Пәннің мақсаты мен міндеттері

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1. Пәннің мақсаты мен міндеттері

«Операциялық жүйелер» пәнінің мақсаты есептеу машиналары, жүйелері және тораптарының жүйелік программалық қамтамасын іске асыру ұстанымдарын қалыптастыру және функционалдық  жабдықтарының әдістемелік негіздерін үйрету.

Пәнді оқу негізінде алынған білімдер кәсіби сипаттамада бекітілген бакалавр біліміне сай келуі тиіс.

Пререквизиттер: «Ақпараттану», «Машинағабағытталған программалау» пәндеріне негізделген.

Постреквизиттер: «Операциялық жүйелер» пәнін оқу барысында алынған білімдер  «Желілір мен жүелерді әкімшілеу»,  «Компьютерлік желілер» сонымен қатар мамандандыру пәндері мен ЖОО кеңесі бекіткен пәндерді оқу негізінде қолданылады.

 

2. Білім бағалау жүйесі

Несиелік технология арқылы оқытуда Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ-дың барлық курстары мен барлық пәндері бойынша студенттердің білімін тексерудің рейтингілік жүйесі қолданылады.

Мамандықтың оқу жоспарына енген әрбір пәндер рейтингі 100 балдық шкала бойынша бағаланады.

ДҚБЖ  пәні бойынша келесі бақылау түрлері орнатылады: ағымдық бақылау, аралық бақылау, қорытынды бақылау (1-кесте).

 Ағымдық бақылау түрлері: бақылау  жұмыстарын, зертханалық жұмыстарды, өздік жұмыстарды орындау болып  табылады. Қорытынды бақылауға курстық  жұмыс пен емтихан кіреді.

 

1. кесте

Бақылау түрлері бойынша рейтинг балдарын бөлу

Қорытынды бақылау түрі	Бақылау түрлері	Проценттер
Емтихан	Қорытынды бақылау	100
	аралық бақылау	100
	ағымдық бақылау	100

 

 Аралық бақылаудың тапсыру  уақыты пәннің оқу үрдісінің  календарлы графигімен анықталады (2-кесте). 

Аралық бақылау саны пәннің оқу-әдістемелік кешенінде белгіленген пән мазмұнымен және көлемімен анықталады.

 

 

 

 

 

 

 

2-кесте

Оқу үрдісінің күнтізбелік кестесі

«Операциялық жүйелер» пәні бойынша

Апталар	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
Апталық бақлау саны		1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1
Бақылау түрлері		ЗЖ1	ӨЖ1	ЗЖ 3	ЗЖ5	ЗЖ 7	ӨЖ2	АБ 1	ЗЖ 9	ЗЖ 11	Б2	ЗЖ 13	АБ 2	ЗЖ 15	ӨЖ3
Бақылау түрлері: Б – бақылау, ЗЖ - зертханалық жұмыс, КЛ – коллоквиум, АБ - аралық бақылау, Р – рефераттар және т.б.

Студент жалпы ≥ 30 рейтинг балы есебімен қорытынды бақылауға жіберіледі. Қорытынды бақылауға ≥ 20 балл жинаған жағдайда ғана өткізілді деп есептелінеді. Пәннің қорытынды бағасы шкала бойынша (3-кесте) анықталады.  

3-кесте 

Студенттердің білімдерін бағалау

Баға	Әріптік эквивалент	Рейтингтік балл пайызбен (%)	Балмен
Өте жақсы	А А-	95-100 90-94	4 3,67
Жақсы	В+ В В-	85-89 80-84 75-79	3,33 3,0 2,67
Қанағаттанарлық	С+ С С- D+ D	70-74 65-69 60-64 55-59 50-54	2,33 2,0 1,67 1,33 1,0
Қанағаттанарлықсыз	Ғ	0-49	0

 

3. Пәннің мазмұны

3.1. Сабақ түрлері бойынша сағат бөлу

	Тақырып атауы	Академиялық сағат саны
		Дәріс	Зертханалық сабақтар	СОӨЖ	СӨЖ
1	2	3	4	5	6
1	Кіріспе. Операциялық жүйелердің даму бағыттары.	2	2	2	3
2	Үрдісті басқару және ұйымдастыру.	2	2	2	3
3	Үрдістің виртуальдық мекен-жайлық кеңістігін сегментациялау.	2	2	2	3
4	Үрдістің идентификаторы мен дескрипторы. Үрдісті диспетчерлеу және уақытүйлесімдіру.	2	2	2	3
5	Сигналдар өңдеу жабдықтары. Үрдістерді басқаратын уақиғалық тітіктер	2	2	2	3
6	Үрдістің біресепті және көпесепті орындалуы.	2	2	2	3
7	Енгізу-шығару жүйесін басқару. Синхронды және асинхронды енгізу-шығару. Енгізу-шығаруды диспетчерлеу	2	2	2	3
8	Еркін және тізбекті қатынас құру тәсілдері.	2	2	2	3
9	Файлдық жүйенің негізгі функциялары.	2	2	2	3
10	Файлдық жүйенің менеджері.	2	2	2	3
11	Жадыны бірігіп қолдану. Жадыны қорғау.	2	2	2	3
12	Беттерді аударыстыру стратегиялары. Жады қорының менеджері.	2	2	2	3
13	Қолданбалық интерфейстер және қабықшалар.	2	2	2	3
14	Хабарларды тіркеу, буферлеу және бағдарғылау.	2	2	2	3
15	Операциялық жүйені инициализациялау, генерациялау және пішінүйлесімдіру. Қортынды	2	2	2	3
Барлығы (сағат)		30	30	30	45

 

2. Дәріс сабақтарының мазмұны

1. Кіріспе. Курс мақсаты мен мәні. Операциялық жүйелердің даму бағыттары. Операциялық жүйелердің жіктелігі. Операциялық жүйенің функциялары және міндеттері. Мультипрограммалау. Уақыт бөлу режимдері

2. Көпқолданбалы жұмыс режимдері. Арнайы міндетті және әмбебап операциялық жүйелер. санашықты басқару. WNT  операциялық жүйесінің блок-сұлбасы

3. Үрдістерді басқару және ұйымдастыру. Үрдіс және ядро үғымы. Үрдістің ауани мекен-жайлық кеңістігін сегментациялау

4. Үрдіс мәнмәтінінің құрылымы. Үрдістің идентификаторы мен дескрипторы. Үрдісті диспетчерлеу және уақытүйлесімдіру. Үрдістердің кезегі және артықшылық үғымы. Сигналдарды өңдеу жабдықтары

5. Үрдістерді басқаратын уақиғалық тітіктер. Үрдістер әрекеттестігі. Үзу жүйелері. Үрдістің біресепті және көпесепті орындалуы. Есепті көпсанашықтық шешуді басқару тәсілдері

6. Еңгізу – шығаруды басқару. Енгізу-шығару жүйесін басқару

7. Синхронды және асинхронды  енгізу-шығару. Енгізу-шығаруды диспетчерлеу

8. Еркін және тізбекті қатынас құру тәсілдері. Енгізу-шығару ағындары. Енгізу-шығаруды қорғау тәсілдері

9. Файлдық жүйе. Файлдық жүйенің негізгі функциялары. Файлдық жүйенің құрамдары

10. Файлдарды ұйымдастыру тәсілдері. Файлдық жүйенің менеджері. Файлдарды қорғау мен сақтау .

11. Жадыны басқару. Жадыны бірігіп қолдану. Жадыны қорғау. Қатынас құру функциялары. Ауани жадыны ұйымдастыру 

12. Беттерді аударыстыру стратегиялары. Жады қорының менеджері. Жадыны бөлу стратегиялары

13. Телекоммуникациялық қатынас құруды басқару. Қолданбалық интерфейстер және қабықшалар. Телеқатынасқұрудың бағдарламалық қамтамасы.

14. Хабарларды тіркеу, буферлеу және бағдарғылау. Қашықтан өңдеу. Электрондық пошта. Операциялық жүйені инициализациялау, генерациялау және пішінүйлесімдіру.

15. Ақпаратты желілік қорғаудың бағдарламалық құралдары. Қортынды . Ақпаратты-есептеу жабдықтарын басқару жүйелерінің даму болашағы.

 

3.3. Зертханалық сабақтар, тақырыптары және мазмұны, сағатқа  шаққандағы көлемі (15 сағат).

Зертханалық жұмыс №1 Операциялық жүйені іске қосу және инициализациялау. Linux ОЖ пішінүйлесімдіру (1 сағат).

Зертханалық жұмыс № 2 Енгізу-шығаруды ұйымдастыру тәсілдері. Файлға еркін қатынас құру. Енгізу-шығарудың стандартты кітапханасы (1 сағат).

Зертханалық жұмыс №3 Файлдық жүйенің базалық функциялары. Файлдарға қатынас құру. Файлдар мен және каталогтармен жұмыс. Файлдар мен каталогтарды қорғау (1 сағат).

Зертханалық жұмыс №4 Үрдістер мен ағындар. Есептерді жоспарлау.  fork() жүйелік функиясын оқып үйрену. (1 сағат).

Зертханалық жұмыс №5 Linux ОЖ жүйелік exec() функиясын зерттеу (1 сағат).

Зертханалық жұмыс №6 Linux ОЖ kill командасын жұмыс жасап үйрену (1 сағат).

Зертханалық жұмыс №7 signal() жүйелік функциясының жұмысын оқып үйрену (1 сағат).

Зертханалық жұмыс №8 wait() жүйелік функциясының жұмысын оқып үйрену (1 сағат).

Зертханалық жұмыс №9 pipe()жүйелік функциясының жұмысын оқып үйрену (1 сағат).

Зертханалық жұмыс №10 Шифрлеу және кері шифрлеу командаларын оқу.(1сағат)

Зертханалық жұмыс №11 Семафорлардың функцияларын және жұмысын оқу (1сағат).

Зертханалық жұмыс №12 Жадыны бөлу. Жадыны қорғау тәсілдері. (1сағат).

Зертханалық жұмыс №13 Желілік қызметтер. Желіні баптау және негізгі командаларды оқу. (1сағат).

Зертханалық жұмыс №14 Бағдарламалау. Жаңа бағыт қосу.  (1сағат).

Зертханалық жұмыс №15 Ядро жұмысы. Жүйедегі сұраныстарды орындау үшін базалық функцияларды қарастыру (1 сағат).

 

3.4. Студенттердің   оқытушының  қоластында және өзбетінше жұмыстары (СОӨЖ) (45 сағат)

1. Linux операциялық жүйесін оқып үйрену және үрдістермен жұмыс.

2. Fork( ) функциясымен жұмыс жасауды үйрену 

3. Wait () функциясымен жұмыс жасау үйрену 

4. Exec ()функциясымен жұмыс жасау үйрену 

5. Kill ()функциясымен жұмыс жасау  үйрену 

6. Pipe ()функциясымен жұмыс жасау үйрену 

7. signal ()функциясымен жұмыс жасау  үйрену 

8. Linux ОЖ файлдар және каталогтармен  жұмыс жасау. Файлдар және каталогтармен жұмыс жасайтын командаларды оқу. Қатынау құқығын өзгерту және «қараңғы»каталог құру

9. Шифрлеу және қайта шифрлеу  командаларын оқу. Linux ОЖ ақпаратты  қорғау үшін шифрлеу және қайта  шифрлеу стандартты процедураларын  оқып ұйрену.

10. Желілермен жұмыс жасайтын функциялар. Командаларды оқу. 

 

3.4.1 Студенттердің өзіндік  жұмысы  (СӨЖ) (45 сағат)

1. Нақты ОЖ-лер мен бағдарламалық қамтамалардың құрылысы мен элементтерінің жымысын оқып-үйрену (3 сағат)
2. Басқаратын құрылғылардың типтері. Көпесептілік. (3 сағат)
3. Үрдіс басқаруымен ядроның жұмысы. (3 сағат)
4. Үрдіс атрибуттары. Үзуді өңдеу. (3 сағат)
5. Операциялық жүйе ортасында үрдістердің түзелуі. (3 сағат)
6. Үрдістерді синхрондау. (3 сағат)
7. Еңгізу-шығару менеджерінің жұмыс жасау алгоритмі, құрылымы, функциялары. (3 сағат)
8. Еңгізу-шығарудың қорғауын ұйымдастыру. (3 сағат)
9. Файылдық жүйенің құрылымы мен  қасиеті. (3 сағат)
10. Қатынау құқығы. (3 сағат)
11. Файлдарды қорғау тәсілдері. Кэштеу. (3 сағат)
12. Жадыны басқару. (3 сағат)
13. Жадыны бірігіп қолдану. (3 сағат)
14. Жадыны қорғау. Ауани жадыны ұйымдастыру механизмдері. (3 сағат)
15. Беттерді аударыстыру стратегиялары (3 сағат)