SDH технологиясының архитектурасы

• енгізілетін компонентті лектердің шығарылатын есептелінген саны;
• транспортты желінің көршілес түйіндер арасындағы арақашықтығы;
• таңдаулы желі топологиясы(нүкте-нүкте, сақиналы және т.б.);
• таңдаулы мультиплексорлық секция, компонентті блоктар, тіректі генератор блогы, қоректену көзінің және тағы басқалардың қорғау жүйесі;

Станцияның даму болашағы бойынша құрылғының құрамы мен жинақтылығын(комплектациясы) компонентті лектер саны арқылы анықтауға жөн, бұл бір станцияға бірнеше құрал жинақтауларын орнатуды талап ету мүмкін. 3.3 суретте қарастырылып отырған SDH транспортты желінің түйіндер кескін үйлесімі(конфигурацциясы) келтірілген.

 

Сурет 3– SDH Транспортты желінің түйіндер кескін үйлесімі

 

 

 

2. SDH желісінің архитектурасы

2.1 SDH желісін жобалау және синхрондау принциптері

Транспортты желі – магистральдік түйіндер, қалааралық станциялар және оларды байланыстыратын арналар мен түйіндерді(ұлттық және қалааралық) қамтитын байланыс желісінің бір бөлігі болып табылады. Жиі, желі сәулетін құру үшін радиалды-сақиналы, сақиналы, ұяшықты және сызықты топологиялар қолданылады. Цифрлық құралдардың генераторларының жиіліктерінде (электронды коммутация түйіндері, цифрлық тарату жүйелері) болатын тактілік тербелістердің пайда болу салдарынан, ақпаратты желіде синхронизациялау қолданылады. 10-11 тұрақты жиіліктен төмен емес біріншілік эталонды генератордан транспортты желілердің синхронизациясы шығарылады.

Транспортты желілерде фазалық дірілдеуді жою үшін  транзиттіге – тәулігіне 10”-нан нашар емес, сызықтыға – тәулігіне 2*10-8-ден нашар емес тұрақты жиіліктерден тұратын екіншілік генераторлар қолданылады.

Желілік элементті құралдарда сигналды синхронизациялау орнына келесі тактілі синхронизацияларды қолдануға болады:

• компонентті сигналдар 2048 кбит/с;
• кез-келген STM-N-ның агрегатты сигналдары;
• кез-келген STM-N-ның компонентті кірулері;
• синхросигналдың сыртқы көзі 2048 кГц;
• 4,6*10-6-нен нашар емес салыстырмалы жиілікті тұрақтылықпен сыртқы генератор;

Соңғысынан басқа көрсетілген автотербеліс тәртібінде жұмыс істейтін синхросигналдар эталондық сигналдардың біріншілік немесе екіншілік көздірінен синхрондалу тиіс. Құрылғыда синхросингналдың көзін таңдау автоматты түрде жобаланады және жүзеге асады. Осымен қатар бірнеше көздер арасынан автоматты түрде сапасы жағынан ең жақсысы таңдалынады(шартты түрде үшеуден кем емес). Егер синхронизациялау көздерінің сапалары бірдей болса, онда қолдану приоритеті жобалану қажет. Синхросигналдың сапасы туралы ақпарат, ақпаратты сигналдың құрылым циклында беріледі. Мысалы, STM-N, оның өзгеруі синхронизациялау желінің жағдайымен ескертілген.

SDH желісін  жоболау кезінде, синхронизациялау көзі ретінде біріншілік эталонды генератормен (БЭГ) жетектегі беруші генераторларды (ЖБГ) қолданатын тактілік желілік синхронизацияны (ТЖС) ұйымдастыру қажет. Ал синхронизациялауды қалпына келтіру құралы ретінде – SDH желілік элементті генератор (ЖЭГ) қолданылады.

Синхронизациялау жолыдарын құру кезінде (16-сурет) желінің әр түйінінде хрондау эталоны бойынша өзіне сай приоритет тізімі анықталады.

БЭГ-ті С станциясына, ал ЖБГ – D станциясана орнатамыз.

Желіні синхронизациялау сұлбасы автоматты түрде өзін-өзі қалпына келтіруді алдын ала ескеру және синхронизация ілмектерінің(петель синхронизации)  пайда болуына тиым салу керек. Синхронизациялау жағдайы туралы хабар, байланыс жолымен берілетін, тарату циклының тақырыпшасы(заголовок цикла передчи) белгіленген.

Приоритеттер әр түйінде тағайындалады және синхронизациялау желіні қолмен немесе автоматты түрде кері кескін үйлесімі(реконфигурациялау) барысында өзгермей қалады. Мүмкін болатын приоритеттер саны 1-ден 15-ке дейін жетеді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сурет 4 – Транспортты желіні синхронизациялау

 

2.2 Басқару желісін құру және  SDH аспаптарын таңдау

 

Байланыс желінің сенімділігін қамтамасыз ететін негізгі факторлардың бірі олардың қорларын нәтижелі басқару болып табылады.Ол үшін электробайланыс басқару желісін құру қажет (TMN, Telecommunication Management Network).

Басқару желісі келесілерден құралған:

• «басқару агенттері» - желілік элементтерге орнатылатын контроллерлер;
• ақпаратты беру арналары;
• басқару жүйелері, олардың операциялық жүйелері және жұмыс станциялар;

Қазіргі заманғы аспаптар мен рұқсат желілірдің(сеть доступа) барлық үлгілері қоса салынған бағдарламалық қамтамасыздандырылған арнайы микропоцессорлармен бақыланып және басқарылады. Олар желілік бақылау және басқару жүйелеріне, жергілікті басқару терминалдарына (компьютерлер), станциялы сигнализацияларына, қызмет байланысына және арна пайдаланушыларға арналған стандартты интерфейстермен қамтамасыздандырылған. Жергілікті терминал V.24 протоколының F-интерфейсі арқылы аспапқа қосылады және кескін үйлесімдеу(конфигурирование) мен басқаруды қамтамасыз етеді. Оның көмегімен аспапқа қоса салынған микропроцессорлық құрылғыға бағдарламалық қамтамасыздандыруды тиеу(загрузка), белгілі қолдану шарттарына сәйкесінше аспапты кескін үйлесімдеу(конфигурирование), жағдайын бақылау, зақымдарды тіркеу және т.б. жүзеге асырады.

Желілік басқару мен бақылау жүйесі белгіленген ұяшықта орналасқан, ол транспортты желімен басқару мен бақылауды және желілік элементтерді құралдармен қамтамасыз етеді (мультиплексормен, арнақұру (каналообразование) құралмен, электроқоректену көзі, өрттік қауіпсіздік және басқалар).

Басқару жүйесінің басқару құрылғысы транспортты желісіндегі түйіндерінің біреуіне қосылады. Ол шлюзді деп аталынады және басқа түйіндермен, шартты түрде, қоса салынған хабар тарату арнамен байланысады. Мысалы, SDH-та DCC1, DCCm арналары.

Шлюзды басқару түйінінде қосуды ұйымдастыру үшін интерфейс қолданылады.

Құралдың басқару желісіне құралсыздандырылғын Q3 интерфейсі арқылы қосылу үшін арнайы Q2 интерфейсі қолданылады. Мысалы, ол сыртқы плезиохронды құралды осы құралдың апаттық(аварийный) сигналдарды жинайтын басқару желісімен байланысады.

Егер желі сәулеті күрделі болып, бірнеше ондаған, жүздеген желілік элементтерден құралса, желілік басқару мен бақылау жүйесі міндетті түрде қарастырылу қажет.

Қарапайым кескін үйлесімді(конфигурации) транспортты желілерде (нүкте-нүкте, сақиналы) элементтер саны оннан аспайтын болса,онда жергілікті терминал қолданылады.

Қазіргі заманғы транспортты желілерде (PDH, SDH, ATM технологиялары) техникалық қызмет көрсетудің ішкі жүйесі(подсистема) біріккен принципиалды негізде (М.3000 серияның МСЭ-Т кепілдемесі) құралғанына қарамастан, басқару құрылғы мен жобалардың нақты орындалуы өз араларында аса үлкен айырмашылықтары бар, осы себептен қазіргі уақытта бір басқарылатын станциядағы әр түрлі шығарушылардан шыққан аспаптарды басқаруды ұйымдастыру қиындыққа соғады. Бұл  интерфейстердің стандартталуы жеткіліксіз екенін көрсетеді.

Транспортты желінің қарастырылып отырылған басқару желісінің сұлбасы 18 суретте көрсетілген.

 

Сурет 5 – Басқару мәліметтердің берілуі

 

 

 

Өткізілген санаулар бойынша SDH транспортты желіні құру үшін қажетті құрылғының үлгісін анықтаймыз, барлық мәліметтерді 7 кестеге келтіреміз.

SDH транспортты  желіні құру үшін Siemens фирмасының құрылғыларын қолданамыз. STM-1 деңгеіне SMA-1 R2 мультиплексорын, STM-4 деңгейіне SMA-4 R2 мультиплексорларын қолданамыз.

SMA-X R2  -  STM-X деңгейінің екінші ұрпағының (поколение) негізгі блокты синхронды мультиплексоры. Ол терминалды мультиплексор ретінде, локалды кросс-коммутатор немесе енгізу-шығару мультиплексор ретінде кескін үйлесімделе алады.

 

Қорытынды

SDH технологиясының  көмегімен желіні тұрғызу үшін  қолданылатын жабдыққа да, сонымен  бірге оптикалық-талшықты кабелді  төсеу үшін де қаражат қажет.

Капиталдық салымдар – бұл негізгі өндіруші қорлардың қайта жандандыруын кеңейту үшін кететін шығындар.Капиталдық салымдар ең маңызды экономикалық көрсеткіш болып табылады, өйткені байланыс техникасының жаңа құрылыстарын жасап шығару неге алып келетінін тікелей сипаттайды.

Капиталдық салымдарға - құрылыс-монтаждық жұмыстарға, жабдықтарға, көліктік құралдарды алуға және құрылыс жұмыстарымен байланысты басқа да дайындау жұмыстарына кететін шығындар жатады, яғни капиталдық салымдар құрылыс жүргізілетін объектінің сметаық бағасына тең деп алынады.

Жалғыз шығындардың мөлшері анықталады. Бұл мақсат үшін жабдықты алуға, ғимараттың құрылысына, имараттың құрылысына және т.с.с. сметалар құрастырылады

 

 

 

Пайдаланған әдебиеттер тізімі

1.Кочержевский Г.Н. , Ерохин Г.А., Козырев Н.Д. Антенно-фидерные устройства .-М.:Радио и связь, 2004 -352с

2. Черпкова Е.Л. , Чернышев О.В. Распространение радиоволн .-М : Радио и связь, 1984-272с.

3.Сазанов  Д.М. Антенны и устройства СВЧ. –М : Выс. Шк. 1988-432с.

4. Марков  Е.Т. , Сазанов Д.М.Антенны .-М: Энергия .1975-300с

5.Каланин А.И. , Черенкова Е.Л. , Распространение радиоволн и работа радиолиний .М: -Связь 1971-234с

6. Айзенберг Е.З. , Ямпольский В.Г. , Терешин О. И. Антенны УКВ.4.1, 2-М: Связь, 1977-667с

7. Козырев  Н.Д. Антенны космической связи , -М: Радио и связь .1990-160с

8. Коротковолновые антенны. Г.З.Айзенберг, С.П. Белоусов и др.Под общей ред.

Г.З.Айзенберга.-М: Радио и связь , 1985-535с.

9. Ямпольский В.Г., Фролов О.П. Оптимизация антенных систем линий связи.-М.:Радио и связь, 1991. 272 с.

10.Грудпнская Г.Г. Распространение радиоволн.-М.:высшая школа,

11.Айзенберг Г.З.Коротковолновые антенны.-М.:С, Связист 1982-156с .

12.Фрадин А.З.Антенно-фидерные устройства М.: Связь , 1977-349с.

13. Чернышов В.П. Распространение радиоволн и антенно-фидерные устройства .Задачи и упражнения .М.: Радио и связь. 2004.

14.Хмель В.А .Антенно-фидерные устройства .Задачи и упражнения .-Киев: Радио и связь 2004 .Методические материалы.

15. Метод  указания по выполнению курсовой работы по АФУ.2007

16. Методические указания по выполнению лабораторных работ по АФУ.