Автор работы: Пользователь скрыл имя, 04 Февраля 2014 в 21:04, реферат
Тіл - қоғам өміріндегі құбылыстарға, өзгерістерге сай жаңару, жандану сияқты даму процесін бастан өткізетін тірі организм іспетті. Әсіресе, ғылыми техникалық прогрестің барынша қарқынды даму сатысына көшкен бүгінгі таңда тіліміздің терминологиялық жүйесінде күн сайын жаңа түсінік, ұғым арқалаған сөздер туындап отырады. Бұндай сөздер баспасөз, радио, теледидар тілінен, әр алуан ғылым салаларының сараланған терминологиялық жүйесінен байқалады. Яғни өмірдің өзіндегідей тілде де даму процесі үздіксіз жүріп жатады. Жаңадан жасалған терминдер «тағдыры» не болмақ?
І.Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім
• Термин туралы жалпы түсінік.
• Термин сөздердің талдану жолдары.
• Терминоэлементтер.
• Грек латын жиілік бөлшектері.
• Фармацевтикалық терминология.
ІІІ.Қорытынды
IV.Пайдаланылған әдебиеттер
Мысалы: 1.Oestronum-oestr-эстрогендер
–аналық жыныс гормондар препараты 2.Erythromycinum-mycin-
Дәрілік формалар туралы қысқаша мәліметтер.
Aerosolum,i n |
аэрозоль |
Арнайы орама көмегімен дисперсті жүйені көрсететін дәрілік форма. |
Granulum,i n |
түйіршік |
Дән түріндегі қатты д.ф. |
Gutta,ae f |
тамшы |
Тамшы түрінде берілген және ішкі,сыртқы қолдану үшін арналған. |
Unguentum,i n |
жағылма |
Теріге жағу үшін арналған жұмсақ д.ф . |
Linimentum,i n |
сұйық жағылма |
Сұйық жағылма. |
Pasta,ae f |
паста |
Құрамында ұнтақ тәрізді заттардың 20-25% бар жағылма. |
Emplastrum,i n |
пластыр |
Температура кезінде денені жұмсартатын және теріге жабысатын пластикалық масса түрінде берілген д.ф. Теріге қолдану үшін арналған. |
Suppositorium,i n |
Суппозиторий,балауыз |
Бөлме температурасында қатты және дене температурасында еруші д.ф. дене қуыстарына енгізіледі.Егер де per rectum(тік ішек арқылы енгізілсе )онда балауыз д.а. Егер суппозиторий шарик түрде болса,онда ол қынапқа енгізіледі,оны globulus vaginalis-қынаптық шарик д.а. |
Pulvis,eris m |
Ұнтақ |
Сырқа,ішке,инъекция үшін қолдануға арналған д.ф. |
Tabuletta,ae f |
Таблетка |
Белгілі бір мөлшерде берілетін престелген немесе қосындылар арқылы жасалған және адамға әсер етуші әрекеті бар д.ф Ішке,сыртқы және инъекцияға қолдануға арналған . |
Tabuletta obducta |
Қапталған таблеткалар |
Қапталған таблеткалар арнайы ауру әсер еткен жерлерге арналған.Ішкі организмнің бірқалыпты және жақсы болуын қамтамасыз етеді. |
Dragee (фр.) |
Драже |
Қатты мөлшердегі д.ф.Түйіршіктер арқылы әсер етеді. |
Solutio,onis f |
ерітінді |
Бір немесе бірнеше дәрілік
заттардың ерітілген |
Suspensio,onis f |
суспензия |
Сұйық д.ф.Қатты заттарды
жұмсақ заттарға айналдыру арқылы жасалатын
дисперсті жүйе.Сыртқа,ішке, |
Emulsum,i n |
эмульсия |
Сұйық д.ф. Ерімейтін сұйқтықтардан
құралған дисперсті жүйелер.Ішкі,сыртқы, |
Pilula,ae f |
пилюля |
Қатты мөлшердегі,шарик тәрізді (салмағы 0,1-0,5 г) әсер етуші дәрілік заттар |
Tinctura,ae f |
тұндырма |
Спиртті,спиртоэфирлі, |
Infusum,i n |
тұрынды |
Сулы өсімдіктерден жасалған д.ф.Ішкі,сыртқы қолдануға арналған. |
Decoctum,i n |
қайнатпа |
Қолдану экстрактісі бойынша айырмашылығы бар тұрынды. |
Sirupus,i m(medicinalis) |
Сироп(дәрілік) |
Сұйық д.ф.Ішкі қолдануға арналған. |
Species,ei f |
Жинақ(дәрілік) |
Бір немесе бірнеше дәрілік препараттардың қоспаларынан қайнату арқылы жасалған жинақ. |
Capsula,ae f, C.gelatinosus,a um |
Капсула желатинді,қапталған |
Мөлшерлі д.ф.Белгілі бір дәрілік заттардың крахмалды және қапталған түрлері.Ішкі қолдануға арналған . |
Дәрілік формалар мағынасын беретін препарат атаулары.
Белгіленген дәрілік препараттар,дәрілік
заттар немесе өсімдік шикізаттары
дәрілік формада берілсе,онда оның
атауы,оның мағынасынан басталады.
Термин сөздің жинақталуы терминоэлементке морфемдердің қайталануынмен сәйкес келмейді,кейбір терминоэлемент сөздері бір жинақта екі-үш морфемнің жиналуы арқылы жасалады.
Қосымша + түбір + жұрнақ,қосымша + түбір + жұрнақ
Термин ғылыми немесе өндірістік технологиялық ұғым атауы болып табылатын арнайы қолданыстағы дефинициясы(анықтамасы)бар сөз немесе сөз тіркесі.Термин ұғым атауы болса,терминнің дефинициясы деген сол ұғым атауына берілген дәл ғылыми анықтама.Термин сөздің мағынасы оның дефинициясы арқылы анықталады.Терминоэлемент грек латын тілінен шыққан,сонымен бірге интернационалдың «алтын фонд» медициналық және онологиялық терминологияның бөлігі болып табылады.Терминоэлементтер жиілігі арқылы көптеген терминдер тізімін алуға болады. Фармацевтикалық терминология — белгілі бір жүйемен байланысты терминдер жиынтығы. Терминдердің қалыптасуы фармацияның қоғамдық және ғылыми -техникалық дамуымен байланысты, дәрітану саласында жаңа түсініктердің пайда болуына байланысты сәйкес терминдермен белгіленеді. Терминологиялық жүйе заманауи фармацевтикалық саланың даму сатыларына сәйкестендірілген. Көп базалық фармацевтикалық терминдер,латын тілі,грек тілі, химия,биологиямен тығыз байланыста. Фармацевтикалық терминдердің унификациялауын және реттеу мәселелерімен ҚР ДСМ Мемлекеттік фармакологиялық орталықтың номенклатуралық комиссиясы және Фармакопеялық комитет қадағалайды. Фармацевтикалық терминдерді унификациялау және реттеу процессінде бірқатар терминдер мемлекеттік стандарттар түрінде рәсімделеді (терминдер стандартизациясы). Бірақ терминдердің ғылыми анықтамалық мәнін мамандар ғана анықтай алады.Фармацияны ұйымдастыру, басқару және экономикасы бойынша терминология фармация саласын мемлекеттік реттеу, фармацевтикалық нарықтағы тауар жылжыту жұмыстарын ұйымдастыру, медициналық және фармацевтикалық тауартану, фармацевтикалық сауда ұйымдарының экономикалық негіздері: жоспарлау, есеп, сараптау, фармацевтикалық маркетинг және менеджмент практикасы және теориясы салалары бойынша терминдерден тұрады.
1.Чернявский М.Н. Латинский язык и основы медицинской терминологии. – М.: Медицина. – 2004.
2.Чернявский М.Н.Латинский
язык и основы
3.Айкенова Р.А.,Омашева
Ж.М.,Туспекова Ж.Ж. Латын
4.Глазкова Л.В. Пособие
по латинскому языку:
5. Қазақстан Республикасының мемлекеттік фармакопеясы, - Алматы: Жібек жолы, 2008. - 592с.
6. Лекарственные средства: Пособие для врачей / Машковский, Михаил Давыдович. - 15-е изд.,перераб.,испр.и доп. - М. : Новая волна, 2006. - 1206 с. : ил.
7. Ахметова М.А. Медицина
терминдерінің сөздігі.-Алматы-
8. Казачёнок Т.Г. Фармацевтический словарь. – Минск, 1977.