Бейінді оқыту дегеніміз

 Бейінді оқыту дегеніміз – оқушылардың қызығушылық бағытының,  
қабілетінің дамуына жағдай жасайтын және олардың келешекте игеруі тиісті кәсібіне бейімделуді қамтамасыз ететін оқыту.  
 
Бейінді немесе бағдарлы оқыту тек қана мектептің жоғарғы сатысында жүзеге асады. Негізгі орта білім беру сатысында (5-10-сыныптарда) бейіналды жұмыстары жүргізіледі.  

бейіндік оқыту - кәсіптік білім беру бағдарламаларын игеруге даярлау, олардың кәсіптік бағдарлары үшін жағдай жасау, оқушылардың арнаулы бейімділігі мен қызығушылығын, танымдық қабілетін ескеруге бағытталған білім беру процесінің құрылымы мен мазмұнын ұйымдастыру түрі, жоғары сынып оқушыларының оқуын даралау мен саралау, жіктеудің педагогикалық жүйесі деген анықтама беріледі. 
 
^ Осыған орай бейіндік оқытуды ұйымдастыру үшін келесі шарттардың орындалуы керек: 
 
1. Оқушылардың әлеуметтену мүмкіндігін кеңейтіп, Қазақстан азаматтарының сындарлы ролі ретінде базалық құзыреттер түріндегі білім беру жүйесінің ұлттық мақсаттарына жетуге мүмкіндік туғызу. 
 
2. Жалпы орта білім беру жеке оқу жоспарларын жобалау мен іске асыру мүмкіндігін, 11-12 сынып оқушыларының білім беру мазмұнын саралап жіктеу үшін нормативттік және ұйымдастырушылық педагогикалық жағдайлар жасау. 
 
3. Оқушылардың сапалы білімге қол жеткізуін, олардың қабілеті мен қызығушылығын, танымдық және өмірлік қажеттіліктеріне, бейімділіктеріне сәйкес қамтамасыз ету. 
 
4. Жоғары кәсіби және орта білім деңгейінің сабақтастығын қамтамасыз ету. 
 
Егер осы шарттар орындалса, онда бейіндік оқыту келесі мақсаттарға жетеді:  

1.  
   Білім алушылардың тұлғалық және кәсіби қалыптасуын ерте анықтау және болашағын жоспарлау.
2.  
   Жоба жасаушылық пен зерттеушілік әрекетіндегі құзіреттілігін дамыту. 
3.  
   Таңдау бейіні бойынша ЖОО оқуды жалғастыру үшін жағдай жасау. 
4.  
   Инновациялық ой-өрісін кеңейту және өз бетінше креативтілікпен іздену дағдыларын қалыптастыру. 
5.  
   Қазіргі заманғы өндіріс пен иновациялық технологиялар негізінде кәсіби-бағдарлы оқытуды жүзеге асыру болып табылады (2-сурет). 

Бейіндік оқытудың мақсаты 
 
 
Білім берудің тұлғаға бағдарланған оқытудың парадигмасын іске асыру бейіндік оқытуды ұйымдастыру ережесіне байланысты.Бейіндік оқытуды ұйымдастырудың басқарушы ережелері төмендегідей: 

1.  
   Қазақстан Республикасының жалпы орта білім беру деңгейінің Мемлекеттік жалпыға міндетті стандарты жалпы орта білім берудің жаратылыстану-математикалық, қоғамдық-гуманитарлық бейіндік оқыту бағыттарын анықтайды. 
2.  
   Білім беру мазмұны мен оқыту процесі түйінді және пәндік құзіреттер жүйесіне жету қажеттігін ескере құрылады.
3.  
   Ұйымдастырылатын бейіндік оқыту моделі оқу орнының білім беру процесін ұйымдастырудағы мүмкіндіктеріне сәйкестендіріліп, оқытуды саралап жіктеумен қамтамасыз етуде сыртқы серіктестіктерді қатыстыру мен аймақтың күш-қуатын ескереді.

 
^ Бейіндік оқыту бағдарламасын жүзеге асыруда, оның ішінде үш бағыты ескеріліп, оқу орындарының түрлері анықталады : 

•  
  республикада бейіндік оқыту тәжірибесі қалыптасқан жалпы білім беретін мекемелердің тәжірибесіне сүйену қажет;
•  
  Қазақстандағы техникалық және кәсіптік білім беру жүйесінің дамуы мен орта буынның білікті мамандарын даярлауға әлеуметтік тапсырысты орындау керек; 
•  
  негізгі білім беру бағдарламалары бойынша үлгермеген оқушылар үшін жоғары сатыдағы бағдарламаларды игеру білім берудің Халықаралық стандартының (1997 ж.) ережесімен келістіруді көздейді.

Бейіндік оқыту – 12 жылдық білім беру жүйесінде оқушылардың функционалдық қызметінің басым бағыты оқушылардың тереңдетілген кәсіптік білім беруге даярлығын жүзеге асыру үшін бағдарланған оқытуды енгізу болып табылады. 
 
Бейіндік оқыту арнаулы бейімділігі мен қызығушылығын, танымдық қабілетін ескеруге бағытталған білім беру процесінің құрылымы мен мазмұнын ұйымдастыру түрі, жоғары сыныптағылардың оқуын даралау мен саралап жіктеудің педагогикалық жүйесі.  
 
Қазақстандағы бейіндік оқыту жүйесінің дамуы: 

•  
  16-18 жастағы азаматтардың білімділік деңгейін, олардың қабілеті мен қызығушылығын ескере отырып бәсекеге қабілеттілігін көтеру мақсатында мүмкіндіктерді кеңейтуге;
•  
  жоғары сыныптағылардың мектептен кейінгі өмірлік жолды таңдауға бейімделудің негіздерін жасау, олардың кәсіптік мақсаттарын іске асыруға;
•  
  еңбек нарығын кәсіби техникалық кадрлармен қамтамасыз ету мәселесін шешуге бағытталған.

 
Қазақстанда 12 жылдық білім беру жүйесіндегі бейіндік оқытуды жүзеге асыру келесі факторларға байланысты:  

•  
  2015 жылы білім беру жүйесінің 12 жылдық оқу моделіне жалпылай көшуіне;
•  
  12 жылдық білім беру жүйесінің нормативтік, материалдық- техникалық базасының даярлығына; 
•  
  бейіндік оқытуда «мектеп–колледж–ЖОО» жүйесінің сабақтағын қамтамасыз ететін техникалық, кәсіптік және жоғарғы білім беру жүйесінің 12 жылдыққа сәйкес дамуымен байланысында.