Автор работы: Пользователь скрыл имя, 29 Сентября 2015 в 19:45, курсовая работа
Дегенмен, ел дамуы тек оның экономикалық жетістіктерімен айқындалады десек қателесеміз. Өйткені, ұлт пен ұлыстың, жалпы біртұтас елдің табиғи дамуының бірден-бір көзі – рух екендігін адамзат әлдеқашан мойындаған. Әрине, Қазақстан халқы өткен күнде де, бүгін де рухани байлықтан кенде қалған емес, керісінше рухы мен ізгілік сезімдері басқадан артық болмаса, кем емес екендігі бәрімізге мәлім. Алайда, дәл қазіргі әлемдегі саяси-экономикалық және әлеуметтік-мәдени жағдай біздің елімізден буырқанған өркениеттер тоғысында беймәлім күй кешпей, дүниедегі өз орнын тезірек айқындауды талап етеді. Шын мәнінде, әлемдік жаһандану процесінің үдей түсуі қазақ үшін зұлматқа айналып, төл мәдениетіміз бен рухани болмысымызды тығырыққа тіремейтініне кім кепіл?!
● конфликті және психологиялық қиын жағдайда жүрген абоненттерге көмек беру, дағдарысты жағдайдан шығуына тұлғалық, рухани, шығармашылық жақтан дем беру;
● жсаөспірімнің психологиялық мәселелері бойынша балаларға, жасөспірімдерге, жастарға, ата-аналарға және тәрбиешілерге телефон арқылы психологиялық кеңес беру;
● абоненттерге басқа да әлеуметтік қызметтермен және мамандармен байланыс орнату үшін ақпарат беру;
● жастар ортасындағы көңіл-күй ауанын, «жанды» жерлерді, өзекті үрдістерді айқындау.
Жасөспірімдерге арналған жатақжай. Ол объективті немесе субъекті себептерге байланысты отбасынан, балалар үйінен, қоғамнан шеттеп қалған кәмелетке толмаған жасөсіпірімдерді уақытша паналатуға арналған.
«Жастар» проблемаларын олардың отбасы, білім беру және денсаулық сақтау, қоғамдық тәртіпті сақтау, мәдениетті дамыту, спорт және туризм жүйесінің қатысуынсыз, қолдауынсыз шешу мүмкін емес. Әлеуметтік қызметтердің қалыптасуы осы қызмет түрлерімен қоян-қолтық байланысты болуы керек.
Жастармен әлеуметтік жұмыс жүргізудің тиімділігі жастарға әлеуіметтік қызмет басшылары мен жергілікті әкімшілік өкілдерінің өзара түсіністікпен қатынасып, біріге қолдау көрсеткен кезде мүмкін болады.
Жастар қызметтері көптеген мекемелермен өзара байланысқа түседі. Бұл көбінесе белгілі бір жобаларды қаржыландыруға байланысты. Әлеуметтік қызметттер мен жастар бағдарламалары өзін өзі қаржыландыру мақсатында аукциондар өткізу, лотереялар ойнату, телемарафондар ұйымдастыру және с.с. шараларға жиі жүгінеді.
Жастармен әлеуметтік жұмыс жүргізудің осындай жүйелері басқа елдерде де бар. Өкінішке қарай, мемлекеттік және жергілікті бюджеттен бөлінетін қаржы жастармен жұмыс істейтін мекемелердің аппаратын ұстап отырудан аспай қалады.
Бұл ретте жастармен әлеуметтік жұмыс жүргізуде қолданылып жүрген шетелдік тәжірибенің тиімді тұстарын алғанның айыбы жоқ. Соның бірі «жастармен ықшам әлеуметтік жұмыс жүргізу» әдісі.
Ықшам әлеуметтік жұмыс жүргізудің мәні – жастар орталықтарына да, консультациялық торталықтарға да жүгінуге құлықсыз девиантты мінез-құлықтағы жастар тобына бақылау орнату. Әдетте, бұларға рокерлер, футбол жанкүйерлері (фандар), радикалды топтар өкілдері, наркомандар жатады. Ықшам әлеуметтік жұмыс жүргізудің принципі – құқы бұзуға бейім жастар әлеміне кіру мақсатында олармен өзара қарым-қатынас орнату.
Ықшам әлеуметтік жұмыс жүргізу АҚШ-та пайда болған. Әлеуметтік қызмет мамандары осы санаттағы жастарға көмек көрсету мақсатында жастар көп жиналатын көшелерге, арнайы жерлерге барып, оларға әлеуметтік көмек көрсетуге тырысқан. Осылайша, әлеуметтік жұмыс әртүрлі орталықтардан, ведомостволар мен консультативтік пункттерден тікелей көшеге ауысқан.
Қазіргі кезде ықшам әлеуметтік жұмыс жүргізудің әртүрлі формасы бар.
Жастармен әлеуметтік жұмыс жүргізуде ерлердің әлеуметтену ерекшеліктерін ескеру керек. Бұл ретте әлеуметтік қызметкерлердің жастар ортасындағы агрессивтілікті «сублимациялау» тәжірибесі назар аударарлық, яғни олар жастардың агрессивтілігін мақсатты және бақыланатын бағытқа жұмылдырып, мысалы, әртүрлі спорттық секциялар ашып, соларға қатыстыра отырып, назарда ұстайды.
Әлеуметтік жұмыс жүргізудің тағы бір маңызды бағыты – дағдарысты жағдайға ұшыраған қыздар мен жас келіншектерге қолдау көрсетудің жаңа әдістерін сынақтан өткізу. Бұл жаңа әдістер отбасындағы сексуалды табу тақырыбын ашуға мүмкіндік берді. ФРГ-да сексуалды күш көрсетудің құрбаны болған әйелдер мен қыздарға арналған 200 жатынжай бар. Бұл орынға тек әйелдер ғана емес, зорлыққа ұшыраған балалар да келеді. Алайда ерлердің мұнда кіруіне үзілді-кесілді тыйым салынған.
Әлеуметтік жұмысты іске асырудың бір басымдылығы болып жастарға арналған әлеуметтік қызметтер желісін құру және оларды жастардың қазіргі әлеуметтік-экономикалық проблемаларын жоққа шығарушы негізгі тетік ретінде пайдалануға болады.
Осы уақытқа дейін жастардың әлеуметтік саласын әлеуметтік қолдау, медициналық, психологиялық-педагогикалық, құқықтық қызметтер көрсету, сондай-ақ азаматтардың әлеуметтік-психологиялық бейімделуіне көмек көрсету саласындағы түрлі қызметті жүзеге асыратын ұйымдастырушылық-құқықтық нысандағы әлеуметтік қызметтер ұсынған болатын. Осы уақытқа дейін олардың қызметі «Жастарға арналған әлеуметтік қызметтер құру туралы» Қазақстан Республикасы Министрлер Кабинетінің 1993 жылғы 3 мамырдағы № 340 қаулысымен реттелген.
Алайда, қоғамдық өмірдегі күрделі өзгерістер және қалыптасқан әлеуметтік-экономикалық жағдай 90-жылдардың басында құрылған әлеуметтік қызметтерді талап етудің едәуір төмендеуіне әкеліп соқтырды. Жастарға арналған әлеуметтік қызметтер олардың қызметінің тиімсіздік факторының негізі болып табылатын басқа да экономикалық, әлеуметтік, құқықтық жағдайларда құрылды және ұйымдастырылды.
Осыған байланысты жастарға арналған әлеуметтік қызметтердің қалыптасуына жаңа әдістерді қолдану қажеттілігі туындады. Әлеуметтік қызметтер жастардың тіршілік әрекетінде бәсең рөл атқармауы керек, керісінше жастармен өзара іс-әрекеттерді жандандыруға, оның дамуына барлық жағынан ықпал етуге тиіс. Әлеуметтік қызметтерді жастардың қазіргі проблемалары бойынша ізденуге, зерттеуге және оларды шешуге бағыттау қажет. Осы Бағдарлама шеңберінде жастарға арналған әлеуметтік қызмет желісін құру қарастырылады, оның негізгі мақсаты жастардың аз қамтылған бөлігіне арналған әлеуметтік жобаларды жүзеге асыру, сондай-ақ экономикалық және әлеуметтік қамтамасыз ету саласында жағдай жасау.
Тоталитарлық жүйенің «қылышынан қан тамып» тұрған заманда жастармен әлеуметтік жұмыс жүргізу бір ғана мақсатқа бағындырылды. Олардың патриоттық тәрбиесі, мен рухын көтеру мәселелері тек жоғарыдан ұйымдастырылғаны белгілі. Бүгінгі таңда тәуелсіздік туын желбіретіп, өзіміздің ішкі және сыртқы саясатымызды қолға ала бастаған шағымызда аталмыш мәселе бойынша да дербес саясат қалыптастыру үстіндеміз. Әрине осы жылдар аралығында тәуелсіз мемлекетіміздің негізі нығайып, әлеуметтік-экономикалық жетістіктерге қол жеткізіп әлемдік қауымдастықта берік орын алдық. Алайда, жастардың рухани дамуы, тәуелсіз демократиялық мемлекеттің патриот азаматы болып қалыптасу үшін істелген шаралар жеткіліксіз екенін мойындағанымыз дұрыс.
Сондықтан демократиялық ашық қоғам құруға бет алған бүгінгі Қазақстан Республикасының алдында мемлекетіміздің болашағы жастармен әлеуметтік жұмыстар жүргізу, олардың патриоттық тәрбиесі маңызды орынға шығуы заңдылық. Әрине, патриоттық тәрбие нарықтық экономика жағдайында өте күределі мәселе болып табылады. Осы уақытқа дейінгі жастар саясатында орын алған кемшіліктер мен олқылықтар осыны айғақтаса керек.
Өткен жылдары жиналған тәжірибе көрсеткендей, отансүйгіштік, ұлтжандылық феномені, бірінші кезекте, саяси санада қалыптасады. Сонымен бірге, патриоттық сезімнің өмірдегі әлеуметтік құбылыстар, қоғамдық қатынастар, мәдениет ерекшеліктері, тіпті, табиғи орта жағдайларында қалыптасатыны белгілі. Ал оны сақтап, жетілдіру қоғамдық санаға ықпал ету арқылы, яғни, саяси тәсілдер көмегімен іске асады.
Әрине, қазіргі Қазақстан қоғамы көп ұлтты, көп дінді, жалпылай айтқанда көп құрамды қоғам. Қазақстанда халықтардың ұлтаралық татулығымен бірлігін қамтамасыз ету мәселесі мемлекеттілікті дамыту аясында ерекше маңызға ие. Мұның өзі ең алдымен, ұлтына қарамастан, республиканың барлық азаматтарының құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз етуді шарттайды. Өмірдің шындығы көрсеткендей, біздің республикамызда қоғамдық өмірдің жаңаруы нәтижесінде ғылыми-техникалық төңкерістің екпінді ықпалы арқасында адамдардың сана-сезімімен ойлау машығында жалпы Қазақстандық мақтаныш қалыптасып, кең өріс алып, өз табиғатында жаңа мазмұн мен толық та, терең ұғым ретінде бой көрсетіп отыр. Жаңа жағдайда бел алушы осы мақтаныш сезімі Қазақстан Республикасының мекендеуші әр халықтың саяси сана-сезіміне терең бойлай бастады. Бұл мақтаныш сезім қайдағы бір сыртқы құбылыс әсерінен немесе нендей бір әрекет есебінен емес, республика халқының жанқиярлық еңбегі, демократиялық қоғам құру мақсатындағы іскерлігі арқылы өріс жайған мақтаныш сезімі.
Бұл сезім, өз кезегінде, біздің республикамызда жаңа азаматтық қатынастар құрылуына жол ашты. Бұл қатынастардың негізіне теңдік, өзара түсініктік және мемлекеттік рәміздерге сыйлы көзқарас сияқты принциптер кіреді. Біз басты міндет пен мақсаттарды қоғамдағы саяси тұрақтылыққа, құқықты демократиялық қоғам орнатуға және бейбітшілікке бағытталған сыртқы саяси қатынастар жасауға бағыттауымыз қажет.
Сонымен мәселені жан-жақты қарастыру нәтижесінде мынадай қорытындыны алға тартамыз – яғни, «өткенсіз болашақ жоқ» деген аталы сөзді ескерсек, қазіргі жаһандану, әрі әлемдік тұрақсыздық жағдайында Қазақстан Республикасы тәуелсіз, дербес, әрі демократиялық мемлекет ретінде ұлттық егемендігін дамытқысы келсе, жас буын санасында жалпыадамзаттық құндылықтармен қатар, өз елімізге тән дәстүрлерге негізделген патриоттық құндылықтарды шебер, әрі тиімді ұштастыру тиіс. Бұл бағытта анық басымдылық төл мәдениетіміз жағында болуы шарт. Себебі, төл мәдениетімізге тән емес бас-аяғы жоқ күмәнді батыстық құндылықтарға аса мән беру, еліміздің дәстүрлі арнадағы дамуын тоқтатып, «үшінші елдер» әлемінің белгісіз бір мемлекетіне айналдыру қаупі бар.
Сол сияқты жастармен әлеуметтік жұмыс жүргізуде отандық ерекшеліктерге бейімдей отырып шетелдік озық технологияларды пайдаланудың еш артықтығы жоқ екендігін жадымызда ұстаған жөн. Жастарға арналған ақпарат орталығы, Кәмелетке толмағандарды және түрмеден босанып шыққандарды қайта әлеуметтендіру орталығы, Жасөспірімдер мен жастарға арналған консультациялық орталық және жастар ұйымдарына арналған ресурстық орталықтар секілді мекемелер қатарын көбейтіп, бюджеттен бөлінетін мақсатты қаражатты осындай нәтижелі істерге жұмсаған дұрыс.
Жастар саясатының басты басымдылықтарын іске асыру үшін келесі мақсаттар бөлініп көрсетілді:
● жастар потратизмінде жастардың қоғами және рухани дамуын қамтамасыз ету;
● жастардың еңбек, білім және денсаулығын сақтау саласында әлеуметтік құқықтарын қорғау;
● жастардың әлеуметтік–экономикалық қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жағдайлар жасау;
● жастардың рухани және материалдық дамуы үшін жағдайлар жасау;
● жастар қоғамдағы инициативаларын ынталандыру және қолдау;
● Қазақстан жастарын халықаралық мәдени, экономикалық, ғылыми және білім беру процесстеріне тарту.
Жалпы ойды қорытындылай келгенде қазіргі жастар саясаты мен ондағы патриоттық тәрбие мәселсін шешуде мынадай ой-түйін айтуға болады:
1. Әлеуметтік-экономикалық күйзелісті бастан кешіріп отырған қоғам өміріне кірген жасөспірімді азамат ретінде қалыптастыру үшін, оның болашақтағы мүмкіндіктерін кеңейту үшін не істеу керек? Мұндағы негізгі ой, қоғамды қылмыстан және т.б. келеңсіз құбылыстардан құқықтық тұрғыда қорғай отырып әлеуметтендіру мен тәрбиеге қол жеткізу.
2. Қоғамдағы жасөспірімнің өзін-өзі дамыту мен өсіп-өркендеуін қалай қамтамасыз ету керек? Бұл жерде Қазақстан қоғамы – жастардың өсіп-өркендеуінің басты өмірлік потенциалы екендігін ұмытпаған абзал.
Алдағы уақытта жоғары оқу орындарындағы жастар ісі жөніндегі комитеттерді белсендендіру мен координациялау мақсатында жастар ісі жөніндегі комитет басшыларының республикалық кеңесі құрылады. Жастар ісі жөніндегі департамент – мемлекеттік жастар саясатымен айналысады. 2005-2007 жылдарға арналған жастар саясаты бағдарламасы жобасымен жұмыс жасау, “Қазақстан Республикасының мемлекеттік жастар саясаты туралы” Заңындағы нормативті-құқықтық актілері бойынша жастармен нақты тағы да басқа жұмыстар атқару аса маңызды мәселенің бірі болып отыр.
Қазіргі таңда Қазақстан жастарының 15 проценті ғана тұрғын үймен қамтамасыз етілген. Жастардың 5 проценті ата-анасы сатып әперген үйде тұрады. "Мәселенің түйіні жастарға тұрғын үй сатып алу немесе оны салып алуға несие беру тетіктерінің қалыптаспауында жатыр",- деді А.Хаматдинова.
"Жастар таңдауы" ұйымы жас
отбасыларға жеңілдетілген
"Қазақстан ипотекалық
Сонымен, жастарды жұмыспен, тұрғын үймен қамту да шешімін күтіп тұрған мәселенің бірі.
Жастарды жұмыспен қамту мәселесін шешуде олардың біліктілігін арттыру, кәсіптік училищелерде оқуын ұйымдастыру, жалпы шетелдерге жіберіп, сапалы білім алуына жағдай жасау өте маңызды міндет болып табылады. Бұл бәсекеге қабілетті ел болуымыз үшін де қажет стратегиялық маңызды мәселе. Сондықтан да жастар мәселесін, олардың әлеуметтік жағдайы мен білім алуы, жұмыспен қамтылуы Елбасы Н. Назарбаевтың назарынан ешуақыт тыс қалмай келеді.