Қазіргі экологиялық порблемалар

4. Ұлттық гидрометеорологиялық  қызмет дауылдық ескертулер және  қазақстандағы қауіпті гидрометеорологиялық  құбылыстар туралы хабарлар сияқты  төтенше ақпаратты шығаруды жүзеге  асыратын жалғыз мекеме болып  табылады.

Соңғы жылдары жиі болып  кеткен тасқын, су тасу жағдайларына, сел  құбылыстарына, көшкін қауіпіне байланысты және оларды алдын ала ескертуді  қамтамасыз ету үшін ұлттық гидрометеорологиялық қызметті жаңғыртуға, оның ішінде бақылау  бекеттерінің санын ұлғайтуға қаржыландыруды ұлғайту қажет. Сіздер бүгін гидрометеорологиялық қызметтің қажеттілігіне және қызметіне  көз жеткізулеріңізге болады.

Құрметті депутаттар, оны  қаржыландыру мәселелерін шешу барысында  бізді қолдауларыңызды сұраймыз.

5. Биоалуандылық мониторингін  қоса алғанда, Каспий теңізінің  қоршаған ортасы мониторингінің  бірыңғай автоматтандырылған мемлекеттік  жүйесін құру ұсынылып отыр. Аталған  жүйеге деректерді онлайн режимінде  берумен Каспий теңізінің қайраңында  орналасқан барлық жер қойнауын  пайдаланушыларды қосу жоспарланып  отыр.

Біздің тарапымыздан су саласына инновацияны ендіру үшін неміс серіктестіктермен  бірлесіп, Елбасының тапсырмасы бойынша  құрылған Еуразия су орталығының  қызмет етуі үшін Астана қаласында  су сапасының заманауи зертханасының  құрылысы жоспарлануда.

Біз, Министрліктің алдына Елбасы және Үкімет қойған міндеттерді  шешу қазақстандықтардың өмір сүру сапасын  арттыру үшін қолайлы қоршаған ортаны қамтамасыз етуге экологиялық қауіпсіздіктің басты мақсатына қол жеткізуге  мүмкіндік беретіндігіне сенімдіміз.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

"Қазіргі заманғы Арал  өңірінің экологиялық жағдайы  және оны шешу мәселелері" атты  халықаралық ғылыми-тәжірибелік  конференция 

 

06.10.2011

 

 

 

 Табиғатты ұтымды пайдалану  тұрақты дамудың негізгі факторларының  бірі болып табылады. Сондықтан  қоршаған ортаны қорғау және  табиғатты ұтымды пайдалану саласындағы  «Қазақстан Республикасын 2030 жылға  дейін дамыту стратегиясындағы»  мемлекеттік саясаттың басты  мақсаты:  қоршаған орта сапасын  тұрақтандыру, адамзат өмір тіршілігіне  қолайлы ортаны қамтамасыз ету,  болашақ ұрпақ үшін табиғи  ресурстарды сақтап қалу.

 

Қоршаған ортаны қорғау, экологиялық  тұрақтылықты сақтау - ұлттық қауіпсіздікті  және интеграциялық үдерістердің басымдықтарын  қамтамасыз етудің басты негізі болып  табылады. Табиғи ресурстарды шаруашылық, өнеркәсіптік үдерістер мақсатында тиімсіз пайдалану қоршаған ортаға кері әсерін тигізіп, олардың сапасының  төмендеуіне әкеп соқты және экологиялық  дағдарыстың негізгі себебі де осы.

Арал өңірі проблемаларын  кешенді түрде шешу бойынша Қазақстан  Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 7 мамырдағы  №520 Қаулысында аталмыш аймақтағы  қалыптасқан экологиялық жағдайды сауықтыру бойынша іс-шаралар  қарастырылғаны белгілі. Осыған орай аймақтың тұзды топырақтарының өнімділігін  қалпына келтірудегі жаңа тәсілдер мен амалдарды  дайындау және ендірудің, Арал өңіріндегі кәсіпорындар мен мұнай  газ кен орындарында техногенді ластанған топырақ пен ағын суларын  тазарту, сондай-ақ мал шаруашылығының жем-шөп базасы мәселесін шешу бойынша  кешенді іс-шаралар даярлаудың маңызы арта түсуде.

 Профессор А.Қ.Садановтың  жетекшілігімен және оның тікелей  қатысуымен Қазақстан Республикасы  Білім және ғылым министрлігі  Ғылым комитеті «Микробиология  және вирусология институты»  РММ қызметкерлері 30 жыл бойы  топырақ биотехнологиясы– топырақтың  биологиялық өнімділігін арттыру,  экологиялық бұзылған топырақтың  өнімділігін қалпына келтіру,  Қазақстанның мұнай-газбен ластанған  топырағының биоремедиациясы, микробиологиялық  тәсілдерді пайдалана отырып  мал шаруашылығының жем-шөп базасын  жақсарту бойынша ғылыми зерттеулерді  табысты жүргізуде.

 Конференцияның басты  мақсаты – Қазақстандық Арал  өңірінің өзекті проблемаларын  талқылау, оларды шешу жолдарын  іздестіру және іс-тәжірибелік  ұсыныстар даярлау. Конференция  жұмысына Қазақстан Республикасы және таяу шетел – Ресей, Түркменстан, Өзбекстанның жетекші ғалымдары қатысты.

Пленарлық мәжілісті Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік  университетінің оқу ісі жөніндегі  проректоры – бірінші проректор  Жүнісов Абайбек Талғатұлы ашты. ҚР БҒМ Ғылым комитетінің Инновациялық қызмет басқармасының бас сарапшысы  Ахметов Бақыт Қадырұлы және Қызылорда  облысы әкімінің орынбасары Нұртаев  Рзақұл Саденұлы құттықтау сөз сөйледі. 

Георгафия институты су проблемалары бөлімінің меңгерушісі, география  ғылымдарының докторы, профессор Достай Жақыпбай Достайұлы; Ресей ғылым  академиясы Г.К.Скрябин атындағы Микрорганизмдер  биохимиясы мен физиологиясы институтының зертхана меңгерушісі, биология ғылымдарының докторы, профессор Головлева Людмила  Алексеевна; Ташкент аграрлық университетінің  профессоры, ауыл шаруашылығы ғылымдарының докторы Досахметов Абет Ужетович; Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитеті «Микробиология және вирусология институты» РММ микробиология бөлімінің  жетекшісі, биология ғылымдарының докторы  Айткелдиева Светлана Айткелдіқызы; Алматы қаласынан «ТазаСУ» ЖШС директоры  Ыдырысова Динара Жетпісқызы; «Қазақ күріш шаруашылығы ҒЗИ» ЖШС бас  директоры, техника ғылымдарының докторы  Өмірзақов Серікбай Ыдырысұлы; Арал-Сырдария экология департаментінің директоры, техника ғылымдарының кандидаты  Ноғаев Шайхыслам Ноғайұлы; ҚР БҒМ  Ғылым комитеті «Микробиология және вирусология институты» РММ вирусология  бөлімінің жетекшісі, биология ғылымдарының докторы, профессор Березин Владимир Элеазарович; ҚР БҒМ Ғылым комитеті «Орталық биобақылау, сертификаттау  және клиника алды сынақтар зертханасы»  РММ бас директоры биология ғылымдарының докторы, профессор, Қолбай Ибрагим  Сүлейменұлы; Қорқыт Ата атындағы Қызылорда  мемлекеттік университетінің профессоры, ауыл шаруашылығы ғылымдарының докторы  Нұрғызарынов Айжігіт; Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университеті Қолданбалы зерттеулер ғылыми орталығының  директоры Қарлыханов Төрехан Қарлыханұлы  ғылыми баяндама жасады.

Жетекші ғалымдардың баяндамаларында  Орталық Азияның су қорлары, атап айтқанда Арал-Сырдария бассейнінің  проблемалары көтерілді және оларды шешу жолдары талқыланды, мұнаймен және тұрақтылығы айрықша полютанттармен ластанған топырақ пен судың  биоремедиациясының тиімділігін арттырудың биотехнологиялық және гидроэкологиялық әдістері, сондай-ақ Қазақстанның күріш  шаруашылығының экологиялық проблемаларын  шешу жолдары ұсынылды. Бұған қоса, Арал өңірінде адам ағзасының функционалдық  жағдайына қоршаған ортаның әсер ету мәселелері және Қазақстан Республикасындағы  вирусологияны дамытудың негізгі  бағыттары мен перспективалары  баяндамаларда көрініс тапты.

Конференция жұмысы үш секцияда жалғасты, оларға 90-нан астам баяндама ұсынылды. Конференцияның материалдар  жинағы алдын ала шығарылды.

Конференцияға қатысушылар  Қорқыт Ата атындағы Қызылорда мемлекеттік  университетінің ғылыми әлеуетін ерекше атап өтті.

 

КОНФЕРЕНЦИЯҒА ҚАТЫСУШЫЛАР  ЖАСАЛҒАН ТАЛҚЫЛАУЛАР МЕН ПІКІРАЛМАСУЛАР НӘТИЖЕСІНДЕ МЫНАДАЙ ҰСЫНЫС ЖАСАЙДЫ:

1.    Қазақстандық  жағдайды және шетел тәжірибесін  ескере отырып таяу арада және  болашақта Арал өңіріндегі елдердің  табиғат және су қорғау саясатында  экологиялық қауіпсіздіктің модельді  нормативті-құқықтық базасын қалыптастыру  және бірыңғай басымдықтарды  негіздеу қажет.

2.    Арал өңірінің  шекаралық аймақтарында табиғи  ресурстарды пайдалануды қадағалау  мен сақтаудың бірыңғай қағидалары  мен механизмдерін дайындау және  осы саладағы іс-әрекеттерді үйлестіру.

3.     Ресурс сақтау  қызметіне ресурс пайдалану мен  ресурс сақтаудың мемлекеттік  және мемлекетаралық тиімді экономикалық  механизмдерін құрып, ендіру.

4.    Қоршаған ортаны  қорғау мен сауықтырудың өзекті  проблемаларын шешуге бағытталған  тиімді жаңа биологиялық тәсілдерін  кеңінен қолдану.

5.     Ауыл шаруашылығы,  медицина, қоршаған ортаны қорғауға  арналған жаңа биопрепараттарды  жасаудың биотехнологиялық тәсілдерін  тәжірибеге енгізу.

6.    Солтүстік Арал  теңізін толтыру бойынша ғылыми  негізделген және келісілген  шешімдер қабылдау үшін ұсынылған  жобалардың техника-экономикалық  негіздемелерін тәуелсіз сараптамадан  өткізу.

7.    Арал өңірінің  өзекті проблемаларыын тиімді  шешу үшін Қорқыт Ата атындағы  ҚМУ ғылыми-зертханалық базасын  белсенді тарту.

8.    Жойылып бара  жатқан өсімдіктерді сақтап қалу  және аймақты көгалдандыру проблемаларын  шешу мақсатында Қызылорда облысының  аумағында ботаникалық бақ құру.

9.    ЖОО бейіндік  мамандықтарының оқу үдерісінде, сондай-ақ жоғары білікті ғылыми  кадрларды даярлауда осы конференция  материалдарын кеңінен пайдалану.

10. "Қазіргі заманғы  Арал өңірінің экологиялық жағдайы  және оны шешу мәселелері" атты  екінші халықаралық ғылыми-тәжірибелік  конференцияны 2014 жылдың күзінде  Қорқыт Ата атындағы Қызылорда  мемлекеттік университеті базасында  өткізу.