Батырмалы ортадан тепкіш электрлік сорап

КІРІСПЕ

           Электрлік  орталықтан тепкіш copaп қондырғысы - батырмалы электр қозғалтқышымен тікелей біріктірілген орталықтан тепкіш сораптың жәрдемімен ұңгымадан сұйықты механикаландырылған жолмен өндіру жабдықтарының жиынтығы.Мүнайды,суды,тұздықтарды өндіргенде пайдаланады.Құрамына 50-600 баспалдақты орталықтан тепкіш сорап,арнайы диэлектрлік маймен толтырылған асинхрондық электр қозгалтқышы,электр қозғалтқышының қуысына қойнауқаттық ортаның флюидтері тусуінен сақтайтын протектор,электр қозғалтқышын трансформатормен және басқару станциясымен біріктіретін кабельдік желісі кіреді. БОТЭС-тың жұмысы еркін газдың мөлшеріне байланысты болады. Өйткені БОТЭС-ң нақты сипаттамалары газдың мөлшеріне қарай өзгереді, ал кей жағдайда газдың көп болуынан сорап сұйық соруын тоқтатады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ.

1.1.ОТЭС-қа жалпы сипаттама.

УЭЦНМ және УЭЦНМК модульді орындалған батырмалы электросорап қондырғысы мұнай ұңғыларынан, соның ішінде қисайған ұңғылардан құрамында мұнай, су, газ мен механикалық қоспалары бар қабат сұйығын айдауға арналған.

Қондырғы екі түрде жасалынады:

• қарапайым;
• коррозияға төзімді.
• Ұңғымадағы штангалық сорапты қондырғы - мұнай және газ өндірудегі әлемге кең тараған жабдық. Өнім өндірудің фонтанды, терең сорапты, газ лифтілі әдістерінің терең сорапты әдісінде кең қолданылатын кешенді жабдық.
• Тербелмелі станок – штангінің плунжермен жоғарылы-төменді жүрісіндегі электроқозғалтқыш білігінің айнымалы қозғалысын тудыратын және сұйықты айдау үрдісіндегі күштерді қабылдайтын механизмдер болып табылады. Олар жүк көтергіштігі мен жетектеуші конструкциясы бойынша, теңгерілу түрі (роторлық немесе балансирлік) мен штоктың жүріс ұзындығының диапазоны және тербеліс саны бойынша ерекшеленеді

 

Штангелі сораптардың өнімділігінің аз болатындығына және қондырғыға күрделі жабдықтарды қажет ететіндігіне байланысты, сонымен бірге терең ұңғыларға жіберілген штангалардың жиі үзілу қаупінің болуы және т.б. осындай кемшіліктері, штангелі сорапты қондырғыларды кері ауқымда пайдалануды азайтады.

Сондықтан соңғы жылдары мұнай ұңғыларын пайдалануға арналған штангасіз сораптар қолданыла бастады, оның ішінде кәсіпшілікте кең тараған, өте үлкен тереңдіктен мұнайды көтеру үшін жеткілікті жоғарылықты тудыра алатын батырмалы ортадан тепкіш электр сорап қондырғысы (БОТЭСҚ) қолданылуда. Бұрынғы КСРО кезінде барлық өндірілген мұнайдың 50%-дан астамы осы сораптардың үлесіне тиді.

Сондықтан батырмалы ортадан тепкіш электр сорабының сипаттамасын реттеу мен арттырудың тәсілдері ұсынылды. Олардың ішіндегі біреуі- сораптың электр қозғалтқышының жиілігін реттеу жолы арқылы жұмыс істеп тұрған сорап білігінің айналу жиілігін өзгертеді,осының нәтижесінде сораптың сұйық бергіштігі мен ағыны кең ауқымда бір мезгілде өзгереді. Жиілікті реттеу БОТЭСҚ-ның өлшем түрлерінің қажетті санын қысқартуға мүмкіндік береді.

 

 

                                           

 

                                          

Бекет орнына трансформатор және жинақталған құрылғыны қолдануға болады. Батырмалы ортадан тепкіш сораптан 3 және қозғалтқыштан (гидроқорғағышы бар электроқозғалтқыштан) 1 тұратын сорапты агрегат ұңғыға сағалық арматуралар арқылы түсіріледі. Сорапты агрегат ұңғыдан қабат сұйығын айдайды және де СКҚ тізбегі арқылы жер бетіне көтеріледі.

  Электроқозғалтқышқа электр энергиясын беруді қамтамасыз ететін кабель сорап құрамына кіретін металл белбеушелер 4 арқылы элетроқозғалтқышқа, сорапқа және сорапты компрессорлы құбырларға бекітіледі.

Жинақталған трансформатор бекеті (трансформатор және жинақталған құрылғы) кабельдегі кернеу шығынын есепке ала отырып кәсіпшілік желісінің кернеуін, электроқозғалтқыш қысқыштарындағы тиімді (оптимальді) кернеудің мәніне дейін қалыптастырады және де қондырғы сорапты агрегатының жұмысын басқарады, аномальді режимдерде оны қорғайды.

 

         Қондырғы құрамына 50-600 баспалдақты орталықтан тепкіш сорап,арнайы диэлектрлік маймен толтырылған асинхрондық электр қозгалтқышы,электр қозғалтқышының қуысына қойнауқаттық ортаның флюидтері тусуінен сақтайтын протектор,электр қозғалтқышын трансформатормен және басқару станциясымен біріктіретін кабельдік желісі кіреді.

Cтупень электроцентробежного насоса: 1 - направляющий аппарат; 2 - рабочее колесо.

 

                                      

 

                                                                 Еесептік бөлім

 

Есеп 3.1. Келесі жағдайларда ОТЭС-ң қабылдау жерінде тиімді, мүмкін және шектік қысымдарды анықтау керек: Рнас = 10 МПа; қабат мұнайының тұтқырлығы μн.пл = 1,85 мПа·с; газдан айырылған мұнайдың тұтқырлығы μнд = 6,3 мПа·с; көлемдік сулану nо = 0,71.

Шешімі:

Зерттеулер көрсеткендей, тиімді қысым қанығу қысымынан, мұнайдың тұтқырлығынан және өнімнің сулануынан тәуелді. ОТЭС-ң қабылдау жерінде тиімді қысымды Ропт бағалау үшін келесі байланыстар қарастырылады:

 

                                                             ( 1)

 

ОТЭС-ң қабылдау жерінде мүмкін қысымды Рдоп бағалау үшін келесі байланыстар қарастырылады:

 

                                                (2)

ОТЭС-ң қабылдау жерінде шектік қысымды Ршек бағалау үшін келесі байланыстар қарастырылады және ол көлемдік суланудың барлық аймағында болады:

                                                                              (3)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                 ҚОРЫТЫНДЫ

 

   Бұл жұмыста ОТЭС-ң қабылдау жерінде тиімді, мүмкін және шектік қысымдары анықталды. Келесі жағдайларда: Рнас = 10МПа; қабат мұнайының тұтқырлығы μн.пл = 1,85 мПа·с; газдан айырылған мұнайдың тұтқырлығы μнд = 6,3 мПа·с; көлемдік сулану nо = 0,71.

  

    Келесі гистограмада қабат мұнайының тұтқырлығының өзгерісінің ОТЭС-тің қабылдау жеріндегі шектік қысымға тәуелділігі қарастырылады.

 

Диаграммада қабат мұнайының тұтқырлығы неғұрлым кемісе, шектік қысым соғұрлым артады. Бұдан шығатын қортынды осы шаалардын бір-біріне кері пропорционал.

  

 Келесі  диаграммада көлемдік сулану  өзгерісінің шектік қысымға әсері  қарастырылды.

 Көлемдік қысым артса,ОТЭС-ң жұмысы қабылдау жеріндегі шектік қысым  азаяды.

 Негізі  3-ші аймақтағы ОТЭС-ң жұмысы қабылдау жерінде газдың өте көп мөлшерде көбеюімен сипатталады.Осыдан сораптың жұмысы тоқтауға дейін барады. Осы жағдайда п.ә.к. 0-ге тең болады. Осы кезде сораптың қысымын, қабылдау жердегі шектік қысым деп атайды.

      

 

 

 

Алынған нәтижеден шығатын қортынды: көлемдік сулану коэффициентінің шектік қысымға тура пропорционалдығы.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                         ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР.

1. Ахмеджанов Т.К., Қартабай А.Т. Теңізде мұнай-газ кен орындарын игеру.- Алматы: ЖШС РПБК “Дәуір”, 2011.
2. Аманқұл Ә.С. Теңіздегі  ұңғымаларды бұрғылау және аяқтау.-Алматы,ҚазҰТУ,2001.
3. Ахмеджанов Т.К., Қартабай А.Т., Ақашев Б.Т. Мұнай және газ өндірудің текникасы мен технологиясы.-Алматы,ҚазҰТУ,2011