Дәрігердің өкпеден қан кету кезінде емдеу – эвакуациялық тактикасы

 
ӨАТЭ-на күмән туғанда және емдеу  процесі негізіндегі жалпы емдеу  жұмыстары. 

•  
  Қайталануын болдырмау маңсатында қатаң төсектік режим.
•  
  ОВД (ЦВД)-на өлшеу үшін және инфизионды терапия жүргізу үшін орталық венаны пататеризацялау.
•  
  К/Т ағымды түрде 10.000 ЕД генарин
•  
  Вазодилиторлар (0,5 мл орцинреналин к/т тамшылай)
•  
  Мұрын түтігі арқылы ауамен ингаляция

 
Антикоагулянтты терапия: 
 
Генариннің 10.000 ЕД к/т ағымды түрде бастайды 7-10 күндік инфузялин 1000-2000 ЕД сағатына, тері астына генаринді 5000 ЕД әрбір 4 сағат сайын. 
 
Минимальды ұзақтығы: 
 
Өкпе сабауының және оның негізгі тармақтарының эмболиясы негізінде тромболитиналық терапия хирургиялық эмболэнюлияға қарағанда 2 есе жиі қолданылады стректониназа 250.000 ЕД 50 мл %глюкоза ертін-мен 3 мин ішінде. Стрептотиназаның инактивиленген дозасын қолдануға болады- 1.500.000 ЕД 200 мл 5 % глюкоза ерітіндісімен 60 мин ішінде. Урокиназа 4400 ЕД /кг. 2 флаконнан тұратын 50 мг құрғақ затты плазминагеннің ткандық активаторлары 100 мл араластырғышта 10 мг және 2 мин ішінде.60 мин ішінде 50 мг, 2 сағ. ішінде 40мг, суммарлы дозасы 100 мг тромболитикалық терапиядан кейін лабаторлы бақылауды тромбин уақытын, қан плазмасындағы фиброген деңгейін анықтау жүргізіледі. Тромболезис эффектін клиникалық ағымына, қайталамалы өкпе ццинтреграфия көрсеткішіне немесе ангиопульмонография белгілеріне қарап бақылайды. 
 
Ауырсынуды бақылау. 

•  
  10-15 мл натриклор изотоникалық ерітіндісі 
•  
  1-2 мл 0,005 фектанил ерітіндісі, 2 мл 0,25 дрокеридоль ерітіндімсімен бірге.

 
Цистологиялық АҚ 100 мм рт. ст төмен  болса 1 мл дроперидол енгізеді.  

•  
  Промедол 2 % – 1-2 мл немесе морфин 1 % - 1 мл немесе анальгин 50 - 3 % мл 2-1 мл промедолмен. Ауырсынуды басу рефлекторлы ауырсынудың алдын алады. Дроперидол микроциркуляцияға жағымды әсер етеді, өкпе артериалық және артериоланың спазынын төмендетеді.

 
Гепаринді к/т енгізу. 
 
10-15 ЕД гепарин 10 мл натриклор изотоникалық ерітіндісімен 
 
Эуфилинді көк тамырға енгізу. 
 
10 мл 2,4 эуфилин ерітіндісі 10-20 мл натриклор изатоникалық ерітіндісімен. ЦЦистолалық АҚ 100 мл рт. ст төмен болса эуфилин берілмейді. 
 
Коллапсты басу: 
 
Реополиглюкин 400 мл к/т лин-на 20-25 мл жылдамдықпен порадреналин 0,2 %-2мл к/т тамшылай 250мл натриклор изотон-ң ертін-мен немесе антензинамид 0,5 мг 250 мл 0,9% натри хлорид ертіндісімен. Сақталған атерияльды гепертензияда 60-90 мг крепизалон к/т. норадреналин орнына донамин к/т тамшылай.  
 
Өмірге қауыпты синдромдардың дамуы негізіндегі жедел көмек. 
 
1) Айқын жедел онна тан жетілгенде эндобрахиалда инкубация жедел ИВЛ(ЖОВ)  
 
2)Кленикалық өлім негізінде жүрекке тікелей емес массаға ЖОВ-ы жалғастырылады, немесе ауыздан ауызға дем беру. 
 
3) Аритлия дамығанда-антиаритмия-қ терапия қарынша-қ паропензмальды такинардия және жиі қарынша-қ, толияда-к/т-ға 0,25% - 2-4 мл изоптин 10 мл натриклор изот-қ ертін-мен, АҚ қадағалаумен. 
 
Өкпеден қан кету: 
 
Жедел негізінде қою қанның шығуы негізінде 500 мл-ге жетеді. 
 
Өкпеден қан кетудің қауіп факторлары: 
 
1.Тамырлардың аррозиясы (ісіктер, наверна, бронхоэнтардар 
 
2.Тамыр қабырғасының жыртылуы (артериовенозды аневризма) 
 
3.Өкпе инфаркті 
 
4. Өкпе тамыр-ң ірпімелі толыққандылығы 
 
5.Өкпелік ванулиттері 
 
Өте жиі кездесетін себептері: 

•  
  Бронхоэктар ауруы
•  
  Бронх нарцикомасы
•  
  Туберкулез (жиі наверналы)
•  
  өкпе абецесі
•  
  литральды етеноз
•  
  пневмония
•  
  өкпе инфаркті 
•  
  инфицирленген киста (аскергилома)
•  
  өкпелік артериовенозды фиетула
•  
  гуднастер синдромы

 
Өкпеден қан  кетудің классификациясы: 
 
Бір реттік қан бөліну мөлшеріне байланысты 

•  
  аз қан кету (жоғалтқан қан мөлш. 100 мл-ге дейін)
•  
  шамалы қан кету (100-500мл)
•  
  профузды өкпелік қан кету (500 мл-ден жоғ.)

 
Өкпеден қан  кету негізгі диогностиканың алгаритмі 
 
Өкпелік қан кету (ӨҚК) кенет басталуы мүмкін 20 қан түкіру, ауырсыну сезімі, кеудесінде қайнап тұрған сезіммен. Егер қан кету науқас ұйықтап жатқанда болса, науқас міндетті оянады. Клиникалық көріністері қан кету интенсив-мен және массивті қан кету анықталады. Аз қан кету ауызда қанды қақырық бөлінумен көрінеді. Шамалы қан кеткенде ауыздан синхронды жөтелмен және шамалы мұрыннан кетеді. Профузды қан кеткенде молнискосты қан кетеді, емдеу шараларына мүмкіндік бермейді. Бөлінген қан түсі қоңыр-қызыл түсті, көбікті, ұйымайтын, сілтілі реакциялы қан бөлінеді. Өкпе ішілік қуыстар-да қан тұрып қалғанда қоңыр – қара түсті болады. Қан кету кезінде науқастар қорқыныш сезіледі, көгерген. Кейін ентігу, такинардия, АҚ там-ді. Өкпеде обильді әртүрлі кабирлі ылғалды сырылдар естіледі. Қатты жөтелде және қанның апериясында сырылдар басқа өкпеде де естілуі мүмкін. Қан кету уақытындағы R-лық тексеруде ошақты, дақты қараю-ды зақымдаған жақта байқауға болады. Қан көрінісі аз және шамалы қан кеткенде аз өзгереді. Қысқа уақыт кезеңінде эритрациттер және нв саны азаяды.Науқастың өміріне қауыптілік қан жоғалтқаннан ғана емес астрацияға да байланысты болады, өйткені астрира-қ пневмания, обтурация-қ атенентор дамуы мүмкін. Өкпеден қан кетуінің әр жағдайында қан кетудің бронх жүйесінен және ауыз қуысы, мұрын жұтқыншақ немесе өңештен қан кету бар жоғын анықтау керек. Ауыз қуысын қарау кезінде шырышты қабат-ң жарақатын, ісігін анықтауға болады. Оның артынан қан кету ошағын табу керек. Ол үшін R-лық тексеру жүргізіледі - R-графия екі проекциада тікелей және бөгде денені анықтауға болады. Егер рекгенобронкология-қ тексеру негативті болса, онда бронхиальды артелография , жасалады. Қолқа аневризма-ны күдік туғанда науқаста қан түкіру болғанда аортография жасалады. 
 
Науқасқа төмен көрсету тактикасы, Граненорпуговна  
 
Қан түкірумен, өкпелік қан кетумен науқастар міндетті түрде госпитализацяға жатады: мамандандырған пульманалогиялық бөлінген немесе торакальды хирургиялық бөлімге жатқызылады. Нашинада трапепортирлейді, жедел қан аздық көрінісі болғанда басын төмен түсіреді. Науқастың ауруханаға алғашқы келгенінде жедел эндоскопиялық тексеру жүргізіледі.Ол қан кету көзін және ары қарайғы шараларды шешуге болады. 

•  
  Дәрігердің госпитализацияға дейінгі емдеу-эвакуациялық тактикасы.

 
Дәрігердің  өкпеден қан кету кезінде емдеу  – эвакуациялық тактикасы. 
 
Отырған қалыпта мұз түйірін жұту ұсынылады, суық су ішу аз порциямен . Ауырсынуды басу: аналгин буменетке 50% -1-2 мл және нинольфен 2,5% - 1-2 мл. Жөтелді басу үшін – кодеин 0,015г; дионин 0,02г. Қанды тоқтату үшін: кальций хлориді 10% 10 мл к/т. 
 
Тромбоэмболиялық асқыну болмаған жағдайда – виналол 1% -1-2 мл б/е, желатин ерт. 10% сан тері астына (егу алдында қыздыру керек) 20-30 мл. Тоқтамайтын өкпелік қан кетуде бір топты 150-250 мл қан құйылады 
 
Спонтанды пневмоторакс: 
 
СП кенет басталады, көбінесе физикалық күш түсуден кейін болады. Негізгі себебі болып өкпенің буллезді өзгерген бөлігінің жыртылуы және де туберкулезді зақым-мен, ісіктермен, пистозды процестер, нәт-де өкпедегі бронхонульмонольды жаманкөз түзіледі. Түзілген тесік арқылы ауа плевра қуысына түседі. Егер белгілі бір мөлшердегі ауа бронхпен месвра арасындағы байланыс табылса, жабық пневмотораке деп аталады. Кейде клананды пневмотфакс пайда болғанда кеуде клетка-да кенет ауырсыну дамиды. Терісі унокозды, суық, термен қапталады. Ақ төмен-ді, пульс жиілейді, беткейлі болады. Ентігу пайда болады. Науқас жартылай отыру қалқында отырады. Қараған кезде бір жақ кеуде клеткасының дем алудан қиын болады. Спонтанды пневманотфаксты шұғыл көмек ауырсыну синдромын басудан тұрады және ЖТЖ жоюмен спонды пневмонотфаксты. 
 
Ауырсынуды басуға к/т-ға 1% морфин ертіндісін немесе 2% омнопон 10 мл 0,9% натриклор ертіндісімен немесе 55 глюкоза НЛА жүргізіледі: фектонил және дронеридол 2мл немесе кез келген нарнотина-қ принтер 2 мл седунин, димедрол, сунраетин. Клананды пневматофаксте, енгізудің күшеюінде, жүрек жеткіл-ң күшеюінде (тахикардия Г, мойын вена-ң ұлғаюы, АҚ төм-і міндетті түрде пневра қуысына пункцияжасау керек. Оны екінші қабырға арасында бұғана сызығы бойымен жартылай отыру қалпында жасауды.Теріні йодтың спиртті ерітіндісімен өңдеп, тері және тері асты мен жайып 0,25%-0,5% новокаин ерітіндісімен жансыздандырады. Одан кейін ниевральды пункцияны үлкен инемен жүргізеді (қабырғаның жоғарғы қырымен). 
 
Кеуде клеткасының және ағзаларының жарақаты. 
 
Ашық және жабық кеуде клеткасының және ағзаларының жарақатымен жарақаттанған барлық науқастар щұғыл көмекті, қажет етеді. Кеуде клеткасының және ағзаның ашық және жабық жарақатының өте қауіпті асқынулары болып – қабырға сынулары, пневмлторанс (ашық, жабық,плаконды), чемоторанс, кеуде аралықтың эмфиземасы, травматиканың асфинсия, жүрек соғылуы және тампонадасы жатады. 
 
Көптеген қабырға сынықтары: 
 
Ауыр жарақаттар тобына жатады. Қабырға арасының нервтарының зақымдануына , флютирлеуші плаконға және парадонеальды танысқа байланысты кенет жөтел алу бұрылыстары болады. Жиі тері астылық элефиземалар анықталады (пренитация) 
 
Жабық пневмоторакс: 
 
Өкпе жарақатынан ауаның пневра қуысына бір сәтте шығуы. Сөйтіп бұл жара жабылып, ауаның түсуі тоқталады. Жабық пневмоторанстық жергілікті клиникалық көріністері: жарақатанған кеуде клеткасында ауырсыну, нернуторлы – қорапты дыбыс, тынысы әлсіреген, әлсіз шулар естіледі. 
 
Ашық пневмоторакс: 
 
Кеуде клеткасының және ашық жарақатының ауыр асқынуы. Бұл ысқырықты шулармен және кеуде клеткасы жарақатвнан көпіршікті қан шығады. Науқастың жағдайы ауыр. Оның ауырлығы өкпенің жарақаттанған жаққа ығысумен анықталады. 
 
Клапанды пневмоторакс – кеуде клеткасының және ағзаның өте ауыр асқынуы б. т. Клананды пневмоторанс ішкі немесе сыртқа ашылуы мүмкін. Кленанды пневмоторанстың даму механизмі: дем алғанда ішкі және сыртқы кланан жарақат тесігіне ашылады. Ол дем шығарғанда жабылады. Клананды пневмоторанстық клиникалық көріністері – айқын ентігу, терінің көгеруі, шырыш қабнанит аң-ң төмендеуі. Зақымдалған жақша тиминанит анықтады. Ауенум-ті – тыныс шулары болмайды. 
 
Кеуде аралықтың эмфиземасы : - коананды пневмоторансиың асқынуы б.т. өршіген кезде плевра қуысынан ауа жыртылған және плевра тесігі арқылы кеуде аралық қуысқа жиналады. Бұл өз кезегінде мынадай асқынуларға әкеледі – осында өтетін ірі жұқа веналарды басып қалады, нәтижесінде веналық қан ағыс бұзылады, әсіресе кіші қан айналымда, жүрек-тамыр жүйе-ң бұзылысқа әкеледі. Науқастың жағдайы ауыр. Жиі беткейлік тыныс. Бет терісі және шырышты қаб-р көгерген пульсі жиі, Ақ төмендейді. 
 
Травматикалық асфиксия : Кеуде клеткасының кенет бір моменті, қысқа уақтылы басылуынан дамуы жоғарлауына әкелді. Бұл беттегі, мойындағы, қолдағы, белдегі петехальды қан құйылуға әкеледі. Травматика-ң асфиксия беттің, терінің көгеруімен, айқын ентігумен, капикардиямен, Ақ төмендеуімен ерекшеленеді. 
 
Гемоторокс – Зақымдаған жақтағы өкпе және кеуде клеткасының зақымданған тамырларын қан невра қуысына жиналудан болады. Клиникалық көрінісі анемия белгілеріне байланысты болады (тахикардия, әлсіз, жиі, пульс, Ақ төмендеуі). Тері және шырышты қабаттар бозарған. Тернотолды дыбыстық жуықтануы зақымдалған жақта ауыснуль-ті – осы жерде тынысы әлсіреген немесе мүлдем болмайды. 
 
Жүрек соғуы: әрбір кеуде клеткасының жарақаттанғанда жүрек соғылуы қоса жүруі мүмкін. Оның себебіне тікелей жарақаттан басқа жанама себептер болады – (биіктен құлау, іш және жамбас жарақаты.) Жүрек соғуының негізгі клиникалық белгілеріне кеуденің ауырсынуы, тахикардия, төмен пульстік қысым жатады. 
 
Жүрек тампонадасы: ЖТ – ң себебі болған жиі кеуде клеткасының өтпелі жарақаты жатады, жүрек зақымдалуымен жатады. Соның нәтижесінде миокардтың әрбір жиырылуында ағым жүректі қысады. Клиникалық көрінісі жүрек тампондарының (ЖТ) Ақ-төмендеуі, тахикардия. Пульс жеңіл қысылмалы және жиі болады. Беттің тері жамылғысы және шырышты қабаты көгерген көзге түсетін ентігу, перпуторлы – абсалютті жүрек шекарасы шамалы кеңейеді,жүрек тондары әлсіреген. Шұғыл жағдайдағы дәрігерге дейінгі көмек – кеуде клеткасының және ағзаларының зақымдануы кезінде емдеу шаралары – көптеген қабырға сынықтары кезінде айналмалы иммобилизация салады. Ашық және плоконды пневматоркс сыртқы ашылуы кезінде гермотикалық тақу салады. Плаконды пневматоракетық ішкі ашылған түрінде плевра қуысына пункция жасайды. II қабырғааралыққа бұғана орта сызығы бойынша. Кеуде аралықтың эмфизема да мойындық медастинотомия жүргізеді. Жүрек соғылуында ауырсыну синдромыболу үшін 25-мл 50% анальгин ерітіндісі немесе 2 мл 2% промедол немесе аскомон енгіз-з. Жүрек тампонадасы кездескенде перикардқа пункция бір мезгілде науқасты транпортирлеу кезінде жасалады. Инені перинард қуысында операциоға түскенше қалдырады. Операционда торакотомия және қан тоқтату жүргізіледі. Барлық кезде клеткамен жарақаттанған науқастар хирургиялық стационарға жедел госпитализациялауды қажет етеді. Оларға көрсеткіш бойынша аналгетик- р енгізді (анальгин, премедол, морфин ), жүрек және тыныс аналептиктері )строфантинмен, кордиамин,) жүргізіледі. Кеуде клеткасымен жарақатты тасымалдауды щиттерде және зембілде жоғарғы кеудесін көтеріп тасымалдайды. 
 
Бронх демікпесінің сатылы терапия әдісі: 
 
I сатысы – жеңіл - Аптасына 1–2 рет болатын сирек, қысқа  
 
Интерметирленген, болатын тұншығуда тағайындалады. 
 
Эпизодты емдеу. Форсирленген дем шығару көлемі (ФДК)  
 
1 секундта 80% жоғ. тифно индексінің  
 
20% төм. Мына формула арқылы  
 
шешіледі.Тифко индексі таңертең – Тифко  
 
индексі кешке Тифро индексі таңертең. 
 
 
Терапия Аэрозольды қысқа әсерлі В  агонистерін  
 
Береді. Интал(промглинатнатри) н/е 
 
 
II сатысы – жеңіл Аптасына 1-3 реттен көп тұншығу  
 
персистирлеуші болатын науқастарға тағайындалады,  
 
ағым асқыныстармен, ұйқы бұзылуымен. 
 
Айына тұншығу астма ұстамасы 2 рет 
 
қысқа ә. е. В  агонистерін қажет ететін 
 
симптомдар бар науқастар ОФВ   
 
(ФОН ) – 60-80% 
 
Тифко индексі -20-30%  
 
Терапия: күнделікті аэрозольды қабынуға қарсы препарат: -  
 
алғашқыда ингаляциялық нортиностероид 200-500 мг н/е  
 
недокромил патри (шайлед) керек жағдайда етероидтар  
 
дозасы 500-800 мг-ға жоғарылайды. 

•  
  аэрозольды қысқа әсерлі В -агонистер тәулігіне 3-4 

 
реттен көп емес.  
 
 
III сатысы -аэрозольды кортиностероидтар 800-200 мг/ 
 
персистерлеуші тәулігіне.Теофилин ұзақ әсерлі, нероральды н/е 
 
астма(делинке) аэрозольды ұзақ әсерлі В  агонист түнгілік 
 
орташа ауырлықта симптомдар-да 
 
Терапия аэрозольді антихолинэргиялық прен-ды. 
 
Аэрозольды қолқа әсерлі В агонистер 
 
3-4 террен жиі емес. 
 
 
VI сатысы- - науқаста жиі түнгілік ұстамалар, физиканың  
 
ауыр персистир- антивтілігінің шектелуі. ФД Н  (ОФВ ) 60%  
 
леуші демікпе төмен, тифно индексі 30% төмен. 
 
 
Терапия: - аэрозольды строидтар 800-200 мг/тәулігін  
 
(1000 мг жоғары дәрігер қадағалауымен).  
 
Теофилин ұзақ әсерлі н/е троральды В  агонистер 
 
әсіресе түнгілік симптомында. 
 
Пероральды стероидтар күнара н/е күнде,  
 
дозаланған. 
 
Аэрозольды В -агонистер қысқа әсерлі күніне 3-4  
 
рет