Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті
Биология және биотехнология факультеті
СӨЖ
Тақрыбы: Микробты белок өндірісі
Орындаған: Әкімжан Ф.,Мухамежан А. Хбт-207к
Тексерген: Бержанова Р.
Жоспар:
- Кіріспе. Микробы белок алу процесі.
- Негізгі бөлім. Биомассадан алынған ақуыз
- Қорытынды.Ақуыздардың микроорганизм – продуценттері
- Микроорганизмдер көмегімен белок алу,хемостат принципі бойынша ферментерда жүзеге асады. Микроорганизмдер көбейетін ортаға,минералды тұздардың сулы ерітінділері қйылып отырады,және органикалық субстракт қажет.
Термотолерантты штамдарды қолдану керек себебі ол максималды температурада микроорганизмдердің өсуін тоқтатпайды.Культураны араластырады, аэрациялайды,салқындатады.Инфекциялау қаупі төмендейді.
Микробты белок алу схемасы:
- Микроорганизммен продуцирлеуші ақуыздың артықшылығы, жасуша ішінде концентрленеді. Фермент өте аз мөлшерде ақуыз түрінде жасушаның ортасына бөліп жібереді. Сондықтан ақуыз заты өндірісіндегі дайн өнім, ақуыз продуцентінің биомассасы болып саналады, ал қалдық культурларды сұйықтықтың фильтраты болып саналады.
- Ақуыз продуценттері бірқатар талаптарды қанағаттандыру керек: генерация процесі минималды уақытта болуы керек; ортадан қоректік зат максималды сіңірілуі керек, өзінің массасын ақуыз 40-70%дейін жиналуына мүмкіндік жасау керек; ортаға токсинді өнімді бөлуге болмайды және олардың өздері патогенді емес болуы керек;
Залалсызданбаған жағдайда продуцентті өсіргенде тіршілік етуі және төзімділігі жоғары болу керек; ортаның сұйық фазасынан сепарирлегенде және флотирлегенде, өнімді бөлгенде оңай бөлінуге қабілетті болу керек. Қоректік ортаның құрамына және көміртегі көзіне қарай ақуыз заттардың әр түрлі продуценті қолданылады.
- Өсімдік шикізатында ақуыз алу үшін қолданылатын Candida туысындағы ашытқылар:C.utilis,
C.tropicalis, C.guilliermondii, C.scotti.Сирек кездесетін ашытқы туысы Trichosporon қолданылады.
- Ақуыздың микроорганизм – продуцентіне қоректік көзі ретінде метан және газ сияқты гомологиясы Preudomonas
methanica, Ps. Fluorescens, Ps. Candatus, Mycobacterium phley, Myc.filiformae,
Myc.vadosum, Myc.lacticolum, Myc.mycosum, Myc.luteum, Myc.perrugosum жатады. Метил спиртінде ақуызтық ақуыз алу үшін перспективті продуцент болып бактериялар, ашытқылар, саңырауқұлақтар қолданылады.
- Микробиологиялық өндірісте азықтық ақуыз алудың қызықты ерекше микробалдырды культивирлеу қолданылады. Микробалдырлардың арасында маңыздысы хлорелла және спирулин. Көк-жасыл спирулин балдырларын ертеден азықтық тағамға Мексика және Африка елдері қолданған. Бұл балдырлардың биомассасы 60-70 % ақуызды құрайды. Құрғақ климатты аудандарда спирулин тұзды суда, ауыл шаруашылығына қолдануға жарамсыз түзды суларда жақсы ериді. Азия және Мексика елдерінде спирулин өңдеу өнеркәсібінің қондырғылары жұмыс жасаған.
- Азықтық ақуыз өнімдері үшін микроорганизм биомассасын алу технологиясы азықтық ашытқыны алу технологиясынан ерекшелігі жоқ, бірақ бастапқы компонеттердің, қоректік ортада жоғары дәрежеде таза болуын талап етеді. Азықтық ақуыз алуда технологиялық қиындықтар, микроорганзмді биомассадан бөліп алу сатысында азықтық сапасы немесе дәмі төмендейді. Биомассаға механикалық және химиялық әсер етеді, липидтің құрамы, нуклеин қышқылының азаюы, жасуша қабырғасының бұзылуы үшін әртүрлі экстрагеннтермен өңделеді. Биомассаны тереңірек өңдеуде, жақсы қасиетке ие ерігіштік гель түзу қабілетіне ие және тағы басқа ақуыз құрайтынды алуңа мүмкіндік береді.
- Көптеген елдерде азықтық ақуыз өнімін алуда микробиологиялық әдіспен өндіру үшін қарқанды зерттеулер жүргізілуде. Продуцент ретінде көбінесе әртүрлі ашытқы штаммдары, бактериялар, актиномицеттер ұсынылады. Көміртегі көзі ретінде спирттер (метил, этил) газ түзуші көмірсулар (метан, этан, пропан) органикалық қышқылдар (сірке) және тағы басқа қолданылады.
- Азықтық ақуыз алу үшін бір жасушалы Chorella және Schenedesmus балдырлары қолданылады, күн сәулесі энергиясының есебінен минералды заттар және көміртегі диоксидінен, судан алынған, синтездеуге қабілеті бар. Балдырлар өзінің дамуы үшін жарықты және температураны және үлкен көлемде суды белгілі режимде қажет етеді. Оларды табиғи жағдайда оңтүстік аумақтарда ашық типті бассеиндерде өсіреді.
- Хлорелле және сценедесмус балдырлары бейтарап ортаны қажет етеді, олардың жасушаларында берік целлюлозалы қабырғасы болады, соңында жануарлар организмде нашар қорытылады, спирулинге қарағанда сілтілі өзенде өсіріледі, балдырларды ашық типтегікультиваторға өсіреді, жылына су бетінің 1га-нан 70 т құрғақ биомассаны су бетінде жинап алға болады, бидай, күріш, жүгері өңдегенде биомасса шығымы жоғарылайды.
Пайданылған әдебиеттер:
kk.wikipedia.org/wiki/_ақуыз_алу
http://www.mazurchik.ru/42.php
http://tweetbot.ru/pischevaya-biotehnologiya