел.. 78103  факс: 7 (324-22) 76961  e-mail: npfnbko@halykbank.kz
Қостанай  филиалы     Директоры   Недуева Ирина Васильевна	110000, Қостанай  қ., Әл-Фараби даңғылы,69	Тел.: 7(314-2) 534187  факс: 7(314-2) 534187  e-mail: npfnbk12@halykbank.kz
Маңғыстау филиалы     Директоры   Мергенбаев Хасан Жексенұлы	013000, Ақтау қ., 9 ықшамаудан, 6 үй	Тел 7( 329-2) 429 898  факс .: 7( 329-2) 429797  e-mail: npfnbk13@halykbank.kz
Павлодар  филиалы    Директоры   Орымбаев Ернар Әлжанұлы	140002, Павлодар  қ., Торайғыров көшесі, 52	Тел.: 7(318-2)552423  факс: 7(318-2)322187  e-mail: npfnbk14@halykbank.kz
Солтүстік Қазақстан филиалы     Директоры  Абдрахманова Райхан Тілекқызы	150010, Петропавловск  қ., Әуэзов көшесі, 152	Тел.:7(315-2) 462649  Факс: 7(315-2) 334886   e-mail: npfnbk15@halykbank.kz
Семей филиалы    Директоры   Тыныбаев Сәрсенғали Қамзанұлы	071400, Семей қ., Ленин көшесі,10	Тел.: 7(322-2) 561884  факс: 7(322-2) 566706  e-mail: npfnbk16@halykbank.kz
Оңтүстік  Қазақстан филиалы    Директоры   Арғымбаев Қуанышбек Мұстафаұлы	160005, Шымкент  қ., Темирлановское шоссе көшесі, бн	Тел.: 7(325-2)231299  факс: 231092  e-mail: npfnbk17@halykbank.kz