Интернет туралы

Жоспар:

1. Кіріспе.
2. Интернет туралы.
1. Интернет желісінің тарихы.
2. Интернеттің негізгі қосымшалары.
3. Қазақстандағы интернет.
3. Қорытынды.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Интернет (оқылуы [интэрнэ́т]; ағылш. Internet — International Network) — компьютерлік серверлердің бүкіләлемдік желісі.

Интернетке қосылу мүмкіндігі болған жағдайда, білім беру мекемелері, мемлекеттік  ұйымдар, коммерциялық кәсіпорындар және жеке адамдар сияқты миллиондаған қайнар көзінен ақпарат алуға болады.

Қазіргі кезде Интернет сөзін пайдаланғанда, физикалық желінің өзін емес, Дүниежүзілік желі және ондағы ақпаратты айтамыз.

Егер бұл терминді енгізген ағылшын  тіліндегі RFC құжатына сүйенсек, онда бұл термин екі түрде жазылып, сәйкесінше екі мағынаға ие болады.

Егер Интернет сөзі кішкентай әріптен басталса, онда бұл термин мәліметтер пакетін маршрутизациялау арқылы желілерді байланыстыру ұғымын білдіреді. Бұл кезде ауқымды ақпараттық кеңістік туралы айтылмайды. Көбінесе, бұл екі түсінікті бір-бірінен ажыратып жатпайды.

Интернет - кез келген компьютерлермен  бүкіл әлем бойынша ақпарат алмасу мен беру мүмкіндігі, желілер жүйесі. Интернет - байланыс араларын өзара  біріктіретін, тораптардың жиынтығы.

Әрбір топтарда көбінесе UNIX операциялық жүйесін басқару арқылы жұмыс істейтін бір немесе бірнеше қуатты компьютер-сервер болады. Мұндай торапты кейде хост деп атайды.

Торапты оның иесі - провайдер деп  аталатын ұйым немесе Интернет қызметін жабдықтаушы басқарады.

Интернет әр түрлі ережемен жұмыс  істейтін желілерді біріктіреді. Бұл  ережелерді үйлестіру үшін шлюз құрылғысы  қызмет етеді. Шлюз - басқаша тәсілмен үйлеспейтін желілерді қосатын  құрылғы. Шлюз әр түрлі желілердің бірлескен  жұмысын қамтамасыз етуге арналған мәліметтерді өзгертпейді.

Интернет желісіне әр түрлі операциялық  жүйелерді басқару арқылы жұмыс  істейтін компьютерлер кіреді . Алайда, ақпарат алмасу кезінде барлық ЭЕМ  хабар беру тәсілдері туралы бірыңғай келісімдер қолданылуы тиіс. Сонда  ЭЕМ-ның қай-қайсысыда басқа кез  келген ЭЕМ-нан алынған ақпарат  түсінуге қабілетті болады.

Электронды почта немесе е-mail (electronic mail - электронды почта),адамдар арасындағы байланыс тәсілдерінің бірі болып табылады. Электронды почтаның Интернеттегі негізгі функциясы - планетаның қай нүктесінде болса да, Интернеттің кез келген екі пайдаланушысы арасында электронды хаттармен - мәтіндік хабарламамен оперативті және өте тез алмасуды жүзеге асыру. Электронды почтаның қосымша мүмкіндіктеріне мыналарды жатқызуға болады: дыбыстық хабар, құжаттарды, сызуларды, фотосуреттерді, бейнематериалдарды беру; ғылыми журналға, сирек кітаптарға, жарнамаға жету жәнә әр түрлі тауарларды жолдау немесе сату; сонымен қатар, ұжымдық іс-әрекеттерді программалық қамтамасыз ету; мекемелер мен ұйымдарда құжат қолдану; ұжымдық жұмысты жоспарлау. EFT хаттамалары бойынша электронды почтаның жаңаша пакеттері (Electronic Funds Transfer - ақшалай қаражатты электронды аудару) және EDI (Electonic Funds Data Interchange - мәліметтермен электронды алмасу) желі бойынша іс жүзінде қамтамасыз етілетін ақша, шоттар және басқа қаржылық құжаттарды аудару.

Қазіргі уақытта кз келген информациялық технологияның жаппай техникалық компоненті компьютер болып табылатыны белгілі.

Компьютерлік телекоммуникацияны пайдалану - алыстағы компьютермен диалогтық режимде немесе электрондық почта режимде жұмыс істеуді ұйымдастыруды қамтамасыз етеді. Сондай-ақ ,электрондық почта өте қолайлы жене аса қымбат емес.

1957 жылы Кеңес Одағы  Жердің жасанды серігін ұшырғаннан  кейін, АҚШ Қорғаныс министрлігі  ақпаратты тасымалдаудың сенімді  жүйесі қажет деп шешті. АҚШ  алдыңғы қатарлы зерттеу жобаларының  агенттігі (ARPA) осы мақсатта компьютерлік  желі құруды ұсынды. Бұл желіні  құру Лос-Анджелестегі Калифорния  университетіне, Стэнфорд зерттеу  орталығына, Юта штатының университетіне  және Санта-Барбара қаласындағы  Калифорния штатының университетіне  тапсырылды. Компьютерлік желі ARPANET деп аталып, 1969 жылы аталған төрт ғылым орталықтарын біріктірді, барлық жұмыстарды АҚШ Қорғаныс министрлігі қаржыландырып отырды. Одан соң, ARPANET желісі жылдам дамып, оны ғылымның әр түрлі салаларындағы ғалымдар қолдана бастады.

Интернеттің негізі АҚШ-да жасалғанымен, оның нақты қожайыны жоқ. Әрбір үкімет, компания, университет ақпараттық қызмет ұсына отырып , бұл желінің тек  қана өз бөлігіне иелік жасайды.

Алайда, Интернетке жеке дара ешкім де қожалық жасай алмайды. Сондықтан ол шын  мәнінде  адамзаттың  әлемдік қазынасы болып табылады.

TCP/IP – Интернет желісіне ќосылѓан компьютерлер арасында аќпарат алмасуды ќамтамасыз ететін мєліметтерді бір ж‰йеге келтіру ережелері немесе оларды ќ±растыру хаттамасы.

IP (Internet Protocol) – мєліметтерді оны алушыныњ адресі кµрсетілген шаѓын таќырыптары бар бірнеше бµліктерге  немесе дестелерге бµлетін желіаралыќ хаттама

TCP (Transmission Control Protocol) – мәліметті  жµнелту ісін басќаратын хаттама,  ол жілідегі аќпарат дестелерін  д±рыс жеткізу ‰шін жауапты  болып саналады.

Интернеттiң негiзгi қосымшалары

E-mail (Electronic Mail) -электрондық почта. Желі тұтынушылары арасында  мәлімет алмасу ісін жүзеге асыратын қызмет жүйесі. Ол арнайы почта программалары көмегімен  жүзеге асырылады, мысал ретінде, Outlook Express программасын атауға болады. Оның көмегімен сіз санаулы минуттар ішінде хабарды  жеткізе аласыз. Ол үшін клавиатурада тиісті хабар мәтінін  теріп, белгілі электрондық адреске жіберсеңіз болғаны. Осынау тәсілдеме арқылы достарыңызбен, әріптестеріңізбен араласуға болады.

E-mail адрестік құрылымы:

есім@ мекеме.домен

Мысалы:

common@pushkinlibrary.kz

dina_m@mail.kz

Usenet  — бір-бірімен жањалыќтар алмасып отыратын бейкоммерциялыќ, бейформалдыќ, дєлірек айтќанда анархиялыќ ж‰йелер тобы. Белгілі бір серверде кездеседі.

Usenet – тегі жањалыќтар  тобы – д‰ние ж‰зіндегі адамдардыњ  пікірлесетін, яѓни аќпарат алмасуына  арналѓан электрондыќ пікірталас  топтары.М±ндай жањалыќ топтарында  белгілі бір таќырыпќа арналѓан  кµптеген маќалаларды оќуѓа болады, олар єрт‰рлі таќырыптарды талќылауѓа  да арналады. Usenet-тегі жањалыќтар  ретінде оќыѓан маќалањызѓа жауап  беруге жєне µз ойларыњызды  маќала ретінде жариялауѓа болады(таќырыптар  т‰рлі)

FTP (File Transfer Protocol) — Файлдарды жіберу протоколы– б±л кµбінде ‰лкен кµлемдегі файлдарды жіберу кезінде ќолданылатын Интернттіњ ќосымшасы. FTP кµмегімен кез келген файлдарды жіберуге жєне ќабылдауѓа болады.

Чат (IRC –Internet Real Chat) –Интернеттіњ таѓы да бір ќосымшасы,желіде наќтылы уаќытта интерактивті с±хбаттасу. Єњгімелесушілер бір-бірімен µз компьютерлеріндегі клавиатурада сµздерді теріп жібереді жєне ол сµздер бірнеше секундтардан кейін с±хбаттасушыларѓа монитордан кµрінеді, осындай тєсілмен єњгімелесулеріне болады.

 

World Wide Web (WWW немесе  Web)   - гипермәтіндік құжат

Интернет мәліметтерін жеңіл көруге болатын графикалық интерфейс мүмкіндігін береді.

Web- тің әр бетінің басқа парақтармен байланысын көрсететін сілтеме белгілері бар, оны бір-бірімен байланысқан парақтардан тұратын өте үлкен кітапхана деуге болады.Бір тораптық компьютерде орналасқан мәліметтер Web кітабы секілді, ал оның беттері кітап парақтарын көзге елестетеді.Бұл беттердегі мәліметтер  дүниенің кез келген нүктесінде орналаса береді.Солар арқылы жер шарындағы барлық серверлік компьютерлердегі ақпараттар көз алдыңызда орналасады, мұнда қашықтағы-қымбат, жақындағы-арзан деген ұғым жоқ, олардың бағасы тек мәліметтің  көлеміне немесе сіздің байланысып отырған уақытыңыздың ұзақтығына байланысты.

Түйінді компьютерлердегі мәліметтің бірінші беті кітаптың мазмұны тәрізді, әрбір беттің URL (Universal Resorse Locator) форматында берілген өзіндік адресі болады.Ол беттердегі  мәліметті оқу «көру жабдықтары» деп аталатын арнайы программалар арқылы орындалады.

1998 жылы наурыз айының  басында Республика телекоммуникациялық  компанияларының басқаруымен телекомуникация  ассоцияциясы деген жаңа ұйым  пайда болды .

Коммерциялық емес құрылымның шығу мақсаты- кәсіпорынның іскерлігін байланыстыру, желілер телекоммуникациясының  дамуын , ақпараттық технологияны пайдалану  және байланыс қызметін ұсынады.

Ассоцияның негізгісан есебінде : отандық және шетелдік операторлар арасындағы құжат қатынастарын құруға практикалық көмек көрсету көзделген . Осыған орай - тұтынушылар мен қолданушылар арасындағы қызметті де қамтиды.

Мұнда- электрондық World Wide Wed - тің өсуімен қоса , көптеген қызықты  және арнайы сайттар пайда болуда .Соңғы уақытта , әртүрлі анықтамалар, каталогтар және мәліметтер қоры (солардың ішінде неше түрлі керекті тақырыптар ақпараты бар ) кіре бастады. Мысалы , сайтта

Өзіңізге керекті Голливудта түсірілген фильмді таңдап алып , сол  фильм туралы толық анықтама алуға  болады.Оның жанрын,актерлік бөлімін, режисерлік және де фильмнен бірнеше  кадрларын көрсетіп шығарады . Сол  жерден сізді қызықтыратын кино актерлері , режисерлері және де дауыс операторлары жайында толық мәлімет ала  аласыз .

World Wide Wed - қазіргі заманғы  Интернеттің ең танымал қызметі  . Оны көбіне Интернетпен теңдестіреді , бірақ шын мәнінде бұл оның  көптеген қызметтерінің бірі .Бір  Wed -серверде бірнеше сайттар болуы  мүмкін .Элеатронды Wed - құжаттар принтерде басу үшін емес , компьютер экранында қарап шығуға арналған және сонымен бірге оның қайсысында екені алдын ала белгісіз .Wed - парақтарды қарап шығуға арналған программалар броузерлер деп аталады .

World Wide Wed түп- түгел гипермәтіндерден  тұрады .Гипермәтін-мәтінің дара  блоктарымен байланысты ассоциациялық  түрде ұсынылған мәтін.

Бізге кенеттен бір файл керек болып қалды делік және оның қай жерде екенің бізге белгілі  болсын. Енді сол файлды өз компьтерімізге қалай әкелу жолын қарастырайық. Мұндай мақсат үшін файлды тасымалдау протоколы деп аталатын жүйе қолданылады(File Transfer Protocol- FTP).

FTP-серверінің мәліметтерімен  қатынас жасау үшін әркім стандартты  кіру сұбатын орындау керек.  Оның бір мысалы мынадай болу  керек: Open named password-FTP -серверге кірердегі  сұраныс тізбегі, мұндағы:

• Open FTP-сервермен қатынас жасауды сұрау,
• Қажетті информациямен толықтырылған аты немесе anonymous,
• Password- сұраушы адамның паролі немесе оның почталық адресі.