Махамбет Өтемісұлының қоғамдық - саяси көзқарасы

Махамбет –  бар жоқты таразылап, аңыс аңдып, есеп құрғыш саясатшыл күрескер. Олардың  іс-әрекетінде тәуекелшіл, көзжұмба ерлік басым. Алдырмас жерде аңғалдықпен алданып қалатындары сондықтан. Исатай, Махамбет өз істері мен көздеген мақсаттары жөнінен қазақ даласының Робин Гудтары.

 Исатай-Махамбет  көтерілісінде жеңіс туын желбіреткен  сәттер аз болғанымен, шешушуі ақтық айқастарда үнемі жеңіліс тапты. Отаршылардың жаттыққан мықты әскерлеріне қарсы тұра алмады. Көтеріліс басшылары орыс әскеріне төтеп бере алмайтындарын алдын-ала білді. Соған қарамастан ол жанқиярлықпен соғысты. Ақынның өлеңдерінде өмірді де, өлімді де тәрк еткен, ештенеден тайынбайтын, нартәуекелшілдік сарынының айрықша шарықтайтыны осыдан.

Исатай –  Махамбет пен көтерілісі сарбаздарының  көзсіз батырлығы олардың тұңған өмірлік философияларында жатты. Келер ұрпақ тура Исатай – Махамбет рухы сол өңір жұртшылығының ер мінезі мен болмысын біреудің астамдығына төзбейтін, ер мінез, өршіл қасиеттерін қалыптастырды.

Махамбет ереуіл атқа ер салып, болашаққа бізбен беттеп бара жатқандай.

Махамбет зерттеулері  қазіргі таңда жан-жақты қаралып  жатыр. Әрине, нәтижесіз қалып жатқан жоқ. Қазіргі жаһанданған өмірде оның атымен аталатын Батыс Қазақстанда елді-мекен, мұражай, оқу орындар бар.  

Қазіргі тәуелсіз елімізге дәл Махамбеттей адал, шыншыл, елім деп еңірейтін, отансүйгіш азаматтар  қажет. Сондықтан Махамбеттің тарихын, жырларын оқу арқылы жас ұрпақтың бойына аталмыш қасиеттерді сіңірудеміз.

Қолданылған әдебиеттер тізімі

 

1. Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет. Хрестоматия /Құрастырған Мағауин М. «Ана тілі» Алматы – 1993ж
2. Аманшин Б. Махамбет тағдыры «Жазушы» Алматы 1991ж
3. Бекмаханов Е. Қазақстан ХІХ ғасырлардың 20-40жж. Алматы-1994ж
4. Маданов Х. Кіші жүз шежіресі. Алматы – 1968ж
5. Сулейменов Б.С. Банин В.Я. Казахстан в составе Росии в ХVIII-ХХвв «Наука» Алма-ата 1961г
6. Тіленов Ж. Елім деп еңіреген ерлер жыры. «Білім», Алматы – 1995ж
7. Досмұхамедұлы Х. Аламан/Махамбет батыр. «Ана тілі», Алматы – 1991ж

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«Махамбет Өтемісұлының қоғамдық–саяси көзқарасы» тақырыбындағы Төребаева Асемайдың ғылыми жобасына

түсініктеме

Ғылыми жоба Махамбет Өтемісұлының батылдығы мен шыншылдығын тәрбие беруде бойға сіңіру бойынша ұсыныстарды жетілдіруге бағытталған. Негізгі бөлімде теориялық–әдістемелік аспектілер ашылған. Негізінде, Махамбет тұлғасының ерлігі мен батылдығының, намысшылдығының мәнінің басты рөлдерін көрсетеді.

Аналитикалық – конструктивті бөлігінде Махамбеттің қоғамдық–саяси көзқарасының ерекшеліктері анықталған және зерттелген. Жобаның маңыздылығы – оқушыларды ата-баба тарихын құрметтеуге, отансүйгіштікке, ұлтжандылыққа баулу.

Аннотация

на  научный проект Туребаевой Асемай на тему:

«Общественно-политические взгляды Махамбета Утемисова»

Научный проект направлен на разработку изучения исторической личности Махамбета Утемисова, посредством  которой осуществляется воспитание молодого поколения героизму и справедливости. В теоретическом разделе раскрыты теоретико-методологические аспекты анализа и обобщения. В частности, отражены роль и значение героизма, чести, мужественности личности Махамбета. В аналитико-конструктивной части выявлены и изучены особенности общественно-политических взглядов М. Утемисова. Значимость проекта – воспитание патриотизму, уважение к истории прадедов.

Abstract on the scientific project of Turebaeva Asemai on the topic:

“Social-political views of Makhambet Utemisov”

The scientific project is shown the studying of historical person of Makhambet  fairness. In theoretical section are shown theoretical-methdological aspects of analysis and generalization. In common there are presented the role and meaning of heroism, honour, bravery of personality of Makhambet Utemisov. In analytical-constructive part were definited and examined the particularizes of social-political views of Makhambet Utemisov. The value of the project is the upbringing to patriotism, respect to history of ancestors.