Маркетингтік ақпарат жүйесі және оның дамуы

Маркетингтік ақпарат жүйесі және оның дамуы.

Маркетингтік  ақпарат жүйесі – маркетинг саласында шешімдер қабылдау үрдісінде қолданылатын ақпаратты жүйелі, жоспарлы түрде жинақтаудың, талдаудың және таратудың әдістері мен тәсілдерінің жиынтығы.            Маркетингтік ақпарат жүйесі салыстырмалы ерекшеленген төрт жүйеден тұрады:

1. ішкі ақпарат жүйесі;
2. маркетингтік зерттеу жүйесі;
3. ағымдағы сыртқы ақпаратты жинау жүйесі;
4. маркетингтік ақпаратты талдау жүйесі.

Ішкі ақпарат  жүйесіне - көрсеткіштер, материялдық сұранысы және т.б. жатады. Ішкі ақпарат жүйесі ағымдағы өткізудің, шығын сомасының, материалдық босалқы қорлар көлемінің көрсеткіштерін, қолма-қол ақша қозғалысын, дебиторлық және кредиторлық берешек туралы деректерді көрсетеді.Мәселен, барлық ақпарат компьютерге енгізіледі. Сауда агенті кез-келген жерден телефон арқылы өзіне керекті мәліметтерді ала алады.   Маркетингтік зерттеу - фирма алдындағы маркетингтік жағдайға байланысты қажетті деректер тобын жүйелі түрде анықтап, оларды жинау, талдау және алынған нәтижелер туралы есеп беру.    Маркетингтік зерттеу жүйесі 5 кезеңді қамтиды:    а) зерттеудің концепцияларын әзірлеу;       б) зерттеудің жоспарын қалыптастыру;       в) ақпаратты  жинау;         г) ақпартты жинау мен дайындау;        д) есепті дайындау және оны презентациялау. 

Маркетингтік зерттеулер мәселелеріне мыналар жатады: нарық сипаттамаларын зерттеу, өткізуді талдау, бәсекелестер тауарын зерттеу, қысқаша уақытта болжам жасау, жаңа тауарды және оның потенциалын зерттеу, ұзақ уақыт болжамын жасау, баға саясатын зерттеу.  Ағымдағы сыртқы ақпаратты жинау жүйесі - мұнда  сыртқы ақпарат көздері мен әдістемелік тәсілдері жиналады, олардың көмегімен басшылар коммерциялық ортада болып жатқан оқиғалар туралы күнделікті ақпарат алып отырады.          Басшылар сыртқы ағымдағы ақпаратты:   

• кітап,  газет, арнайы басылымдар оқу,  клиенттермен, жеткізушілермен, дистрибьюторлармен  әңгімелесу ар-қылы;  • сатушыларды  оқыту;       • жеткізушілерден  мәліметтер сатып алу (тауар  өткізу нарығы туралы деректер);        • ағымдағы маркетингтік ақпарат жинақтау және тарату жөніндегі арнайы бөлімдер арқылы жинайды.   Жақсы ұйымдастырылған фирмалар ағымдағы сыртқы маркетингтік ақпараттың сапасы мен санын жақсарту үшін қосымша шаралар қолданады. Маркетингте ақпаратты алу үшін келесі әдістер қолданылады: бақылау және панель.           Бақылау әдісі - бірінші ақпарат (деректер) жинау мәнінде ең оңайы. Бұл жағдайда бір фирманың маркетинг мамандары тұтынушылардың өндіріліп және сатылып жатқан тауарларға деген көңілін, көзқарасын, жауап-қимылын көріп және тыңдау үшін әлденеше фирмалардың сату орындарына баруы керек.           Панель- бұл қайталанып жиналған мәліметтер. Панель үлгілері: сауда, тұтынушылық, арнайы панель.       Маркетингтік ақпаратты талдау жүйесі - ақпаратты дайындау процесін талдау, мәліметтерді талдау, анкетаны тексеру, редакторлау, кодтау, статистикалық мәліметтерді түзету, мәліметтерді талдау стратегиясын таңдау элементтерін қамтиды.         Маркетингтік ақпаратты талдау жүйесі талдау әдістерінің қазіргі заманға сай түрлерін ұсынады. Талдау әдістерінің негізі - статистикалық банк және адамдар банкі. Адамдар банкі - нарық қызметі бойынша маркетингті қабылдауға сәйкес математикалық адамдар тізімі.   Маркетингтік ақпараттың міндеті - ұйымды, фирманы тауардың  жылжу жүйесіндегі қандай да болса ауытқуларға жедел жауап қайтаруға  дайын ұстау болып табылады.      Маркетингтік қызмет бөлімдерінің жалпы қажеттіктері маркетингтік  зерттеулерді үзбей бақылау мен деректер жинауды қамтитын маркетингтік  ақпараттық жүйе арқылы қанағаттандырылады.    Үзбей бақылау-бұл айналаны қоршаған ортаны ретті талдауға арналған  тәсілдеме. Ол мыналардан тұрады:іскерлік және салалық басылымдарға  жазылу,жаңалықтар бюлетенімен танысу,қызметтерден жәнетұтынушыдан  ретті түрде ақпарат алып тұру, іскерлер отырыстарына қатысу және бәсекелестердің әрекеттері мен қимыл-құлықтарын бақылау.  Деректерді сақтау  - бұл барлық маңызды деген  ішкі фирмалық ақпараттың,осы секілді маркетингтік зерттеу және үзбей  бақылау арқылы алынған  ақпараттардың қорын жию.  Маркетингтік ақпарат жүйесі дұрыс қалыптаспаған болса, онда маркетингтің дұрыс жүзеге асырылуы да екіталай. Сондықтан шетелдік БАҚ, әсіресе АҚШ, Еуропа БАҚ-ы маркетингтік ақпарат жүйесіне аса мән береді.  

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ  ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

«Ш.ЕСЕНОВ АТЫНДАҒЫ КАСПИЙ МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНОЛОГИЯЛАР  ЖӘНЕ ИНЖИНИРИНГ УНИВЕРСИТЕТІ»

«ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ» ИНСТИТУТЫ

«МЕНЕДЖМЕНТ»  КАФЕДРАСЫ

СЕМИНАР № 3

Тақырыбы: «Маркетингтік ақпарат жүйесі және оның дамуы»

Орындаған: ЭП-11-1 студенті Бектубаева А.Р.

Тексерген: аға оқытушы Тасқынбайқызы Ж.

Ақтау-2013 ж.