Автор работы: Пользователь скрыл имя, 27 Февраля 2013 в 07:51, реферат
Қытай мен Азия, Африка, Латын Америкасы мемлекеттері арасындағы эконмикалық қатынасы сыртқы сауда және көмек салаларына байланысты жүзеге асады. Экономикалық қатынастарда қытайлық ықпалды азшылықтары бар бұл елдерде (бұл ел алдымен Оңтүстік Шығыс Азия елдері) пекин, осы азшылықтардың экспедициялық элементтеріне саяси тұрғыдан қолдау көрсетуге және олардың кәсіпкерлік мүмкіншіліктерін Қытайдың көрсетілген елдерде экономикалық және саяси қатысуын және өзінің эксплуаттарылық кірістерін кеңейту үшін қолдануға ұмтылады.
Экономикасы
Қытай мен Азия, Африка, Латын Америкасы мемлекеттері арасындағы эконмикалық қатынасы сыртқы сауда және көмек салаларына байланысты жүзеге асады. Экономикалық қатынастарда қытайлық ықпалды азшылықтары бар бұл елдерде (бұл ел алдымен Оңтүстік Шығыс Азия елдері) пекин, осы азшылықтардың экспедициялық элементтеріне саяси тұрғыдан қолдау көрсетуге және олардың кәсіпкерлік мүмкіншіліктерін Қытайдың көрсетілген елдерде экономикалық және саяси қатысуын және өзінің эксплуаттарылық кірістерін кеңейту үшін қолдануға ұмтылады.
ҚХР және шетелдік Қытай буржуазиясы бөлігі арасындағы ерекше қатынастар нәтижесінің бірі Қытай экономикалық негізі жоқ және дамушы елдердің экономика үшін орнын толтырмайтын тауарлы және қаржылы аударылымдар болды. Қытай дамушы елдермен экономикалық байланыс облысында Қытай басшылығының «теориялық» құрылуы.
Қытай басшылығы өзінің сыртқы саяси жаспарларында дамушы елдердің экономикалық бағынуына маңызды орын бөледі. Осы мақсаттарда Пекин оларға экономикалық дамуын және сыртқы экономикалық байланыстарының концепциясын байланыстыруға тырысады. Осылай бола тұра «өз көршіне сүйену» деген модификацияланған концепциясы насихатына қытайдың дамушы социалисттік ел рольіне әрекеттенуіне және бұл ерекше характерден шығатын оның дамушы елдермен экономикалық баланысына басты орын беріледі.
Маоизмтар ұлттық көзқарастардан және Қытай экономикасы үшін социалисттік елдердің интерпоционолдық көмегіне сүйене отрып «өз күшіне сүйену» концепциясында бейнеленген халықаралық еңбектің бөлінуінде қатысуының мақсаттың сәйкестілігін жоққа шығарады. Бұл концепция Қытайдың экономикалық дамуына үлкен зиян тигізеді. Әлемдік шаруашылық байланыста ғылыми – техникалық революцияда. Социалисттік экономикалық потенциялының өсуінде және социалисттік носондар бойынша Қытай дүниежүзілік сүйену 3 шаруашылықпен айналасу.
Халықаралық күш салу бәсеңділіктері дамуына елдер үшін, алахронизм болып табылады. Жеткілікті ғылыми техникалық потенциялдары бар және экономикалық құрылу қажеттіліктері үшін сыртқы ресурстарды бірқалыпты жұмылдыруға мұқият елдер, ең бірінші социалисттік елдермен және шетелдермен экономикалық байланыстарды шарты бойынша ұлттық экономикалық деңгейді қазіргі уақыттағы талаптарға сай көтере алады. Маонистік доктринаның ауқатсыздығы «өз күшіне сүйену» теориясы дамушы елдерге байланыстыра отырып шығады және маонистерді өздері Қытайдың сыртқы экономикалық қатынастары практикасында оның ережелерінен аймақтады. Қытай «тор» модернизациясы программасын жүзеге асыру барысында «Батыс монополиясы үшін экономикалық есігін біртіндеп ашады.
Қазір Пекин «өз күшіне сүйену» маонисттік доктринасының банкротқа ұшырауынынң куәчі болатын, Қытай территориясында аралас кәсіпкерлікер шығаруды ұсынады. Қытайлық өкіл 1974 жылы 1 сәуірде БҰҰ басты Ассемблеясының ҮІ арнайы сессиясында «өз күшіне сүйену» біраз түзетілген баяндамасын берді. Ол сонымен қатар «өз күшіне сүйену» шетелдік кенеттен бас тарту немесе «тұйықтық» дегенді білдірмейді деді. Біз бір – бірінің орнан толтырушылық, бір – біріне пайдалылық және мемлекеттің суверенитеті сыйлау негізіндегі экономикалық және технолгиялық алмасуды, әртүрлі елдердің ұлтты экономикасының дамуына пайдалы және ажет деп ойлаймын.
Пекин халықаралық экономикалық қатынас практикасында ешқандай сипттары және өнегелері жоқ Қытайдың дамушы елдермен сыртқы экономикалық байланысын қатынастардағы жаңа үлгі ретінде көрсетуге тырысады. Соңғы 20 – 25 жылда Қытай экономикасы жоғары қарқынмен дамыды. Сыртқы сауда ел экономикасының 45%-дан астамын құрайды. Негізгі сауда серіктесі – Жапония, онан кейін АҚШ пен Оңтүстік Корея.
Шетел инвестициясын тартудан Қытай АҚШ-тан кейінгі 2-орында. 1997 жылы 1 шілдеде ҚХР-ға бұрын Ұлыбритания отары болып келген Сянган (Гонконг) аралы қайтарылды. Оған арнайы әкімшілік аудан мәртебесі берілді. Сянганның қосылуы Қытай экономикасының дамуын жеделдетті. Бұл аудан дүние жүзіндегі аса ірі сауда және қаржы орталығы болып табылады. Онда әлемдегі аса ірі 100 банктің 85-інің бөлімдері орналасқан.
Қытай экономикасының дамуы өте тез қарқын алуы соншалықты, тіпті әлемдік қауымды назарына аудартты. Көптеген Қытай өндірушілерінің тауар сапасы соншалықты жоғары, тіпті олармен басқалардың бәсекелесуге мүмкіндіктері келмейді. Соңғы жылдары бұл мемлекет арзан жұмыс күшін пайдалана отыра үлкен қадамдармен әлемдік рыногтағы ең үлкен бәсекеге қабілетті тауар жеткізушісіне айналды. Сонымен, Қытайдың өндірушілік қабілеттілігі жылдан жылға өсіп, ал экспорттың көлемі айтарлықтай дамуда. Сондықтан рынокта өз тауар айналымын арттыру мақсатында Қытай өндірушілері әрдайым шет елдерден сенімді серіктестерін іздейді.
Тіпті Қытайдың социалистік республика қатарында екенін назарға алатын болсақ та, оның экономикасы рыногтык жолмен өсуде. Алайда, Қытай өндірушілері шетелдерден үлкен инвестицияны еліктіргені бұл оның экономикасына оң әсерін тигізетінін дәлелдейді. Осы дамудың басты элементі деп жекеменшік кәсіпорындарды айтады, өйткені Қытайда бұл үшін өте қолайлы жағдайлар жасалынған. Қытай Конституциясы жекеменшік мүлікті «қолжетпейтін», ал мемлекеттікті - «киелі» деп мойындайды. Бүгінгі күні экономика көлемі жағынан Қытай 6 орында, тізімнен АҚШ шығарғанда (Ресей 17 - ші орында). Бұл үдеріс кезінде әр түрлі тауарларды шығарушы дамып келе жатқан кәсіпорындар ең басты рөл атқарады. Бұл тауарлар біздің ел тұтынушыларын қызықтырғандықтан, олар Қытаймен іскерлік қарым қатынасын нығайта келеді.
Егер Сіз Қытайдан бәрін тауып, сатып алуға болады деп ойласаңыз, онда сіз шындықтан алыс емессіз. Әрине, бұл мемлекетте қажетті заттардың түр-түрі шығарылады: тұрмыс заттары, жиһаз, электроника, компьютерлік жүйелер т.б. Қазіргі кезеңдегі қытай өндірушілерінің жоғары сапалы өнім шығарғандығынан біз осы елдің қаншалықты дамығанын көре аламыз. Қытайға сапармен бара қалған жағдайда, көптеген өндірушілерді тауып, іс-шаралар туралы келісіп, олармен өзара серіктес әбден болады.
Қытайға барған көптеген туристер тек қана мемлекеттің әдемі жерлерін ғана емес, көбінесе құр қол қайтпайтын шоп-турларға барады. Өйткені дүкендер мен базарларда үйілген тауарлар түрлерінің көптігі соншалық – бос кету мүмкін емес. Қытайдағы бизнесті айтатын болсақ, іскер адамдар өз келіссөздері мен ұзақ мерзімді келісімдерін қытайлық тауар өндірушілермен келісім шартқа отыру арқылы бизнесін алға қарай дамуда. Өйткені сол өндірушілер әр түрлі шикізат өнімдерін, тауарларды, дайын материалдарды тұтынушының қажеттілігіне байланысты сол шамада дайындайды. Сондықтан брендтік жиһаздарды өндіргенде біздің ел кәсіпкерлері тек Қытайды қалайтын себебі – жоғары сапалы өнімнің бағасы арзан болып келеді.
Дэн Сяопин — 1978 жылы желтоқсанда елдің нарықтық экономика мен «ашық есік саясатына» өту жолына ұран тастаған, Қытайдың қазіргі заманғы көшбасшыларының бірі. Оның идеясы ішкі сауда мен инвестицияны қолдау жолымен Қытайдың жаңартылуына, сондай-ақ елдің экономикалық өсімін ынталандыруға бағытталған болатын. Бұл Маркстік идеологияны ерекше қиыстыру мен нарықтық ығыстыру Қытайдың экономикалық өсіміне ықпал етті. Қытай әлемде ең жылдам дамушы өндірістік сектор, оның дамуы тікелей шетелдік инвестицияны, арзан жер мен жұмыс күшімен байланысты. Бұл жағдайлар шетелдік кәсіпорындар санының ұлғаюына, яғни өздерінің өндірістік операцияларын Қытайға ауыстырып, сондай-ақ шикізат пен қорға сұраныстың «серпілісіне» ықпал етті. Шетелдік инвестиция мен өмір сапасының өсімімен елдің сектор қызметі кеңейіп және жақсаруы жалғасуда. Сөйтіп, ауыл шаруашылығы еңбегінен өндіріс пен сектор қызметіне дейін, сондай-ақ ауыл мәдениетінен қалалыққа өткен құрылымдық өзгерістер болды. Қытайлық билігі «үйлесімді қоғам құруға» көп көңіл бөлді, сондықтан Қытай нарықтық экономикаға қайта бағдарланды. Сол уақытта барлық дерлік Қытайлықтар табыс-деңгейі мен жалпы өмір-деңгейінің жоғарлағанын сезінді, реформалар Қытай экономикасына зор құрылымдық өзгеріс әкелді. Қазіргі уақытта қытайлық билік қақтығысып отырған кейбір мәселелер мыналардан тұрады: мемлекет меншігіндегі кәсіпорындар реформасы, банктік жүйе, кіріс-деңгейінде ажыратуды ұлғайту, инфляция өсімі мен қоршаған ортаның ластану-деңгейі. Өзекті экономикалық индикаторлар (2008): * ЖІӨ — 4,224,4 млрд. АҚШ долл. * ЖІӨ халық жанына — 3,180, АҚШ долл. * ЖІӨ нақты өсімі — 9% * Инфляция — 4,5% Саяси ахуал… Қытайдың коммунистикалық партиясы басыңқы болып табылады. Басқа саяси партиялар ҚКП үйлесімде және оның басшылығымен жұмыс істейді. ҚКП 1949 жылы 1 қазанда Куоминтангтың (Ұлттық партия) жеңілісінен кейін билікке келді және нәтижесінде Қытай Халық Республикасы қаланды (ҚХР). Осы сәттен ҚКП Қытайдағы саяси биліктің барлық деңгейін бақылап келеді. Қытай Үкіметі ҚКП бағынады және оның бірінші міндеті — Партия саясатын жүргізу. Қытайдағы екі басты мемлекеттік құрал — Ұлттық Халық конгрессі (ҰХК) мен Мемлекеттік кеңес. Соңғы жылдары ҚКП басшылары билігін орталықсыздандыру мен үкімет институттарын күшейтуге бағытталған күш-жігер қолданылып келді. ҚКП басшылығымен Ұлттық Халық Конгрессі Қытайдағы мемлекеттік биліктің жоғарғы органы. ҰХК дербес аймақтар мен муниципалитеттер саласындағы көшбасшылардан тұрады, олар Мемлекеттік кеңес ұсынатын жаңа заң мен саясатты талқылау үшін жыл сайынғы кездесу өткізеді. Әрбір бес жылда Партияның Ұлттық Конгрессі мен ҰХК Орталық Комитетін таңдайды, ол өз кезегіңде Саясибюроның Тұрақты комиссиясын тағайындайды (СТК). СТК — ҚКП ең жоғарғы құрылымдық буыны. Бұл Комитет жоғарғы-деңгейдегі Коммунистік партияның лауазымды тұлғаларынан құралып және өзекті стратегиялық шешімдер қабылдауға жауапты. Мемлекеттік кеңес — Қытайдың мемлекеттік әкімшілігінің ең жоғарғы органы, ол ҰХК мен оның Тұрақты комиссиясына жауапты. Мемлекеттік кеңестің көптеген тәуелді Министрліктері, әкімшілік құрылымдары мен бюролары бар, олар Қытайдың әкімшілік қызметін орындайды. Қытайдың әкімшілік органдарының сайтына сілтемені мына жерден табуға болады