Button батырмасының кескінін
ажырату үшін тышқанды баспай
тұрып парақты орналасқан белгілердің
үстінен жылжытып көрген сәтте
компоненттердің аты шығып тұрады.қажетті
компоненттерді сырт еткізіп
белгілеп ,тышқанды форма аймағының
кез келген жеріне сырт еткізсек,форманың
бетінде
Button 1элементі пайда болады.
Обьектілер бақылаушысының
терезесі 2 парақтан құрылады: Properties-қасиеттері
және Events - оқиғалары. Properties парағы арқылы
компоненттңғ қасиеттері - параметрлері
анықталады.ал Events парағы арқылы компонентті
әртүрлі оқиғаларға сәйкес сезіндіру
анықталады.
Программа кодының терезесі:
Программа кодының терезесі
программаның мәтінін құруға және оны
түзетуге арналған.бұл мәтін арнайы
ережелер бойынша құрылып,аогоритм
жұмысын анықтайды.Delphi жүйесінде
Pascal тілінің ұлғайтылған және дамытылған
нұсқасы–Object Pascal программалау тілі қолданылады.
Delphi ортасы іске қосылғанда программа
кодының терезесі Windows ортасының
бос терезесінің бастапқы кодынан
тұрады. Жаңа форманың кодына Delphi ортасы
бұл қатарларды автоматты түрде
қосып тұрады.
Жобаны құру барысында
осы кодқа қажетті өзгерістер
енгізіледі. Delphi ортасы Unit,Unit 1және implementation
қатарларының арлығын өзгертіп отырады,ал
программалаушының жұмыс аймағы-{SR*DFM}
және END қатарлар аралығы бойынша.
Пиктографиялық
батырмалар
Пиктографиялық батырмалар
бас менюдің негізгі опцияларына
жылдам кіруге мүмкіндік береді.олар
басқару белгілері бойынша 7 топқа
бөлінген.Әрбір топ бір панельде
орналасады:
1.Standard тобы ;
2.View тобы;
3.Debug тобы;
4.Custome тобы;
5.Desrtops тобы;
6.Internet тобы;
Галерея компоненттерінің тобы
жеке қарастырылады.
Сурет1. «Мектеп ұжымыны»
кестесі
Сурет 2. «Delphi»
Delphi-де дайындалатын программа
проект (жоба) деп аталады. Форма программаны
дайындау алдында ашылатын, программаның
сұхбаттық терезесі. Delphi алғашқы рет іске
қосылған кезде форма Form1 атауымен көрінеді.
Оның жиектеріне тышқан көрсеткішін орналастырып,
ол екі жақты нұсқама түріне айналған
кезде жылжыту және қалдыру тәсілі бойынша
форманы кеңейту не қысу қиын емес. Кей
жағдайларда экранда форма көрінбеуі
мүмкін. Оны экранға шығару үшін View Forms
командасын беру жеткілікті. 3. Форманы
не онда орынатылған компонентті программа
құру үшін дайындау оның кейбір қасиеттерінің
мәндерін өзгертуден басталады. Қасиеттер
тізімі Объект инспекторы (Object Inspektor) терезесіне
енгізілген. Тізімді инспектор терезесіне
шығару үшін сәйкес объектіні (форманы
не формада орнатылған форма компоненттін)
бір шерту арқылы таңдау керек. Инспектор
терезесінің жоғарғы қатарына таңдалған
объект атауы да жазылып қойылады. Терезенің
екі қосымша беті бар: Properties - қасиеттер
және Events — оқиғалар. Терезе ашылғанда
екі бағанға енгізілген жазулардан тұратын
оның Properties бөлімі ашылулы тұрады. Бірінші
бағанда көрінетіндер - қасиет атаулары,
екінші бағанға сәйкес жазылғандар —
олардың мәндері. 4. Delphi-де программа (проект)
екі бөлімнен тұрады: алғашқыда автоматты
түрде project1 атауы берілетін проект файлы
(негізгі модуль) және unit1.pas атауы берілетін
модуль. Олар жеке терезелерде орналастырылған.
Модульге оқиғаларға сәйкес ic-әрекеттерді
орындайтын программа мәтіні (процедуралар)
енгізіледі. Программа мәтінін программалық
код деп, терезені программалық код терезесі
не қысқаша редактор терезесі деп те атайды.
Delphi іске қосылған кезде ол форма терезесінің
астында көрінбей тұрады. Оны экранға
шығару тәсілдері: - форманы жабу (жабу
түймесін шерту); код терезесінің бір шеті
форма астында көрініп тұрса, оны шерту.
Терезе белсендірулі түрде ашылады да,
онда процедура дайындамасы (үлгісі) көрінеді.
ҚОРЫТЫНДЫ
Елімізде тауар
және қаржылық нарықтың жылдам
дамуы қоғамның барлық салаларында
ақпаратандыру процессінің интенсивті
жүруіне әсер етті. Өндірістік
шаруашылықта, басқару ісінде, қолданушылардың
әр түрлі категорияларында ақпараттық
қызмет көрсету мен ақпарат
рольін бағалау көптеген өзгерістерге
ұшырады. Біздің қоғам ашық
қоғамға айналды, осыған байланысты
шынайы, толық, қолданушыға түсінікті
және уақтылы берілетін ақпаратқа сұраныс
арта түсуде. Мемлекетіміздің заңы мен
ретке келтіруші ісі әрекеттері нәтижесінде
микро- және макроэкономикалық объектілер
деңгейінде алынатын есептік – статистикалық
ақпараттардың заңдылығына, шынайылығы
мен уақтылығына қойылатын талаптар көбейді
ҚОЛДАНЫЛҒАН
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
- Автоматизированное рабочее место в системе управления предприятием /Сборник научных трудов, Ленинград, 1989. – 215 с.
- Архангельский А.Я. Программирование в Delphi 7 / А.Я. Архангельский. – М.: «БИНОМ», 2003. – 120 с.
- Баженова И.Ю. Delphi 6. Самоучитель программиста / И.Ю. Баженова. –– М.:КУДИЦ-ОБРАЗ, 2002. – 215 с.
- Бобровский С.И. Delphi 7. Учебный курс / С.И. Бобровский. – СПб: Питер, 2004. – 736 с.
- Бойко В.В. Проектирование баз данных информационных систем / В.В. Бойко, В.М. Савинков. – М.: Финансы и статистика, 1989. – 351 с.
- Боуман Д. Microsoft Office / Д. Боуман, С. Эмерсон, М. Дарновски. – Киев: Диалектика, 1999. – 325 с.
- Бусленко Н. П. Моделирoвaние сложных систем / Н. П. Бусленко. – М.: Наука, 1978. – 210 с.
- Бусленко В. Н. Автоматизация имитационного моделирования сложных систем / В. Н. Бусленко – М.: Наука, 1977. – 775 с.
- Гофман В.Э. Delphi 5 / В.Э.Гофман, А.Д. Хомоненко. – СПБ.:БХВ Сант-Петербург, 1999. – 450 с.
- Дарахвелидзе П.Г. Проектирование в Delphi
5 / П.Г. Дарахвелидзе, Е.П. Марков, О.А. Котенок. – СПБ.:БХВ-Сант-Петербург, 2001. – 481 с.
- Дарахвелидзе П.Г. Delphi – среда визуального программирования / П.Г. Дарахвелидзе, Е.П. Марков – СПб.: BHV-Санкт-Питербург,1996. – 125 с.
- Дарновски М. Microsoft
Access. Просто о сложном / М. Дарновски. – Киев: Диалектика, 2001.
- 224 с.
- Диго С.М. Проектирование и использование баз данных / С.М. Диго. – М.: Финансы и статистика, 1995. – 208 с.
- Епанешников А.М. Программирование в среде Delphi:
3 часть. Проектирование программ /А.М. Епанешников, В.А. Епанешников. – М., Диалог-МИХИ, 1998. – 282 с.
- Жантасова Ж.З. Системы управления базами данных / Ж.З. Жантасова. – Усть-Каменогорск, 2003. – 28 с.
- Зубкова Т.М. Технология разработки программного обеспечения: Учебное пособие / Т.М. Зубкова. – Оренбург: ГОУ ОГУ, 2004. – 101 с.
- Калянов Г.Н. CASE: структурный системный анализ (автоматизация и применение) / Г.Н. Калянов. – М.: ЛОРИ, 2001. – 110 с.
- Кандзюба С.П. Delphi 6/7 база данных и приложение. Лекции и упражнения / С.П. Кандзюба . – СПБ.: ДиасофтЮП, 2002. – 450 с.
- Ковязин А.Н. Мир Interbase / А.Н. Ковязин, С.М. Востриков. – СПб: Питер, 2005. – 496 с.
- Козленко Л. Проектирование Информационных систем // Компьютер Пресс, 2002. –№ 3 – С. 53-78.
- Котов В. Е. Сети Петри / В. Е. Котов – М.: Наука, 1984. – 780 с.
- Кулькин Н. Delphi
6. Программирование на языке Object Pascal / Н. Кулькин. – СПБ.:БХВ Сант-Петербург, 1999. – 203 с.
- Мячев А.А. Интерфейсы систем обработки данных: справочник / А.А. Мячев, В.Н. Степанов, В.К. Щербо. – М.: Радио и связь, 2001. – 180 с.
- Нагао М. Структура и база данных / М. Нагао, Т. Катаяма, Т. Уэмура. –М.:Мир, 1986. – 2015 с.
- Пушников А.Ю. Введение в системы управления базами данных / А.Ю. Пушников. – Уфа: Изд-е Башкирского ун-та, 1999. – 108 с.
- Советов Б. Я. Моделирование систем / Б.Я. Советов, С. А. Яковлев – М.: Высш. шк.,
1999. – 224 с.
- Советов Б. Я., Яковлев С. А. Моделирование систем. Учебник для вузов. / Б. Я.Советов, С. А. Яковлев – М.: Высш. шк., 2001 г.
- Темников Ф.Е. Теоретические основы информационной техники / Ф.Е. Темников – М.: Энергия, 1999. – 240 с.
- Тиори Т., Фрай Дж. Проектирование структур баз данных / Т. Тиори, Д. Фрай. – М.: Мир, 2005. – 100 с.
- Фаронов В.В. Программирование баз данных в Delphi7 / В.В. Фаронов. – СПб: Питер, 2006. – 459 с.
- Фленов М. Библия Delphi
/ М. Фленов. – С.-П.:БХВ-Сант-Петербург, 2004. – 125 с.
- Цикритзис Д. Модели данных / Д. Цикритзис, Ф. Лоховски. – М.: Финансы и Статистика, 2001. – 250 с.
- Шумаков П.В. Delphi и разработка приложений баз данных / П.В. Шумаков. – М.:НОЛИДЖ, 1999. – 180 с.
- Шураков В.В. Автоматизированное рабочее место для статической обработки данных / В. В. Шураков. – Воронеж, 1990. – 45 с.