Жобаларды басқару негіздерінің даму тарихы

                    Жобаны басқарудың объектілері, субъектілері,

үрдістері мен функциялары.  

Соңғы жылдары жобалық  менеджмент саласында жұмыс істейтін мамандар қолданылатын терминологияны үйлестіретін объектілер,субъектілер,функциялар,үрдістер кезеңдер,процедуралар мен т.б.құрамын нақты дәл айқындайтын жобаларды басқарудың біртұтас жүйелік үлгісін құра отырып, өз білімдері мен тәжірибесін жүйелендіре бастады. Жобалық менеджменттің осындай үлгісінің болуы осы салаға қатысты мәселелерді дәл топтауға және олардың сәтті шешілуіне мүмкіндік береді.            

 Мысал ретінде жобаны басқарудың  жүйелік үлгісін қарастырайық, ол негізгі үш блоктан тұрады: басқару субъектілері, басқару объектілері мен жобаны басқару үрдісі.            

 Басқару субъектілері  – жобаны жүзеге асыру үрдісінде  өзара әрекет ететін жобаның  белсенді қатысушылары. Оларға заказ  беруші, инвесторлар, подрядчиктер, жеткізушілер, орындаушылар жатады. Жобаны басқару командасының  мүшелері – жоба менеджерлері  мен оның функционалды менеджерлері.            

 Басқару объектілері  – программалар,жобалар,келісім-шарттар,сонымен  қатар басқару объектілерінің  жеке өмірлік циклының фазалары (концепция,жасап шығару,жүзеге асыруға,аяқталуы).            

 Жобаны басқару үрдісі  – ол жобаны жасап шығару, жүзеге  асыру мен аяқталуы, басқарудың  келесі деңгейлерінде басқару  функцияларын орындау жолымен  жүзеге асыруға бағытталған әрекеттер  жиынтығы:     

- стратегиялық (жобаның барлық өмірлік циклын  қамтиды);     

- жылдық (жобаның жыл ішіндегі орындалатын  жұмыстарын қамтиды);     

- кварталдық (жобаның квартал ішіндегі орындалатын  жұмыстарын қамтиды);     

- оперативті (жобаның ай,декада,апта,тәулік,смена,және  т.б. бойында орындалатын жұмыстарын  қамтиды).          

 Жобаның жүйелік үлгісіне келесі  жобаны басқару функциялары кіреді: жобаның құралдық аумағын басқару,  уақыт параметрлері бойынша жобаны  басқару,  жобадағы құнды басқару,  жобадағы тәуекелдерді басқару, жобадағы персоналды басқару, жобадағы коммуникацияларды басқару,  жобадағы келісім-шарттарды басқару,  жобадағы өзгерістерді басқару.