«Жарнамалық агенство қызметін» Delphi ортасында автоматтандыру

 

Программа атауы: «Stive&Barton» жарнамалық агенствасының автоматтандырылған қызметі

Программаның негізгі  мақсаты: Агенство қызметін қазіргі  заманға сай, әрі жұмыс істеуге  ыңғайлы және тиянақты болуы. Агенстваның  автоматтандырылған қызмет жүйесі:

Жалпы қызметі:

• Тапсырыс берушіні қабылдап, ол туралы деректерді меліметтер қорына сақтау
• Агенство көрсететін қызметтерді ұсыну және таңдалған тапсырысты орындауға жіберу
• Қызметкөрсетуші жайлы ақпараттау (таңдаған қызмет түріне байланысты)
• Тиісінше чек беру
• Агенство жайында ақпарат алу

Ішкі атқаратын қызметі (тек қана басшыларға арналған):

• Тапсырыстарға толемдерді өзгерту, оны мәліметтер базасына сақтау
• Жалпы отчет алу (баспаға шығару)
• Қосымша деректер базасына іздеуді, фильтрлауды, сұрыптауды орындау

 

 

2.  Есепті қалыптастыру

 

  Microsoft Access  ДБ –ын  құру мақсатымыз жарнамалық агенство  жөніндегі ақпаратты өңдуге, сақтауға  арналған, яғни бұл бізге  келген  клиент жайлы және оның ұсынысы  жөніндегі ақпараттарды сақтауда, өңдеуде  қолмен жұмыстеуден  бастартуға мүмкіндік береді.Енді  осы деректерді таблициялық сипатта  толығырақ қарастырсақ. Таблица  кез-келген ДБ-ң негізі болып  табылады. 1-шіден таблицада керек  мәліметтердің барлығы сақталады, 2-шіден ДБ-ң структурасын сақтайды(өрістер,типтері  және қасиеттері). Мен өз программамда  басты 3 таблиция қолданамыз. Олар: «Қызметкерлер», «Клиентер», «Тарифтер» жайлы.

 

 

 

1. Ең алдымен “Конструктор режимінде”- «Klient» кестесін құрайық:

Бұл кесте- клиенттер туралы ақпарат жазуға арналған.

 

3.1-кесте. «Klient»

Имя поля	Тип данных
Аты_жөні	Текстовый
Паспорт_номері	Числовой
Организация_Адрес	Текстовый
Уй_Уялы тел	Числовой
Кызмет_турi	Текстовый
Кыскаша_сипаты	Текстовый
Узактыгы	Числовой
Орналасу_жерi	Текстовый
Кызмет_акысы	Числовой
Дата	Дата/время

 

     Осы жолдарға  программа барысында деректер  сақталып отырады, барлық жол  типіне сәйкес кестедегідей толтырылады:

 

2.  «Kyzmetkerler» кестесін құрсақ.Бұл кесте таңдалған қызметті атқаратын қызметкерлер туралы ақпаратты сақтайды.

3.2-кесте. «Kyzmetkerler»

Имя поля	Тип данных
FIO	Текстовый
Telephone _number	Числовой
Kyzmeti	Текстовый

 

Бұл ДБ-да қызметкерлердің  телефоны,аты-жөні,атқаратын қызметі  енгізілгеп, сақталған. Яғни бұл кесте  «Klient» кестесімен байланысқан(кілттік өріс қойылған).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Және байланыс бірден-бірге:

 

3.1-сурет Кестелер арасындағы  байланыс

 

3.   «TARIF» кестесін  құрсақ. Бұл кесте әртүрлі тапсырыстарға  тұрақты

бағаны өзгертуге арналған.Мысалға  бізде “Ролик”, “Дыбысталған мәтін” және Сыртқы жарнаманың өзінен,яғни орналастыру орнына байланысты бағаны өзгерту “Центр”, “Цемпоселк”, “Новостройка”, “72 кв.” Арнайы тарифтер өзгертіледі және ДБ-на сақталады. Access-те құрылған кестеміз,мынадай:

 

3.3-кесте «Tarif»

Имя поля	Тип данных
Tap_rolik	Числовой
Tap_matin	Числовой
Tap_sem	Числовой
Tap_sentr	Числовой
Tap_novostr	Числовой
Tap_72	Числовой

 

Құрылған кестелерлер Active XDate Object (ADO) технологиясының  көмегімен  программамызбен байланыстырамыз. Индекстер өрістердің сұрыпталған  мәндері және кестеден жазбаға көрсеткішті  сақтайды. Индекстті өрістер мәні өсу реті бойынша  сұрыпталады. Ол қажет мәндерді іздеуді жеделдетеді. Кестенің жазбасына кірудің индексті тізбектелген әдісі: Егер бізге қандай да бір кестені «FIO» өрісі бойынша  реттеу керек болса, оны алдымен  индекстеп алу қажет. Содан кейін  ғана көрсету кесте осындай индекспен  істейтінінін және автоматты түрде  сұрыпталатынын көрсету керек.Сонымен  қоса бұл беттің компонентерінің  көмегімен сұрыптау,іздеу,фильтрлеу  операцияларын жасай аламыз. Енді дайын болған кестемізді программамызда қолдануымызға болады.

 

Енді программаның қалыптасу деңгейін қарастырсақ. Delphi программалау ортасын жүктейміз.

I формада: (Амандасу) Image, Bitbtn орналастырылған. Форманың  атын «caption» қасиетінен өзгертеміз, сурет орналастыру үшін Icon қасиетін қолданамыз. Формаға сурет қою үшін  Adittional  бетінен Іmage компонентінің Pitcure қасиетін басып суретімізді таңдаймыз, stretch қасиетін true қоямыз. Bitbtn компонентіне сурет орналастыру gliph қасиетін басып суретімізді таңдаймыз.

II формада: (Кіру)3 bitbtn, 2 edit орналасқан. Bitbtn1- Onclick қасиетіне:

Bitbtn1- Onclick қасиетіне:  if (Edit1.Text<>'7777') or (Edit2.Text<>'7777') then

                                        ShowMessage('Login nemece parol kate!!!!')

                                         else  AkparatForm.ShowModal;

                                         KlientForm.MainTable.Insert;

Bitbtn2- Onclick қасиетіне:  if (Edit1.Text<>'8888') or (Edit2.Text<>'8888') then

                                          ShowMessage('Login nemece parol kate!!!!')

                                          else  DirectorForm.ShowModal;

Bitbtn3- Onclick қасиетіне:  Close;

III формада: (Клиент туралы акпарат берілу)3 dbedit,2 memo,2 bitbtn,4 label орналасқан

Memo1,memo2,Dbedit1,Dbedit2,Dbedit3 datasource қасиетіне  клиент туралы ақпарат сақтайтын  кестемен байланысқан  Datasource нұсқау datafield

қасиетіне сәйкес өрісті таңдау.

Bitbtn1-Onclick қасиетіне:  if klientform.MainTable.Modified  then

                                        KLIENTFORM.MainTable.Insert;

                                        TapsirForm.ShowModal;

Bitbtn2- Onclick қасиетіне: Close;

Label1, Label2, Label3, Label4-caption қасиетіне  өріске сәйкес атауларын жазу

IV формада:(Тапсырыс  қабылдау) DBRadioGroup,GroupBox,

4-RadioButton1,Image1,4-DBComboBox3,DBEdit5,3-BitBtn,dbedit орналасқан

DBRadioGroup- Items қасиетіне Дыбысталган матін,Ролик,Сырткы жарнама. Datasource қасиетіне клиент туралы ақпарат сақтайтын кестемен байланысқан datasource нұсқау datafield қасиетіне сәйкес өрісті таңдау.

GroupBox-ка 4-RadioButton1 орналастыру. RadioButton1, RadioButton2, RadioButton3, RadioButton4-Onclick қасиетіне:

                      if (RadioButton1.Checked) or (RadioButton2.Checked) or    

                       (RadioButton3.Checked) or (RadioButton4.Checked) then 

                       DBComboBox2.Visible:=true;

                       if  RadioButton2.Checked then

                       image1.Picture.LoadFromFile('res\2.jpg')

else image1.Visible:=false;

DBComboBox1,DBComboBox2,DBComboBox3,DBComboBox4,dbedit- Datasource қасиетіне клиент туралы ақпарат сақтайтын кестемен байланысқан datasource нұсқау datafield қасиетіне сәйкес өрісті таңдау.

DBComboBox1,DBComboBox2,DBComboBox3,DBComboBox4 Onclick

қасиетіне-қажетті кодтарды жазамыз (қосымшада)

Bitbtn3- onclick қасиетіне:          KlientForm.MainTable.Post;

                                                  ChekForm.QuickRep1.Preview;

V форма: (Чек беру)

QuickRep1, QRBand1-компонентері  орналастырылған. Ал, «Чек» беру  үшін  QuickRep, QRLabel, 1- QRSysDate және  QRDBText –  ті орналастырамыз. QRBand компонентіне  бір  QRLabel – ді орналастырып Caption қасиетіне «Чек» деп жазамыз.  Ал QRSysDate – тің біреуінің Data  қасиетіне qrsDateTime  дейміз, ол күнді  көрсетеді. Алты QRDBText – ті біз  «Klient» кестесіндегі өрістермен  байланыстыру үшін қолданамыз.Олардың  DataSet  қасиетінен Form3.ADOQuery1-ді таңдап, DataField қасиетінен өрістің атын  таңдаймыз. Ал QRLabel –дерге соларға  сәйкес сөздерді жазамыз.

VI форма: (Директор,тариф өзгерту,отчет алу)

Panel: 9 label,6 dbedit,bitbtn, CheckBox1, DBGrid1,2-button орналастырылған

Checkbox-Onclick қасиетіне:

if CheckBox1.Checked then

Panel1.Visible:=true

else Panel1.Visible:=false;

if CheckBox1.Checked then

DBGrid1.Visible:=true

else DBGrid1.Visible:=false;

Dbedit: datasource қасиетіне тариф туралы ақпарат сақтайтын кестемен байланысқан Datasource-ты нұсқау, datafield қасиетіне сәйкес өрісті таңдау.

Bitbtn- Onclick қасиетіне:

CheckBox1.Checked:=false;

KlientForm.TarifTable.Post;

DBGrid: datasource қасиетіне тариф туралы ақпарат сақтайтын кестемен байланысқан Datasource-ты нұсқау

Button- Onclick қасиетіне:

POKAZFORM.ShowModal;

VII форма: (Отчет)

QuickRep,  жеті QRLabel, 1- QRSysDate және   бес QRDBText –  ті орналастырамыз. Бұндағы QuickRep негізгі компонент  болып табылады, оған қалған компоненттер  орналасады. QRBand компонентіне бір  QRLabel – ді орналастырып Caption қасиетіне  «Кітаптар тізімі » деп жазамыз.  Ал QRSysDate – тің біреуінің Data  қасиетіне qrsDateTime дейміз, ол күнді  көрсетеді. Алты QRDBText – ті біз  «kitap» кестесіндегі өрістермен  байланыстыру үшін қолданамыз.Олардың  DataSet  қасиетінен Form3.ADOQuery1-ді таңдап, DataField қасиетінен өрістің атын  таңдаймыз. Ал QRLabel –дерге соларға  сәйкес сөздерді жазамыз. Ал, QuickRep компонентінің DataSet  қасиетіне  Form3.ADOQuery1-ді таңдаймыз. QRBand - тің   біреуін атауын жазу үшін  BandType  қасиетінен  rbTitle, екіншісіне rbColumnHeader,  үшіншісіне rbDetail деп таңдаймыз. Frame қасиетіндегі  DrawLeft, DrawRight, DrawTop, DrawBottom  қасиеттерінің

барлығына true дейміз. Сонда  бізде кестеміздегі ақпараттар кесте  түрінде шығады.

VIII форма: (мәлімет  алу,фильттр,іздеу,сұрыптау,шығу операцияларын  орындау)

MainMenu1, DBGrid1, StatusBar1, BitBtn, Timer1,edit компоненттері орналасқан

MainMenu-items қасиетіне мәлімет алу,фильтлеу,іздеу,сұрыптау,шығу т.б тізімдерді жазамыз,және осы тізімдердің Onclick  қасиетіне сәйкес кодтарды жазу

DBGrid- datasource қасиетіне тариф туралы ақпарат сақтайтын кестемен байланысқан Datasource-ты нұсқау

Timer -Onclick қасиетіне:

var time:TdateTime;

Begin

time:=now();

statusbar1.Panels[0].Text:=FormatDateTime('hh:mm:ss',Time);

statusbar1.Panels[1].Text:=FormatDateTime('dd/mm/yy',date);

StatusBar-panels қасиетіне: editing statusbar1.panels терезесіне уақыт;Дата жолдарын енгізу

Data module: (ДБ-мен  жұмыс атқару)

3-Adotable,4-Datasource, Adoquery,ADOConnection-орналастырылған

ADOConnection-ді екі рет шертеміз бізде Form3.ADO Connection ConnectionString  терезесі шығады Built  батырмасын басамыз, одан кейін  «Свойства связи с данными» терзесіндегі «Поставщик данных» - тан   Microsoft Jet 4.0 OLE DB Provider –ді таңдаймыз «Далее» батырмасын басып, «Подключение» бетіне өтеміз онда үш нүкте тұрған батырманы басу арқылы өзіміздің деректер базамызды таңдаймызда «Проверить подключение»  батырмасын басамыз.

Барлығы дұрыс болған жағдайда бізге хабарлама шығады оған «Ok»  деп жауап береміз. Бізде қайта  –қайта пароль сұрамау үшін LoginPront қасиетіне False  дейміз. Жалпы форманың Color қасиетін clHotLight деп өзгертеді. 

Datasource-тің DataSet  қасиетіне ADOQuery,Adotable дейміз, және осы іс - әрекеттер қалған  деректер базасымен байланысатын формаларда сақталады

Adotable-Connection қасиетіне ADOConnection таңдаймыз, Tablenam

қасиетіне  қажет кесте  атауын орнату,Active қасиетіне true мәнін  қою

Adoquery- Connection қасиетіне ADOConnection таңдаймыз

2. Программа сипаттамасы

 

Программа екі  қолданушыға арналған: Сыртқы қызмет(агенство қызметкерлеріне арналған),ішкі атқаратын қызметі (тек қана басшыларға арналған):

Бірінші-сыртқы қызмет(агенство қызметкерлеріне арналған) программа бөлімін қарастырсақ:

Программаны жүктегенде бірінші:

 

3.2-сурет. Алғашқы терезе

 

Терезесі ашылады.Бұл  жерден  кнонкасын басу арқылы біз келесі терезеге өтеміз

3.3-сурет. Кіру терезесі

Бұл терезе «Кіру терезесі» логин мен пароль енгіземіз. Егер де логин немесе пароль қате болған жағдайда сізге

3.3.1-сурет. Қауіпсіздік  терезесі

 

 Терезе ашылады.Егер де  қызметкерге сәйкес паролі мен лагинін енгізек (дұрыс болса) «Бас мәзірге» өтеміз (егер операциядан бас тартсақ  кнопкасын басып программадан шығамыз)