Инновациялық менеджмент пәні

                                                                  

 

                        «Инновациялық менеджмент» пәні

   1.  Инновацияның  мәні және инновациялық қызыметтің  негізгі қасиеттері 

     Жалпы инновация түсiнiгi. Инновациялардың жіктелуі. Инновациялық қызметтің ерекшеліктері. Инновациялық қызметтің объектілері мен субъектілері. Инноватика теориясының қалыптасуы және оның қазiргi кездегi концепциялары. Ғылыми-техникалық әлеуетті басқарудағы шығармашылықтың рөлі. Әлемдік экономиканың инновациялық даму қарқыны.

 

     2.Инновациялық үрдіс және экономикалық  даму

     Инновациялық  менеджмент басқару процесі ретінде.  Инновациялық менеджмент: пайда  болуы, қалыптасуы және мазмұны.  Инновациялық процестің түсінігі  және мазмұны. Инновациялық процестің негізгі кезеңдері Инновациялық процестің казіргі кездегі құрылымының моделдері.   Инновациялық процестерді ұйымдастырудың заманауи әдістері. Инновациялық қызметті басқарудағы кедергілер және ынталандырушы факторлар. Инновацияның дамуының ішкі және сыртқы факторлары.

 

         3.Инновациялық қызмет және инновациялық  жобалардың  өмір циклі.

         Инновациялық қызыметтің өмір  циклінің кезеңдері. Жобаларды  басқарудың негізгі түсініктері  және концепциясы. «Инновациялық  жоба» түсінігін анықтау және  инновациялық жобаларды жіктеу. Инновациялық жобаларды басқару ерекшеліктері. Инновациялық жобалардың өмірлік циклы. Инновациялық жобаны құрастыру және жүзеге асыру. Инновациялық жобаның бизнес-жоспары. Инновациялық жобаларды iрiктеу және бағалау критерилері..

      4.Ұйымның инновациялық  потенциалын анықтау.

      Ұйымның  инновациялық потенциалы ұғымын  қарастыру. Ұйымның инновациялық  потенциал деңгейін зерттеу және  анықтау. Ұйымның инновациялық  қызмет деңгейін анықтайтын көрсеткіштер. Инновациялық климат. «Инновациялық белсенділік» категориясының мазмұны. Инновациялық белсенділік ұйымның бәсекеге қабілеттілігінің артықшылығы ретінде.  Ұйымның инновациялық белсенділігін жоғарылату мәселелері.

 

     5.  Инновациялық жобалардың тиімділігі  деңгейін бағалау  

       Инновацияның жалпы экономикалық, әлеуметтік, экологиялық тиімділігі.   Инновация мен инвестицияның экономикалық тиімділігі. Инновациялық қызметтің инвестициялық тартымдылық критерилері (өзіндік капитал құны, тартылған капитал құны, капитал құны).  Инновациялық жобалардың экономикалық тиiмдiлiгiн анықтау әдiстерi. 

 

     6. Инновациялық қызметтегі тәуекел  

       Тәуекел  түсінігі және оның түрлері.  Инновациялық қызметтегі тәуекел  ерекшеліктері.  Инновациялық тәуекелді  басқару процесі.    Инновациялық  тәуекелді анықтау әдістері. Тәуекелді анықтаудың сандық және сапалық әдістері.  Инновациялық қызметтегі тәуекелді басқару. Инновациялық тәуекелді төмендету әдістері. Тәуекелді тарату әдісі. Әртараптандыру әдісі. Сақтандыру   әдісі.

 

7.Инновациялық  қызметті басқару және инновациялық өнім  қалыптастыру әдістері. 

       Функционалды-құндық  талдау. Функционалды-құндық талдау  әдісінің қағидалары мен кезеңдері  . Бенчмаркинг әдісі – ең жақсы  жұмыс тәжірибесін пайдалану.  Бенчмаркингтің түрлері  және  деңгейлері.   QFD әдісі (сапа қызметін жариялау) - тұтынушылардың талғамын жаңа өнімге енгізу әдісі. FMEA әдісі – ақауларды талдау және оларды қайта жобалау кезінде тіркеу. 6 сигма концепциясы.  Кайдзен - өнімді сатылы түрде жақсарту. Инновациялар инжинирингі.  Инновациялық қызметтегі реинжиниринг  әдісі.  Бренд-стратегия әдісі.   

 

      8.Инновациялық менеджмент және  стратегиялық басқару. 

      Инновацияларды  басқару стратегиясының ұйымның  жалпы даму стратегиясындағы  орны мен маңыздылығы.  Инновациялық  стратегия  түрлерi. Ұйымның инновациялық саясаты.   Жаппай өндiрiс саласындағы стратегиялар – виоленттер стратегиясы. Өнiм дифференциациясы және нарықты сегметтеу стратегиялары – патиенттiк фирмалар стратегиясы. Инновациялық және зерттеу жұмыстарын жүргiзушi кәсiпорындар стратегиясы – эксплерент стратегиясы. Маманданбаған бизнес саласындағы – коммутант фирмалардың стратегиясы.

 

9.Инновациялық  ұйымның мәдениеті  және оның  персоналын басқару  

       Инновациялық  ұйымның кадрлық саясатының ерекшеліктері.   Apple, Sony, Nokia сиқты табысты инновациялық компаниялардың персоналды басқару тәжірибесі. Инновациялық ұйымдарда қызметшілерді ынталандыру мәселелері.  Инновациялық ұйымның мәдениеті мен даму философиялары. Инновациялық ұйымның дамуындағы корпоративтік мәдениеттің орны. Инновацияларға қарсылық көрсету. Өзгерістерді басқару. 

 

     10.  Венчурлық бизнесті ұйымдастыру

    Венчурлық бизнестiң түсінігі мен ерекшелiктерi. Венчурлық қаржыландыруға арнап инновациялық жобаларды іздеу және іріктеу.  Венчурлық қаржыландырудың механизмдері мен қағидалары жоғары технологиялық шағын венчурлық компанияның өмірлік циклі. Венчурлық компанияның қалыптасу кезеңдері:

1. Стартқа дейінгі кезең:  Seed – «өсіруге арналған компания».
2. Страттық кезеңі: Start-up – «жаңа ғана пайда болған  компания».
3. Алғашқы өсу кезеңі: Early Stag –  «дамудың алғашқы қадамдары».
4. Тұрақты өсу кезеңі:  Expansion – «кеңейу».
5. Компанияның қтімділігін қамтамасыз ету кезеңі

Венчурлық капиталдың қайнар көздері. Қазақстанда венчурлық  бизнестің дамуы.

 

11. Инновацияларды интеллектуалды меншік объектісі ретінде басқару  

      Интеллектуалды меншік түсінігі.  Интеллектуалды меншіктің құқық ретіндегі мазмұны және оның инновациялық қызметтегі орны. Интеллектуалды меншік құқығының объектілері. Дүниежүзілік интеллектуалды  меншік ұйымының қызметі және қағидалары. Интеллектуалды меншік объектілерін тарату түрлері.  Технология трансфертi. Лизинг түрлерi. Франчаизинг. Форфейтинг. Ноу-хау, патент, лицензия. Қазақстан Республикасындағы интеллектуалды меншікті қорғау ерекшеліктері.

  

  12.  Инновациялық қызметті  мемлекеттік реттеу

    Инновациялық қызметті  мемлекеттік реттеу қажеттілігі. Инновациялық қызметті  мемлекеттік реттеудәі факторлары мен шарттары. Инновациялық қызметті  мемлекеттік реттеу механизмі мен негізгі құралдары. Инновациялық қызметті  мемлекеттік реттеу мен қолдаудың шетелдің тәжірибесі. Инновациялық ұйымдарға берілетін несие және салық жеңілдіктері. Мемлекеттің инновациялық саясаты.  Қазақстан Республикасында инновациялық қызметті  мемлекеттік реттеу. 

13. Қазақстан Республикасының мемлекеттік ғылыми-техникалық саясатының негіздері.

      Жаһандану тұсында, инновациялық саланың дамуында ұлттық ерекшеліктердің басымдылғының артуы. Ұлттық инновациялық жүйелер теориясының қалыптасуы. Ұлттық инновациялық жүйелерді дамыған мемлекеттерді басқару. Қазақстан Республикасының Ұлттық инновациялық жүйесiнiң қалыптасуы мен дамуы.  Ұлттық инновациялық жүйенің даму институттары. Ұлттық инновациялық жүйенің негізгі элементтері. Инновациялық инфрақұрылымды ұйымдастыру.

   

14. Инновациялық инфрақұрылым институттары және олардың өзара    байланысы

     Инновациялық инфрақұрылым қызметтері мен маңыздылығы.   Инновациялық инфрақұрылымның объектілері мен субъектілері. Инновациялық инфрақұрылым қаржылық институттары. Инновациялық қызметті қаржыландыру қайнар көздері.      Ақпараттық инфрақұрылым. Технопарктік құралымдардың түрлері және қызыметтері. Бизнес инкубатордың ерекшеліктері  мен негізгі сипаттары. Қазақстан Республикасынның технопарктерінің қызметі. 

 

15. Қазақстандағы ғылыми және инновациялық қызметті мемлекеттік қолдау механизмі

     Қазақстан Республикасынның инновациялық даму жолы.     Қазақстан Республикасындағы ҒТП-ті басқарудың негіздері. Қазіргі күнгі Қазақстандағы ғылыми-техникалық және инновациялық саланың жағдайы

Өндiрiстiң материалды - техникалық базасын жаңарту, инновациялық технологияларды енгiзу, модернизация  мәселелерi, Қазақстанда инновациялық процестерді құқықпен қамту мәселелері.  Мемлекеттің инновациялық белсенділік мәселелері және оны шешу жолдары.   Қазақстан экономикасын модернизациялау және диверсификациялау –  инновациялық экономиканы қалыптастырудың негізгі шарты.   Кәсіби инновациялық менеджменттің қалыптасуы. 

 

«Персоналды басқару» пәні

1. Ұйым персоналы: негізгі түсініктері және теориялары

Ұйымның қызметін басқарудағы  персоналды басқару және оның ролі. Персоналды басқарудың мәні. «Кадрлар», «персонал», «адам ресурстары» түсініктерінің анықтамалары. «Персонал» және «адам  ресурстары» түсініктерінің негізін  айқындайтын ерекшеліктері. Персоналды басқару негіздері.

Нарықтық қатынастың қалыптасу жағдайындағы персоналды басқару жүйесін ұйымдастыру  ерекшеліктері.

 

2.Персоналды  басқарудың әдістемесі

Персоналды басқару философиясының түсінігі. Ұйым философиясының және персоналды басқару философиясының байланысы. Персоналды басқару тұжырымдамасының дамуы. Персоналды басқарудың  қағидалары. Персоналды басқару қағидаларын анықтаудағы заманауи көзқарас. Персоналды басқарудың әдістері: әкімшілік, экономикалық, әлеуметтік-психологиялық. 

Персонал қызметі және оның қызмет етуіне қойылатын негізгі талаптар

Ұйымды басқарудағы  персонал қызметінің орны. Кадрлық  саясатты жүзеге асыру мақсатында ұйымның  кадрлық қызметін қалыптастыру қажеттілігі. Кадрлық қызметтің негізгі міндеттері.

3.Персонал қызметін ұйымдастыруға және оны ресурстармен қамтамасыз етуге қойылатын негізгі талаптар.

Кадрлық қызметті басқарудың ұйымдастырушылық құрылымы және оның сипаттамасы. Республикадағы кәсіпорындарда кадр саясатын қалыптастырудағы персонал қызметінің функциялары. Кадрлық қызметтің қалыптасуы мен дамуындағы  ұйымның салалық және де басқа спецификалық ерекшеліктерін есепке алу.

 

4. Ұйымның кадрлық саясаты

Кадрлық саясаттың мәні және бағыттары. Кадрлық саясат және оның құрамдас элементтері.  Кадрлық  саясаттың түрлері. Ашық және жабық  кадрлық саясатты талдау. Кадрлық саясатты жүргізуге әсер ететін ішкі және сыртқы факторлар. Дағдарыс жағдайындағы кадрлық саясат.

 

1. Ұйым персоналын басқару стратегиясы

Персоналды стратегиялық басқарудың мәні. Персоналды стратегиялық басқарудың мақсаттары мен қағидалары. Ұйым стратегиясымен персоналды басқару стратегиясының өзарабайланысы. Ұйымда персоналды басқару стратегиясын қалыптастыру. Ұйымдағы персоналды басқару стратегиясын жүзеге асыру үдерісі.

 

2. Персоналды жоспарлау

Кәсiпорынның жоспарлау  жүйесiндегі персоналды жоспарлаудың орны. Әртүрлi нышанмен персоналды жоспарлау түрлерiн классификациялау.

Кадрлық жоспарлаудың негізгі  кезеңдері: жұмыс күшіне қажеттіліктерді  жоспарлау, жұмыс күшін тарту  мен босату, кадрлардың біліктілігін арттыру және қолдана білу, кадр құрамының сақталуы және оларды қамқорлыққа алу, кадрлық қызметпен шешілетін мақсаттарды жүзеге асырудағы шығындарды жоспарлау.

Персонал қажеттілігін анықтау және болжау әдістері. Персоналдың  құрамын жоспарлау. Кадрды дайындау және пайдалануды жоспарлау критерийлері. Кадрлық жоспарлау саласындағы ҚР-ның кәсіпорнының тәжірибесі.

 

3. Персонал маркетингі

Персонал маркетингінің түсiнiгі. Персонал маркетингiнiң мiндеттерi. Персонал маркетингiнiң негізгі бағыттары. Персонал маркетингiнiң бағыттарын   анықтайтын сыртқы және iшкi факторлар.

 

4. Кадрларды жинақтау, іріктеу, қабылдау және босату

Персоналды жинақтау түсінігі. Персоналды тарту көздері, олардың  артықшылықтары мен кемшiлiктерi. Персоналды тарту әдістері.

Кадрларды іріктеу түсінігі және оның мақсаты. Іріктеуге әсер ететін ішкі және сыртқы факторлар.  Ішкі факторлары: ұйым көлемі, күрделілілігі, технологиялық өзгерілуі және ұйымның өз табиғаты.  Сыртқы факторлары: жұмыс күші нарығының мәні, кәсіподақтың талаптары, кәсіпорынның орналасқан жері және т.б.

Іріктеу үдерісі және оның сипаттамасы. Іріктеу бойынша  шешім қабылдау үдерісінің кезеңдері.

Менеджерлерді іріктеу  және оның ерекшелігі. Менеджерлерді  іріктеу процесінің спецификалық ерекше сипаттамасы.

Жұмысқа қабылдау процесі  және оның сипаттамасы. Ұйым персоналын жинақтау үдерісіне әсер ететін факторлар және олардың классификациясы; сыртқы орта факторы: үкіметтік және кәсіподақтық шектеулер; жұмысқа қабылдау кезіндегі дискриминация, заңдар; жұмыс күші нарығынан хабардар болу; жұмыс күшінің құрамы және ұйымның орналасқан жері.

Ішкі орта факторы: ұйымның  қазіргі кезде және болашақта  жұмыс күшіне талабы; осымен байланысты шығындар, жалданбалы жұмыскерлердің қанағаттану деңгейі; ұйым тарапынан  қойылатын талаптар.