Турбокомпрессорда болатын негізгі ақаулар және оларды жөндеу

                                         кг/с,                                      (3.6)

мұндағы – ауаның артық коэффициенті (1,6 – 2,2);  L₀ –1кг отын жану үшін қажет ауаның теориялық мөлшері (15кг);     g_e – отынның меншікті шығыны кг/(кВт×ч) (0,18 – 0,22), бұл жағдайда g_e = 0,27;  N_e –двигатель қуаты кВт;  – үрлеу коэффициенті (1,1–1,2), =1,1 деп аламыз.

Нәтижесінде:

                                        кг/с,

Таңдалған компрессор санын есепке ала отырып (i_k), бір компрессормен қажетті ауаның берілуі мына формула бойынша анықталады:

                                   .                                                   (3.7)

    Реттелген двигательдер үшін әдетте бір компрессор орнатады, V– тәрізділерде – екі, біздің жағдайда былай болады:

                                 

 

Компрессорда қысымның жоғарылау  дәрежесі:                                                                            

Р_к / Р_о,                                                                         (3.8)

 Р_о – компрессордағы кірістегі қысым (атмосфералық қысым, ол 0,0981 Мпа тең).   

(яғни двигатель үрлеусіз).

Бастапқы мәліметтерді біле тұра біз енді үрлеу қысымын таңдай отыра қуаттың қалай өзгеретініне көзіміз жетеді.

Р_к-ны табу үшін алдыңғы формуланы өзгертеміз:

Ары қарай Далее Р_кны Р_еге өзгертуіміз керек:

Осыдан біз үрлеу кезіндегі  қуатты таба аламыз:

 

π_к мен  М_k біле отырып, турбокомпрессорлардың график бойынша сипаттамалар өрісінде π_к – ауаның шығыны (1.сурет) компрессордың түпнұсқасы таңдалады. Түпнұсқа таңдау кезінде компрессордың сыртқы диаметрін анықтау маңызды болып табылады.

        Компрессордың және турбинаның доңғалағын таңдау турбокомпрессор есебі үшін қажет. Есеп барысында доңғалақтың, диффузорлардың, спиральды камералардың, ПӘК өлшемдері айқындалады және турбокомпрессордың қажет маркасы мен дайындау зауыттары таңдалады.

 

1.  сурет.  Турбокомпрессор сипаттамаларының өрісі ( _к – ауа шығыны М_к).   

 

3.2 сурет. Турбокомпрессордың әр түрлі қимасындағы жылдамдықтың (С), қысымның (Р) және температураның (Т) өзгерісі.

     

Компрессормен ауаның массалық берілісін анықтайды, оның кірісіндегі  параметрлерді табады:

                                        ,                                                      (3.9)

мұндағы  F_вх.к – компрессор доңғалағының кірісіндегі көлденең қима ауданы м²; W₁ – компрессордің кірісіндегі ауа жылдамдығы ( 30 – 80 м/с.); ₁– ауа тығыздығы ( 20 ^оСта = 1,2 кг/м³),

,

  ,   Р= 0,98×10⁵ Па,    Т=293 К,   R =287 Дж /(кг К).

 

Компрессорге кірістегі  доңғалақ диаметрі анықталады:  

                                            .                                                           (3.10)

    Компрессор доңғалағының сыртқы диаметрі D_2К D₁/D_2К = 0,55 – 0,7 қатынасынан анықталады да таңдалған түпнұсқа бойынша айқындалады.

 

Есептеу нәтижесінде мынадай  мәліметтер алынды:

 

Сығылу сатыларының саны – 3

Көпсатылы компрессор қозғалтқышының қуаты,

Сығуға жұмсалатын жұмыс,

Компрессордан шыққан кездегі  ауаның температурасы,

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4. ҚАУІПСІЗДІК ЕРЕЖЕЛЕРІ

 

Қондырғыны жөндеуде әркім  қауіпсіздік техникасын білу керек. Жұмыс барысында арнайы киімді ретке  келтіру керек; киімді реттеп, түймелерін қадап, каска кию керек. Жұмыс  орнын мұқият қарап, жұмысқа кедергі  келтіретін заттардың бәрін жинастыру  керек. Жұмыс орнында басқа материалдар  мен бөлшектер болмау керек. Жинау  барысында бөлшектерді жерге  лақтыруға болмайды. Әр бөлшекті арнайы құралмен ғана алу керек.

Жөндеу машиналарын басқару, жуғыш машиналарда турбокомпрессорды жууға тек жұмысшылар, қауіпсіздік техникасын жеткілікті меңгерген мамандар ғана құқылы.

Жұмысшы жұмысының қауіпсіздігіне қауіп төндіретін қандай да бір ақаулар  байқалған жағдайда, шеберге айтып  ақауды жөндегенше жұмысқа кіріспеу керек.

Өрт болған жағдайда жұмысшылар өрт сөндіретін алғаш құралдармен  өртті сөндіруге дереу кірісулері керек. Егер өртті өз күштерімен сөндіре  алмаған жағдайда, өрт күзетін  шақыртады.

Пісіру жұмыстары біткен соң немесе технологиялық үзілістерде  пісіру қондырғыларын міндетті түрде  өшіру керек.

Жөндеу машиналары мен  басқа да механизмдер, қондырғыларды  сөндіру керек. Жұмыс орнын қалпына  келтіру керек. Жұмыс барысында  болған барлық ақаулар мен ескертулер туралы жұмыс басшысына хабарлау керек.

Турбокомпрессордың білігін  майсыз айналдыруға тыйым салынады. Жұмысшы двигателінде ауаның компрессорға кіру жолын бөгеуге болмайды, бұл  турбокомпрессордың сынуына алып келеді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОРЫТЫНДЫ

 

Сонымен қазірде турбокомпрессорлардың  көмірсутекті отындарды алу, тасымалдау мен өңдеуде маңызы зор. Турбокомпрессор  газды алу, тасымалдау үшін, тасымалдауға сақтау кезінде де дайындауға қолданылады.

Турбокомпрессордың кемшілігі, ол өте көп мөлшерде энергия тұтынады. Мысалы газдың көп мөлшерін қотара Газпром ортадан тепкіш компрессорлары олардың отынын әкелуге жылына 3,5 млдр доллар қажет етеді екен. Турбокомпрессордың газ динамикалық жобалау қиындығы ағын бөлігінде ауыр сипаттамамен газдың қозғалысына байланысты. Әдеттегі практика – модельдермен тәжірибе жүргізу, ол арнайы зерттеу стендтерінде зерттеледі, ол өте қымбат және тәжірибені жеткілікті ойластырмаған жағдайда мүмкін болатын нәтижені алуға кепілдік бермейді. Бұрын да, қазір де турбокомпрессорды сәтті құрастыру мен пайдалану үшін оның  жұмыс ппроцесін терең ұғыну қажеттілігі керек болып қалады.

Наддувтың инерциялығымен күресу үшін турбокомпрессор құраушылары қатты жылдамдықта турбина өлшемдігін азайтады және олардың айналу жылдамдығын арттырады. Турбокмпрессорлардың өлшемдерін тұрақты кішірейтуге талпыныс наддувтың инерциялығымен ғана емес, турбокомпрессор мен ау беретін аралық суыту жүйесін біртұтас ретінде көбіне қарастыруға негізделген.

Тапсырма орындау нәтижесінде  ТРК-23 М-756 типті турбокомпрессор қолдану ұсынылды.

Қорытындылай келе, турбокомпрессорлар қазіргі уақытта өндірістің көптеген саласында кездеседі. Турбокомпрессорлардың  кез-келген түрінің өзінің артықшылықтары және өзінің қолданылу аймағы бар. Ғылыми техникалық даму бір орында тұрмағандықтан, қазірде турбокомпрессорлардың  жаңа жетілдірілген қондырғылар  түрлерін жасап шығару маңызды.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

 

1. Ведерников М.И. Компрессорные и насосные установки. М.: Высшая   школа. 1987.
2. Павлов К.Ф., Романков П.Г., Носков А.А. Примеры и задачи по курсу процессов и аппаратов химической технологии. М.: Химия. 1964
3. Черкасский В.М. Насосы, вентиляторы, компрессоры. М.: Энергоатомоиздат, 1984. 416с.
4. Касаткин А.Г. Основные процессы и аппараты химической технологии. М.: Альянс. 2004.
5. Плановский А.Н. Процессы и аппараты химической технологии. М.: Химия. 1967.
6. Интернет ресурстары:   http://turbo-remont.ru/turbina

                                        http://turbomaster.ru/

                                        http://www.tdiservice.ru/info/howturbowork/

                                       http://www.youtube.com/watch?v=VQh4Ti1daLw

                                    http://www.turboost.ru/info.php?p=principles