Орта ғасырлық христиан философиясының даму кезеңдері және негізгі ерекшеліктері

«Таза ағайындардың» астрологиялық  ілімі қазіргі заманғы адамдар  үшін қызықты деуге болады. Мысалы, олар адамдардың әр түрлілігінің себептерін атайды: денелерінің құрамы - жер, су, ауа, от; табиғи жағдайлар; ұстаз тәрбиесі және жұлдыздардың әсері. Олар осы себептердің ішіндегі бастысы, тамыры - астрологиялық әсер деп санайды, ал қалғандары - бұтақтар. Адам өмірі - көкке бағытталған қозғалыс. Адамның  өмірі бар: жердегі өмір - дүния (дүние), о дүние ахира (ақырет). Ғылымдардың ең бастысы - жан туралы ғылым (ильм ан-нафс), адам ең әуелі өз жанын түсінуге, танып-білуге ұмтылуы тиіс.

Орта ғасырлық мұсылман философиясын европоцентристік көзқарастан тәуелсіз, объективті тұрғыдан бағалайтын болсақ, адам, табиғат және қоғам мәселелерін құдай мәселесімен тығыз байланысты қарастырған, бірақ көне Греция философиясын Европаға жеткізуде маңызды рол атқарған, оның негізгі идеяларына түсіндірме-комментарий беріп қана қоймай, толықтырып-жеттілдірген, әлемдік философияның дамуында  маңызды рөл атқарған философия болды деуге болады.