Паразиттік жұқпалар кезіндегі жүргізілетін шаралардың стандарттары мен алгоритмдері

        Қарағанды Мемлекеттік Медицина  Университеті

            Эпидемиология және коммуналды гигиена кафедрасы

 

 

СӨЖ

 

Тақырыбы: Паразиттік жұқпалар кезіндегі жүргізілетін шаралардың стандарттары мен алгоритмдері

 

Орындаған: Аханов М.Т

3-029 топ ЖМФ

Тексерген: Молдакулов Б.Т

 

Қарағанды 2013 ж

 

 

                         Жоспар:

1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
3. Қорытынды
4. Пайдаланылған әдебиеттер.

      

 

 

        Гельминтоздар ( гректің helmins – құрт) – ең көп тараған аурулар тобы. Бұл ауруларды глистты инвазия деп атайды. Адамға 287 түрлі гелминттер қауіпті, оның 70-ке жуық түрі кең тараған.

Гельминттер

 

жалпақ (Plathelmintes)

 

 

дөңгелек пішінділер (Nemathelminte)

 

 

сорғыш

 

Лента тәрізді

Өмір сүру барысында гельминттер бірнеше даму сатысынан өтеді:

 

                         тұқым 

 

                       личинка 

 

                   ересек паразит       

 

 

 

 

      Гелминттердің биологиялық классификациясы

 

Трематодтар (сорғыштар)

 

Цестодалар (лента         тәрізділер)

 

Нематодтар (дөңгелектілер)

 

                    Лента тәрізділер 

Дифиллоботриоз     жалпақ лентоз

 

Описторхоз-описторхиз

Клонорхоз-клонорхиз

Фасциолез-фасциола

Парагонимоз-парагониумус

 

                        цепедер

Териаринхоз                   бұқа цепені

Тениоз, цистицеркоз      шошқа цепені

Эхинококкоз                    эхинококк

Гименолепидоз              кішкентай цепен

 

Дракункулез      дракункула

Филяриидоз       филярии

Трихинелез        влагослав

Аскаридоз   аскарида

Стронгилоидоз         стронгилоидес  

Анкилостомидоз       анкилостома

Токсокароз               токсокара

Энтеробиоз         острица

 

биогельминттер                контагиозные гельминтозы          геогельминтоздар

                     

 

                        Аскаридоз (В 77)

 

         Аскаридоз – антропонозды ішектік геогельминтоз. Алғашқы сатысында өкпелік инфельтрат (тооксико-аллергиялық генезді), ал созылмалы түрде ауыр асқынумен сипатталатын диапепсиялық бұзылыстар тудырады.   Қоздырғышы – ірі бөлікті нематод – Ascaris Lumbricoides

  Аскаридоздың эпидемиялогиялық процесіне сипаттама.

 

эпидемиологиялық бейімділік.

 

• ас ретінде жуылмаған жеміс-жидектерді қолдану.
• санитарлық мәдениеттің төменділігі және қолайсыз, лас ортада өмір сүру.
• бақтарға тыңайтқыш ретінде нәжісті қолдану
• аскаридоз анықталған адамдармен эпидемиологиялық байланыста болу.

 

резервуар және инфекция көзі 

 

• инвазияланған адам  аскаридозы

 

берілу жолдары

 

• алиментарлы

 

берілу факторлары

 

• аскаридоз тұқымдарымен зақымдалған топырақ, жеміс-жидек, су.
• тұрмыс  заттарының қоздырғышпен контаминациялануы
• гельминттің тұқымдарын шыбындар механикалық түрде тасымалдау.

 

қауіп факторлары 

 

• санитарлық жағдайы төмен ауыл тұрғындары
• бау-бақша, жеміс-жидек қойнауы жұмысшылары.
• аскаридоз тұқымының жоғарғы резистенттілігі (топырақта 10 жыл, суда бір жылға жуық сақталуы)
• тұқымның өсуіне жаз-күз айларының қолайлы болуы.

Аскаридоз диагностикасының клиникасының критерилері.

 

жиі кезедесетін жалпы сипаттамалар.

 

1. миграциялық фаза
• инкубациялық аралық 4-8 апта
• токсико-аллергиялық реакциялар
• жөтел, тері беткейінің қызаруы, субфебрильді қызба, кеуде қуысының ауырсынуы.
• тахикардия және артериялық қысымның төмендеуі.

2.   ішектік фаза 

• диспепсиялық  көрініс
• тәбеттің төмендеуі, жүрек айну, құсу, эпигастральды аймақтың ауырсынуы.
• ұйқы бұзылыстары, менингум симптомдары, көру органдарының функционалдық бұзылыстары.

 

жиі кезедесетін өзіндік симптомдар.

 

1. бронхопневмония және бронхит белгілері.
• астмалық ұстама
• дене температурасының 38c жоғары болуы
• өкпедегі сырылдар, перкуторлы дыбыстың қысқаруы.
• миграциялық эозинофильді инфильтрат және қабыну ошағы (Лефорлер синдромы)

2.   диарея

• балаларда ой және физикалық дамудың бұзылыстары.
• механикалық және спастикалық өтімсіздік.
• екіншілік инфекцияның дамуы
• иммунодепрессия
• асқынулар: аппендицит, холицистит, холингит.

 

Аскаридоз диагностикасындағы лабораториялық критерилері

 

зерттелінетін материал немесе объект

 

 

• нәжіс
•      қақырық

 

 

  

 

 

 

 

 

2.

•     науқас (қан)

 

 

 

 

 

 

 

      зерттеу әдістері

 

 

• паразиталогиялық
• нәжістің макроскопиясы
• байыту, седиментация, Като әдістері арқылы нәжісті микроскопиялық зерттеу
• қақырықты микроскопиялық зерттеу.

 

2.

• рентгенологиялық
• қанның жалпы анализі

 

диагностика нәтижесінен алынған мәліметтер

 

 

• жынысты  бақылау
• нәжістен ұрықталған тұқымның табылуы
• личинкаларды анықтау
• ересек аскаридозды анықтау

 

 

 

2.  өкпедегі эозинофильді инфилтратты анықтау

Аскаридоз анықталатын стандартты жағдайлар

 

күдікті жағдайлар

 

• көрсетілген сырқаттардың клиникалық белгілері
• жөтел, қышыну
• дене температурасының жоғарлауы, өкпе сырылы
• өкпедегі эозинофильдік инфильтрат
• ішек дисфункциясының симптомдары.

 

 растайтын жағадайлар

 

• нәжісте тұқымның болуы
• дегельминтизациялық диагностикадан кейін ересек гельминттің анықталуы

Аскаридоз ошағын зерттеудің эпидемиологиялық    

        алгоритмі мен қарсы шаралар жүргізу.

 

Мақсаты:    Ошақты пайда еткен детерминантты табу. Халыққа жұғу қауіпін төмендету үшін іс – шаралар ұйымдастыру және өткізу.

 

Өткізілетін іс-шаралардың этаптары:

• территорияда барлық эпидемиологиялық белгілері бойынша анализ жүргізу
• әрбір анықталған науқас туралы СЭС-ке хабарлама жіберу.
• науқастардың залалдану мүмкіншілігін және берілу факторларын анықтау
• клиникалық белгілері бойынша госпитализациялау
• канализациялаушы аймақтарда гельминттердің тұқымдарын жою
• ЕПҰ-дағы науқастан бөлінген қақырықты хлорлы ерітінділермен жою.
• канализация мен қалдық суларды ашық су қоймаларына төгуге шек қою.
• ошақты жойған соң бір жыл мезгілінде тексеру.
• адамдар көп жинақталатын жерлерде дегельминтизациялау жұмыстарын жүргізу.

    Аскаридоздың профилактикалық шаралары мен

           диспансерлік қадағалаудың алгоритмі

 

Мақсаты:  Эпидемиологиялық маңызы бар объектілерден анализдік ақпараттар жинастыру, профилактикалық іс-шаралар өткізу және аскаридозға шалдыққандарға көмек көрсету.

 

Өткізілетін іс-шаралардың этаптары:

• гельминт тұқымдарымен залалдану дәрежесі мен оны залалсыздандыру нәтижелерін арнайы зерттеу арқылы бақылау.
• ошақтарды болдырмау үшін ескертпелі санитарлы-гигиеналық шаралар жүргізу.
• су тоғандарын, топырақты санитарлы-гигиеналық зерттеулер жүргізу
• үйдегі ошақтар мен балалар ұйымдарында сайықтыру шараларын жүргізу

 

Профилактикалық әс-шаралардың құрамына енеді:

• топырақты, суды нәжіспен зақымдалудан қорғау
• жеке бастың гигиенасын сақтау
• науқастанғандарға диспансерлік қадағалау жүргізу.

Аскаридозды емдеу принциптері.

 

 

 

• Этиотропты терапия
• ерте миграцмя кезеңі
• мебендазол – ересектерге 100 мг, 2 рет  тәулігіне, 3 күн.
• созылмалы ошақ фазасы:
• декарис – 3 мг/кг кешкі астан соң
• кембантрин – 10 мг/кг
• патогенетикалық терапия
• антигистаминді терапия
• екіншілік инфекция кезінде – антибиотикотерапия
• симптоматикалық және дезинтоксикациялық терапия.

          

           Пайдаланылған әдебиеттер:

 

1. Амиреев С.А., Муминов Т.А. “Стандарты и алгоритмы мероприятий при инфекционных и паразитарных болезнях” том 2 Алматы 2008
2. Покровский В.И., Пак С.Г. “Инфекционные болезни и эпидемиология” Москва 2004
3. www.parazit.ru