Автор работы: Пользователь скрыл имя, 13 Декабря 2012 в 16:58, курсовая работа
Курстық жұмыстың міндеттері:
- отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыстың мәнін айқындау;
- отбасымен әлеуметтік жұмыстың маңызын анықтау;
- қазіргі заман отбасында ата-ананың тәрбиелік ықпалының ерекшеліктерін
ашып көрсету;
- бала мен ата-ана қарым-қатынасының педагогикалық – психологиялық
тұстарына сипаттама беру;
- ата-ананың балаға тәрбиелік ықпалын арттырудың педагогкалық шарттарын
айқындау;
- жас отбасымен әлеуметтік жұмысты жетілдіру бағыттарын көрсету;
Кіріспе......................................................................................................................3
І тарау Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыстың ғылым ретіндегі
теориясы мен әдістемесі............................................................................5
1.1 Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыстың теориялық негіздері......5
1.2 Отбасымен әлеуметтік жұмыстың мәні және әдістері.............................8
ІІ тарау Қазіргі заманғы отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмысқа
талдау...........................................................................................................12
2.1 Отбасы – әлеуметтік жұмыстың обьектісі ретінде...................................12
2.2 Жас отбасымен әлеуметтік жұмыс жүргізу тәжірибесі..........................15
2.3 Қиын балалары бар отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыс
түрлері....................................... ....................................................................19
ІІІ тарау Отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмысты дамытудың
жолдары.......................................................................................................23
3.1 Жас отбасымен әлеуметтік жұмысты жетілдіру бағыттары..................23
3.2 Отбасындағы бала тәрбиесін нығайту шаралары.....................................26
Қорытынды..................................................................................................................31
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.............................................................................32
Қазіргі қазақстандық жас отбасының әлеуметтік пробдемаларының ішінде бірінші орында материалдық жағдайсыздық тұр. Қазақстандық жастардың құндылықтардың ішінде»материалдық жағынан қамтамсыз етілу» алдыңғы орында: республиканың 84,8% жас респонденттері бұл қажеттілікті басқа базалық және әлеуметтік қажеттіліктердің, соның ішінде «сүйікті адамды табу», «отбасын құру», «бала өсіру» сияқты қажеттіліктерден де бірінші орынға қояды екен.
Жас отбасының тағы бір өткір проблемасы тұрғын-үй проблемасы. Жоғырыда аталған, «Қазақстан жастары – 2000» жобасының шеңберінде жүргізілген зерттеулердің проблемалардың ішінде жас тұлғалардың «тұрғын-үйінің болмауы» проблемасы «отбасын материалдық жағынан қамтамсыз ету қиын», «мамандығыма жұмыс табу қиын» және «кәсіптік білім алудың мүмкіндігі жоқ» сияқты проблемалардан кейін төртінші тұрады екен.
Материалдық – экономикалық проблемалар, тұрғын-үй проблемасымен бірге белгілі бір дәрежеде жас отбасыларының неке құру жасына, айырылысуға және бала тууға әсер етеді.
Тағы бір жас отбасылары үшін күрделі проблема аз балалық, халықтың репродуктивтік бөлігі болып табылатын жастар арасындағы бала туудың төмендеуі. Бала туу үрдісінің төмендеуінің аналардың жастарына байланысты көрінісі 2.1-кестеде көрсетілген.
Жас отбасымен жасалатын әлеуметтік жұмыс көп аспектілі сипатта болады. Нақты отбасыларының нақты проблемаларын шешуге бағдарланған экономикалық, психологиялық, білім беру және басқа да бағдарламалар арқылы жүзеге асырылады. Дегенмен, оның негізіне жалпы мемлекеттік отбасы саясаты мен одан шығатын отбасын әлеуметтік қорғау жатады.
Нарықтық қатынастарға көшкен өзгермелі қоғамда мемлекеттік отбасы саясатының негізгі бағыттары мыналар:
Ертедегі қазақтар ондай әйелді бірден талақ еткен. Атқа теріс мінгізіп төркініне қайтарған. Қазіргі еркектерде ондай батылдық жоқ. Өзін-өзі іштей жеп, арақтан өшін алады. Өз үйінде жастайынан бұзылған ашық етектілерге бүгінгі ортада жол ашық. Қайдағы бір момын жігітке алдап тиіп, басын қатырады да, өмірден ерте кетуіне себеп болады. Ондай жесірдің тапқан ұлы өскенде ынжық болады. Қызы өзіне тартып, ізін жалғастырады. Бұзық әйелдердің саны өсіп көбеюде. Оның артында тексіздік жатыр. [13]
Отбасының
беріктігі үшін басты қажеті-
2.3 Қиын балалары бар отбасымен жүргізілетін әлеуметтік жұмыс
түрлері
Баланы өмірге бейімдеуде мектеп, педагог, ата-ананың орны бөлек. Олай дейтіе себебіміз, бала бір жақта тәрбие алуы мүмкін емес. Үйде ата-ана баулыса, мектепте мұғалімдер тәрбие береді. Тәлім –тәрбиедеі жарасымдылық бірлесіт жұмыс істеген жағдайда ған үйлесімділік табады. Өйткені баланың өмір сүруге құштарлығының оянуы өзін қоршаған ортасына: мұғалімге, ата-анаға, бірге оқыған құрбы-достарына, олардың күнделіктіі іс-әрекеттеріне байланысты.
Отбасы - өмірге адам әкелу, оның қажеттілігін өтеу, өмірге жан-жақты даярлау, яғни әлеуметтендіру, сол сияқты тәрбиенің барлық түріне бағыт беруімен айналысатын әлеуметтік институт.
Отбасы тәрбиесінде ең маңызды мәселенің бірі – ата-аналардың педагогикалық көзқарасының қалай қалыптасуында.
Қазіргі кездегі аса бай отбасылардың пайда болуы оларда бала тәрбиесінің дұрыс тәжірибесі қалыптасты деген сөз емес. Міне, осындай отбасылардың кейбір ата-аналары баланың кез-келген сұранысына сол мезетте қанағаттандыруы, аламын деген нәрсесінің сөзге келмей сатып әперу, үй тірлігіне қатыстырмауы баласының өзімшіл, тек қана тұтынушы, жалқау, басқаның есебінен жақсы өмір сүргісі келетін арам тамақ болып қалыптасуына әкеліп соқтыратынын ескере де бермейді.
Дәл осыған қарама-қарсы әрекет істейтін ата-аналардың да түсінігі балаларының тура жолдан шығаруға итермелейді.
Ондай ата-аналар өз балаларын
аса қаталдықпен тәрбиелеймін деп
әртүрлі қысым мен тыйымдарды
қолдану, сол нәрсеге бола қатаң
жазалау, ар-намысын қорлайтын
Әрбір баланың өзін қоршаған
ортасымен тығыз қарым-
Отбасы тәрбиесінде қоғамдық жағдайдың алатын орны ерекше. Дегенмен бала тәрбиесінде ата-анаға көмекке келетін жанашыр – педагогтер қауымы. Тәрбиесі қиын балалар жөнінде педагогтердің іс-әрекеті көпшілік жағдайда кешегі Кеңес Одағы кезінде қалыптасқан кейбір жұмыстармен ғана шектелетін еді. [14]
Тәрбиелеуге қиын балалар
мен педаготың оқудағы қарым-
Негізінен барлық мәселе ата-аналар
тарапынан баланың бос уақытын
орнықты пайдаланбаудан, тұрмыстың
нашарлығы мен отбасындағы
Көптеген ата-аналар өндірістік еңбекпен бала тәрбиелеуге қолы босамайтынын, уақыт аздығын сылтау етеді. Соны желеу ететіндердің көпшілігі баласының кешкісін және бос уақытында немен айналысатынын, кімдермен бірге жүретінін біле білмейді. Елімізде еңбекпен айналыспайтын адам кемде- кем, өндірістік міндетін атқара жүріп, тәрбиелі, іскер, білімді, мәдениетті ұрпақ өсірген ата-аналар да мыңдап саналады. Олардан үйренетін жақсы дәстүр – баланы жасынан өзі қызығатын нәрсеге қарай баулып, бос сенделуге жол бермеуі (музыка, спорт, түрлі үйірме жұмыстары), әрі үйдегі үлкенді – кішілі мәселенің бәріне баланы араластырып, ортақ мүдде үшін міндеттілікке, жауап кершілікке тәрбиелеуі.
Педагогикалық
зерттеу мақсатымен ата-
85 пайызы осындай «қиын»
балалар екені анықталды.
Ата-аналар
көңіл аударатын мәселенің
Қазақстанда қиын балалармен әлеуметтік жұмыс жүргізілуінің статистикалық сипаттамасы.
Педагогикалық зерттеулердің қорытындысы бойынша үнемі ұрыс-жанжал, төбелес, бірін-бірі жәбірлеу кездесіп тұратын отбасында өскен балалардың 40-43 пайызы ішімдік орын алған ортада өскен балалардың 30 пайызы, жезөкшілік пен моральға қайшы әдеттермен айналысатын ата-ана өсірген балалардың 12 пайызы «қиын бала» аталады. Оларға тән қасиеттер – дөрекілік, қатыгездік, қиқарлық т.б. жағымсыз мінездер.
Статистикалық
көрсеткіш жасөспірім
Бұған ықпал еткен бірінші жағдай көші-қонмен байланысты. Егемендікке қол жеткізген уақыттан бергі жылдары көптеген ұлт өкілдерінің өз Отандарына оралуының салдарынан Қазақстандағы 6 000000 200 000 балалар мен жасөспірімдердің саны 4 000000 900 000-ға дейін азайған. Яғни, мұндай кемудің балалар арасындағы қылмыстық көрсеткіштен көрініс табуы түсінікті. Ал, екінші себеп полиция қызметіне қатысты. Ішкі істер органдарындағы түбегейлі өзгерістің нәтижесінде кәмелетке толмағандардың ісі жөніндегі инспекторларға белгіленген әкімшілік учаскедегі қылмыстық жағдайға жауапты болу міндеті жүктелді. Әрине, айтып өткен екі себептің жасөспірімдер арасындағы қылмысты тежеуге ықпалы болғандығын жоққа шығара алмаймыз. Бірақ балалар жасайтын құқық бұзушылықтың санының кемігеніне қарап марқаю оның шынайы бағасын бермегендік болр еді. Енді осы қылмыстардың мазмұнына үңіліп көрейік. Көрсеткіш азайғанмен бала санасының барған сайын зұлымдық, қатыгездік сипат алып бара жатқанын жазбай тануға болады. Сарапшылар соңғы кезде бас бостандығынан айырылғандардың ішінде адам өлтірген, зорлық жасаған , өзгенің денсаулығына қасақана ауыр зардап келтірген жеткіншектердің салыстырмалы түрде көбею үстінде екендігін жасырмайды. Айталық, соңғы 5 жылдың көлемінде адам жанын жаһаннамға аттандырған жендет жасөспірімдердің қатарына (бұған дейін 130 еді) 20 бала қосылып отыр. Бұл қылмыстардың әрқайсысының қандай қасапшылықпен жүзеге асқанын ескерсек, Қазақстан үшін аз көрсеткіш еместігіне көз жеткіземіз.
Қазіргі
таңда бала санының өсуіне
байланысты «қиын бала»
Қиын баланы қоғамдық істерге икемдеу
Әлеуметтік-педагогикалық сауықтыру кезінде төмендегілер маңызды орын алады: