Сұйық кристалды индикаторлар, конструкциясы, қасиеттері, олармен қолдануы

 

 

5 –  сурет - Жарық поляризациясының сұйық кристалмен айналуы

Электродтар сұйық кристалды индикаторға нүкте түрінде, таңбашалардың немесе буындардың ақпараттың түрлі көрінісінің кескіні үшін безейды, сол сияқты бұрын талданды.

 

 

Сұйық кристалды индикатордың жұмыс тәртібі

 

Сұйық кристалды индикатор 2 жұмыс тәртібінде қолданады: сәуле түсіру тәртібінде және рентген сәулесін түсіру тәртібінде. Сұйық кристалды индикаторды қолданудың  ең үнемді тәртібі –сәуле түсіру . Шырақтарды бөлме осы режимде жарықтың сыртқы бастаулары пайдаланылады, мынадай немесе күн сияқты. Сұйық кристалды индикаторлар өздері токты қолданбайды.

Рентген сәулесін түсіру тәртібінде сұйықкристалды дисплейдің колданушылары екі көрініске  ие болады: әдеттегі суреттің құралымы сияқты және сәулені түсіру тәртібінде ықтимал және теріс суреттің құралымы. Теріс суреттің режимінде барлық дисплей мөлдір емес қалады, ал жарық өту  арқылы ғана арада осы уақытта бояумен салып беру сияқты суреттер телімделеді. Теріс режим поляризациялық үлдірлермен түйіс- поляризациямен белгілі нысанға келеді.

Сұйық кристалды индикатордың жарық бергіші үшін әншейін пайдаланыл- газ дәржесіндегі шам немесе жарықдиодтар, себебі жарықтың осы бастаулары саптан деген шығару сұйық кристалды индикаторды алғыр жылыны қасқайтпайтын. Жарықтың біркелкі таратуы үшін жарық диодты индикаторлардың астында жарықты ыдыратушылардан орнына жарық сымдары пайдаланылатын.

 

 

Сұйық кристалды индикатордың параметрлері

 

Индикатордың  маңызды параметрімен релаксацияның уақыты үшін сұйық кристаллдың молекуласының оралғысы үшін қажетті бастапқы күйге кейін өрістің сөндіру уақыты болып табылатын. Ол молекуланың айланпасының анықталады және 30-50 мс. Мынадай уақыт үшін түрлі индикатордың жұмысы үшін баршылық келеді, бірақ біраз тәртіпке ғана,  компьютерлік монитордың жұмысы үшін қажетті уақыт аса түседі.

Релаксацияның уақыты шұғыл сұйық кристалды индикатордың қызуынан деген тәуелді болады. Тап релаксацияның уақытының сұйықкристалды индикатордың игерушілігінің ең төмен қызуы анықталады. Қазіргі сұйық кристалды индикатордың релаксациясының уақыты 25°C  қызуда бірнеше секундқа жетеді. Ақпараттың ауысуының сол уақыты практикалық аддендумнің көпшілігі үшін қабылданбайды.

Келесі параметр, сұйық кристалды индикаторды сипаттайтын – ол бұрыштық шолу. Сұйық кристалды идиктордың бұрышқтық шолуы байыпты индикацияның үдемелі режимінің тығыз еместігіне тәуелді болады. Тығыз емес неғұрлым көп болса – соғұрлым индиктордың бұрыштық шолуы аз болады.

Қазіргі сұйық кристалды компьютерлік мониторларда суреттің статикалық құралымының арнаулы әдісі оның берісінің үдемелі қиюында дисплейге пайдаланылады. Ол TFT технология.

 

 

Түсті суреттің қалыптасуы

 

Әдетте түсті сұйықкристалды индикаторлар ұяқалыптың түрінде орындалады, яғни оларды белгілі нысанға келтіруге болады. Түсті суреттің құралымы үшін арада негізгі жарық түсіру режимі пайдаланылады. Бұл ретте суреттің бір пиксельсі үш элементтен құралады, барлыгына қарасам-қарсы  олардан өзінің жарық сүзгісі: көк, қызыл және жасыл орналасады.

 

 

Сұйық кристалды индикатордың жұмысы үшін кернеудің құралымы

 

Сұйық кристалды индикатордың жұмысының өзгешелігі, оған әперу тиіс айнымалы кернеу болып табылады. Сол, берісте түпкілікті кернеудің сұйық кристалды индикаторы сұйық кристаллдың электролизі және индикатор ғана тоқулы болып табылады.

Кернеу сұйық кристалды индикатордың жұмысы үшін логикалық элементтермен белгілі нысанға келеді, сол себептен әдетте  тіктөртбұрыштың бұлғағы тығыз емес тең екі пайдаланылады. Оның жеңілтек жиіліктің бөлгішінің шыға берісінде алу болады.

Сұйық кристалды индикатордың мөлдір  торларын қалдыру тиіс, сол оның тұжырымдарына синфазалық кернеулер әпереді. Арада нәтижеде әлуеттің айырымы тең нөлге алады.

Арада нәтижеде сұйықкристалды индикатордың контроллерін мен колдануында мынандай сызба  сызуға болады "болдырайтын НЕМЕСЕ". Осындай нобай 6-суретте келтірілген

 

 

6-сурет- Жетісегмент сұйықкристалды индикатордың контроллерінің қағидашыл нобайы

 

Осы нобайда  тең екі тіктөртбұрыштың бұлғағының тығыз еместігі, қамсыздандыр- на D шүріппеде  жинақы жиіліктің бөлгіші. Буынның  кіре берісіне бірен-саран әлует  әперсе, сол логикалық элемент "болдырмайтын НЕМЕСЕ" .

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

 

Қорыта келе, сұйық кристалды индикатор тақырыбы аясында, оның құрылысы, жұмыс тәртібі , ерекшелігі және параметрлері қарастырылды. Индикаторлардың артықшылығына тоқталсақ: пайдалану  қуатының аздығы; жоғарғы деңгейдегі сыртқы жарыққа төзімділігі; құрылысы  мен өндіру  технологияларының қарапайымдылығы; бағасының төмендігі, жұмыс қуаттылығының төмендігі. Сұйық кристалды индикаторлардың  негізгі кемшліктеріне жұмыс істеу температурасының аз ауқымдылығын жатқызуға болады. Бірақ соған қарамастан қазіргі уақытта сұйық кристалды индикаторлар индикаторлар ішіндегі ең таралған түрі болып табылады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қолданылған әдебиеттер тізімі

 

1. Ғаламтор желісі   www.ie.tusur.ru/books/COI/page_26.htm

                www.wikipedia.org

www.jaxik1.narod.ru/index.files/jidko.htm

www.dic.academic.ru

 

2. С. П. Мирошниченко, П.В.Серба. «Устройство ЖКИ» типография ТГРУ, 2005 г.