Сумен емдеу

Тәуіліктік рационды құру

1.Таңертеңгі тамақ 25%.

2.күндізгі тамақ 30%

3.кешкілік тамақ 20%.

4.кешкі тамақ 25%

 

                        Тәуіліктік тамақтану құрамы

Тәуіліктік тамақтану құрамын  ағзаның күнделікті энергетикалық  шығынына, оның қажеттілігіне байланысты құру керек. Тәуіліктік тамақтандырудың  құндылығы ағзаның қажеттілігіне  сәйкес келіуі. Ағзаның жалпы Негізгі  энергиялық шығын алмасуы барлық ішкі ағзаны және ағзаның бұлшық ет жұмысын психологиялық тыныштықта 12-16 сағаттан соң 18-20c температурада  қалыпты жағдайда ұстап тұра алады. Зат алмасу ағза иесінің жынысына, жасына тәуелді болады. Ер адамда зат  алмасу әйелдерден гөрі 10-15есе көп, егде адамдарда төмен. Қосымша зат  алмасу енергияның жұмсауымен белгілі  бір жұмыс түрін анықтайды. Ағзаның  энергетикалық шығыны килориямен есептеледі. Тағамның құрамы, азық-түліктің калориялығы  арнайы арнайы кестенмен белгіленген. Тағам құрамындағы калорияны  ағзаның физологиялық қажеттілігіне  сай құру қажет. Тағам құрамының  калориялығына қарамастан, тағам  мөлшері оны қабылдаған кезде  асқазанды қанағаттандырып, тойымжылық сезімін тудыру керек. Тоқшылық сезімі асқазандағы тағамның ыдырау ұзақтығына байланысты болады. Ең алдымен көмірсулары, одан кейін ақуыздар, ең соңынан  майлар ыдырайды. Қортылған тағамнан кейін тоқшылық сезімі, ұсақталған немесе жангшлған тағамддарға қарағанда  ұзаққа созылады. Асқазанды қатты  тітіркендіруші,асқазан сөлін еріксіз  бөледі.          

             

 

             в) Лактулозамен байытылған сүт өнімдерінің адам                  денсаулығына әcepi

Қазіргі кезде дүние жүзіндегі  дамыған мемелекеттерде функционалды тамақтануды  жоғары  деңгейінде қарастырыруда. Функционалды тамақтанудан балалардың қалыпты өсуі мен дамуы, аурудың алдын алуға, жұмыс белсенділігін  арттыруға және халықтың жасын ұзартуға, қоршаған ортаға бейімделуіне жағдай жасалатындығы дәлелденді.

 Қазақстандағы  халықтардың   функционалды тамақтануы да  негізгі  мәселе болып отыр. Бірақ, халықтың  денсаулығының жағымсыз түрлі  әсерлерден өзгеру тенденциясының  бұлай етек алуы, экономика дамуының  тұрақсыздығы және дұрыс қалыптаспаған  экологиялық жағдайдан екендігі  бәрімізге мәлім. Организмнің  физиологиялық қажеттілігін өтеу  үшін қорекпен, энергиямен  қамтамасыз  ету, аурудың алдын алу және  емдеу мақсатында негізгі технологиямен  өндірілген жаңа, сапалы өнімдер  қажет. Ауру организмді емдеуге  қажетті  түрлі дәрілік препараттарды  алмастыратын, функционалды өнімдерге  сұраныс дүниежүзінде  арта түсуде. Адамның денсаулығын сақтауда, ішек  микрофлорасының дұрыс қалыптасуы  мен жұмыс істеуіне көп көңіл  бөлінуде. Осы мақсатта пробиотиктер (қалыпты ішек микрофлора биопрепараттары:), бифидо- және лактобактериалды заттар, пребиотиктер(осы пробиотиктердің  өсуін қолдайтын, ас қорыту  органындағы ферметтерге тұрақты  биогенді қосылыс) немесе синбиотиктер(про-және  пребиотиктердің жиынтығы) қолданылуда.  Жалпы пребиотиктерге лактулоза,  тағам талшықтары және олигосахаридтер  жатады.

 Қазіргі кезде функционалды  тағамдардың дамуы 1990 жылдардағы  компьютер технологиясының дамуымен  бірдей. Оған мына мәліметтер  дәлел: 1995 жылы «для здоровья»  азық-түліктерінің даму көлемі 10 млрд доллар. Тек АҚШ-та 2000 жылы 15 млрд. доллар, ал 2002 жылы 33 млрд. долларға тең болды. Функционалды тамақтанудың қазіргі кезднгі табысы АҚШ-қа 100 млрд. доллар алып келеді. Ол әлемдік тағам нарығының 5% құрайды. Болжам бойынша 2010 жылы бұл нарық Европада барлық қолданылатын азық-түліктің 30%-дан  артығын құрайды. Бұл мәліметтер біздің еліміздегі функционалды тамақтану индустриясының даму бағытын көрсетеді. Функционалды тамақтану саласындағы Ресей мамандары бұл нарық қанат жайып келе жатқанын айтады. Мұны байқаған көптеген азық-түлік индустрия ұжымдарының басшылары  денсаулыққа қажетті азық-түлік өндірісін дамушы орынға қойды. Бұл дамушылық неге байланысты? Мамандар оған мына себепті айтады: «Денсаулықты сақтау үшін кеткен қаражаттың өсуі, Батыс елдердегі тұрғындардың тез қартаюы, халықтың денсаулықтың маңыздылығын түсінуі, аурудың алдын алуға тырысуы, кейбір ингридиенттердің денсаулыққа пайдалы екенін ғылыми түрде дәлелденуі;» Денсаулық сақтау бағдарламасын қаржыландырып отырған финансистер, денсаулықты жақсартуда функционалды тамақтың технологиясынан тиімді жол жоқ деуде. Денсаулық сақтау министрлігі халықтың денсаулық сақтау механизмінің ролін атқаруда. Аталмыш министрліктің ұсынған бағдарламасының негізін функционалдық тағамдық қоспалары құрайды, олардың көпшілігі ішек микрофлорасын қалпына клтіруге негізделген.

 Жапондардың функционалды тамақтану  туралы бағдарламасы 25 функционалды  қоспалардан тұрады, оның 19-ы тікелей  микрофлорамен байланысты, тек біреуі(пробиотик), лактобацилла штамы « LGG», ал  қалғаны пребиотиктер болып табылады.

 Қазіргі кезде емдік және  жай сүт тағамдарының арасына  шек қою өте қыйын, себебі  олардың құрамы және компоненттерінің  қатынасы(сүт, қаймақ, сүзбе, сыр және т.б) диеталық және емдік мақсатында қолданылады.

 Емдік және профилактикалық  бағыттағы сүт сүт тағамдарын  дайындау барысында тиісті медициналық  зерттеулер жүргізілуі қажет,  сонымен қатар оның жасалуы  медициналық ұйыммен бірге болуы  тиіс. Зерттеулерді жүргізетін ұйымды  және оның сапасын тексеруі  толығымен автор игілігінде. Бірақ  қазіргі кезде «жалған» емдік  сүт тағамдары көптен-көп.

 Осыған қарамастан адам ағзасына  жақсы әсер ететін арнайы сүт  тағамдарының қасиеттерін атап  өтуге болады:

 •    Асқазан-ішек жолдарының  физиологиясы және ішек микрофлора  жағдайы;

 •    Иммунды және қан  айналым жүйесінің оптимизациясы;

 •    Глюкозаның, триацилглицириннің  және т.б қандағы қоректік көлемін  сақтау;

 •    Оксидантты активтілігі  бар қосылыстардың көлемін төмендету;

 Бұл толық көрсетілмеген  бағыттардың өзі емдік және  профилактикалық бағыттағы сүт  тағамдарының керектігін, адам ағзасына  пайдалылығын көрсетеді.

 Жұмыстың мақсаты:Лактулозамен  байытылған сүт өнімдерінің адам  денсаулығына әсерін біле отырып, табиғи сүт өнімдерін пайдаланып  лактулозамен байытылған жаңа  сүт өнімдерін алу технологиясын  жасау.

 

 

 

 

                                      Жоспар

I.Кіріспе

II.Негізгі бөлім

 а) Тамақтану

 б)Тағамдық құндылық

 в) Лактулозамен байытылған  сүт өнімдерінің адам денсаулығына  әcepi

III.Қорытынды

IV.Пайдаланылған әдебиеттер

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                          Пайдаланылған әдебиеттер

Неменко Б.А. Оспанова Г.К Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы(Оқулық).- Алматы 2002.344б.

Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков., М., Медицина, 2004., 1. Қуанышева С.Е. Биологияны оқыту әдістемесі. Шымкент:

2000 ж. 300 ... В.В. ... ... ... СПб.: ... 2002. –

256 б. 1. Қуанышева С.Е. Биологияны оқыту әдістемесі. Шымкент:

2000 ж. 300 ... В.В. ... ... ... СПб.: ... 2002. –

256 б.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                  Қорытынды

Гигиена грек сөзі - Gugieinos – емдеу, денсаулық әкеледі деген мағына береді, профилактика деген ұғым. Адам ағзасына айналаны қоршаған сыртқы орта факторлары мен әлеуметтік жағдайларының тигізетін әсерін зерттейтін медициналық ғылым. Медицина ғылымдарының өте көрнекті салаларының бірі. Медициналық оқу орындарында санитарлық-гигиеналық факультеттері мен кафедралар бар. Арнаулы түрде маман дәрігерлер – гигиенистер дайындалады.

 Гигиена - аурулардың алдын алуға және денсаулық сақтауды қорғайды. Денсаулыққа зиян келтіретін азық түрлерін жойып жіберуге гигиенистер ат салысады. Денсаулыққа зиян келтіретін факторлардың болмауын гигиена ғылымы қатаң бақылау жасап отырады. Адамдардың айналасын қоршаған сыртқы ортаның факторларын негізге ала отырып, гигиенистер адамзат баласының тіршілігі мен еңбегіне ыңғайлы жағдайлар жасауға адамзат баласын аурулардан айықтыруға, дерттер мен өлік көрсеткіштерін төмендетуге тіршілік өмірді ұзартуға, еңбекке деген қабілеттілікті көтеруге және т.б. биологиялық жағдайларды жақсартуға бағытталған ғылым. Практикада қолданатын нақтылы тәсілдері болады. Осының бәрі адамның денсаулығын арттыруға қолданылады.