Қарапайым математикалық түсініктерін қалыптастыруда қолданылатын әдістерге теориялық шолу жасау

 

Күтілетін нәтиже

Нені білуі керек: Күннің уақытқа бөлінуінің  нәтижесінде  әр түрлі атаулары бар екендігін және әр түрлі таңбалардың  өмірде ұқсас заттары бар екендігін білуі керек

Нені білді: Санға санды қосқанда санның көбейетінін және әріпке әріпті қосып оқығанда сөз шығатындығын білді.

  

2.2 Тәжірибелік – эксперимент   жұмысының мазмұны

 

Зерттеуіміздің эксперимент бөлімін үш кезеңге бөліп жүргіздік. Әр кезеңде тиісті әдістемелерді пайдалана отырып нақты міндеттерді шешу шарттары қойылды. Сонымен зерттеу жұмысымыздың міндеттерінің орындалуы біздің алға қойған ғылыми болжамымызды дәлелдейді.Мектепке дейінгі балалардың ақыл-ойын дамытуда қарапайым математикалық түсініктерін қалыпастыруда, әр түрлі әдіс- тәсілдерге тоқталдық. сабаққа деген қызығушылығын арттырдық. Балалардың ақыл-ойы, логикалық ойлауы, байланыстырып сөйлеу тілі дами түсті.  Мысалы экспериментке дейін «Ер Тарғын» топ балаларының көрсеткіші 36 %  болса эксперименттен кейін ол 54 %-ке көтерілген, орташа деңгейі 31% болса, эксперименттен кейін 42%-ке көтерілген, төменгі деңгейі 27%.  

 

 

Экспериментке дейінгі кезең

 

	Жоғары	Орташа	Төменгі
«Ер Тарғын» тобы	36 %	31%	23%

                

 

Эксперименттен кейінгі кезең

 

	Жоғары	Орташа	Төменгі
«Ер Тарғын»  тобы	54%	42%	27%

 

Зерттеу жұмысында көзделген мақсат міндеттеріміз, яғни оқыту үрдісінде қарапайым математикалық түсініктерін қалыыптастырдуың өзіндік жүйесі жасалды. Жұмысты қорытындылай келе, мектеп жасына дейінгі балаларды қарапайым математикалық түсініктерін қалыптастырудың өзіне тән негізгі әдіс – тәсілдері бар екендігіне көз жеткіздік. Және де әр біңр әдістің өзіндіік артықшылығы мен кемшілігі болады. Сондықтанда сол кемшіліктер орнын толықтырыумыз қажет. Осындай әр түрлі әдіс – тәсілдерді қарапайым математикалық түсініктерін қалыптастыруда ғана емес сонымен қатар, балабақшаның барлық сабақтарында пайдаланудың орны ерекше екендігі дәлелденіп отыр. Бұдан байқайтынымыз ересек топ балаларымен жүргізілетін оқыту ісінде әр түрлі тәсілдер арқылы балалардың  қарапайым математикалық түсініктерін және білім сапасын, танымдық белсенділігін, сабақтың тиімділігін және қызығушылығын арттыруға болады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

      Сонымен қорыта келе, мектепке дейінгі мекемеде  балаларға алғашқы қарапайым түсініктер қалыптастырылу  ісі өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып жүзеге асырлуы керек. Қоғамыздағы өзгерістер де қарапайым математикалық ұғымдарды ұғымдарды қалыптастыру әдітемесін мазмұндық жағынан өзгертуге ықпал етеді. Мектепке дейінгі кезеңде бастапқы қарапайым математикалық ұғымдарға баулу сабақ барысында жүзеге асырылады.Нақты бағдарлама мазмұнына сай балаларға жалпы қарапайым математикалық түсініктер туралы мағлұмататрды балаларға қарапайым әдіс-тәсілдерді қолдана отырып бала бойын сіңдіруге болады.,балалардың қарапайым дағдыларды қалыптастыру және алған дағдыларын жаңа жағдайларды пайдалана білуге үйретуге мәселелері оқу мен тәрбиелеудің арнаулы мақсаттары ретінде қарастырылып ,үнемі оны жетілдіру жолдарын іздестіру қажет. Жалпы алғанда  бүгінгі таңда білім беру жүйесінің алғашқы буыны болып табылатын мектепке дейінгі кезеңде балалардың ақыл-ой қабілетін жан-жақты дамыту және тәрбиелеу мәселесіне ерекше мән берілуде. Өйткені, мектепке дейінгі кезеңде шаралардың басты міндеттері ең алдымен баланың танымдық қызығушылығын арртыру, баланың психологиялық ерекшеліктерін ескере отырып тәрбиелеу болып табылады. Қарапайым математикалық ұғымдарын қалыптастыру бағытындағы шаралар да осы міндеттерді жүзеге асыруды көздейді. Балалар элементар математикалық білім саласында мәнді нәрсені байқауға және ажырата білуге,жинақтаған білімдерін жалпылай және жүйелей білуге, оларды өзінің тұрмыстық және ойын әрекеттеріне пайдалана білуге, қарапайым ұғымдарды игеруге даяр болуы тиіс.Сонымен қатар, балалардың математика жөнінде білімін кеңейте отырып, оларды математика саласында  біраз хабардар етілді. Және де қарапайым математикалық түсініктерінің жоғары дәрежеде қалыптастыра білуін басшылыққа алған болатынбыз. Сол міндетеріміз толық түрде орындалғандығын көре аламыз.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. «Біз мектепке барамыз» бағдарламасы, 2009
2. Отбасы және балабақша журналы № 4, 2009ж
3. Алиева Т.И., Арнаутова Е.П., Протасова Е.Ю. Программно-методическое пособие, М.: 1999.
4. Давидчук А.Индивидуально-ориентированное обучение младшего дошкольника. М.: 2000.
5. Новоселова С.Л. Развивающая предметная среда. М.: 2002.
6. Пилютина Э.Г. Познавательное развитие. М.: 2000.
7. Доронова Т.Н. Младший возраст. Планирование работы с детьми. М
8. «Қарапайым  математикалық түсініктерді  қалыптастыру әдістемесі құралы»  Әбілдаев А.Қ. Қабылова Э.Қ. Орлова Л.И.
9. «Математикалық ойашар» Нұрқанат Көбенқұлұлы
10. «Балбөбек» бағдарламасы, Алматы. 1996
11. «Қарапайым математикалық түсініктерді қалыптастыру» Сарыбекова К.Н.Тараз 2011
12. А.Байтұрсынов «Оқу құралы», Орынбор, 1912
13. «Қазақтың байырғы есептеуі», Алматы. 1996,  Елубаев.С.
14. «Математика тарихы», Алматы. 1993, А.Көбесов
15. «Білім беру және  оқыту теориясы», Алматы, 1990.Қоянбаев
16. «12 жылдық білім берудің мемлекеттік  стандарты», А.Е.Әбілқасымова, Қ.А.Аймағамбетов, Астана, 2004
17. «Қазақстанда математиканың әдістемелік дамуы», Қосанов
18. «Отбасы және балабақша» журналы №12

          Сәтімбекова М.С. «суретті математика», Алматы, 1984.

19. Нұғысова А. Болашақ математика  мұғалімдерін оқушылардың есеп  шығару іскерліктерін қалыптастыру  жұмысына дайындау. –Алматы, 2002.

20. Бидосов Ә. Математиканы оқыту методикасы. -Алматы, 1981.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

КІРІСПЕ

 

Балалар бақшасында даярлық топ ерекше орын алады. Педагогтың  міндеті, бір жағынан, балалардың алған білімдерін жүйеге келтіру және бұдан бұрынғы бүкіл тәрбиелеу және оқыту жұмысы нәтнжесінде балалардың жалпы өсіп жетілу дәрежесін зерттеу болса, екінші жағынан, баланың жеке басын қайта қалыптастыруды талап ететін, балаларды психологиялық жағынан дайындау болып табылады. Осы кезеңде балалардың сана-сезімі мен мінез-құлқында болашақ оқушының өзінің оқуына, өз тәртібіне жауапкершілігін түсінетіндей өзгеріс болуы керек. Бала балалар бақшасында көптеген эмпирикалық білім алды, ал мектепке көшкенде барған сайын тереңдете берілетін ғылыми білім бірте-бірте ашыла береді де, мұның өзі абстрактілі ұғымдармен операциялар жасауға дайындықты талап етеді. Бұл тұста басты мәселе тек жеке функциялардың (түйсіктің, естің, зейіннің т. б.) дамуы ғана емес, баланың санасындағы функционалдық байланыстар мен қатынастардың өзгеруі. «Сана әрбір жеке функцияның дамуында болып жататын жеке бір өзгерістердің қосындысы ретінде дамымай, өзінің ішкі құрылысы мен бөліктерінің байланысын әрбір жаңа кезеңде өзгерте отырып, бүтін бір нәрсе ретінде дамиды. Сананың дамуындағы әрбір функционалдық бөліктің тағдыры бүтіннің өзгерісіне байланысты болады, бірақ керісінше емес», — деп жазды Л. С. Выготский, сананың мұндай функционалдық өзгерісі жеке адамның дамуындағы басты және ең елеулі нәрсе болып табылады.

Даярлық топтағы балалар өздерін балалар бақшасында ересектер ретінде сезінеді. Мектепке көшуге дайындалған ересек балалардың бұл позициясы олардың өзіне деген қатынасын өзгертеді, оларға кішкентайлардың қарым-қатынасының өзгеретіні сияқты, басқа топта балаларға қарым-қатынасын өзгертеді. «Мен қазір тек ересек балалар тобындамын, келесі жылы даярлық топта боламын, сонан кейін мектепке барамын», — деп бала ең ересек бала болуды қиялдайды.