Магистранттың өзiндiк жұмысы

Магистранттың өзiндiк жұмысы

 

Жоғарғы мектептегi педогогикалық  процестiң заңдылықтары- бұл педогогикалық  процестiң жеке салалары мен құбылыстары  мен өз ара ұштасатын обьективтi байланыс. Құбылыс процессiне қатысты  байланыстың екi түрi сыртқы ( мысалы әлеуметтiк ортамен ), және iшкi ( нәтиже және әдiс аралық ) бар.  
Педогогикалық процестердiң жалпы заңдылықтары:  
Әлеуметтiк жүйе мен тәрбие аралық байланыс: нақты тарихи жағдайлардағы тәрбие сипаты қоғамдық экономикалық ұлттық мәдени ерекшелiктерге деген қажеттiлiктермен айқындалады. 
-оқу мен тәрбие арасындағы байланыс бұл процестердiң өз ара тәуелдiлiгiн бiлдiредi. 
-тәрбие мен iс-әрекет арасындағы байланыс: тәрбие яғни балаға түрлi iс әрекеттi үйрету. 
-тәрбие мен тұлғаның белсендiлiгi арасындағы байланыс: бұл байланыстың обьектiсi ( бала ) субьект ролiнде бiр уақытта атқарса тәрбие нәтижелi болмақ, яғни баланың белсендi мнез –құлық пен ерiктi түрдегi iс әрекетке деген құлшынысы қажет. 
-тәрбие мен сөилесу арасындағы байланыс: тәрбие оқытушы, оқушы т.б. арасындағы өз ара қарым-қатынастар мен айқындалады. 
Жоғарғы мектептегi оқытудың принциптерi. 
Прициптер – бұл қандайда бiр жалпы ғылымның немесе теорияның негiзгi шығу жағдайының бiр нәрсеге деген талаптары. 
Педогогика принципi – бұл педогогикалық мақсаттарға өте тиiмдi жолмен жетудегi негiзгi ұсыныстар. 
Педогогикалық принциптердегi тәрбие қарым-қатынасының қалыптасуы: 
Табиғижинақылық принципi 
Адамгершiлiк принципi  
Жалпылық (целостности) приципi 
Демократияландыру приципi  
Мәденижинақылық принципi (культуросообразности) 
Профессионалды мақсаттылық принципi 
Полетихнизiм принципi. 
Педогогикалық принциптiң процесi, педогогикалық әрекеттiң ұйымдастырылуын және оның бағытын негiзгi талаптарын көрсетедi, жалпы айтқанда педогогикалық процестiң құрылуына творчествалық жағынан келуге көмектеседi. 
Педогогикалық процестiң ұйымдастырылу принциптерi: 
1. Педогогикалық процестiң адамгершiлiкке бағытталу принципi 
2. өмiр мен және тәжiрбелiк практикамен байланыс принципi 
3. ғылымилық принципi (научности) 
4. балаларды ұжымда тәрбиелеу және оқыту принципi. 
Оқыту принципi – бұл негiзгi қағидалар. Ғылым негiздерiн оқытқанда соларға сүйенуi керек, олар барлық оқу пәндерiнде оқытудың барлық сатысында қолданатын нағыз жалпы қағидалар болып табылады.

5. Студенттің өзіндік жұмысы (СӨЖ).

1. Студенттің өзіндік жұмысы студент білімінің тереңдігі, дағдылары мен біліктілігіне, білім меңгеруіне ықпал ететін оқу процесінің ең негізгі элементтерінің бірі болып саналады. СӨЖ орындау арқылы студент оқу процесінің белсенді мүшесі бола отырып, өз ойын еркін сондай-ақ нақты дәлелдермен жеткізе алатын дағдыларды үйренеді және меңгереді.

2. Кредиттік оқу жүйесінде СӨЖ  ұйымдастыру кезінде мына мәселелерге  назар аудару қажет:

• тақырыптарға сәйкес СӨЖ тапсырмалары дәл және анық болуына;
• лекция және семинар сабақтарының СӨЖ орындауына ықпал ететіндей болуына;
• СӨЖ тапсырмаларының көлеміне және оны қабылдау формасына;
• СӨЖ тапсырмаларын орындауға ықпал ететін әдістемелік құралдардың болуына;
• СӨЖ орындауды және қабылдауды әр түрде өткізуге.

3. СӨЖ ұйымдастыру және қабылдау технологиясы мынадай этаптардан тұрады: СӨЖ жоспарлау, әдістемелік жағын қамтамасыз ету, СӨЖ бақылау мен бағалау, талдау және одан ары дамыту.

4. СӨЖ екі бөліктен: оқытушы басшылығымен  студенттің орындайтын өзіндік  жұмысынан (ОБСӨЖ) және студенттің  өзіндік жұмысынан (СӨЖ) тұрады.

5. ОБСӨЖ бөлінген уақыт оқытушының  жүктемесіне кіреді және сабақ  кестесіне енгізіледі.

6. Жоспарланған СӨЖ тақырыптары  мен қабылдау түрі, уақыты, көлемі  т.б. мәліметтер пәндердің жұмыс  оқу бағдарламасында және кафедраның  оқу-әдістемелік құжаттарында көрсетілуі тиіс. Әр пән үшін СӨЖ өткізу формасы мен түрін таңдауға оқылатын пәннің мақсаттары мен міндеттерін, студенттердің даярлығын және СӨЖ-ге бөлінген сағат санын ескеру қажет.

7. Оқытушылардың студенттермен  өзіндік жұмысы негізгі 3 функцияны қамтиды:

Бірінші, нұсқамалық (мақсат қою, тапсырма беру, материалдарды мазмұндаудың негізгі  бөлімдерінің өзара қатынасын анықтау, оқу - әдістемелік құралдармен жұмыс  істеуге нұсқау беру және т.б.). Осы  берілген нұсқамалық кеңестер студенттердің алдағы уақытта өзіндік жұмысты (СӨЖ) орындауына жеткілікті болуы қажет.

Оқытушының екінші функциясы –  консультативтік көмек және жеке консультация беру арқылы студенттің өзіндік жұмысына түзету енгізу.

Оқытушының үшінші функциясы –  бақылаушы, бағалаушы функциясы. Студенттің білімін, пәнді меңгеру деңгейін әр түрлі әдістерді (тест, ауызша, жазбаша бақылау жұмыстары, коллоквиум т.б.) қолданып анықтау.

8. Студенттердің оқытушымен өзіндік  жұмысы негізгі 4 – функцияны  қамтиды:

Біріншісі, студенттер оқу пәні бойынша сабақ барысында оқытушыдан қабылдаған ақпаратты белсенді түрде жүзеге асыруы керек;

Екіншісі, студенттер оқытушының кеңесін  негізге ала отырып, өз беттерімен оқу-әдістемелік құралдарды, әдебиетерді  оқып, үй тапсырмаларын, бақылау және курстық жұмыстарды орындайды. Бұл кезеңде студенттер жұмыс атқару әдістерін біле отырып, өздеріне қатаң талап қоя білуі керек;

Үшіншісі, студенттер күрделі ситуацияларды  талдай отырып, бір жүйеге келтіріп, бұлардың себептерін түсініп, оқу материалын меңгере отырып, басқа да оқу әрекеттерін орындауы керек. Студенттер шешілмейтін мәселелерді, проблемалық жағдайларды оқытушыға сұрақтар ретінде қояды және бұл сұрақтарға өздеріде жауаптарын дайындайды;

Төртіншісі, студенттер оқытушыдан түсініктеме, кеңес, консультация алу үшін келеді.

9. Оқытушының басшылығымен студенттің  өзіндік жұмысы (ОБСӨЖ) сабақ кестесіне  енгізіледі. СӨЖ-дің жалпы көлеміндегі  ОБСӨЖ-дің үлесін жоғары оқу  орны дербес анықтайды.

10. Студенттердің өзіндік жұмысы  реферат, баяндама, шығармашылық  жұмыс, бақылау жұмысы, ғылыми мақала түрінде дайындалуы мүмкін.

11.Студенттердің өзіндік жұмысының  нәтижелері коллоквиум, конференция,  іскерлік ойын, жеке сұхбаттасу  түрінде өтуі мүмкін.

12. Студенттің өзіндік жұмысқа  қатынасуы, тапсырмаларды орындауы  арнайы журналға тіркеліп, әр аптаның соңында нәтижесі тіркеу бөлімінде белгіленеді.

13. ОБСӨЖ-ын семинар, практика, лаборатория  сабақтарымен алмастыруға болмайды.

14. Студентті өзіндік жұмысты  орындауға қажетті белсенді үлестірмелі  материалдармен бітіртуші кафедра  қамтамасыз етеді.

6. Оқу үрдісінің әдістемелік  қамытылуы.

Жоғары оқу орны оқу үрдісін  толық көлемде барлық қажетті  ақпараттық көздермен, оқулықтармен, оқу  құралдарымен, оқу пәндері бойынша  ОБСӨЖ және СӨЖ өткізуге тиісті материалдармен (Hand-Ongs) қамтамасыз етеді.

Кәсіптік білім беру бағдарламалары мамандықтардың және пәндердің оқу-әдістемелік  кешендері негізінде іске асырылады.

Кредиттік жүйе студенттің жеке білім  алуына ықпал ететін білім берудің  жаңа технологиясы, сондықтан оқу  үрдісін ұйымдастыру оқу әдістемелік кешенді жаңа талаптарға сәйкес дайындауды талап етеді.

Студенттің мамандықты игеруі, білімі, біліктілігі, оның оқу процесіндегі көрсеткен жеке белсенділігімен  бірге оқу үрдісі мен оқылатын пәннің ОӘК –мен қамтамасыз етілуіне де тікелей байланысты.

1. Мамандықтардың оқу - әдістемелік кешені енгізуге міндетті:

• мемлекеттік жалпыға міндетті мамандықтардың жоғары білім беру стандартын;
• типтік оқу жоспарын;
• жұмыс оқу жоспарын;
• мамандық пәндерінің оқу - әдістемелік картасымен қамтамасыз етілуін;
• кәсіптік практиканың өтілуі бойынша әдістемелік нұсқауларын;
• диплом жұмысы (жоба) орындалуы бойынша әдістемелік нұсқауларын.

2. Пәндердің оқу - әдістемелік  кешені енізуге міндетті:

• пәндердің типтік оқу бағдарламасын (егер пән міндетті компоненттен болса);
• пәндердің жұмыс оқу бағдарламасын;
• студент үшін пән бойынша оқыту бағдарламасын (Syllabus);
• пән бойынша тапсырмаларды қабылдау кестесін;
• пәннің оқу - әдістемелік картасымен қамтамасыз етілуін;
• лекциялық кешенді (лекция тезисі, иллюстративтік және таратылым материалдар, қолданылған әдебиеттердің тізімі);
• семинарлық (практикалық ) сабақтардың жоспарын;
• пәннің оқытылуы бойынша әдістемелік ұсынысын;
• курстық жобалардың (жұмыстардың), зертханалық жұмыстар, есептік – графикалық, әдістемелік ұсыныстар және типтік есебі бойынша нұсқаулардың орындалуын;
• өзіндік жұмыстар материалдарын - үй тапсырмасының мәтіндер жинағы, әр тақырып бойынша өзін - өзі бақылаудың материалдары, ағымдағы жұмыс түрінің тапсырмасының орындалуы, рефераттар; құжаттардың есеп түрі, оқу, өндірістік және диплом алды практикаларының әдістемелік нұсқауларын;
• білім алушылардың оқу бағасының жетістіктері және бақылау бойынша материалдарды (жазбаша бақылау тапсырмалары, тестілеу тапсырмалары, өзіндік даярлығы үшін сұрақтар тізбесі, емтихандық билеттер т.б.);
• оқу сабақтарының бағдарламалық және мультимедиялық сүйемелдеуі (пән мазмұнымен байланыстылығы);
• аудиториялардың, кабинеттердің және зертханалардың тізбесі.

3. Типтік оқу бағдарламасы - мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты негізінде әзірленіп, мазмұны типтік оқу жоспарындағы міндетті компонент пәндерінің оқу реті және көлемін, негізгі білім аясында көрсетілетін дағдылары мен біліктілігін, игеруге қажеттілігін анықтайтын, білім саласындағы өкілетті орган бекіткен нормативтік құжат.

4. Пән оқытушысы жоғары оқу орны дайындаған мамандықтың жұмыс жоспары мен пәннің типтік бағдарламасын негізге алып, пәнді оқытудың жұмыс бағдарламасын жасайды.

5. Жұмыс бағдарламасы пәннің  мақсатын, міндетін, мазмұнын, құрылымын  және пәннің маман дайындаудағы  орны мен мағынасын анықтайтын әдістемелік құжат.

6. Пәннің жұмыс бағдарламасы  тек мамандықтың білім беру  стандарты өзгергенде ғана қайта  жазылады.

7. Пәннің жұмыс бағдарламасын  лектор құрастырады да ол кафедрада  сақталады. 

8. Пәннің күнтізбелік – тақырыптық  жоспары әр семестрде сабақ кестесіне сәйкес толтырылады.

9. Пәннің жұмыс бағдарламасына  қосымша енгізілген жаңа материалдар  кафедра мәжілісінде талқылануы  тиіс.

10. Пәннің бағдарламасы төмендегі  міндеттерді шешуге бағытталуы  тиіс:

• мамандықтың кәсіби сипаттамасында анықталған студенттердің білімін, біліктілігін игеруіндегі оқу пәнінің орнын және рөлін анықтау;
• ішкі және пәнаралық логикалық байланыстарды ретімен іске асыру, мазмұнын келістіру, басқа пәндердің материалын қайталануын жою;
• оқыту түріне байланысты курстың тақырыптары бойынша оқу уақытын үнемдеп дұрыс бөлу, әр түрлі оқыту әдістерін оқытудың техникалық тәсілдерін, оқу-лабораториялық жабдық, көрнекі т.б. құралдарды қолдана отырып, дәріс жүргізу әдісін күрделендіру;
• студенттердің танымдық қызметінің белсенділігін арттыру, оқу және ғылыми үрдістердің өзара байланысын күшейту.

11. Пәннің жұмыс бағдарламасының  құрылымы:

• пәннің мақсаты мен міндеттері, оның оқу процесіндегі ролі;
• жұмыс оқу бағдарламасының басқа пәндермен келісім хаттамасы;
• оқу жұмыс жоспарынан көшірме;
• оқу түріне байланысты оқу сағаттарының бөлінуі;
• пән бойынша студенттердің білімін бақылау түрі;
• пәннің мазмұны – лекциялық дәрістер;
• практикалық және семинарлық дәрістер;
• лабораториялық дәрістер;
• СӨЖ – жоспары;
• ОБСӨЖ – жоспары;
• курстық жұмыстар;
• пәннің әдістемелік қамтылуы;
• жұмыс бағдарламасының вариативті бөлімі;
• жұмыс бағдарламасына толықтырулар енгізу үлгісі;
• пәннің күнтізбелік – тақырыптық жоспары;
• пәннің оқу картасы.

12. Силлабус (Syllabus) - студентке арналған пән бағдарламасы.

13. Силлабус пәннің типтік бағдарламасы негізінде дайындалады, пәннің мақсаты, міндеттері, курстың пререквизиттері мен постреквизиттері, лекцияның мазмұны (немесе қысқаша тезистері), семинарлық, практикалық, лабораториялық сабақтардың жоспары, тапсырмалары және оқытушы басшылығымен студенттің өзіндік жұмысы (ОБСӨЖ) мен (СӨЖ) тақырыптары көрсетіледі.

14. Силлабуста студент пәнді  игеруі үшін қажет болатын  теориялық, практикалық мәліметтер, студентке қойылатын негізгі  талаптар мен білімді бағалау  тәртібі беріледі.

15. Силлабустың мазмұны кафедра мәжілісінде талқыланады.

16. Силлабустың құрылымына, мазмұнына  қойылған талаптардың орындалуына  жауапты пәннің лекторы және  кафедра меңгерушісі.

17. Лектор әр оқу жылына қажетті  силлабустарды оқу - әдістемелік  бөлімге дер кезінде тапсыруға міндетті.

18. Оқу-әдістемелік бөлім баспаханаға  тапсырыс беріп, оқу – жылы  басталғанша силлабустарды университет  кітапханасына өткізеді. Силлабустар  студенттерге кітапхана арқылы  таратылады.

19. Силлабустың құрылымы:

• абстракт;
• жалпы мәліметтер;
• курстың мақсаты мен міндеттері;
• курстың пререквизиттері мен постреквизиттері;
• жұмыс оқу жоспарынан көшірме;
• оқу сабақтарының құрылымы;
• студентке арналған ережелер;
• оқу сағаттарының кредитке сәйкес тақырып бойынша бөліну кестесі;
• лекция сабақтарының мазмұны;
• семинар (практика, лаборатория) сабақтарының жоспары;
• СӨЖ – жоспары;
• ОБСӨЖ – сабақтарының жоспары;
• студенттердің білімін бақылау түрлері (тестілік сауалнамалар, жазбаша бақылау жұмыстары, коллоквиумдар...);
• студенттердің академиялық білімін рейтингтік бағалау жүйесі;
• пән бойынша оқу процесінің картасы.

20. Лекциялық кешеннің құрылымы:

• лекцияның тақырыбы;
• лекцияның мақсаты;
• лекцияның жоспары;
• лекцияның қысқаша мазмұны;
• лекцияға қажетті схемалар, суреттер, плакаттар, формулалар т.б.;
• лекция тақырыбына сәйкес бақылау сұрақтары;
• лекция мазмұнына сәйкес студенттің орындайтын өзіндік жұмысының (СӨЖ) тақырыбы;
• лекция тақырыбына сәйкес әдебиеттер тізімі.