Компьютер техникасының экспоненциалды дамуы

          2.3Фондық түстерді өзгерту

          Фонды таңдау үшін слайдтар режимінде Формат-Фон командасын орындаймыз.Тізімді ашу батырмасында тышқанды шертсек,фон түстері көрінеді.Таңдалған фондық түсті үлгіден көре отырып,тағайындай аламыз(2.4-сурет).

           Таңдау  батырмасын шерткенде небары 8 түс  көрінеді.Бұл түстер бірін-бірі  толықтырады және көп жағдайларда  слайдты безендіруге жеткілікті болады.Бірақ,бұдан да басқа түстерді пайдалану мүмкіндіктері бар.Ол үшін осы тізімнен Қосымша түстер(Дополнительные цвета)өрісін таңдаймыз.Бұл кезде қосымша сұқбат терезе ашылады(2.5-сурет).Кәдімгі(Обычные),Спектр деген  екі ішкі беттен тұратын бұл сұқбат терезеде кәдімгі немесе спектрден түсті таңдай отырып,жаңа түс дайындауға болады.Өзіміз дайындаған түс пен бұрынғы түсті жаңа(новый) ,алдыңғы(текущий)өрісте салыстыра аламыз.Фондық түс таңдалған соң Қолдану(Применить)батырмасын шертсек осы фон тек жұмыс жасап отырған бір ғана слайдқа беріледі.Фондық түсті барлықслайдтарға беру үшін Барлығына қолдану(Применить ко всем) батырмасын шертеміз.””””””

          Құю тәсілдерін таңдау

          Слайдтың бір бөлігінен екінші бөлігіне қарай түстің қанықтылығын өзгертуге және өрнек немесе текстура түрінде түстерді әртүрлі етіп дайындауға болады. Түс қанығуы өзгерісінің арнайы грандиентті құю деп аталып түрін қолдана отырып,өте әдемі дизайндарды дайындауға болады.Құю тәсілдерін таңдау үшін Формат-Фон командасын орындағанда ашылған сұқбат терезедегі таңдау батырмасын шерткенде ашылған тізімнен Құю тәсілдері(Способы заливки)командасын орындаймыз.Осы мезетте Құю(Заливка)сұқбат терезесі ашылады(2.6-сурет).

  “””””  Грандиентті ішкі бетінде кез-келген түстің бірін және оған сәйкес штрихтеу типі мен вариантын таңдап,қажетті эффектіні дайындаймыз.ОК батырмасын,одан кейін Қолдану немесеБәріне қолдану батырмасын шертеміз.

    Текстура және Өрнек(Узор) ішкі беттерінде слайдтағы фонның түрлерін әртүрлі етіп өзгерту мүмкіндіктері бар.Ал,фонға сурет қосу қажет болса,Сурет(Рисунок) ішкі бетінде Сурет батырмасын шерткен соң,тиісті форматта сурет жазылған файлдың сақталған орнын көрсету қажет. 

                                         Жеке слайдтарды безендіру  

                 Жеке слайдтарды безендіру үшін,алдымен безендірілетін бір немесе бірнеше слайдты көрсету қажет.Ол үшін слайдтарды сұрыптау режиміне көшеміз.Қажетті слайдтта тышқанды шертеміз.Егер бір мезгілде бірнеше слайдты безендіру үшін тышқанды шерту кезінде Shift пернесін басулы күйінде ұстап тұрамыз.Белгіленген слайдтар қалың жақтаумен қоршалады.Слайдтарды белгіленген соң,тиісті безендіру әрекеттерін орындаймыз.

                                         Фон үлгісін алып тастау

                  Кейбір жағдайларда слайдтың фоны өзіне үйлесімсіз болады.Мысалы сыртқы беттегі өте әдәмі суреттер тағы да басқа безендірулер,басқа слайдтарда оғаш көрінуі мүмкін.Мұндай жағдайларда слайд фонындағы құрылымдық элементтерді өшіру немесе алып тастау қажет.Ол үшін,Формат-Фонкомандасын орындап,ашылған сұқбат терезеде Фон үлгісін алып тастау(Исключить фон образца) өрісінің белгісін көрсетіп қою керек(фонның құрылымдық элементтерін қайта қалпына келтіру үшін осы белгіні алып тастаймыз).Слайдқа енгізілген сурет слайдтың фонымен үйлесімсіз болған жағдайда,суреттің түсін өзгертуге болады.Суретті белгілеп тышқанның оң жақ батырмасын шерткенде ашылған жанама менюден Бейнені баптау тақтасын көрсету(Отобразить панель настройки изображения)командасын орындаймыз.Осы тақтадағы Суретті қайта бояу(Перекрасить рисунок) батырмасын шертеміз немесе суреттің жанама менюінен Суреттің форматы (Формат рисунка) командасын орындағанда ашылған сұқбат терезенің Сурет (Рисунок) ішкі бетінде Қайта бояу(Перекрасить) батырмасын шертеміз.Ашылған терезеде кез келген түсті таңдап,суреттің және құю түсін өзгертуге болады.””””””””

                     3.Презентацияда бір слайдтан келесі слайдқа ауысу тәсілдері    

Презентацияны құрайтын слайдтардың барлығы бір жүйеге келтірілуі және анық бір матермалды тізбекті түрде бейнелеу мәселесін шешуі қажет.Презентация арқылы берілетін ақпарат аудиторияда мағыналы қабылдануы үшін, слайдтар бірінен кейін бірі алдынғысын толықтырып отыруы керек.  Power Point программасында презентация слайдының бірінен келесісіне өтудің бірнеше тәсілдері қарастырылған.Слайдфондарын таңдау сияқты , презентацияның тақырыбына байланысты слайдтан слайдқа өту түрн де таңдауға болады. Слайдтардың бірінен келесісіне ауысыдың әрқайсысы бірнеше варианттан тұратын оннан аса түрі бар.

• Жалюзи . Жалюзи жаңа слайд толық көрінгенше біртіндеп ашылады.Терезеге орнататын жалюзилер сияқты горизонталь және вертикаль түрлері болады.Бір жарнаманы екіншісімен динамикалық түрде ауыстыруға арналған жарнамалық слайдтарда қолдануға өте тиімді.
• Тіктөртбұрыш.Тіктөртбұрыш слайдтың дәл центріндегі нүктеге дейін үлкейеді.
• Дойбылар(Шашки). Кішкене квадратшалар слайдты тұтас алды да, жан- жаққа немесе төмен қарай үлкейді.
• Ағын(Наплыв). Жаңа слайд жоғарыдан, төменнен, кез келген жақтан немесе кез келген бұрыштан  пайда болады да, бірте-бірте алдынғы слайдты жауып қалады.
• Жарып шығу (Прорезание).Көшу әрекеті тез болатыны соншалық, басқа ауысулардағыдай өту әрекеті байқалмай қалады.
• Еру(Растворение). Жаңа слайдты құрайтын кішкене нүктелер бірте-бірте үлкейіп алдыңғы слайдты жауып кетеді.
• Қара түс арқылы гүлдену (Выцветание через черное).Біртіндеп жоғалу және пайда болу әрекеті жүзеге асады. Жаңа слайд қара фоннан пайда болады.
• Кездейсоқ жолақтар (Случайные полосы).Қалың және жіңішке (вертикаль немесе горизонталь) сызықтар пайда болады да,біртіндеп жаңа слайдқа айналады.
• Панорама.Слайд бетінде вертикаль немесе горизонталь орналасқан перде сияқты көрінеді.
• Бұрыштар(Уголки).Жаңа слайд алдынғы слайдты диагональ бойынша тісті қиықпен жаба отырып пайда болады.
• Ашылу(Открывание).Жаңа слайд бірден тұтас экранды алып тұратын енгізуден бұның айырмашылығы, жаңа бейне экраны сегіз бағыттың кез келгенінде       біртіндеп ашылады.
• Пайда болу (Появление).Бұрынғы слайдты жаба отырып, жаңа слайд баяу пайда болады.
• Кездейсоқ ауысу(Случайный переход).Жеке слайдтардың арасындағы ауысылар әртүрлі  және әрбір жаңа слайдта кездойсоқ түрде өзгереді.
• Ауысу жоқ.(Нет перехода). Келесі слацдқа өту кезінде ешқандай эффект болмайды.

Слайдтарға осы ауысулардың  бірін қолдану үшін слайдтарды сұрыптау режиміне көшу керек . Кез келген слайдты белгілеген соң,оның жанама менюінен,яғни тышқанның оң батырмасын шерткенде ашылған менюден Слайд ауысуы(Переход слайда) командасын  орындаймыз.Осы кезде Слайд ауысуы сұқбат терезесі ашылады.(2.8-сурет).””””””””

Эффектілердің тұсындағы батырманы шертіп.жоғарыда айтылған эффекттілердің бірін таңдаймыз.Жай(медленно),орташа(среднее),тез(быстро)жылдамдықта ауысу өрісінің бірін көрсетеміз.Сондай-ақ,ауысу тышқанды шерткен кезде немесе автоматты түрде орындалатындай етіп, тиісті өрістің қанат белгісін көрсетеміз.Дыбыс қосу батырмасын шертіп,ауысу кезінде дыбыс шығару мүмкіндігі де бар.Осы көрсетілген эффектілерді алдын-ала қарау үшін,Эффект аймағында тышқанды шерту жеткілікті.

            Презентациядағы слайдтардың бірдей ауысуы

      Презентациядағы слайдтардың ауысудың барлық сладтарға бірдей ортақ тәсілін көрсету үшін мына әрекеттерді орындаймыз:

     1.Слайдтарды сұрыптау  режиміне көшеміз де Түзету-Барлығын белгілеу(Правка-         Выделить все)меню командасын орындаймыз.Барлық слайдтардың жақтаулары қалың болып көрінуі тиіс.

            2.Кез келген слайдтың бірінде  тышқанның оң батырмасын шертеміз  де,жанама менюдегі Слайд ауысу(Переход слайда)командасын орындаймыз.Слайд ауысуы сұқбат терезесі ашылады(2.8-сурет).

            3.Қажетті ауысу эффектілер таңдаған соң,Қолдану(Применить) батырмасын шертеміз.

             Ауысу эффектілері тағайындалған  соң,слайд режимінде әрбір слайдтың  төменгі жағында кішкене шарт  белгілер көрініп тұрады.Яғни,бұл  шарт белгілер слайдқа ауысу  эффектілері тағайындалғанын білдіреді.

           Слайдтың  пайда болуын автоматтындыру  үшін, Слайд ауысуы сұқбат терезесіндегі Автоматты түрде өрісіңің қанат белгісін және уақытын секунд өлшемімен көрсетеміз. Осы әрекет орындалып, Слайдты көрсету ( Показ слайда ) режиміне көшесек, экранға слайдтың элементтері белгіленген уақыттан кейін автоматты түрде шығатын болады. Слайдтың ауысуы қандай түрде болатын  көру үшін,оның төменгі жағында орналасқан шарт белгіде тышқанды шерту қажет.

            Презентацияны көрсету барысында  оған аудитория назарын аударту үшін,слайдтың бір бөлігін ғана көрсете отырып,негізгі баяндаманың немесе ақпараттың ішкі мазмұнын біртіндеп ашу керек.

             Тұтас презентация үшін ең  алдымен слайдтан слайдқа ауысудыңортақ  тәсілін тағайындау қажет.Одан  кеін ғана жеке слайдтардың ауысу тәсілін өзгертуге болады.Слайдтарды сұрыптау режимінде, ауысу тәсілін өзгертетін слайдта тышқанды шертеміз.Ал бірнеше слайдтың ауысуы бір мезгілде өзгерту қажет болса,тышқанды шерту кезінде Shift пернесін басулыкүйінде ұстап тұрамыз.Жанама менюдеге Слайд ауысуы(Переход слайда) командасын орындып,ашылған сұқбат терезеде қажетті ауысу эффектілер тағайндаймыз.Бір презентацияда әр түрлі ауысу тәсілдерін көп қолдана бермеген жөн.

                              4.Құрамдас мәтін анимациясын таңдау

                Power Point программасында екпінді слайдқа мәтінді біртіндеп енгізу үшін,құрамдас мәтін анимациясы(встроенная анимация текста) қолданылады.Осы эффектілер қолданылған соң, слайдты көрсету процесінде,тышқанды шерткен сайын слайдтың әрбір элементі немесе мәтіннің таңдалған эффетілермен пайда болады

               Power Point программасында слайд жасаудың бірнеше варианттары қарастырылған.Мысалы,слайдттың форматталған бөліктері,әр бағыттан “ұшып” келеді т.с.с.

                Слайд жасауда құрамдас мәтін анимациясының варианттарын таңдау үшін, Слайдты көрсету-Құрамдас анимация ( Показ слайда –Встроенная анимация) командасын орындағанда шығатын тізімнен қажетті эффектінің бірін таңдаймыз.Слайдтарды сұрыптау режимінде осы тағайындалған эффектілерді тек алдын ала қарай аламыз.Ал, эффектіні толық көру үшін Слайдты көрсету (Показ слайда) режиміне көшеміз. Осы мезетте тышқанның сол жақ батырмасын шерткен сайын мәтін элементтері таңдалған эффектімен пайда болады.Слайдтты көрсету режимінен аяқталмай тұрып шығу үшін, ESC батырмасын шертеміз.

                                   5.Слайдта қарастырылған бөлімдерді  ерекшелеп көрсету

                   Таңбаланған(маркерленген) тізімнен тұратын слайдтардан құралған презентацияны көрсету кезінде оның әрбір бөліміне тоқталу қажет болсын. Яғни, аудиториядағы адамдар презентацияның бір бөлімін қарастырған мезгілде , оның алдындағы және соңындағы бөлімдеріне көңіл аудармайтындай етіп жасайық. Бұны тізім элементтері біртіндеп аашылып, көрсетілген мәтін өшіріліп қалатындай эффект жасау арқылы жүзеге асыруға болады. Мұнлай эффектіні тағайындау үшін:

1.Слайдтар режиміне көшеміз  де, слайдтағы тізімді белгілейміз.

2. Белгіленген аймақта тышқанның оң жақ батырмасын шертіп, жанама менюден Анимация қосу (Нстройка анимации) командасын таңдаймыз.
3. Ашылған сұқбат терезенің Эффектілер  ішкі бетінде , тізім бөлемдерінің көріну эффектің таңдаймыз.Мысалы, Төменнен ұшып келу (Вылет снизу) эффектін таңдайық.
4. Анамациядан кейін(Помле анимации) тізімінен Шертумен бірге жасыру(Спрятать по щелчку)бөлімін таңдаймыз да, ОК батырмасын шертеміз.

                                  6.Мәтінді безендіру

              Әртүрлі қаріп түрлерін, түстерді, бояуларды бір-біріне үйлесімді  түрде қолдана отырып, презентация  мәтінін безендіру мүмкідігі бар.Бұл кезде әр слайдтағы мәтіндер де бір-бірімен үйлесуі керек.

              Форматтау әрекетін мәтінің белгіленген  кез келген элементіне қолдануға  болады.Мысалы, әрбір әріпке, сөзге,  абзацқа т.с.с.Қажетті мәтін элементін  белгілеген соң, Формат-Қаріп(Формат –Шрифт) командасын орындаймыз да, ашылған сұқбат терезеде қажетті форматтау мүмкіндіктерін қолданамыз. Презентация безендірілген соң, ұнамаған жағдайда,Түр- Үлгі- Слайдтар үлгісі (Вид- Образец- Образец слайда) командасын орындап      , оның түрін өзгерту мүмкіндігі бар.

                                          Тапсырмалар

1. Алдынғы лабораториялық сабақта дайындаған Жарнама деген презентацияны ашыңыз.
2. Осы презентацияны шабдон арқылы , өзіңізге ұнағанын таңдай отырып, безендіріңіз.
3. Фонды өзгерту әрекеттерін орындай отырып, өзіңіздің шаблоныңызды дайндаңыз.
4. Слайдқа енгізілген гүлдің түсін өзгертіп,құю әрекеттерін пайдалана отырып,түрлендіріңіз.(Ескерту:гүлді ерекшелеп белгілеп алып,топтап шығару(разгруппировать)әрекетін орындау арқылы,жапырақтарын,сабағын,гүлін бөлек түстерге бояуға,әртүрлі бағытта бұруға болады).
5. Құрамдас мәтін анимациясын қолданамыз.Өзіңізге ұнаған анимацияны қосыңыз.
6. Слайдтан слайдқа көшу түрлерін,үлгіден қарап отырып,өзіңізге ұнағанын қолданыңыз.
7. Презентацияны безендіріп болған соң, слайдтты көрсету режиміңде қараңыз, кемшілігі болса түзетіп, Жарнама деген атпен қайтадан сақтаныз.
8. Кесте, Тапсырма презентацияларын кезекпен ашыңыз. Кестені және диаграмманы, тұтас презентацияны безендіру әрекеттерін орындаңыз.
9. Өзіңізге ұнаған анимациялық эффектілер және ауысу түрін пайдаланып слайдты көрсету режимінде қараңыз.
10. Орындаған жұмысыңызға талдау жасап, безендіру әрекеттерін қалай пайдалануға болатынын сипаттаңыз.

               Бақылау сұрақтары

1. Презентация слайдтарын шаблон көмегімен қалай безндіруге болады?
2. Шаблон көмегімен безенділірген презентация слайдтарының безендіруілін өзгертуге бола ма?Қандай тәсілдері бар?
3. Презентацияның жеке слайдтарын қалай безендіруге болады?
4. Слайд белгілеуін презентация құрылғаннан кейін өзгертуге бола ма?
5. Түрлі түстер схемасы деген не?Оны қалай өзгертуге болады?
6. Слайд фонын өзгертудің қандай тәсілдері бар?
7. Құю тәсілдерін қалай таңдауға болады?
8. Құрамдас мәтін анимациясы деген не?Қандай элементтерге тағайындауға болады?
9. Слайдтың фондық үлгісі деген не?Оны қалай алып тастауға болады?
10. Слайдқа ендірілген суреттердің түстерін өзгертуге бола ма?
11. Слайд ауысуы қалай орындалады?
12. Слайд ауысуының қандай түрлері бар?
13. Презентация слайдтарының әрқайсысына ауысудың жеке-жеке әртүрін тағайындауға бола ма?
14. Слайдта қарастырылған бөлімді ерекшелеп көрсету әрекеті қалай орындалады?
15. Слайдтың мәтіндік элементтерін безендіру қалай орындалады?