Болашақ музыка мұғалімдерінң кәсіби құзырлығын қалыптастыру

Психология тарихының даму кезеңдері. 
Психология өз алдына ғылым ретінде ХІХ хасырдың 60 ж. бөлініп шықты. Оған себеп болған ғылыми-зерттеу мекемелері-психологиялық лабораториялар және институттар, жоғары оқу орындарындағы кафедралар сонымен қатар пихикалық құбылыстарды оқып-білуге байланысты экспериментті насихаттау жұмыстары. 
 
1879ж Лейпцигте Вундт алғаш рет дүние жүзінде экспериментальды психологиядан лаборатория ашты. ХҮІІІ ғ .” Психология” терминін неміс философы Христиан Вольф кіргізді. Психологияның ғылым ретінде даму жолдары нақты кезеңдерден тұрады 
1-ші кезең ( б.з.дейінгі 5ғ. ).Психология жан туралы ғылым ретінде. Жан туралы ғылыми түсінік ежелгі гректердің әмбебап ғалымы Аристотель (б.з.д. 384-322) есімімен байланысты. Екі жарым мың жылға созылған осынау кезеңде психология басқа ғылымдармен (философия, медицина, әдебиет, жаратылыстану, т.б.) аралас, астарласа дамып келді. XIX- ғасырдың екінші жартысынан былай қарай ғалымдар жан құбылыстарын (түйсік, ес, ойлау, қиял т.б.) эксперимент жүзінде әртүрлі құрал-жабдық аспаптардың көмегімен зерттей бастады. Осы кезден бастап, психология өз алдына дербес отау тігіп, тәжірбиелік ғылым ретінде дамыды. Психология ғылымының тарихы да біріне-бірі қарама-қарсы (материализм, идеализм) жоғарыда аталған екі бағыттың үздіксіз ой-пікір тартысына толы. Мысалы, ертедегі грек ойшыларының бірі Демокрит (б.э.д. 460-370) сол кездің өзінде-ақ жанды (психика) оттың атомдарындай қозғалмалы қасиет деп түсіндірді. Ол жанның мәңгі еместігін, оның өсіп, өшіп отыратындығын айтып, материалистік тұжырым жасады. Сол заманның екінші бір ойшылы, идеалист Платон (б.э.д. 427-347) керісінше “жан- мәңгі өлмейді, өшпейді”,- деп тұжырымдады. Психикалық әрекетті осылайша екі түрлі көзқарас тұрғысынан түсіну, қоғам дамуының кейінгі кезеңдерінде, әсіресе, орта ғасырлар заманынан бермен қарай кең өріс ала бастады. Шығыстың ұлы ойшылы Әбу Насыр әл-Фараби (870-950) дүние- материядан құралады, ол жойылмайды, бір түрден екінші түрге көшіп, өзгере береді, жан денеден бұрын өмір сүрмейді, бір денеден екінші бір денеге барып орналаса да алмайды деп материалистік тұрғыдан дұрыс пайымдаса, батыс ойшылы Фома Аквинский (1225-1274ж.ж.) жанның мәңгі өлмейтіндігі, оның денеден бөлек өмір сүретіндігі жайлы пікірлерді ары қарай дамытып, осы көзқарастың кең өріс алуына мүмкіндік берді. 
2-ші кезең Психология сана туралы ғылым ретінде. ХҮІІ-ХҮІІІ ғасырлардағы философтар психиканы түсінудің методологиялллық алғы шарттарының негізін қалады,оның психологияның өз алдына білімнің жеке саласы ретінде қалыптасуына ықпалы тиімді. Р.Декарт (1596-16650 ) жануарлар мен адам психикасына әр түрлі қаруды белгілейді.оның теориясы бойынша ,жануарлардың жаны жоқ олардың мінез-құлқы,сыртқы әсерге рефлекс болып табылады. 
Д.Локк(1632-1704) сенсуализмнің –ақыл-ой жүйесінде сезім мүшелері арқылы өтпейтін еш нәрсе жоқ дейтінді уағыздайтын философиялық бағыттың аса көрнекті өкілдерінің бірі.Ғалым психикалық іс-әрекет механизмін ассоциациялардан ,яғни жеке түсініктер мен идеялар арасындағы байланыстардан көреді.Д.Локк сананы өзімен-өзі тұйықтап,сана туралы ілімде іс жұзінде декарттық тұрғыда қалып қойды. 
3-ші кезең.Психология іс-әрекет туралы ғылым ретінде. 
1913жылы американ психологы Д.Уотсонның психологияны мінез-құлық жөніндегі ғылым деп қарастырған кітабы жарық көрді .Зерттеуші интроспекция әдісін субъективті деп жоққа шығарды :оның нәтижесінде алынған деректерді Уотсон тек бақылаушының өзі үшін ғана нақтылы нәрсе деп есептеді. Бихевиоризм сана жөніндегі декарттық –локктік концепцияның дәрменсіз екенін атап көрсетті.Бихевиористердің пікірі бойынша психология сананы ,оның мазмұны мен қызметін зерттеуден бас тартуға тиіс.Ғылым тек объективті түрде байқауға болатын және әр кім үшін белгілі,яғни мінез –құлықты зерттеуі қажет.Зерттеу п.әні өзгерді /сананың орнына мінез-құлық алынды/,сөйтіп жаңа ғылыми тіл пайда болды . “Сана” ,“түйсік” “қабылдау ”, “ерік ”деген және басқа терминдер ғылыми мазмұны жоқ сөздер ретінде жоққа шығарылды. “Стимул” (сыртқы орта қоздырғышы ) “реакция ” (организмнің қозуға қайтаратын жауабы)және стимул мен реакция арасындағы 
“байланыс”( ассоциация, коннексия )негізгі психологиялық ұғымдарға айналды. Сондықтан да бихевиоризмді көбінесе стимул-реактивті теория немесе С-Р ассоциационизмі деп атайды.Психологиялық зерттеулердің мақсаты –ортаға бейімделуге бағытталған мінез-құлықтың принциптерін зерттеу. 
4-ші кезең. Психология ғылым ретінде психиканың фактілерін, заңдылықтарын және механизмдерін зерттейді. 
Сыртқы әсердің адамның ішкі ерекшеліктері арқылы өңін өзгертуі көптеген жағдайларға оның жас мөлшеріне,білім деңгейіне,белгілі бір сыртқы әсерге бұрыннан қалыптасқан қарым-қатынасына ,белсенділік деңгейіне және,ең бастысы,қалыптасқан дүниетанымына тәуелді.Сонымен психиканың мазмүны реалды,бізге тәуелсіз және өмір сүретін заттардың ,құбылыстардың ,оқиғалардың ақиқат бейнесі (яғни ,объективті дүниенің бейнесі ) болып табылады.Бірақ бұл бейнелер әр адамда оның өткен өмір тәжірибесіне ,мүддесіне,сезіміне, дүниетанымына тағы басқаларға байланысты өзіндік өзгешелікпен пайда болады.Сондықтан да бейнелеу субъективті.Осылардың бәрі психика дегеніміз-объективті дүниені субъективті бейнел ендіру деуге әбден болады. 
Психикалық бейнелеудің дұрыстығын мойындаудың принциптік маңызы зор.Себебі нақты осы қасиет ақиқатты танып-білуді,оның объективті заңдылықтарын анықтауды және одан кейінгі жерде оларды адамның теориялық және практикалық қызметінде қолдауды мүмкін етеді. 
Психика-қоғамдық –тарихи практикамен тексеріліп,құпталған дүниенің шынайы да дұрыс бейнеленуі. 
Негізгі психологиялық теорияларға бихевиоризм,гештальтпсихология, психоанализ,іс-әрекет теориясы,гуманистік психология.

2   ,Қазақстандағы психология ғылымының дамуыпәні бойыншаЛЕКЦИЯЛАР КУРСЫ2008Дәріс №1Тақырыбы: Ежелгі түркі жазба ескерткіштеріндегі психологиялық сипаттағы түсінік түйіндер.Жоспар:1. Ежелгі түркі жазбалары2. Әбу Насыр әл-ФарабиДәріс №2Тақырыбы: ХV-ХІХ ғ.ғ қазақ ойшылдарының психологиялық идеяларының дамуы.Жоспар:1.Жоңғар шапқыншылығынан кейінгі жылдардағы көшпенді халықтардың тұрмыс жағдайы.2. Асан қайғы, Шалкиіз жырауларының көшпенді халық өмірінің этнопсихологиялық және экологиялық аспектілері туралы көтерген мәселелері. Ақтамберді жырау, Бұқар жырау, Шал ақын, Жиембет жырау3. Өтейбойдақ Тілеуқабылұлы (1388-1483), Мұхаммед Хайдар Дулати (1499-1551), Қыдырғали Қосынұлы Жалаири (1503-1605) психологиялық идеялары.Дәріс №3Тақырыбы: ХІХ ғ. Екінші жартысындағы қазақ ғұламаларының психологиялық көзқарастары.Жоспар:1.Шоқан Уалиқанов (1835-1865)2.Ыбырай Алтынсарин (1841-1889)3Абай Кұнанбаев (1845-1904)Дәріс №4Тақырыбы: ХХ ғасырдың алғашқы ширегіндегі қазақ ғұламасы мен қоғам қайраткерлерінің психологиялық пікірлеріЖоспар:1.Шәкәрім Құдайбердіұлы (1858-1937), Мәшһүр-Жүсіп Көпеев (1857-1931), Ғұмар Қарашаев (1876-1921), Әлихан Бөкейханов (1866-1937).2.Шәрапи Әлжанов (1901-1938),Төлеген Тәжібаев (1910 – 1964), Сұлтанбек Қожахметов (1910 - 1945)Дәріс №5Тақырыбы: Психологияның Ұлы Отан соғысынан кейінгі даму жолдары.Жоспар:1.Ұлы Отан соғысы жылдарындағы қазақ психологиясы.2.Абдолла Темірбеков және Елеш Суфиев3.Мәжит Мұқанов4.Кәрім ҚойбағаровДәріс №6Тақырыбы: ХХ ғасырдың алғашқы ширегіндегі қазақ ғұламалары мен қоғам қайраткерлерінің психологиялық пікірлері.Жоспар:1. Ахмет Байтұрсынов. (1873-1937).2. Жүсіпбек Аймауытов. (1889 – 1931)3. Мағжан Жұмабаев.(1893-1938)4. Сұлтанмахмұт Торайғұров.Дәріс №7Тақырыбы: Психологияның жеке салаларының қалыптасуы және олардың даму тенденциялары.Жоспар:1. Құқықтық және сот психологиясы2. Спорт психологиясының даму кезеңдері3. Медициналық психология саласының дамуы.Дәріс №8Тақырыбы: Қазақстанда қазіргі психологияның жағдайы.Жоспар:1.Қазақ этнопсихологиясының қазіргі жағдайы, оның күнгей және көлеңкелі жақтары.2.Қазақстандағы психология ғылымының перспективалары мен міндеттерінің дамуы.3.Қазақ психология терминологиясының қазіргі мәселелері.4.Психологиядан монографиялардың, әдістемелердің оқулықтарының жарық көруі. Ғылыми-теориялық конференциялар.   Психология