Автор работы: Пользователь скрыл имя, 13 Ноября 2014 в 09:25, лекция
Модельдеу әдісі – ғылыми танымның зерттеу объектілерін олардың модельдерін жасап, зерделеу арқылы танып-білу әдісі. Модельдеу әдісінің пайда болуы техникалық жүйелердің күрделілігіне, материалдық процестер мен құбылыстарды зерттеу қажеттілігіне орай туындайтын ой-түрткілерге, себептерге, тағы басқа байланысты. Модельдеу кез келген затты мақсатты, жылдам, неғұрлым тиімді тәсілмен зерттеуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, модель зерттеліп жатқан объектінің субъект баса көңіл қойып отырған қасиеттерін жоғары дәлдікпен бейнелей алады. Ол объектіні құбылыстарға, заттар мен процестерге тән қосалқы белгілерден айырып, ондағы жалпы, негізгі, елеулі заңды белгілерді табуға мүмкіндік береді. Сондықтан модельдеу танымның формасы, әдісі, ірі категориясы болып саналады.
, мұнда - түрлендіру матрицалары болып, оның елементтері жалпы жағдайда, уақыт функциялары болады. -элементтері обьекттің жағдай айнымалылары немесе фазалық координаталар деп аталады. Жағдай айнымалылары /фазалық координаттар/ жағдай векторын, басқару айнымалылары -
басқару векторын, қоздыру айнымалылары – қоздыру векторын құрастырады. Осы векторлар жиыны – жағдай кеңістігін құрайды /фазалық кеңістік/ , басқару кеңістігін -
және қоздыру кеңістігін құрайды.
Реал физикалық обьектте жағдай векторы х өлшенбейді, ал фазалық координаттар векторы немесе басқарылатын немесе шығу шамалары өлшенеді, басқарылады. Сонда өлшеу теңдеулері мынадай болады; ол регуляцияланатын және фазалық координаттарды байланыстырады:
. Сызықты обьекттер үшін: .
С өлшеку матрицасы болып, ол өлшеу уақытында жағдай векторының қалай өзгеретінін көрсетеді. Осы теңдеулермен берілген өлшеулерде шығу сигналдарының векторы болады. Егер кіру, шығу векторларына конкретті анық физикалық шамалар сәйкес келсе, ал жағдай векторының элементтері кейбір абстракт өлшемдер сәйкес келеді және физикалық табиғаты әрқашан анық бола бермейді.Өлшеулер теңдеулерін есепке алғанда сызықты динамикалық обьекттің моделінің векторлы-матрицалық жазылуы мынадай болады: Егер матрицалары уақытқа байланысты болмаса, онда обьект тұрақты коэффициенттерімен немесе стационарлы; ал кері жағдайда бейстационарлы деп аталады.
Өлшеу қателіктер болған жағдайда шығу /өлшенетін/ сигналдары сызықтанған матрицалық теңдеулермен беріледі. ;
мұнда - реттелетін /өлшенетін/ шамалар векторы; -өлшеулер векторы мен жағдайлар векторы арасындағы байланыс матрицасы; - өлшеу қателіктерінің векторы /кедергілер/.
ӘДЕБИЕТТЕР