Отчет по практике в "Военном автомобильном институте"

Беріліс қорабы..........................................................................................8-сатылы

Шина..............................................................................................................8.25-16

 

3 УАЗ-3160 жеңіл автокөлігінің техникалық сипаттамасы, автомобильдің жалпы көрінісі

Автомобильдің қолданушылық қасиеттері үйлесімнің негізгі параметрлеріне әжептәуір байланысты болады: автомобиль табаны, осьтік салмақтар, алдыңғы және артқы салбырату, ал соңғы екеуі үйлесім схемасына тәуелді болады.

Автомобильдің үйлесімінде оның негізгі тораптары мен агрегаттарының өзара орналасуы қарастырылады, атап айтқанда, қозғалтқыш, трансмиссия агрегаттары, алдыңғы және артқы белдіктер,аспалар, жүктік платформа және т.б.

 

6-сурет. Жеңіл автомобильдердің негізгі үйлесімдік схемалары

 

Сондықтан автомобильдің көрсетілген тораптары мен агрегаттары автомобильдің жалпы көрінісінің сызбасында көрсетілуі тиіс, сонымен қатар бұл сызбада автомобильдің негізгі габариттік өлшемдері мен оның профильді жүргіштік параметрлері көрсетілуі керек.

Жолаушылар салонының өлшемдері антропологиялық талаптарға сәйкес жолаушылардың ыңғайлы орналасуынан, салон ішіндегі ауаны алмастыру саны мен ұзақ уақыт автомобильде қозғалғанда комфортты жағдайлар қамтамасыз етуден таңдалады.

 

 Жеңіл автомобильдің алдыңғы жетекті үйлесімі :    

 

 

 

                

Жеңіл автомобильдің классикалық үйлесімі :    

 

Жеңіл автомобильдің артқы жетекті үйлесімі:

Қозғалтқышы артында  орналасқан :

       Менің таңдаған автомобилімнің яғни УАЗ-3160 қозғалтқышы алдында орналасқан.Сондықтан мен мына жоғарыда айтылған схемалардың ішінен ең біріншісіне келіп тоқталам.

УАЗ-3160 автомобилі және оның түрөзгертушіліктер оның базасында – бұл толық жетекті жоғарғы жүргіштікті жеңіл автомобиль. Олардың үйлесімділік схемасы күштік агрегатының (қозғалтқыш беріліс қорабы, басты беріліс және деференциялмен жиынтықта) алдында және көлденең орналасуымен көрсетіледі. Одан айналу моменті алдыңғы доңғалақтарға тең емес ұзындықтың соңында орналасқан  жылдамдықтығ тең бұрыштама топсалары арқылы беріледі.

8-сурет. УАЗ-3160 жалпы көрінісі

 

                               Техникалық сипаттама

 

Доңғалақтық формула............................................................................4х2

Жүк көтергіштігі, кг.............................................................................8700

Автомобильдің толық массасы, кг....................................................16000

Автомобильдің толық массасының өсьтер бойынша үлестірілуі:

алдыңғы өське, кг......................................................................6000

артқы өське, кг..........................................................................10000

Ең үлкен жылдамдық, км/сағ...................................................................85

Қозғалтқыш..............................................................................ЯМЗ-236М2

Ең үлкен қуат, кВт..................................................................................132

Ең үлкен қуат кезіндегі иінді біліктің айналу жилігі, айн/мин........2100

Ең үлкен айналдырғыш момент, Н*м....................................................667

Ең үлкен айналдырғыш момент кезіндегі иінді біліктің айналу жилігі,     айн/мин....................................................................................................1400

Ілініс муфтасы..............................................................................екі дискілі,

                                                                        пнематикалық күшейткішпен

Берістер қорабы.......................................................................механикалық,

                                                                                                      бес сатылы

Негізгі беріс.............................................................таратылған екі сатылы,

                                                                                   планетарлық редуктор

Шина...............................................................................11.00R20(300R508)

Бақылау отын шығыны 60 км/сағ кезінде, л/100 км.............................21,5

 

4  Үлестіргіш қорап бойынша материалдарды таңдау және талдау

 

Автомобильдегі үлестіргіш қорабының қызметі

 

Үлестіргіш қорап – толық жетекті автокөлік құралдарының барлық түрлеріне және арнайы механизм орнатылған автомобильдерге орнатылатын агрегат. Толық жетекті автомобилдің үлестіргіш қорабының негізгі міндеттері:

• айналдырушы моментті жетекші осьтер арасында үлестіру;
• жол жоқ жермен жүру кезіндегі айналдырушы моментті жоғарлату.

 

Автомобильдің үлестіргіш қорабының құрылымы

Әр түрлі автомобильдердің үлестіргіш қорабы құрылымы жағынан сан алуан болса да, олардың негізгі сипаттамасы біркелкі. Толық жетекті автомобильдің үлестіргіш қорабы келесі узелдерден тұрады:

 

9-сурет. Үлестіргіш қораптың құрылымы

 

• корпусы (картер);
• негізгі вал;
• алдыңғы және артқы ось жетектерінің валдары;
• дифференциалды блокқа қою құрылғысы;
• тісті немесе цепті беріліс;
• төмендеткіш беріліс.

 

Үлестіргіш қорап корпусында осьаралық дифференциал және төмендеткіш берелісті қосқанда барлық элементтер орналасады. Беріліс қорабындағыдай үлестіргіш қорапта да майлау сұйықтығы (трансмиссиондық май) болады. Ол әрдайым барлық ішкі узелдерді майлап тұрады.

Айналдырушы момент беріліс қорабынан үлестіргіш қорапқа негізгі вал арқылы беріледі. Ары қарай айналдырушы момент осьаралық дифференциалға беріледі(ол әртүрлі конструкцияға ие). Ескірген үлестіргіш қорап түрлері блокқа қою механизмі жоқ қарапайым осьаралық диффереициалға ие.Ал қазіргі кезде шығарылатын автомобильдерде блокқа қою немесе өздігінен блокқа қойылатын дифференциалдар кеңінен тараған.

 

Осьаралық дифференциал

Осьаралық диффереициалдың негізгі міндеті болып айналдырушы моментті автомобильдің жетекші осьтері арасында үлестіру болып табылады. Блокқа қою механизмі жоқ диференциал осьтерге әртүрлі жылдамдықтармен айналуға мүмкіндік береді. Ал өздігінен блокқа қойылатын немесе механикалық блокқа қою механизмі бар дифференциал өз кезегінде айналдырушы моментті жол жағдайларына байланысты жетекші осьтер арасында үлестіруге мүмкіндік береді. Жетілдірілген үлестіргіш қораптарда өздігінен блокқа қойылатын дифференциалдардың бірнеше түрлері кездеседі:

• тұтқыр муфта;
• Torsen типті блок;
• фрикционды муфта

 

 

9-сурет. Тұтқыр муфталы  дифференциал

 

Ең кең тарағаны тұтқыр муфталы конструция(вязкостная муфта).Бұл диферренциалды автоблокқа қою механизмі өндіруде қарапайым және арзан болып келеді. Тұтқыр муфталы конструкцияның жұмыс істеу принципі жетекші осьтердің бұрыштық жылдамдығын бақылауға негізделген. Егер бір осьтің бұрыштық жылдамдығы артып кететін болса, дифференциалдың біркелкі блокқа қойылуы жүреді және айналдырушы момент бұрыштық жылдамдығы аз оське беріледі. Аталған дифференциалда негізгі жұмыс денесі болып тұтқырлығы айнымалы болатын сұйықтық табылады. Мұндай кострукцияның кемшілігі ретінде механикалық блокқа қоюдың жоқтығы, автоматты блокқа қоюдың толық еместігі, ұзақ жұмыс кезіндегі аса қызып кетуін атап кету қажет.

Torsen типті дифференциал аса жетілдірілген конструкция болып табылғанымен, өзінің біріктік шамасымен шектелгендіктен жоғарғы жүргіштікті автомобильдерде қолданылмайды. Басты артықшылығы болып айналдырушы моментті жеткізу диапазонының үлкендігі болып табылады.

Фрикционды муфтаға негізделген блокқа қою механизмі алдынғы екі конструкцияға қарағанда үлкен артықшылығы бар. Мұнда дифференциалды автоматты түрде және механикалық түрде, яғни қолмен блокқа қою мүмкіндігі бар. Конструкцияда фрикционды дисктер бар және жұмыс үйкеліс күшіне негізделген. Жетекші осьтердің бірі жылжыған кезде, фрикционды дисктер сығыла отырып, дифференциалды толықтай немесе жартылай блокқа түсіртеді.

 

10-сурет. Үлестіргіш қорабы  бар автомобиль трансмиссиясы

 

Артқы жетекші осьтің жетек валы көп ретте негізгі валмен осьтес орналасады. Алдынғы ось валы айналуды цепті немесе тісті берілістен алады. Сонымен қатар, үлестіргіш қорапта төмендеткіш беріліс орналасуы мүмкін. Ол күштік агрегаттан автомобиль дөңгелектеріне берілетін айналдырушы моментті үлкейтуге мүмкіндік береді. Жоғарғы жүргіштікті автомобильдердің көбісі төмендеткіш беріліспен жабдықталған. Сондай-ақ, үлестіргіш қорапта механикалық немесе автоматты түрдегі толық жетекті қосу-ажырату механизмі орнатылуы мүмкін.

Конструкцияға байланысты үлестіргіш қорап бірнеше режимде жұмыс істеуі мүмкін. Негізгі режимдер:

• артқы ось қосылған;
• жетекші осьтердің екеуі де қосылған;
• жетекші осьтердің екеу осьаралық блокпен қосылған;
• жетекші осьтердің екеу осьаралық блокпен және төмендеткіш режиммен қосылған.

Үлестіргіш қорапты бақылау қарапайым рычагтармен (механикалық жетек) немесе кнонкалармен жүргізіледі. Жол жоқ жермен жүруге арналған толық жетекті автомобильдере үлестіргіш қорап негізінен автоматты түрде басқарылады.

 

 

4.1   Әдеби- патенттік шолу. Үлестіргіш қораптың әр- түрлі құрылымдарына баға беру

(19) RU(11) 2 319 874(13) C1

F16H 37/06 (2006.01)

F16N 7/26 (2006.01)

Автор:Королев Евгений Анатольевич

Патент иесі: «ГАЗ» ашық акционерлі қоғамы

 

Өнертабыс авткөлік құралдарының трансмиссиясына жатады. Үлестіргіш қорап бастапқы валдан(1), ортаңғы вал(9) және қосалқы валдан(12) (шестернямен(13)) тұрады. Бастапқы валда(1) беріліс қорабы(4) орналасады. Ол тегершік (7,8) мойынтіректерінде (5,6) болады және тегершіктермен (10,11) әрдайым іліністе тұрады.

11-сурет. Үлестіргіш қорап

 

Қосалқы валдың(12) шестернялары(13) ортаңғы валдың шестерняларымен байланыста болады. Картерде жоғары қысымды бағыттаушы астауша, пластина(14), май жинақтаушы(15) және май каналдарының жиынтығы(16) орналасқан. Қораптың ұзақ уақыт жұмыс істеуі және автомобильде буксирге алу мүмкіндігі туады.

 

 

№:2264927

Автор: Королев Е.А. (RU), Королев Ю.Н. (RU)

Патент иесі: «ГАЗ» ашық акционерлі қоғамы

Басылған күні: 27 Қараша, 2005

 

Өнертабыс авткөлік құралдарының трансмиссиясына жатады. Үлестіргіш қорап бастапқы валдан(1), ортаңғы вал(9) және қосалқы валдан(12) (шестернямен(13)) тұрады. Бастапқы валда(1) беріліс қорабы(4) орналасады. Ол тегершік (7,8) мойынтіректерінде (5,6) болады және тегершіктермен (10,11) әрдайым іліністе тұрады. Қорапта арнайлатылған майлау жүйесі бар. Ол фильтрден, майқабылдағыштан, насостан тұрады. Фильтр ажыратып-қосылатын. Нәтижесінде қораптың ұзақ уақыт жұмыс істеуі және автомобильде буксирге алу мүмкіндігі туады. Техникалық қызмет көрсетудің еңбексыйымдылығы азаяды.

                 

12-сурет. Үлестіргіш қорап

 

№:2214930

Автор: Юферов А.В., Гонжежаров Н.А., Воскобойников А.В., Житняков А.Б., Тихонова В.И.

Патент иесі: «ГАЗ» ашық акционерлі қоғамы

Басылған күні: 23 маусым, 2003

 

Өнертабыс авткөлік құралдарының трансмиссиясына жатады. Үлестіргіш қорап бастапқы валдан(1), ортаңғы вал(9) және қосалқы валдан(12) (шестернямен(13)) тұрады. Бастапқы валда(1) беріліс қорабы(4) орналасады. Ол тегершік (7,8) мойынтіректерінде (5,6) болады және тегершіктермен (10,11) әрдайым іліністе тұрады. Қорапта арнайлатылған майлау жүйесі бар. Ол фильтрден, майқабылдағыштан, насостан тұрады. Фильтр ажыратып-қосылатын. Нәтижесінде қораптың ұзақ уақыт жұмыс істеуі және автомобильде буксирге алу мүмкіндігі туады. Техникалық қызмет көрсетудің еңбексыйымдылығы азаяды.

13-сурет. Үлестргіш қораптың  жалпылай көрінісі

 

 

 

№:42011

Автор: Кузнецов В.И. (RU), Кузнецов А.И. (RU)

Патент иесі: Кузнецов Владимир Иванович (RU), Кузнецов Александр Иванович (RU)

Басылған күні: 20 Қараша, 2004

 

Өнертабыс авткөлік құралдарының трансмиссиясына жатады. Үлестіргіш қорап бастапқы валдан(1), ортаңғы вал(9) және қосалқы валдан(12) (шестернямен(13)) тұрады. Бастапқы валда(1) беріліс қорабы(4) орналасады. Ол тегершік (7,8) мойынтіректерінде (5,6) болады және тегершіктермен (10,11) әрдайым іліністе тұрады. Қорапта арнайлатылған майлау жүйесі бар. Ол фильтрден, майқабылдағыштан, насостан тұрады. Фильтр ажыратып-қосылатын. Нәтижесінде қораптың ұзақ уақыт жұмыс істеуі және автомобильде буксирге алу мүмкіндігі туады. Техникалық қызмет көрсетудің еңбексыйымдылығы азаяды.

14-сурет. Көлік құралдарына  арналған үлестіргіш қорап

 

 

 

№:48884

Автор: Козадаев А.И. (RU), Кузнецов В.Я. (RU), Фирстов Ю.П. (RU), Алпитаров Р.Т. (RU)

Патент иесі: Открытое Акционерное Общество "КАМАЗ" (RU)

Басылған күні: 10 Қараша, 2005

 

Өнертабыс авткөлік құралдарының трансмиссиясына жатады. Үлестіргіш қорап бастапқы валдан(1), ортаңғы вал(9) және қосалқы валдан(12) (шестернямен(13)) тұрады. Бастапқы валда(1) беріліс қорабы(4) орналасады. Ол тегершік (7,8) мойынтіректерінде (5,6) болады және тегершіктермен (10,11) әрдайым іліністе тұрады. Қорапта арнайлатылған майлау жүйесі бар. Ол фильтрден, майқабылдағыштан, насостан тұрады. Фильтр ажыратып-қосылатын. Нәтижесінде қораптың ұзақ уақыт жұмыс істеуі және автомобильде буксирге алу мүмкіндігі туады. Техникалық қызмет көрсетудің еңбексыйымдылығы азаяды.

 

 

15-сурет. Үлестіргіш қорап(кескінде)

 

 

 

№:2160192