MS DOS операциялық жүйесінің тарихы

Жоспары:

Кіріспе

Негізгі бөлім

• MS DOS операциялық жүйесінің тарихы
• MS DOS операциялық жүйесінің негізгі командалары

Қорытынды

Пайдаланған әдебиеттер тізімі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

MS DOS-операциялық жүйесі  жұмыс істеу  барысында дискілерге  қосылғандықтан оны  операциялық жүйе деп атаймыз.1981 ж MS DOS операциялық жүйесін IBM фирмасы MICROSOFT фирмасымен құрған 1980 ж компьютерлік техникалық жағынан өте жоғары қалыптасты сондықтан MICROSOFT фирмасы компьютерлердің  мүмкіндіктерінің жедел қарқынмен дамуына байланысты MS DOS операциялық жүйесіне жаңа қуатты компьютерлерден тиімді қолданған болатын етіп қосымшалар енгізді.MICROSOFT MS DOS операциялық жүйесі шығарғанда 2 маңызды принципті ұстанды.

1.Сәйкестілікті сақтау 

2.Кез-келген комп. жұмыс  істеу мүмкін

Яғни MS DOS операциялық жүйесі компьютерлермен жұмыс істей алды. MS DOS  операциялық жүйесі 1 есепті қолданушыны командалық интерфеисті .Операциялық жүйе компьютерледің  құрылғыларының үздіксіз жұмыс істеу және түрлі командаларды орындауы арқылы пайдаланушыны машина жұмысы басқаруына жеңілдік беретін жүйелік  бағдарламаларының бір-бірімен  және сыртқы құрылғыларымен және өзара әрекетін ұйымдастыру оперативті жадынан бөлу компьютер жұмыс істеу барысында қате жіберу сияқты дискіні жұмыс істеу барысына дайындау монитор мен принтердің жұмыс істеу барысна дайындау пайдаланушының яғни операциялық жүйе машинка жұмысын басқаруға толық жеңілдік беретін жүйе.MS DOS қатты магнитті дискіде жазушы тұрады да машина жұмысқа қосылғанда жедел есте сақтау құрылғысына жүктеп шығарады.MS DOS операциялық жүйесі барлық командалар негізінен резидентті және транзитті болып екі топқа бөлінеді.Резидентті командалар қарапайым және жиі пайдаланады.Резидентті командаларға мыналар жатады.

DIR,MD,CD,MOVE,RD,COPY,COPYCON,TYPE,DATE,TIME,DELETE.

  Транзиттік командалар дискілік фрйлдық бағдарламардан тұрады, олар орындалардын алдын дискілерден оқылады мыналар жатады: FORMAT,ATTRIB,IBEE,MODE,DICK,COPY,DIR-экранға ішкі каталогтар тізімімен файлдар аттарымен толық тізімін байт өлшемі бірлік көлемі,құрылған уақытысы мен бірге беріледі.

   Мысалы: F/TERM>dir-Marat/Nurlan,Марат  каталогындағы ішкі Нурлан каталогын  мазмұнын шығарады.

   MD -  кез-келген  ағымдағы каталогтан жаңа ішкі  каталог өшу.CD-ағымдағы каталогты  ауыстыру яғни бір каталогтан  екінші каталогқа өтуді нұсқауы.

    Move-ағымдағы  каталогтың атын өзгерту командасы  бірнеше каталогтың ішінде болса,  онда каталогтың аты өзгертілген  соң жаңа атпен түбірдегі каталогқа  жазып кояды.

    RD-ішкі каталогтармен  файлдарды жою командасы ішкі  командалар 3 топқа бөлінеді:

1.Каталогтар

2.Файлдармен жұмыс  істеу

3.Жүйелік каталог дегеніміз  файл аты өлшемі файл уақыты  мен мерзімі файл атрибуттары  және т.б. файл туралы мәліметтер  каталогты деректория немесе  бума деп аталады каталогты  әдетте латын әріптерімен немесе  цифрлармен белгіленеді. Каталогтар бірінің ішіне бірі орналаса береді,мұндай орналасуды бұтақ тәрізді немесе көп сатылы деңгейлі орналасу деп аталады.

MS DOS-тың  КӨМЕКШІ КОМАНДАЛАРЫ.

Дискісі форматтау.     

 Команданың негізгі  спецификасы:

FORMAT [ж:][/S]     

 Форматтау дискіде бар бұрынғы  барлық мәліметті жойып жібереді.

/S параметрі форматтаудың  соңында дискіге DOS  жүйелік файлдарын жаздыру үшін қажет.

Мысал:   

a:>format b:

Дискеттерді көшіру.

Команданың спицификасы:   

DISKCOPY [ж: [ж:]]

Егер команда жинақтауыштың біреуі немесе екеуі де көрсетілмесе, оның орнына ағымдағы жинақтауыш алынады.

Егер жинақтауыштар бірдей болса, онда дискетті ауыстыру туралы нұсқау беріп DOS тоқтап  тұрады.

Егер жазылатын дискет форматталмаған болса, онда ол алдымен форматталу операция-

сынан өткізіледі.

Мысал:

a:>diskcopy b: c:

DOS  версиясы.   

 Команданың спицификасы:

VER

 Күн мен уақыт.   

 Команданың спицификасы:   

      DATE  [ mm- dd- yy]

Белгілеулер: 

mm- ай;  

        dd- күн;  

        yy- жыл.

Параметр көрсетілмесе DATE  командасы DOS сағатындағы күнді экранға берумен шектеледі.

Келесі команданың спицификасы:    

      TIME [ hh:mm[:ss[.xx]]]

Белгілеулер:

hh- сағат;

mm- минут;

ss- секунд;

xx- секундтың жүздік  бөлігі.

Параметр көрсетілмесе TIME  командасы  DOS сағатындағы уақытты экранға берумен шектеледі. 

 

MS DOS ЖҮЙЕСІНІҢ  ҚҰРАМДАС БӨЛІКТЕРІ.   

MS DOS  мынадай бөліктерден тұрады:

1. жүйені алғашқы жүктеу  блогы (дискінің алғашқы секторы),

2. BIOS-пен арақатынас  модулі (IO.SYS файлы),

3. үзулермен ( прерывания) жұмыс модулі ( MSDOS.SYS файлы),

4. командалар процессоры ( COMMAND.COM файлы),

5. сыртқы командалар ( программалық файлдар),

6. құрылғылар драйверлері,

7. CONFIG.SYS  файлы,

8. AUTOEXET.BAT  файлы.

Бірінші, екінші және үшінші пунктер MS DOS- тың ядросын құрайды.

Алғашқы жүктеу блогы

Жүйелік дискінің түпкі  бумасының алғашқы екі файлы IO.SYS пен  MSDOS.SYS екенін тексеріп, оларды дискіден оқып жадқа жүктейді, сосын басқаруды MS DOS- қа береді.

IO.SYS

Бұл резидентті ( әрқашан  компьютер жадында отыратын) модуль машинаның BIOS- мен байланыс орнатып, сол арқылы құрылғыларды басқарып отырады.

MSDOS.SYS

Бұл да резидентті модуль. Ол файлдық жүйені басқарып, басқа  программалардың файлдық жүйемен  жұмыс жасауын ұйымдастырды.

Командалар процессоры (COMMAND.COM)

Перне тақтадан пайдаланушының нұсқауларын қабылдап,соларды орындауды  ұйымдастырды. Комьпютер жадына сыртқы командаларды орындайтын программаны  жүктеп,сонан соң басқаруды соған  береді. 

 

ҚОРЫТЫНДЫ

Кейбір функциялар Паскаль  тілінде құрылған функциялар саныда жоқ , бірақ бұл функциялар қолдашбалы есептерде жиі көрінеді,сондықтан оларды кітапханалық модуль құрамына қосуға негіз болады. Бұл модульмен функцияларға өтуді Uses пайдалану операторы қамтамасыз етеді,онда модуль аты көрсетіледі.

Interface және implementation резерителген сөздері мұнда маңызды роль  атқарады. Әрбір модуль осы сөздермен атау алған бөліктерге (секцияларда)болады.

Interface секциясы шақырылатын бағдарламадан  немесе модульден ыңғайлы константтарды,  типтерді, ауспалы және процедураларды жазуды құрайды. Implementation (өткізу секциясы) секциясы бағдарлама асты бастапқы кодын құрайды. Ол сондай-ақ біздің мысалымыздан var  t: Real              секілді локальды жазуды ұстайды.

Әрбір модульды жазуда әуелі модуль элементтері (константтар, ауспалы, типтер, бағдарлама асты), сосын бағдарлама астының қысқаша сипаттамалары беріледі.  Turbo Pascal   7.0. ортасында көмектің жақсы дамыған жүйесі, басқа да көп санды мысалдар бар, оларды тікелей құрылатын бағдарламада, пайдаланады әрбір стандартты бағдарлама астында оның тақырыбы, мақсаты, басқа да бағдарлама астыларымен байланысы, егер ондай болса, авариялық жағдай мен өлшемдер жазбасы (қателер коды  Г қосымшасында берілді) келтіріле қолдануға болатын көп санды мысалдарды қосқанда көмектін жақсы дамыған жүйесі бар, онда оның тақырыбы ғана, тағайындалуы, басқа ішкі бағдарламаларымен байланысы, егер соңғысы болса, өлшемдері мен авариялық жағдайлар жазбасы келтіріледі. 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланған әдебиеттер тізімі:

1. Герхард Франкен, Сергей Молявко “MS-DOS 6.2…для Пользователя”, Киев, ВНV,1994, Москва, БИНОМ,1994.
2. “DOS 3.3 Техническое руководство”. Методическое материалы.
3. Фигурнов В.Э.”IBM PC для Пользователя” г.Уфа, НПО “Информатика и Компьютеры”, 1993г.
4. Справочные Руководство по IBM PC. Методические материалы. Часть 1. ТПП “СФЕРА”. М. 1991г.