Кітапхана кітаптарын тіркеуді автоматизациялау

MmOutput: Tmemo;

Private {Private declarations}

Public {public declarations}

End;

Var

FmExample: TfmExample;

Implementation

{$R*.DFM}

End.

Осы мәтіннің бәрі Delphi - де құрылған, бірақ файл жобадан айырмашылығы бағдарламашы бағдарламаға қажетті басқару мүмкіндігін бере отырып, оны өзгерте алады. Интерфейс секциясында бір тип (Tfm Example класы) және бір объект (fmExample айнымалысы) сипатталған.

Delphi ортасы

Unit Unit1

және

Implementation

(жолдарының арасына  қажетті жолдарды қояды) жолдарының аралығын өзгертіп отырады, ал бағдарламаушының жұмыс аумағы -             {$R* .DFM} және End жолдар аралығы.

Delphi - де бағдарламалау  екі үрдістің өзара тығыз әрекеттесуінен  тұрады: бағдарламаның визуалдық  көрінуін құру үрдісі және  бағдарлама кодын жазу үрдісі. Бағдарлама кодын жазу үшін код терезесі, ал бағдарлама құру үшін қалған терезелер пайдаланылады, оның ішінде пішін(форма) терезесі. Delphi ортасындағы бағдарлама үш кезеңнен өтеді: компиляция - компоновка(біріктіруші)  - орындау. Компиляция кезеңінде код терезесінде дайындалған бағдарлама мәтіні Оbject Pascal тіліне ауысады. Компоновка кезеңінде қажетті қосалқы бағдарламалар қосылады; ал орындау кезеңінде дайын бағдарлама оперативті жадыға шақырылып, орындалуға жіберіледі.

Бағдарламаны компиляциялау кезінде Delphi кеңейтілуі .pas, .dfm және .dcu болып келген файлдарды құрады: .pas файлында бағдарлама кодының терезесіндегі мәтін көшірмесі, .dfm файлында пішін терезесінің мазмұны, ал .dcu файлында алдыңғы екі файл мәтінінің авто көлік тіліндегі аудармалары орналасады. .

.dcu - файл компилятор  жұмысының нәтижесі, біріктіруші  осы файлды өңдейді, нәтижесінде  орындалатын немесе жүктелетін .ехе  - файл құрылады.

 

2. Деректер қоры. Деректер қоры кестесін, алиас құру

 

Деректер қоры - ақпараттардан  тұратын файлдар(кестелер)

жиынтығы. ДҚ жазулардан тұрады. Жазулар өрістерден тұрады.

ДҚ жергілікті(локальные) және алыстатылған(удаленные) болып  бөлінеді.

Paradox, dBase, FoxFro, Access - жергілікті  деректер қоры.

Database Desktop - бұл көп  жағынан Рaradоx  - ке ұқсас, әр түрлі форматтағы жергілікті(локальды) деректер қорының кестелерімен жұмыс істеуге арналған Delphi - мен бірге қойылатын утилит.

Database Desktop утилитін іске  қосу үшін негізгі менюден  Tools/Database Desktop командасын таңдау қажет. 

Кесте құру үшін ең алдымен өзіңнің алиасыңды(яғни, өзіңнің ДҚ - ның каталогының атын) анықтау қажет.

Жаңа алиас құру үшін сұқбаттық терезеде Tools/Alias Manager - ді таңдаймыз:

New(жаңа алиас құру) батырмасын басып,  Database Alias өрісінде  алиасыңның атын(мысалы, Gruppa) теру қажет. Жолды анықтау үшін  Browse(жолды таңдап) батырмасын басып, КeepNew және ОК батырмаларын басып сақтау қажет.

Жаңа кесте құру үшін менюден File/New/Table командаларын таңдаймыз, сонда кестенің типі(Paradoх 7)  көрсетілген  сұқбаттық терезе пайда болады.

Кестенің типін таңдаған соң,  Database Desktop әрбір формат үшін, кестенің өрісін және олардың типін  анықтай алатын сұқбаттық  терезені ашады.

Өрістің аты таңдалғаннан кейінгі келесі қадам, өрістің типін  беру. Типтердің тізімін алу  үшін «Type» бағанасына өтіп, бос орын немесе тышқанның оң жақ батырмасын басу қажет.

ДҚ - ның барлық өрістерін  енгізіп болған соң, кестені сақтау қажет. Ол үшін:

1. Save as.. командасын орындау;
2. ДҚ атын енгізу(File Name);
3. Alias-та өзің құрған алиасты таңдау;
4. Save батырмасын басу;

қажет.

Деректерді енгізу үшін File/Open/Table командаларын, өрістерді түзету үшін Ғ9 немесе Table/Edit datа командаларын орындау қажет. 5 жазбаны енгіземіз және терезені жабамыз. ДҚ дайын. Содан соң Database Desktop-ты жабамыз.

 

3. Деректермен жұмыс жасауға арналған  визуалды

                    компоненттер

 

DBEdit(Data Controls) түзету терезесі - өрістердегі мәліметтерді көрсетеді.

DBEdit компоненті кәдімгі  Edit түзету терезесіндегі қасиеттерге  ие, бірақ  деректермен байланысты. Бұл байланыс Data Source қасиеті арқылы орнатылады. Бұл қасиетте автоматты түрде Data Source  1-ге тең болғанын көруге  болады.

Әрбір компоненттің  Data Field қасиетінің мәні компонетте көрсетілген  өріс атымен сәйкес келеді.

Терезеде ағымдағы жазбаның өрістері сәйкес келетін мәндер көрінетін болады. Егер қосымшамен жұмыс кезінде терезедегі мәтінді өзгертсек, онда сәйкес өзгеріс ДҚ - на апарылады.

DBEdit  компонентінің  Edit компонентінен бір айырмашылығы, DBEdit үшін Объектілер Инспекторінде  терезедегі мәтінді білдіретін түзету терезесіндегі Text негізгі қасиетін көре алмаймыз. Ол қасиет бар, бірақ Объектілер Инспекторы терезесінде  Рublished сияқты көрінетін болып сипатталмаған.

DBMemo1(Data Controls) - пішімде  өрістерді көрсету үшін қолданылады.

Бұл түзету терезесіндегі көпжолдық деректермен байланысты.

DBImage1(Data Controls) - суреттері  бар өрісті көрсетуге арналған.

Database(BDE) - кестелер жиынтығы  деректер қорын бір бүтін етіп  көрсетеді; Table(BDE) - ДҚ кестесімен байланыс;

2 АРНАЙЫ БӨЛІМ

 

2.1 Есептің жалпы қойылымы

 

Курстық жобаның негізгі мақсаты «Кітапхана кітаптарын тіркеуді автоматизациялаудың» ақпараттар қорын құру.    

Курстық жобадағы негізгі  мақсат қажетті әліметтерді бере отырып, төмендегідей жұмыс үрдістерін автоматизациялау:

   -    Негізгі ақпарат;

  -     Кітаптар ;

   -    Түзету

- Іздеу;

- ағылшын тіліне  ауыстыру;

- орыс тіліне  ауыстыруІ;

   -    Анықтама.

    «Кітапхана кітаптарын тіркеуді автоматизациялаудың» ақпараттар қорын құру талданып жатқан бағдарламалық өнім кассадан уақытша беру,   қолма-қол беру жұмысын жүргізу процесін автоматтандыруға арналған.

 

2.1.1 Енгізілетін және  шығарылатын құжаттардың    

         сипаттамалары

 

«Деректер қорымен жұмыс» құжаты Unit1 файлында сақталған. Көлемі - 1,23 КБ (1 267 байт). Құжаттың қызметі – картотекалармен жұмыс   және оны депазитке беруге, алушыларға  туралы толық ақпартты деректер қорына енгізіп, сақтау, өшіру, түзету және іздеу. Енгізілетін деректер – депаозитке берушінің аты, бағасы және коды енгізіледі. Сонымен қатар депозиттердің пайыздарын есептеуі туралы толық мәлімет ала аласыз.

 

Енгізілетін және шығарылатын құжаттардың сипаттамалары А қосымшасында келтірілген.

 

2.2 Бағдарлама кешенінің сипаттамасы

 

Бағдарлама кешені «Project1.exe» файлында сақталған. Көлемі 1,78 МБ (1 414 656 байт) .«Кітапхана кітаптарын тіркеуді автоматизациялаудың» ақпараттар қоры  бірнеше бөлімдерден тұрады:

Жоба модульдерінің  тағайындалуы мен сипаттамасы:

Unit1 –  Басты терезе;

Unit2 – Іздеу терезесі;

Unit3 – Қосымша мәлімет терезесі;

 

2.3 Кешеннің жұмыс схемасы

 

Кешеннің жұмыс схемасы  Б қосымшасында келтірілген.

 

         2.4 Кешеннің идентификаторлар кестесі

 

Кешеннің идентификаторлары 1 кестеде келтірілген.

Tdata Source1	Tdata Source		Визуалды компоненттерімен кестені байланыстыру		Қасиеттері
					Name	Tdata Source1
					Оқиғаға жауап беретін  әдістер мен процедуралар
					Connection DataSet	Table1
Table1		Tdata Source1		BDE ДҚ кестесімен байланыс	Қасиеттері
					Name		Table1
					Оқиғаға жауап беретін  әдістер мен процедуралар
Tdata Source2		Tdata Source		Визуалды компоненттерімен кестені байланыстыру	Қасиеттері
					Name		Tdata Source2
					Оқиғаға жауап беретін  әдістер мен процедуралар
					Connection DataSet		Table2
Table2		Tdata Source2		BDE ДҚ кестесімен байланыс	Қасиеттері
					Name		Table2
					Оқиғаға жауап беретін әдістер мен процедуралар
Tdata Source3		Tdata Source		Визуалды компоненттерімен кестені байланыстыру	Қасиеттері
					Name		Tdata Source3
					Оқиғаға жауап беретін  әдістер мен процедуралар
					Connection DataSet		Table3
Table2		Tdata Source2		BDE ДҚ кестесімен байланыс	Қасиеттері
					Name		Table2
					Оқиғаға жауап беретін  әдістер мен процедуралар

 

 

Table2	Tdata Source2		BDE ДҚ кестесімен байланыс		Қасиеттері
					Name	Table2
					Оқиғаға жауап беретін  әдістер мен процедуралар
Tdata Source3		Tdata Source		Визуалды компоненттерімен кестені байланыстыру	Қасиеттері
					Name			DataSource3
					Оқиғаға жауап беретін  әдістер мен процедуралар
					Connection DataSet		Table3
Table3		Tdata Source3		BDE ДҚ кестесімен байланыс	Қасиеттері
					Name		Table4
					Оқиғаға жауап беретін әдістер мен процедуралар

Кешеннің идентификаторлары 1 кестесінің жалғасы

 

 

Кесте 2- Кешеннің идентификаторлары

 

2.5  Проблемалық бағдарламалар сипаттамалары

 

2.5.1 Проблемалық бағдарлама сипаттамасы

 

Проблемалық бағдарлама Unit2 файлында сақталған. Бағдарлама көлемі 3,93 КБ (4 028 байт). Бағдарлама қызметі – Таңдау бойынша тұтынушыға Бағыт, курс, топ, аты, фамилиясы, адресі, кітап бойынша таңдауға мүмкіндік береді

Пішімді толтыру кезінде бағдарлама басында енгізілген мәліметтер бойынша баспаға шығаруға болады.

 

2.5.2 Проблемалық бағдарлама схемасы

 

Проблемалық бағдарлама схемасы В қосымшасында келтірілген.

 

 

 

 

3 ӨНДІРІСТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ 

 

3.1 Бағдарламамен жұмыс істеуде қолданушыға берілетін нұсқау

 

3.1.1 Бағдарламаның орындалуына қажетті техникалық

     құралдар кешені

 

- Ноутбук ASUSTeK K52N

- Процессор - AMD V140 Processor;

- Оперативтік жад - 2 Гб;

- Жылдамдығы – 2,30 ГГц;

- Операциялық жүйе  – Windows 7 Профессиональная

 

3.1.2. Бағдарламаны орындауға дайындау. Кешенді іске қосуда оператордың әрекеті

 

Бағдарламаны іске қосу үшін келесі әрекеттерді орындау қажет:

• Дискіден бағдарлама атында тышқан батырмасын екі рет шерту немесе файлды таңдап, Enter пернесін басу қажет;
• Бағдарлама орнатылғаннан кейін Card.exe файлын іске қосамыз, сол кедзе тұтынушы назарына бағдарлама кешені ұсынылады. Бағдарламаның орындалуы оператордың әрекетіне тәуелді.

 

3.1.1 Бағдарламаның орындалу  тәртібі

 

Бағдарлама кешенінің  аты – «Картотекалармен жұмыс» ақпараттар қоры.

Бұл бағдарлама Borland Delphi 7.0  тілінде жасалынған. Барлық есептеулер мен қимылдар бөлек бағдарламаларда орналасқан және олар бір ұйымдасқан бағдарламаға біріктірілген. Егер де бір өзгерістер енгізетін болсақ, соған қатысты бағдарлама тауып әкеп өзгерісті іске асырамыз. Керекті бағдарлама өз алдына не ұйымдастырушы бағдарлама қатарында орындалады.

 

          3.2  Енгізілетін құжаттар пішімдері

 

Енгізілетін құжаттарының пішімдері А қосымшасында келтірілген.

 

3.3.  Шығарылатын құжаттар пішімдері

 Шығарылатын құжаттар пішімдері  А  қосымшасында келтірілген.

 

 

 

 

ҚОСЫМША А

 

Енгізілетін және шығарылатын  құжаттар пішімдері

 

                      

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сурет А.1 –  Басты терезесі

 

             

Сурет А.2 – Кітаптар терезесі

 

 

Қосымша А жалғасы

 

Сурет А.3 – Іздеу терезесі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Сурет А.4 – Қосымша терезесі

 

          ҚОСЫМША Б

 

Кешен жұмысының сызбасы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОСЫМША В

 

Бағдарламаның проблемалық  сызбасы