Қаржы нарығы және делдалдар реферат

Шетел валютасы – шет мемлекеттердің валютасы

Резиденттер – ҚР азаматы

Бейрезиденттер – шетел азаматтары

Ваюталық құндылықтар – шетел валютасы;

• құймадағы аффинирленген алтын;
• бағалы қағаздар, төлем құралдары /номиналы мен құны шетел валютасында көрсетілген /

валютлық операциялар – меншік құқының валюта құндылықтарына көшу операциялары және төлем құралы ретіндегі шетел валютасының қолдану операциялары;

• меншік құқының және басқа да құқықтардың валюта бағамына көшуіне байланысты келісім – шарт;
• меншік құқығы мен басқа құқықтардың ұлттық валютаға ауысуымен байланысты резиденттер мен бейрезиденттердің келісім шарты. Сонымен қатар бағалы қағаздар мен төлем құралдардың ұлттық валютада номиналымен құны көрсетіледі.

Валюталық оперциялар –  ағымды операциялар және капитал  қозғалысымен байланысты операциялар  болып бөлінеді.

Ағымды операциялар – экспортты-импортты келісім-шарттың 180 күннен аспайтын несиелендірумен байланысты есеп айрысу;

• 180 күннен аспайтын несиені алу мен жеткізу;
• дивидендті алу мен аудару, депозиттерден, инвестициядан, ссудалық және басқа да операциядан түсетін кірістер мен сыйақылар;
• сауда – саттыққа арналмаған гранттар аударылуы,мұрагерлік сомасының аударылуы, еңбек ақы, зейнетақы, алимент т.с.с.
• капитал қозғалысымн байланысты, қазіргі заңға қатысы жоқ операциялардың барлық түрі;
• капитал қозғалысымен байланысты операциялар;
• инвестициялар;
• мүліктік құқық пен  төлем ақыны қозғалмайтын мүлікке аудару;
• 180 күннен асатын несиені алу мен жеткізу;
• экспортты-импортты келісім-шарттың 180 күннен асатын несиелендірумен байланысты есеп айрысу;

Уәкілетті банктер – валюталық операцияларды жүргізуге лицензиясы бар банк. Валюталық операцияларды жүргізу үшін – ҚР Ұб /нен лицензия алып, талаптарын орындау керек.

Уәкілтті мекемелер – валюталық операцияларды жүргізуге лицензиясы бар, ҚР Ұб талаптарына сай келетін банктік операциялардың ерекше түрін іске асыратын – заңды тұлға.

Айырбас пункттері – ҚР Ұб лицензиясы бар, қолма – қол шетел валютасымен айырбас операцияларын жүргізетін арнайы жабдықталған орын.

Ашық ваюталық позиция – шетел валютасындағы банктердің міндеттемелері мен сұраныстары арасындағы айырмашылық

 Валюталық реттеу  органдары:

1. ҚР-дағы валюталық реттеудің негізгі органы  – ҚР Ұб  болып табылады, яғни ол ҚР талаптарына сәйкес ваюталық қызметін атқарады.
2. ҚР Үкіметі мен басқа да мемлекеттік органдар ҚР талабына сай валюталық реттеуді  өзінің жасырындылығымен шектеу түрінде заңға лайықты етіп іске асырады.

Валюталық операциялрды жүргізуді шектеу / шек қою /

1. Халықаралық міндеттемелерді орындау мақсатында және кездейсоқ жағдайлар туындағанда ҚР Президенті кез – келген валюталық операцияларды тоқтатуға және шектеуге шешім шығаруға  толық құқылы.
2. ҚР Ұб экспортты валюта пайдасының міндетті сатылу тәртібі және резиденттердің валюталық төлем экспортты операциясын тоқтатуға құқылы.

 

 

 

 

Есептер жинағы.

Білімгерлерге қаржы нарығы туралы тапсырмалары.

       1-тапсырма. 

       Берілгені:

Банк қаржылық көмек  көрсету мақсатымен еншілес кәсіпорынға 3 жыл мерзімімен жылдық 20%-ға 10 млн теңге сомасында ссуда берді.

Шарты: Несие мерзімі – 3жыл.

                 Несие пайызы – 20%.

                 Ссуда сомасы – 10 млн тг

                  Пайыздары жай..

Есептеу керек: 3 жылдан кейін несиені қайтару сомасын және банк табысын анықтаңдар.

 

2-тапсырма.

Берілгені:

10 млн теңге мөлшеріндегі  несие наурыздың 2-нен желтоқсанның 11-не дейін жылдық 85%-бен несие берілді.

Шарты: Несие сомасы – 10млн тг.

                 Жылдық пайызы – 85%.

Есептеу керек:Түрлі нұсқалар үшін өскен сома мөлшерін анықтаңдар:

а) ссуданың нақты күнімен  нақты пайыздар жағдайында;

ә) ссуданың нақты күндерімен қарапайым пайыздар жағдайында;

б) ссуданың жақындаған күндер сомасымен қарапайым пайыздар жағдайында.

 

3-тапсырма.

Берілгені:

20 млн теңге мөлшеріндегі несие 3,5 жылға беріліп отыр. 1 жылға жай пайыз мөлшерлемесі 90%, ал әрбір жарты жылдықта ол 5%-ға азаяды.

 Есептеу керек: Көбейген соманы анықтаңдар.

 

4-тапсырма.

Берілгені:

Фирмаға жылдық 120% пайыз мөлшерлемесімен жай пайыздарға қаңтардың 3-нен наурыздың 12-не дейінгі мерзіммен банктік несие берілді. Несие сомасы- 80 млн теңге. 

Шарты: Пайызы – 120%.

                 Несие сомасы – 80млн тг.

Есептеу керек: Үш тәсіл бойынша көбейту коэффицентін және көбейген соманы анықтаңдар:

а) ссуданың нақты күндер санымен нақты пайыздар;

ә) ссуданың нақты күндерімен қарапайым пайыздар;

б) ссуданың жақындатылған  күндер санымен қарапайым пайыздар.

 

5-тапсырма.

Берілгені:

Жинақ банкі 48 пайыз мөлшерлемесімен ²талап еткенге дейін² салымдар қабылдайды. Пайыздары жай. Бір жылда- 365 күн.

Шарты: Салым пайызы – 48%.

              Салым сомасы – 4,5 млн тг.

Есептеу керек: Қанша күннен кейін 4,5 млн теңгелік салым 5 млн теңгеге дейін жетеді.

 

6-тапсырма.

Берілгені:

 Егер жылдық 80% жай пайыз мөлшерлемесі қолданылған жағдайда 25 млн теңге мөлшеріндегі алғашқы капитал 40 млн теңгеге дейін өсетін есептеу кезеңін анықтаңдар.

 

7-тапсырма.

Берілгені:

Клиент көбейген сома 10 млн теңгеден кем болмау мақсатымен 3 айға 8 млн теңге сомасында банкке ақша салуды қалайды.

  Есептеу керек: Жылдық пайыздық мөлшерлеме қандай болуы керек!

 

8-тапсырма.

Берілгені:

24 млн теңге мөлшеріндегі  алғашқы капитал жарты жылдан  кейін 30 млн теңгеге жететін  жай пайыздық мөлшерлемені анықта.

 

9-тапсырма.

Берілгені:

 Кәсіпорынның банкпен  келісіміалғашқы жылы кәсіпорынның жылдық 20%-ның төленуін қарастырады. Әрбір жарты жыл сайын 1 пайыздық пункте , яғни 1%-ға жоғарылайды. Келісім мерзімі 2,5 жыл. Несин сомасы 5 млн теңге. 

Есептеу керек: Пайыздары ссуданың жақындатылған мерзімімен қарапайым. 2,5 жылдан кейін қарызды қайтару сомасын анықтаңдар.

10-тапсырма. Кәсіпкер 55 күн мерзімімен 200 мың теңге көлеміндегі ссуда алу үшін банкпен хабарласты. Банк 80%-ға тең жай есептік мөлшерлеме бойынша пайыздарды көбейту шартымен көрсетілген соманы беруге келісті. Бұл жағдайда қарыздың қандай сомасы вексельде көрсетілген болады.

 

11-тапсырма.

Берілгені:

Егер 10 млн теңгедегі  сома жарты жылға ссудаға берілсе.

Есептеу керек: 8 млн теңгенің алынуын қамтамасыз ететін жай есептік мөлшерлемені есептеңдер.

 

12- тапсырма.

Берілгені:

40 млн теңге көлеміндегі  несие жылдық 35% есептік мөлшерлеме бойынша беріледі. Егер заемшы 35 млн теңгені алуды қаласа.

Есептеу керек: несие ұсынылатын мерзімді анықтаңдар.

 

13-тапсырма.

Берілгені:

 Несие 250 күнге жылдық 80% жай мөлшерлемесіне беріледі. Егер 40 млн теңге қайтару талап етілсе, онда заемшымен алынатын соманы есептеңдер.

Шарты: Пайызы – 80%.

              Несие сомасы – 40 млн тг.

 

14-тапсырма.

Берілгені:

Айналу кезеңі 105 күн  және номиналы 100 мың теңге болатын  вексель иесі төлем мерзімімен 15 күн бұрын оны 20% жай есептік мөлшкрлемемен есептейді. Векселі иесімен алынған сома құрайды.

Шарты: Вексель номиналы – 100000 тг.

              Айналу күні -  105 күн 

Есептеу керек: вексель иесімен алынған соманы.

 

15-тапсырма.

Берілгені:

Салымшы 5 жылға жылдық 50%- бен банкке 2 мың теңге салды. Пайыздары күрделі.

Шарты: Салым мерзімі – 5 жыл.

              Пайызы – 50%.

              Салым көлемі – 2 мың тг.

Есептеу керек:

 Мерзім өткеннен  кейін салымшы қаражатының сомасы  қанша!

 

16-тапсырма.

Берілгені:

 Банк 30% номиналдық мөлшерлеме бойынша ²талап еткенге дейін² жеке тұлғалардың валюталық салымдарын қабылдайды. Клиент 2000$ салды.  Есептеу керек:Салым мерзімі 12 ай кезінде көбейту коэффиценті мен көбейтілген соманы анықтаңдар. Пайыздары және есептеледі: а) жылына 1 рет; ә) жарты жыл бойынша; б) тоқсан сайын; в) ай сайын.

 

17-тапсырма.

Берілгені:

 Клиент банкке 10 млн  теңгеде депозит салды. Банк  тоқсан сайынғы есептеулерді  жүргізеді. Депозит мерзімі 3 жыл. 60% жылдық мөлшерлеме кезіндегі тоқсандық мөлшерлеме 15%.

Шарты: Салым сомасы – 10млн тг.

              Депозит мерзімі – 3 жыл.

 Есептеу керек: Күрделі пайыздар кезіндегі көбейтілген құнды анықтаңдар.

 

18-тапсырма.

Берілгені:

Депозиттің алғашқы  сомасы 100 мың тенге. Мөлшерлемесі жылдық 30%. Бірқатар кезеңдерге қарапайым және күрделі пайыздар бойынша көбейген құнды анықтаңдар. Нәтижесін кестеде келтіру.

Пайыздар	180 күн	1 жыл	2 жыл	5 жыл	10 жыл
Қарапайым Күрделі

 Есептерді жинақтап  қортынды жасаңдар.

Шарты: Салым сомасы – 100мың тг.

              Пайызы – 30%.

 

19- тапсырма. 

Берілгені:

Егер заемдағы 1,5 жыл  өтеу мерзімімен 500 мың тенге несие  берілсе , ал пайыздық көбеюі 20%күрделі жылдық есептік мөлшерлемемен жүргізілсе , онда вексельге қандай соманы белгілеу керек?

Шарты: Несие сомасы – 500 мың тг.

              Пайызы – 20%.

 

20- тапсырма.

Берілгені:

 Егер заемшыға 1,5 жыл өтеу мерзімінен 500 мың теңге несие берілсе, онда вексельге қандай соманы белгілеу керек? Базалық есептік мөлшерлеме бойынша салынған сомаға есептеулер жүргізіледі .

Шарты: Мерзімі – 1,5жыл.

              Несие көлемі – 500 мың тг.

 

 

21- тапсырма.

Берілгені:

 Егер салымшы 10 жылдан кейін 2 млн теңге алуы керек болса, банктік депозиттің көлемін анықтаңдар. Банк жылдық 20% күрделі мөлшерлеме бойынша салынғкн сомаға есептеулер жүргізіледі

.

22- тапсырма.

Берілгені:

Егер салымшы 10 жылдан кейін 2 млн теңге алу керек  болса, онда банктік депозит көлемін  анықтаңдар. Банк жылдық20% күрделі мөлшерлеме бойынша есептеулер жүргізеді, пайыздық есептелуі тоқсан сайын жүргізіледі.

 

23- тапсырма. 

Берілгені:

 Айналу кезеңі 105 жыл  номиналы 200 мың теңге болатын  вексель иесі оны есеп үшін  ұсынады. Банк жылдық 12% тең күрделі есептік мөлшерлеме боынша вексель есебін жүргізеді.

Шарты: Вексель номиналы – 200мың тг

               Пайызы – 12%.

Есептеу керек: Вексель иесімен алынған соманы анықтаңдар .

 

24- тапсырма.

Берілгені:

 Айналу кезеңі 1,5 жыл номиналы 200мың теңге болатын вексель иесі оны банкке есеп үшін ұсынады. Банк жылдық 12% тең күрделі есептік мөлшерлемені қолдана отырып, есепке келісті. Оны мөлшерлеме бқйынша дисконттау тоқсан сайын жүргізеді.

Есептеу керек: Банк табысын және вексель иесімен алынған соманы анықтаңдар?

 

25- тапсырма.

Берілгені:

 Фирма банкпен инфляция  есебінсіз жай пайыздардың 40% мөлшерлемесіне 1 жылға 60 мың теңгедегі несие туралы келісті. Инфляцияның күтіліп отырған жылдық деңгейі 36%.

Есептеу керек: Инфляция есебімен көбейген соманы анықтаңдар?

 

26- тапсырма.

Берілгені: