Ерітіндегі ион алмасу реакциалары және оның жүру жағдайлары

Ерітіндегі ион алмасу реакциалары және оның жүру жағдайлары.

Электролиттердің судағы ерітінділері өзара әрекеттескенде, реакция арасында жүреді. Мұндай реакциялар иондық реакциялар деп аталады.  Электролиттердің ерітіндегі химиялық қасиеттері -  катиондардың  және аниондардың қасиеттері болып табылады.

Тұңба түзіле жүретін реакциялар:

 Кальций хлоридің Ca Cl2 ерітіндісіне күміс нитратының AqNO3 ерітіндісін құялық:

Ca Cl2 2AqNO3 =2AqCl   =Ca(NO2)3

     Кальций хлориді мен күміс нитраты-ерімтал тұздар, яғни күшті электролиттер.Олай болса,ерітіндіде олар толығымен иондарға диссоциаланады.Оларды араластырғанға дейін ерітінділерде Са2+, Cl- және Aq+ , NO-3 иондары бөлек-бөлек жүреді.Сендер ерітіндіде иондар ретсіз қозғалып, өзара соқтығысып,соның нәтижесінде қарама-қарсы зарядталған иондар бірігетінің білесіндер.Олай болса,қай иондар соқтығысқанда тұңба түзіледі. Оны білу үшін ерігіштік кестесін пайдаланамыз.

     Кестеден күміс хлоридінің суда ерімейтіндігін көреміз. Сондықтан жанадан түзілген тұз-күміс хлориді тұңбаға түседі ле,кальций нитраты ерітіндіде иондар күйінде қалады.Демек, бұл реакцияның теңдеуі былайша жазылады:

Ca 2+ +2Cl- +2Aq+ +2NO-3 = 2AqCl   +Ca2+ +2No3-

    Бұл теңдеуді химиялық реакцияның толық иондық теңдеуі дейді. Теңдеумен электролиттер арасында иондар алмасуы жүргенін көреміз. Бұндай реакциялар ион алмасу реакциялары деп те аталады.

Ерітінділерді араластырғанда,реакция тек күміс иондары Aq+ мен хлор иондарының Cl- арасында жүреді,нәтижесінде тұңба түзіледі.Ал кальций иондары Ca2+ мен нитрат иондары NO-3 реакцияға қатыспай,бос ион күйінде қалады.Сондықтан оларды теңдеудің сол жағынан да қысқартып,тек реакцияға түсетін иондарды қалдырады.Осыдан реакция теңдеуінің Қысқартылған иондық түрі шығады:

2Aq- +2Cl- =2AqCl

   Қысқартылған иондық теңдеу жүретін химиялық реакцияның мәнін көрсетеді.Демек,күміс нитратының AqNO3 ерітіндісінде кез келген хлор анионы Cl- бар электролит ерітіндісін құйса,күміс хлориді AqCl тұңбаға түседі.

   Тұз қышқылы HCl мен оның ерімтал тұздарының ортақ қасиеті- күміс ионымен Aq+ тұнба беруі болса,күміс нитратымен AqNO3 ерімейтін тұңба берүі хлор ионының қасиеті болып табылады.Сондықтан күміс ионы Aq+ хлор ионына анықтағыш реактив ретінде қолданылылса,керісінше хлор ионы Cl- күміс ионының анықтағыш реативті болады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

№39 жалпы білім беретін негізгі мектеп

 

 

                                     

 

 

Реферат

 

Тақырыбы: «Ерітіндегі ион алмасу реакциалары және оның жүру жағдайлары»

 

 

 

 

 

 

Орындаған: Серік Данияр.

Тексерген: Тілеуімбетова Алима