Жарасыз диспепсия синдромының дифференциалды диагнозы

Пункциялық биопсия арқылы бауырдағы  екіншілік гемосидерозды анықтауға болады

УДЗ арқылы өт жолдарындағы тасты  не ісікті анықтауға болады

Эритроциттердің өмір сүру ұзақтығы қысқарған

            Нәжісте

                     Зәрде

                               Қанда

            стеркобилин

уробилин

билирубин

Байланысқан билирубин

Байланыспаған билирубин

Гемолитикалық сарғаю

                       ↑

              ↑

жоқ

               N         

             ↑

Механикалық сарғаю

              Жоқ не ↓

          жоқ

болады

               ↑

        N  не   ↓

Паренхиматозды сарғаю

               N  не ↓

әртүрлі (  ↑ не N)

болады

                ↑

               ↑

Белгілері

Созылмалы активті гепатит

Бауыр циррозы

Констрикциялық перикардит

Бадда-Киари ауруы.

Сипаттама

Кез келген себептерге байланысты бауырдыңқабыну ауруы

Тыртықтық бүрісу және құрылымының  қайта құрылуымен жүретін созылмалы  бауыр ауруы

Перикардтың қабынуы. экссудат немесе перикардтың жабысуынан дамиды

Қақпа венасының эндофлебитінен вена өзегі бітеліп бауырдан қанның ағып кетуі қиыдауынан дамиды

Жас ерекшелігі

Кез келген жас жиі  орта жаста

40жас ерлер

Орта жас

Үлкен жастағылар

синдромлар

Гепатомегалия:  Шеті мен беті тегіс консистенциясы серпінді пальпацияда ауырсынады. пат-қ процестің ауырлығына бай-ты кішірейеді.

Спленомегалия :  Аутоиммунды гепатитте п. б ,  ал басқа гепатиттерде бауыр циррозының нәтижесінде п. б

Астено-вегативтік синдром:  бас ауруы,  әлсіздік,  щаршағыштық,   тершеңдік,  ұйқы бұзылысы,  енбекке кәбілиеттің төмендеуі,  дисфория. .

Ауырсыну  синдромы:  оң қабырға доғасы астында,  тамақ  ішуге тәуелсіз,  дене қимылына байланыссыз тұрақты,  сыздап/керіліп /салмақ сезінгендей ауырсыну.  

Диспепсиялық  синдром:  тәбетінің төмендеуі,   майлы тағам жақпауы,  жүрегі айну, кекіру, кейде кұсу, ауызда ащы дәм сезіну, метеоризм, үлкен дәреттін ретсіздігі.

Холестаз  синдромы: : тері қышынуы, паренхиматозды сарғаю, пиво түсті несеп, ақ түсті нәжіс(Ахолия)

Геморрагиялық синдром:  Теріде петехия/қанды сүйелдер,  кілегей қабықтардан қан кету

Сарғаю  синдромы:  Алғашқыда жұмсақ тандай,  кілегей қабаттар,  склераның,  кейін бүкіл дененің паренхиматозды сарғаюы. (ахолия, пиво түсті несеп)

Цитолиз синдромы: AST, ALT, ЛДГ₀ , ЛДГ₄ , ЛДГ₅ ГДТ

Мезенхималық  қабыну синдромы:  Аутоиммундық н/е өте ауыр түрінде кездеседі. (артралгия, түйінді эритема, перикардит, плеврит, тиреоидит, васкулит, гломерулонефрит, жаралы колит)

Интоксикациялық синдром: дене қызуының жоғарлауы. 

Клеткалық жетіспеушілік синдромы: Теленгиоэктазиялар,  петехиялар,  кілегей қабаттардан қан кету

Гепатомегалия:  ен жиі кездесетін белгі.сипағанда бауыр тығыз шеті үшкір беті будыр немесе тегіс.

Спленомегалия :  порталдік гипертензия дамуының куәгері.талақтың консистенциясы тыгыз,жеті жумыр келеді.

Астено-вегативтік синдром:  бас ауруы,  әлсіздік,  щаршағыштық,   тершеңдік,  ұйқы бұзылысы,  енбекке кәбілиеттің төмендеуі,  дисфория. .

Ауырсыну  синдромы:  оң қабырға доғасы астында,  тамақ  ішуге тәуелсіз,  дене қимылына байланыссыз тұрақты,  сыздап/керіліп /салмақ сезінгендей катты  ауырсыну.  

Диспепсиялық  синдром:  тәбетінің төмендеуі,   майлы тағам жақпауы,  жүрегі айну, кекіру, кейде кұсу, ауызда ащы дәм сезіну, метеоризм, үлкен дәреттін ретсіздігі.

Холестаз  синдромы: : саргаюмен бирге тері  қышынуы кысантомолар тері пигментациясы остеопороз канагыштык

Гепатомегалия:  порталдік

Кан аиналымының  бузылысымен ацит ерте косылады.бауыр  улгаяды(псевдоцирроз)

Спленомегалия : порталдік

Кан аиналымының  бузылысымен ацит ерте косылады.талак  улгаяды(псевдоцирроз)

Астено-вегативтік синдром:  бас ауруы,  әлсіздік,  щаршағыштық,   тершеңдік,  ұйқы бұзылысы,  енбекке кәбілиеттің төмендеуі,  дисфория. .

Гепатомегалия: болады

Спленомегалия : болады

Астено-вегативтік синдром:  бас ауруы,  әлсіздік,  щаршағыштық,   тершеңдік,  ұйқы бұзылысы,  енбекке кәбілиеттің төмендеуі,  дисфория. .

Ауырсыну  синдромы: 

порталдік гипертензияга  баиланысты іштін ертурлі аімаклары  ауырсынады.

Анамнез

Қан құйдыру, гепатитпен ауыру, татуировка салдыру

Созылмалы гепатитпен ауыру, тұқым қуалаушылық жиналу аурулармен, тамыр ауруларымен ауыру, алькоголді зиянды қолдану

Жүрек тамыр жүйесі ауруларын  анықтау, басынан перикардит өткізу

Құрсақ қуысы травмалары, гепатипен ауыру, қақпа венасы маңы мүшелерінің ауруларын анықтау

Объективті мәліметтер

Сарғаю, тері қышынуы, дене қызуы көтерілуі, бауырдың солжақ бөлімі жиі ұлғаяды спленомегалия айқындығы ауру ұзақтығына тәуелді

Беттері солыңқы, бозғылт, бауы көлемі кішіреген, алдбеті сүйі, тығыз, оңай сипалады, ауыр-сыз, талақ үлкен, доғал, тығыз консист, құрсақ алдыңғы қабырғасында тері асты венелары білеуленген, жоғарғы және төменгі шеткі аймақ еттері атрофияланған, қолтық асты және шап аймағы түктерінің түсуі, гинекомастия, тері кұрғақ, ыстық, қабыр- шақтанған

Білек венасында ҚҚ 300-400су бағ б. зәр айдаушы дәрілер веналық қысымды азайтып, асцит көлемін кішірейткенмен, бауыр және талақ көлемі кішіреймейді, жүрек аускултациясында қосымша тон байқалады, бет ісіңкі, цианотикалық

Гепатомегалия, асцит, спленомегалия, цирроздан айырмашылығы еттер атрофиясы болмайды, тері асты веналары ұлғаюы анықталады

Лаборатолық зерттеу

Аминотрансферазалар жоғары, ауыр жағдайларда митохондрийға антиденелер анықталады, белоктар гамма-глобулин жоғ, ИГ М-G, билирубин жоғары.

Аминотрансферазалар және билирубин жоғары, Албумин төмен, гамма глобин 90-100% жоғары, вир гепатитте-G , альког  гепатитте –А ұлғаяды

Спецификалық емес қабыну белгілері 

Спецификалық емес қабыну белгілері

Аспаптық зерттеу

-Лапороскопияда: үлкен қызыл бауыр

-Тері арқылы  бауыр  пункциясы: бауырда өтіп жатқан процес түрі анықталады

Лапороскопияда: көлемі кішірейген, консистенциясы тығыз, шеті сүйір, беті сары-қоңыр түсті түйір және олардың арасын дәнекер тінді сары жолақтар бөліп тұрады, талақ ұлғайған, париетальді ішастар, шарбы май, аяқ венлары ұлғайған

Селетивті целиакография: талақ және сол жақ асқазан артериясы кеңейген, бауыр артериясы және оның тармақтары тарылған,

-ЭхоКГ:  перикард әктенуін н/е қуыстағы сұйықтықты анықтайды

-Рентгенокимогра фия: жүректің жиырылу амплитудасы төмен анықтау.

Каваграфия және спленопортография.

Жоғарғы каваграфия: қақпа венасын,

Төменгі каваграфия:

төменгі қуысты венаны зерттейді.

Спленопортография: талақ венасындағы қысымды өлшейді.

Белгілері

Вильсон-Коновалов  ауруы

Гемохроматоз

Созылмалы миелолейкоз

Вальденстрем  ауруы

Бауыр эхинококкозы

Сипаттамасы

Мыс алмасуының бұзылысынан, оның бауырға, бүйрекке, теріге артық жиналуымен жүретін тұқым қуалаушылық ауруы

Темірдің ішкі ағзаларға  көптеп жиналуымен жүретін тұқым  қуалаушылық ауруы.

Лейкоцитозбен соның  ішінде жетілген және жетілмеген гра  нулоциттердің жоғарылауымен жүретін  қан жүйесі қатерсіз ісігі

Ағзаға толық н/е  жартылай түрдегі В-лимфоциттер ден дамитын қатерлі ісік ауруы

Бауырдың паразитарлы  ауруы

Жас ерекшелігі

6-7 жастан 32-35жас аралығы

45-65жас аралығы

Жас өспірімдер

Қарттар 60-80 жас

Кез-келген жастағылар

Шағымдар 

Оң қабырға доғасы астындағы  ауырсыну, орташа интенсивті сарғаю

Терідегі пигментациялар, буындағы ауырсыну, Оң қабырға доғасы астындағы ауырсыну

Біртіндеп күшейе беретін  әлсіздік, ентігу, бозғылттвқ, дене қызуы көтерілуі, Оң қабырға доғасы астындағы ауырсыну

Жұмысқ қабілеттің төмендеуі, көрудің нашарлауы, қызылиектен мұрыннан қан кетулер

Оң қабырға доғасы астындағы  ауырсыну, аллергиялық реакциялардың жиі болуы

Анамнез

Активті вирусты гепатиттен айырмашылығы бүйрек зақымдануы қатар  жүреді: гематурия, фосфатурия, аминоацидурия

Тұқым қуалаушылық сұрастыр, темірге бай тағамдарды жиі қолдану

Радиациялық аймақта  болу

Радиациялық аймақта  болу

Кәуәп самсаға әуестік, ит мысық, қоймен тығыз контактта болу

Объективті 

Сарғаю, неврология лық бұзылыстар: қолда ұсақ амплитудалы діріл, дөрекі дауыс, жазудың қиындауы, қинап күлу және жылау, көздің қасаң қабығының айналасында қою жасыл түсті сақина (Кайзер - Флейшнер сақ) анықталады

Тері пигментациясы, ҚД, баыр тығыз, беті тегіс, шеті сүйір, ауырсыз, сол жақ ұлғайған, асцит, буын сырты, шап, үрпі аймағында қошқыл қара түсті дақтар, синовиттер, артропатия, гипогонадизм

Лейкоцитоз ұлғайған сайын талақ мөлшеріде ұлғаяды, шеті доғал, ауыр-сыз, инцизура анықталады, көзтүбінде қан құйылулар болады.

Қан тұтқырлығы жоғарылауы на орай жедел қан айналым шамасыздықтары анықталады: торлы қабыққа қан құйылу, ми  қан айналымының бұзылысы, тіпті Джексон эпилепсиясы дамуы мүмкін

Бауыр төменгі шеті жұмсақ, доғал, ауыр-сыз, талақ ұлғайған тыныс алғанда оңға және солға жылжиды

Лабораториялық зерттеу

Қанда мыс және церрулоплазмин мөлшерінің төмендеуі, зәрмен мыстың көптеп шығуы,

Қан сарысуындағы темір  мөлшерінің жоғарылауы

Эритроцит мөлшерінің төмендеуі, тромбоцит мөлшері жоғарылауы ( 450*10 г/л), лейкоцитоз 80*10 г/л, миелобласт, промиелоцит мөлшері көп

Қанда моноклональді макроглобулия

Эозинофилия, эхинококка қарсы анти денелер

Аспаптық зерттеу

Егер ҚД инсулинге  резистентті болса онда бауыр  пунциясын жасау қажет. Гепатоциттерде және Купферов жасушаларында темір мөлшері жоғары

Лапорскопияда: қара-қошқыл түсті бауыр

Биопсияда : қызыл сүйек миының гиперплазиясы, жасушалардан филяделфиялық хромосоманың анықталуы,

-промиелоцит

-миелобласт

-миелоцит млшері жоғары

Лапороскопия да: эхинококк кистасы сұр түсті, шеті доғал, киста және паренхима арасында қан тамырлар шоғыры

УДЗ гомогенді көлеңке

Радиоактивті заттармен  белгіленген гнотобиотика лық антиденелермен  радиоиммунды талдау жүргізу.   Аурудың 7-21 күндері оң  нәтиже береді.

Жедел лимфобластық лейкоз

Ходжкин ауруы

Non-hodgkın lenfoma

Жас ерекшеліктері

Орта жастағы адамдар

20-30, 50-70

60 <

Клиникасы:

Анемиялық синдром

            +

                 +

                 +

Лимфа түйінінің ұлғаюы

            +

                 +

                 +

Ауырсыну синдромы (түйіндердің)

            +

                 +

                 +

Гепатомегалиялық сндром

            +

                 +

                 +,-

Спленомегалиялық синдром

             +

                 +

                 +,-

Экстрамедулярлы өсінділері

             -

                  +

                   +

Гиперпластикалық синдром

              +

                  +

                   +

ОЖЖ зақымдануы

              +

                 +,-

                   +

Вена кава супериор синдромы

                -

                 +

                 -

Гемморагиялық синдром

              +,-

                  -

                    -

Анемиялық синдром

              +

                +

                    +

Лабораториялық зерттеу

Лимфацитоз, гипогаммаглобулинемия

Гумприч клеткасы (езілген лимфоциттер)

Тромбоцитопения

ЭТЖ жоғарылауы, гранулоцитоз, моноцитоз, β2 микроглобин

Аспаптық тексеру

Биопсия

Reed-Sternberg клеткалары  көрінеді

биопсия

Түнде терлеу, қызба, Pel-Ebsteın қызбасы

Түнде терлеу, қызба болуы мүмкін

Белгілері.

Тітіркенген ішек синдромы

Бейспецификалық жаралық  колит

Крон ауруы

Жедел ішек инфекциялары

Лямблиоз

Ішектің қатерлі ісіктері

Целиакия

Тағамдық аллергия

Анықтама

Органикалық аурулермен байланысы  жоқ кем дегенде 3 айға созылған ішектің, негізінен тоқ ішіектің моторлық және секрециялық қызметінің бұзылуы

Себебі белгісіз, тоқ ішектің кілегей қабығының некрозды қабынып, жара, геморрагия және ірін түзуімен сипатталады.

Асқазан-ішек жолының  созылмалы бейспецификалық қайтамалы гранулемалы ауруы, асқаза-ішік қабырғасының трансмуральды зақымдануымен жне процестің сегментті түрде таралымен сипатталады.

E. Coli, Salmоnella Shigella, Rota virus, Entamoela Histoletica және т. б бақтериялық вирустық инфниялар тарапынаң шақырылады.

Протозоит ламблия Giardia lamblia (giardia intestinalis) шақыратын созылмалы іш өтумен сипатталатын ауыру.

Ішек обыры жиі тік ішікте, ал  сірек сигма тәрізді, соқыр, көлденен ішіктің бауырлық және көкбауырлық бұрыштарында кездеседі.

Глютентік Энтеропатия  Глютен белоғының туа пайда болған жетіспеушілігінең пайда болады. «Спру»

Бұл әдәттегі  тағамдарға немесе тағамдық   инградиенттерге организм сезімталдылығын аса жоғары болуы

Этиологиясы

Тұлға ерекшеліктері

 Истерик депрессиия жабысқақтық  қанцерофопия  және иппохондриялық  белгілер тен

Гипермоторлық дискенезия

Инфекциялық қоздырғыштар(бактериялардың саңырау құлақтардың, қарапайымдардың) дәрілердің, тамаққа аллергияның, , стресстің манызы зор.

Ауырудың дамуында маңызды  инфекция, Тағмдық аллергия, ұрамында таза қант көп диета және генетикалық бейімділік

Оральды фекальды жолмен су және ластанған  тағам арқылы жұғады.

1. дуодено-юеналды дивертикулдар

2. постхирургиялық ішектік анастамоздар

3. Крон ауруына, ісікке байланысты ішектердің бітелуі

4. радиациялық стриктуралар

5. псевдообструкциялар

6. вегетативті нейропатиялар

Оральды фекальды жолмен су және ластанған  тағам арқылы жұғады.

Тамақтану сыпасы; жануар майы, ақуыз және рафинирленген көмірсулардың басым болуы.

-гипокинезия

-эндогенді канцерогендер

-Обыр алды аурулар, созылмалы колит, дивертикулар, крон ауруы,

Туа пайда болған немесе аш ішекте глютендің секрециясының аз болуы. (Бүдай арпа, )

Көбіне белоктық майлы және көмірсулы  тағамтарғадан дамиды. Мысалы: сүтке, шоколатка, жұмыртқаға, балыққа т. б.

Жіктелуі

Класификация

Диарея басым

Іш кату басым

Іш ауыруы басым 

Зақымдайтын ішек сигма әне тоқ  ішіектер

Энтнрит

Колит

Энтероколит

Токсико анемиялық түрі

Энтероколитикалық түрі

Диспепсиялық түрі

Обтурациялық түрі

Ісіктік(атипиялық түрі)

Клиникасындағы негізгі синдром.

Ішектік диспепсия

Қосымша синдром

Жүрек айну,  кекіру,  Диспепсия,  Іште ауырсыну диарея, іш қату,  метеоризм,  дефекациядан кейін қанағаттанбау, ауырсыну. сулы,  қатты және койдың құмалағы  сияқты нәжісІштің кернеу,  кебуі,  құрыл-сырылдар. Асқазан\ішектен тыс синдромлар: Дизурия,  дисменорея,  арқада,  баста ауырсыну. күйгелектік.

Диарея

Тәулігіне 20-40 рет іштін өтуі

Нәжістің кан аралас ірінді сасық  болуы.

Іштің аұстамалы уруы

Интоксикация

Дистрофиялық синдром

Жүйелі ауыру белгілері Көздің зақымдануы увеит.

Температураның жоғарлану адинамия арықтау

Қызба

Іштін ауырсынуы(аппендикс аймағында)

Дене массасының төмендеу

Әлсіздік тез шаршағыштық,  жүдеу

Анорекция.  Көпіршікті су тәріздіаз ғана кілегейлі кан аралас дәрет.

Құсу.  Іштің ауырсынуы.

Іш өту:

Көп мөлшерде сасық,  сулы нәжіс.  Кейде қан аралас.

Дене массасының төмендеу. 

Әлсіздік шаршағышдық.

Көбіне асимптоматикалық түрде  өтеді. 

Іш өту:

Көп мөлшерде сасық,  сулы және майлы  нәжіс.

Дене массасының төмендеу. 

B12 тапшылықты анемия

Кейде Целиакия ауыруын клиникасына ұқсайды.

Жиі іш өту.  Диарея теулігіне  10-12 рет.  Ботқа тәрізді қан аралас немесе құмалақ тәрізді болуы мүмкін.  Іштің оң жақ мықын аймағының сыздап,  өткір ұстамады ауырсынуы.  Іштің кебуі,  әлсізжік табеттің төмендеу. Метеоризм. 

Анемиялық синдромлар. 

Ппрфузды понос, поифекалияТемір, Фолий қышқлды  В12 тапшылы анемия

Неврологиялык синдромлар: парестезиялар

Сүйектерде деминерализация. Авитамин жетіспеушілігіне байланысты Тауық соқырлық Ауыр ағымында Диарея, Метеоризм, Кахеци, Әлсіздік, дегидратация, Ацетоз

Аллергиялық реакция (тағам қабылдағаннң  неше минуттаң кейін дамиды.  еріннің ауыс қуысының ісінуі қышынуы  жүрек айну құсу ішек коликасын және диарея шақырады.  Жиі есекжем екзема терінің қызарумен көрінеді.  Кейбір науқастарда аллергиялық ринит дамиды науқастын тынысы беткей болады.  Анафилактикалық шок

Тексерулер

копрограмма,  колоноскопия,  Биопсия,  іш куысын УДЗмен тексеру.

Лап.  белгілері.  В12 тапшылықты  анемия Тромпоцитоз лейоцитоз ЭТЖның жоғарлау Ca Na иондарының төмендеу,  конюгацияланбаған билирубиннің көбеюі анықталады.  Серологияда Кумбстың оң сынамасы.  Ирррикоскопияда ішік контурының кертіктену  гаустрацияның жойылуы бүрлерінің қалындауы көп теген жаралы ойықтар,  псевдополиптер,  Рент-де перфорацияны,  тоқ ішектің уытты дилятациясы анықталады. 

Палпацияда ісік тәрізді инфильтрат анықталуы.  Лаб.  ЭТЖ жоғарлау,  лейкоцитоз,  алфа гамма глобулиндердін жоғарлау.  Ренгендік және иррикоскопияда көлеми әр түрлі уласпалы жаралар және тыртықлар анықталады.  Эндоскопияда «тас көшеге» ұқсас көрініс береді.

1. Грегрсон реакциясы (жасырын қан кеуді анықтау)

2. Ректороманоскопия. 

3. нәжісті бактериалық-инфекциялық  зерттеу. 

4. Құрсақ қуысын жалпы УДЗ. 

1. Нәжісте және дуоденалды массада  циста анықталса. 

2. Ащы ішектен диагностикалық  мақсатта биопсия алу. 

3. Иммуноглобулиндерді зерттеу.

4. жанұядағы адамдарды лямблиозға  тексеру. 

Палпацияда ісіктік түзілімдер анықталады. Рентгенолгияда карсинойдты  ісіктер анықталады.  Тоқ ішектің  дилатациялық ісіктері жаралары B12 тапшылықты анемия.  Лейкоцитоз.  ЭТЖ жоғарлау.  А типиялық клет анықталады.

ХИАЛОЗ, беті тегістенген глоссит, іші ұлғайған ісінген ботқа тәрісді.   Лабароториялық.   Копрологиялық тексеру Жартылай сінірілмеген  майлы сасық нәжіс.   Гематологиялық В темір Макроцитарлық анемия Оралды толерантылық тесті КСИЛОЗА Биохимиялық

Лаб.  Ен жиі кездесетің аллергендердің тесті жасалады.  Ig E анықталады.

Асқынулары

Тоқ ішік перфорациясы

Тоқ ішектінң токсикалық дилатациясы

Тоқ ішіктің стриктурасы

Қабыну полиптерінің пайда болуы

Ток ішік рағы

Жара перфорациясы

Тоқ ішіктің жедел токсикалық дилатациясы

Жыланкөздер

Ішіектен кан кету

Стриктуралар

Малигнизация

Жара перфорациясы,

Ішіктердің жедел тоқсикалық дилатациясы

Ішіктік кан кету жылан көздер стриктуралар

Әдетте процесс жергілікті белгілермен  сипатталады,  ал генерализденген  жағдайда бактеремия,  сепсис және септикопиемия дамуы мүмкін.

Өт жолдарында орналасқанда холестаз синдромы,  ұйқы безінің басында  болса панкреатит ауруы

Метастаз беруіне байланысты кан  кетулер,  диарея,  бронхоспазм,  эндокард фиброзы,  карциноидтың клиникасы  феохромоцитоманың кей бір сатыларына ұқсас келеді.

Рентгенологиялық қыртыстардың жартылай немесе түген жойылуы, барий сульфатының іркілі. Биопси толық диагностикалық мелімет береді.

Анафилактикалық шок есекжем квинке ісігі 

Болжамы

Терапиялық шаралардан нәтиже болмаанда хирургиялық емді қажет етеді.

Аллергендерге жанаспағанда болжамы  колайлы.

Толстая кишка  в норме

Умеренное воспаление язвенного колита

Колоректальный  рак толстой кишки возникший  вследствие язвенного колита

Воспалительные  полипы (псевдополипы) толстой кишки  возникшие вследствие язвенного  колита

Язвенный колит

Болезнь Крона

Тяжелая форма  язвенного колита прямой кишки

Тяжелая форма  язвенного колита сигмовидной кишки