Автор работы: Пользователь скрыл имя, 14 Октября 2013 в 18:00, реферат
Кәсіпкерлік – адам қызметінің ерекше саласы және ол еңбектің басқа түрлерінен оқшауланып тұрады. Бұған кезінде атақты неміс экономисі Гарвард университетінің профессоры – Йозеф Алоиз Шумпетер (1883-1950ж) мән берді. Оның айтқан мынадай сөзі бар еді: «Кәсіпкер болу – басқаның істегенің істемеу». Екінші жағынан кәсіпкерлер – алдымен кәсіпкерлік жұмысты ұйымдастырушылар. Ол туралы француз экономисі Жан Батист Сэй (1767-1832ж) былай деген: «Кәсіпкер – адамдарды өндірістік шеңбер ауқымында ұйымдастыратын адам».
Атап көрсеткендей, ХХІ ғасырдың
қарсаңында Қазақстан
Батыс
елдерінің экономикалық
Шағын
кәсіпкерлік халықаралық
8
саясат бағаларды ырқына жіберуден және осымен байланысты өскелең инфляциямен басталды, бұл пайыз өсімнің күрт өсуінен және халықтың жинағының құнсыздануынан шағын бизнестің қаржы базасының жоюына әкелді, бұл өз кезегінде шағын бизнестің қалыптасуының және оның инвестициялық қызметіеің заңсыз қалуына соқтырды. Шағын кәсіпкерлік көп қатарлы жинаулар мен үлкен салықтардың астында қалды.
Осы
уақытта қалыптасқан экономикал
Қазіргі
кездегі әлемдік экономиканың
одан әрі даму жағдайында, ірі
компаиялардың айбынының артуы
ғылыми техникалық
Қазіргі уақытта шағын бизнестің рөлі нарыққа ендірілген жаңа өнімдердің ортақ санында айтарлықтай мол.
АҚШ-тың
сатып алу федералды
Шағын бизнес капиталистік
орындарының 60%-ы 20 адамнан аз жұмыскерлері бар компанияларға келеді. 80-ші жылдардың басында жұмыссыздықтың зор өсуі жағдайында көптеген ғалымдар, экономистер мен мемлекет қайраткерлері шағын бизнестен ірі компаниялардағы жұмыс орындары қысқаруының орнын толтыруға қабілетті жаңа жұмыс орындарын құратын құрал деп санады. Сондықтан капиталистік елдердің үкіметтері тарапынан шағын бизнеске әртүрлі көмек көрсетіледі.
Шағын
және орта бищнестің болуы
және де ірі компаниялардың (монополияның)
мүдделеріне сай келеді. Қазір
дайын өнімді жасау үшін
9
істейді. Францияда, мысалы, шағын және орташа кәсіпорындардың 40%-ы монополиялармен байланысты. Ақш-та осындай келісім шарттар жүйесімен 400 мың шамасында немесе 25% шағын кәсіпорындар қамтылған, оларда 4,5млн адам жұмыспен қамтылған. Жапонияда да осындай жағдай кездеседі.
80-ші жылдардың басында шағын
кәсіпорындар иелерінің тек өз
жанұяларындағы адамдарының
Монополистік емес фирмалар
Демек, шағын және орта
Біріншіден, шағын өндіріс нарық конъюнктурасының өзгерісін икемді сезінеді, бұл нарық экономикасында ірі кәсіпорындарына мүмкін емес.
Екіншіден, шағын бизнес әлі
іске жаратылмаған әжептәуір
қаржы қаражаттарын тиімді
Үшіншіден, шағын бизнес
Төртіншіден, шағын бизнес халықты жұмыспен қамту мәселесін шешуде үлкен роль атқарады. Өнеркәсібі дамыған елдерде оның үлесіне барлық жұмыспен қамтамасыз етілгендердің 50-60% және жаңа жұмыс
орындарының 70-80% келеді.
Бесіншіден, атап көрсеткендей шағын өндірістің ғылыми-техникалық жаңалықтардың тең жартысы келеді. (жеке компьютер, көбейткіш аппараттар, «Палароид» типті фотоаппараттар).
Алтыншыдан, шағын бизнестің әлеуметтік қысымды жұмсартудағы орнын таптырмас бөлігі бар. Ауыр дағдарыс кездерінде халық осыдан жұмыс тауып және өздерінің қабілеттерін жүзеге асыра алады.
Кәсіпкерліктің халықаралық
Өтпелі экономика үшін
Қазақстан Республикасындағы
10
тұрғындардың номиналды табыстарының өсуін анық басып озды, бұл өндіріс саласында оның ішінде шағын бизнес негізінде кәсіпкерлік қызметтің дамуын айтарлықтай тежеді.
Соңында шағын кәсіпкерліктің дамуының тежеуші факторына өндірістік саладағы шағын бизнестің маңыздылығын әлі бағаламағандығын жатқызуға болады.
70-80ж дамыған елдердегі
Нақты көрсеткіштер
Өтпелі
экономикада жаңа өркен жайған
шағын кәсіпкерлікті дамыту
Қазақстан
Республикасында шағын
туралы» 1997 жылдың 6 наурызындағы қаулысының үлкен ролі бар.
Құжат
өзінің мазмұны бойынша өтпелі
экономика жағдайында шағын кәс
2001ж
басында Қазақстан
2.2. Орта және ірі бизнестің кәсіпкерлік қызметі және оның көздері.
Өтпелі экономикада шағын және ірі кәсіпкерліктің дамуы көп деңгейде мемлекет меншігін жекешелендірумен байланысты, себебі жоспарлы
11
экономикада барлық орта және ірі кәсіпорындар мемлекет меншігінде болды және тек жекешелендіру оларды дербес және тәуелсәз етеді. Өтпелі экономикада орта және ірі кәсіпкерліктің жұмыс істеуі ең қиын және ең өткір мәселе болып қалады, себебі оның өркен жаюы қоғамдық сананың стериотиптерін жоюмен тікелей байланысты. Барлық мемлекеттік кәсіпорындар 1985ж толық шаруашылық есепте болжы, яғни өзін-өзі басқару мен өзін-өзі қаржыландыруда, бірақ, тек жоспардың орындалуы үшін күресті, өнімді өткізу мен өзінің сатып алушысын табу мәселелері берілген кәсіпорындар қамқорлығына кірмеді.
Осындай құнды бағдарлар
Кәсіпкерлік психологиясы тек бір уақытта нарық қатынастарының құрылуымен қалыптасады. ТМД және шығыс Европаның көптеген орта және ірі кәсіпорындары жылжу үшін үлкен кедергі тез өсудегі төлем төлеу алмаушылық пен зор ішкі қарыз болды.
Жоспарлы жүйенің тездетіле алынуы мен мемлекеттік және нарықтық басқарудың жаңа құрылымдарының пайда болуы, олардың компетенциялары, құқықтары, міндеттері мен статусы қандай екеніне дұрыс анықтамалар енгізбеді. Пайда болған басқару дағдарысы бұрынғы мемлекеттік кәсіпорындардың өзін-өзі басқаруға және өзін-өзі дамытуға қабілетті және қабілетсіз деп бөлді.
2.3. Қазақстандағы кәсіпорындардың қазіргі жағдайына талдау.
Қазақстан Республикасының
Экономикадағы қиындылық
ірі кәсіпорындар саны –191;
орта кәсіпорындар – 206;
кіші кәсіпорындар – 5147.
Бұл көрсеткіштер Қазақстан
Қазақстан Республикасы территориясында қызмет ету түрлері бойынша кәсіпорындардың тіркелген санын 3-кестеден көруге болады.
12
Кесте – 3: Қызмет ету түрлері бойынша кәсіпорындардың тіркелген саны
2002 ж |
2003 ж |
2004 ж | |
Қазақстан Республикасы Кіші Орта Ірі |
2738 2505 163 70 |
3731 3472 190 69 |
5444 5147 206 91 |
Ауыл шаруашылығы, аңшылық және орман өсірушілер Кіші Орта Ірі |
48 45 3 - |
79 75 2 2 |
112 100 10 2 |
Балық өсіру және балық аулау кәсібі Кіші Орта Ірі |
1 1 - - |
3 3 - - |
7 7 - - |
Тау-кен өнеркәсібі Кіші Орта Ірі |
88 55 20 13 |
97 64 16 17 |
131 93 20 18 |
Өндіру өнеркәсібі Кіші Орта Ірі |
511 427 49 35 |
674 581 61 32 |
910 814 59 37 |
Газды, суды, электроэнергияны өндіру және бөлу (үйлестіру) Кіші Орта Ірі |
26 17 2 7 |
31 25 5 1 |
27 22 3 2 |
Құрылыс Кіші Орта Ірі |
211 197 14 - |
301 284 15 2 |
562 541 18 3 |
Үй бұйымдарын және автокөліктерді жөндеу, сауда Кіші Орта Ірі |
1050 1023 24 3 |
1511 1474 33 4 |
2214 2175 30 9 |
Қонақжайлар және мейрамханалар Кіші Орта Ірі |
71 62 6 3 |
84 75 5 4 |
93 84 5 4 |
Көлік және байланыс Кіші Орта Ірі |
201 185 12 4 |
266 239 23 4 |
353 326 23 4 |
Қаржылық қызмет Кіші Орта Ірі |
70 62 8 - |
76 68 7 1 |
89 77 9 3 |
Қозғалмайтын мүлікпен жасалатын операциялар Кіші Орта Ірі |
336 319 14 3 |
449 438 11 - |
657 639 15 3 |
Білім беру Кіші Орта Ірі |
21 19 2 - |
35 31 3 1 |
- - - - |
Денсаулық сақтау және әлеуметтік қызмет көрсету Кіші Орта Ірі |
25 24 1 - |
37 34 2 1 |
40 37 1 2 |
Басқа да коммуналдық және жекелеген қызмет көрсету Кіші Орта Ірі |
77 67 8 2 |
88 81 7 - |
46 41 4 1 |
Үй шаруашылығы жүргізу жөнінен қызмет көрсету Кіші Орта Ірі |
- - - - |
- - - - |
203 191 9 3 |
Экстерриториялық ұйымдардың қызметі Кіші Орта Ірі |
- - - - |
- - - - |
- - - - |
Информация о работе Кәсіпкерлік қызметті белгісіне, нысаны мен түріне қарай классификациялау