Муҳољирати байналхалќї

МУЊОЉИРАТИ БАЙНАЛХАЛЌЇ  ВА ТАНЗИМИ ДАВЛАТИИ ОН

Дар маърўзаи рушди инсонияти Барномаи рушди СММ чунин зикр шудааст, ки муҳољирон на танњо даромади худро зиёд мекунанд, балки маълумот мегиранд, саломатии худро беҳтар менамоянд, бекориро дар мамлакати худ аз байн мебаранд ва ғ.

 

Муҳољирати байналхалќї 3% ањолии љањонро ташкил медињад, 20% - и онњо дар ИМА фаъолият мекунанд. Чи тавре ба мо маълум аст, муњољирати байналхалќї - ин љойивазкунии одамон  аз як мамлакат ба мамлакати дигар аст, ки  ин ба иќтисодиёти мамлакати ќабулкунанда ва мамлакати содиркунандаи кувваи корї таъсири мусбї дошта, шумораи ањолии мамлакати ќабулкунанда ва минтаќаро зиёд мекунанд.

Асосан  муњољирони байналхалќї дар  марказњои  бузурги љањон:

• дар ИМА зиёда аз 42,8 млн,
• дар Русия зиёда аз 12 млн,
• дар Германия 11 млн,
• дар Арабистони Саудї ва Канада 8 млн,
• дар Британияи Кабир, Франсия ва Испания 7 млн

 Мувофиќи  пешгўии Ташкилоти молиявии байналхалќї дар соли 2012, 216 млн нафар берун аз мамлакати худ зиндагї мекунанд. Дар байни муњољирони байналхалќї 17 млн - ашро гурезагон ташкил медињанд, боќї 93% - и муњољирон бо сабабњои иќтисодї љои зисти худро иваз менамоянд. Шумораи муњољирони иќтисодї дар солњои наздик меафзояд. Мувофиќи пешгўињо шумораи муњољирони  синну соли аз 15-39 - сола ба 570 млн мерасад.  Дар байни мамлакатњои шумораи зиёди муњољирони байналхалќидошта мамлакатњои зерин пешсафанд:

Мексика – 12 млн;

 

Њиндустон – 11,4  млн;

 

Русия - 11,2 млн;

 

Хитой – 9 млн;

 

Украина – 6,6 млн;

 

Бангладеш – 5,4 млн;

Сабаби муњољирати байналхалќї  дар Руссия ба вайроншавии давлати абарќудрати шўравї алоќаманд буда, баъди соњибистиќлол шудани 15 давлат муњољират на дохилї, балки байналхалќї  шуд. 

 

Дар шароити  имрўза муњољират барои давлатњои  ба иќтисодї бозорї гузаранда,  дар  дањсола охир яке аз љараёни устувор  ва манбаи даромади давлатњо ба њисоб  меравад. Аз ин рў,  танзими давлатии муњољирати мењнатї вазифаи асосии давлат мањсуб мегардад.

Аз рўи маълумотњои  Вазорати мењнат ва њифзи иљтимоии Љумњурии Тољикистон ва департаменти муњољирати мењнатї:

 

• шумораи муњољирони мењнатии  љумњурии мо ба 2,2 млн

 

• 93 фисади онњо дар Федератсияи Россия ва 5 фисад дар Ќазоќистон

 

• Зиёда аз 1 млн муњољирон дар муњољирати мавсимї

 

• 40%- ашон дар сохтмон

 

• 30%- ашон дар савдои яклухту чакана

 

• 7%- ашон дар соњаи хизмат ва алоќа 

 

Федератсияи Россия яке аз марказњои бузурги ќабули муњољирони мењнатї баъд аз ИМА ба њисоб меравад, ки дар ин мамлакат зиёда аз 12 млн муњољирон фаъолият менамоянд

Танзими давлатии муњољирати мењнатї бо маќсадњои зерин равона карда мешавад:

 

• Њимояи њуќуќи муњољирони фаъолиятдошта дар мамлакати ќабулкарда;

 

• Барќарор намудани зарари ќувваи кории миллї берун аз мамлакат;

 

Сиёсати эмигратсионї дар принсипњои зерин асоснок карда мешавад:

 

• Кафолати  имконияти бозгашти муњољирон ба ватан;
• Таъмини озоди интиќоли пули муњољирон ва истифодаи самараноки онњо;
• Таъмин ва кам намудани бекории дохилї аз њисоби муњољират;
• Мањдуднамоии баромадани ќувваи кории дар секторњои иќтисодї бандбуда;
• Бењтарнамоии бозори дохилии мењнат ва баландбардории сатњи касбии муњољирони  аз муњољират баргашта;

Мамлакати содиркунандаи ќувваи корї чор сарчашмаи бевоситаи воридшавии асъорро дорад:

 

• Андоз аз фоидаи ширкатњои миёнарав;
• Интиќоли  асъор барои нигоњдошти оила ва хешу таборон;
• Сармоягузории шахсии муњољирон ба иќтисодиёти мамлакат;
• Сармоя аз мамлакатњои воридкунанда, ки дар чорчўбаи барномаи

 

Ќайд кардан зарур аст, ки даромад аз содироти  ќувваи корї бо даромад  аз савдои мол муќоисакунанда аст.

 

Барои содиркунандагони ќувваи корї интиќоли пули муњољирон:

 

• даромади Португалия 12-13% ММД

 

• даромади Ливан 64%ММД

 

• даромади давлати мо њам аз  њисоби муњољирони мењнати 30%-и ММД

Ба маќсадњои иќтисодї дохил мешавад:

- истифодаи даромадњо аз муњољирати мењнатии беруна бо маќсади зиёднамоии сармоягузорї ва шуѓлнокї;

- баландбардории сатњи касбии муњољирон бо истифодаи барномањои тайёр намудаи муњољирони мамлакатњои хориља;

- зиёдшавии њаљми пасандозњои муњољирон;

Ба маќсадњои иљтимої дохил мешавад:

- тайёр намудани мутахассисони касбї аз њисоби муњољирон;

- ташкили механизми таъсиррасонї дар мамлакати ќабулкунанда ва шароити мусоиди кор бо  созишномањои дутарафа;

- њифзи иљтимоии муњољирон дар хориља ва ташкили барномањои таъмини шуѓл баъди баргаштан ба ватан;

Ба маќсадњои стратегї дохил мешавад:

- пешгирии муњољирати ѓайрирасмї;

- њавасмандкунї ва содироти ќувваи кории ихтисосманд;

- ташкили барномањои кўтоњмуддат ва дарозмуддати муњољират ва  алоќамандии он бо стратегияи кам кардани бекорї ва камбизоатї;

Дар љумњурии мо танзими муњољирати мењнатиро сохторњои зерин ба зимма доранд:

• Вазорати мењнат ва њифзи иљтимої;
• Вазорати адлия;
• Вазорати корњои хориљї;
• Хадамоти муњољирати назди ВКД;
• Ширкатњои миёнаравї оиди  муњољират;

Муњољирати ќувваи корї ба мамлакати содиркунанда ва воридкунанда таъсири гуногун дорад. Барои мамлакати  воридкунанда муњољирати ќувваи корї чунин афзалият дорад:

• Раќобатпазирии мањсулоти дар дохил истењсолшаванда ва кам шудани харољоти истењсолот аз њисоби нархи пасти ќувваи корї;
• Зиёдшавии талаботи иловагї ба молу хадамот, болоравии истењсолотро њавасманд гардонида, боз љойњои зиёди корї муњайё мегардад;
• Дар ваќти воридшавии ќувваи кории ихтисосманд мамлакати воридкунанда харољотњоро барои тайёр намудани коргар сарфа менамояд;
• Коргарони хориљї дар њолатњои буњрон ва бекорї наќши амортизаторро доранд (онњоро аввал аз кор пеш мекунанд, маошро кам мекунанд);
• Коргарони хориљї бо нафаќа таъмин карда намешаванд ва барои онњо барномањои иљтимої тааллуќ надорад;

Барои мамлакати содиркунанда чунин афзалият дорад:

• Содиркунии ќувваи корї сарчашмаи асосии асъори хориљї ба мамлакат мебошад;
• Содиркунии ќувваи корї сатњи бекориро дар мамлакат кам мекунад;
• Омўзиши бепули ќувваи корї бораи мамлакати содиркунанда, азхудкунии касбњои нав, шиносої бо технологияи нав ва усулњои идоракунї;