Проектирование приложения «Кинотеатр»

 

 

 

 

3.2 - сурет «Мән – байланыс» диаграммасы

 

3.3 Қалыпты кесте  қатынастары

 

Өрістердің  типтері және оларға сипаттама. Кестелердің арасындағы байланыс.

Кесте негізін  оның өрістерінің сипаттамасы құрайды, әрбір кесте кем дегенде бір  өрістен тұруы керек. Кесте құрылымы кең мағыналы ұғым, оның құрамына:

-өрістер сипаттамасы;

-кілт;

-индекстер;

-өріс мәндерінің  шектеулері;

-кестелер арасындағы  сілтемелік тұтастықтың шектеулері;

-парольдар.

-жалпы кестемен  келесі операцияларды орындауға  болады:

-құру (құрылымын анықтау);

-құрылымын өзгерту  (қайта құрылымдау);

-жою.

Кестені құру кезінде кесте аты мен оның құрылымы беріледі. Дискіге сақтау кезінде кестеге қатысты барлық қажет файлдар құрылады. Олардың аттары кесте атымен өзара сәйкес келеді.

Текстік (Text) – текст немесе мәтіндік сөздерді енгізу;

Сандық (Number) – математикалық есептеулер;

Мерзім (Date) –  өрістің мерзім типтерді сақтау;

Ақшалы ($) –  ақшалай мәндерді қабылдайды;

Уақыт (Time) - өрістің  уақытын типтерді сақтау.

 

                                                         3.1 кесте «Кино» кестесінің сипаты

№	Жол	Типі	Көлемі	Сипаттамасы
1	№ Фильма	Сандық		Кілттік өріс
2	Фильм	Тексттік	50
3	Жанр	Тексттік	20
4	Режиссер	Тексттік	20
5	Производство	Тексттік	20
6	Год выпуска	Сандық
7	Зал	Тексттік	20

 

3.2 кесте «Cведение» кестесінің сипаты

№	Жол	Типі	Көлемі	Сипаттамасы
1	Кинотеатр	Тексттік	30	Кілттік өріс
2	Дата	Күні
3	Время	Уақыты
4	Цена	Сандық

 

3.3 кесте «Справочник» кестесінің сипаты

№	Жол	Типі	Көлемі	Сипаттамасы
1	Адресс	Тексттік	50	Кілттік өріс
2	Телефон	Сандық
3	Кинотеатр	Тексттік	30

 

3.4 кесте «Место» кестесінің сипаты

№	Жол	Типі	Көлемі	Сипаттамасы
1	Зал	Тексттік	50	Кілттік өріс
2	Вмешяемость	Сандық

 

Кестелердің арасындағы байланыс кілттік өрістердегі ұқсас  мәндердің қатынасы. Байланыс келесі түрдегі байланыстамен ерекшеленеді:

• бірден бірге дейін (1:1)
• бірден көпке дейін (1: ∞)
• көптен көпке дейін (∞:∞)

 

 

3.3-сурет. Мәліметтердің  байланыс схемасы

 

Бұл курстық  жұмыста «бірден бірге дейінгі» (1:1) байланыс қолданылады. Деректер базасына ең тиімді қолайлы байланыс.

 

«Кино» формасының қасиеттері object DBGrid1: DBGrid1 Align=alTop DataSource= DataSource1 object TDataSource: TDataSource DataSet=Table1 object TTable: TTable DataBaseName=kinoteatr TableName=kino.DB Active=True object DBNavigator: DBNavigator DataSource= DataSource1 object TButton: TButton Caption=Главная Коды: kinoteatr.show; Caption=Место Коды: mesto.show; object DBImage: DBImage DataSource= DataSource1 DataFild=Photo object DBMemo: DBMemo DataSource= DataSource1 DataFild=film   «Место» формасының қасиеттері object DBGrid1: DBGrid1 Align=alTop DataSource= DataSource1 object TDataSource: TDataSource DataSet=Table1 object TTable: TTable DataBaseName=kinoteatr TableName=mesto.db Active=True object DBNavigator: DBNavigator DataSource= DataSource1 object TButton: TButton Caption=Главная Коды: kinoteatr.show; Caption=кино Коды: kino.show;   «Сведение»  формасының қасиеттері object DBGrid1: DBGrid1 Align=alTop DataSource= DataSource1 object TDataSource: TDataSource DataSet=Table1 object TTable: TTable DataBaseName=kinoteatr TableName=svedenie.db Active=True object DBNavigator: DBNavigator DataSource= DataSource1 object TButton: TButton Caption=Главная Коды: kinoteatr.show; Caption=сведение Коды: svedenie.show;   «Справочник»  формасының қасиеттері object DBGrid1: DBGrid1 Align=alTop DataSource= DataSource1 object TDataSource: TDataSource DataSet=Table1 object TTable: TTable DataBaseName=kinoteatr TableName=svedenie.db Active=True object DBNavigator: DBNavigator DataSource= DataSource1 object TButton: TButton Caption=Главная Коды: kinoteatr.show; Caption=справочник Коды: spravochnik.show;   Form1 формасына  7 Button және 1 Image компоненттері орналасқан. Олардың қасиеттерін беріп, аттарын өзгертеміз. Қажет суретімізді таңдап алып қоямыз. Нәтижесі төмендегі 3.4-суретте көрсетілген.

 

 

3.4-сурет «Кинотеатр»  формасының бейнесі

 

Form2 формасына  1 DBGrid, 1 DataSource, 1 TTable, 1 Navigator, 1 DBImage, 4 BitButton, 1 DBEdit, 4 Button, 1 DBMemo орналастырдым. Әрқайсысының қасиеттерін беріп, аттарын өзгерттім. Нәтижесі 3.6 - суретте көрсетілген.

 

 

3.6-сурет «Кино»  формасының бейнесі

 

Form3 формасына 1 DBGrid, 1 DataSource, 1 TTable, 1 Navigator, 1 DBEdit, 3 Button орналастырдым. Әрқайсысының қасиеттерін беріп, аттарын өзгерттім. Нәтижесі 3.7 - суретте көрсетілген.

 

 

3.7-сурет «Место»  формасының бейнесі

 

Form4 формасына 1 DBGrid, 1 DataSource, 1 TTable, 1 Navigator, 1 DBEdit, 3 Button орналастырдым. Әрқайсысының қасиеттерін беріп, аттарын өзгерттім. Нәтижесі 3.8 - суретте көрсетілген.

 

 

3.8 – сурет  «Сведение» формасының бейнесі

 

Form5 формасына 1 DBGrid, 1 DataSource, 1 TTable, 1 Navigator, 1 DBEdit, 3 Button орналастырдым. Әрқайсысының қасиеттерін беріп, аттарын өзгерттім. Нәтижесі 3.9 - суретте көрсетілген.

 

 

3.9-сурет «Справочник»  формасының бейнесі

 

Form7 формасында DataBase Form Wizard компонентін орналастырдым. Оған кинотеатрдың адрестері туралы мағлұматтарды енгіздім. Нәтижесі 3.10 - суретте көрсетілген.

 

 

3.10-сурет «Адресса  кинотеатров» формасының бейнесі

 

Form8 формасында DataBase Form Wizard компонентін орналастырдым. Оған кино туралы мағлұматты енгіздім. Нәтижесі 3.11 - суретте көрсетілген.

 

 

3.11-сурет «сведение о фильме» формасының бейнесі

 

Form10 формасында қарапайым есеп беруді жобалау үшін негізгі базаның ішіндегі қажет кестені таңдаймыз. Формаға Table компонентін орналастырып, Active қасиетінен True таңдаймыз. Формаға QReport TQuickRep1 компонентін орналастырып, оның DataSet қасиетінде Table обьект кестені нұсқаймыз. Енді есептің сыртқы жобасын жасау керек. Ол үшін BandType жобалаушы rbTitle арқылы орындаймыз.

Қарапайым есеп беруді жобалау үшін қолданылатын компоненттер келесі түрде болады:

• QReport компоненті деректер базасының есебінен байланысын ұйымдастыру үшін қолданылады. Оның DataSet қасиетінде Table обьект кестені нұсқаймыз.
• TQuickRep – есеп берудің сыртқы жобасын жасау үшін қолданылатын компонент болып табылады.
• QRBand – есеп мәліметтерінің тақырыпты орналастыру үшін тандаймыз. Оған қасиеттерін өзгертеміз:Мен есеп беру кезінде 2 QRBand компонентін пайдаландым. 1 QRBand қасиетіне BandType-rbDetail, ал 2 QRBand қасиетіне BandType-rbTitle
• QRLabel – есепке статикалық мән беруге көмектесті. Оның caption қасиетіне «Кинотеатр» мәтінін жаздым.
• QRDBText – есепке деректер базасының өрістерін орналастыруға мүмкіндік берді. DataField қасиетінің мәніне сәйкес өріс атауларын бердім.

Есепті «Кино» сұранысына құрамыз.

 

 

3.12-сурет «Отчет»  формасының бейнесі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚОРЫТЫНДЫ

 

Бүгінгі таңда  реляциондық деректер базасымен жұмыс жасау ең ыңғайлы әрі тиімді болып келеді. Қиын жасалған бағдарламадан тиімді нәтиже алатыныңыз анық. Сондықтан деректер базасымен жұмыс жасауда Delphi бағдарламасын пайдалану тиімді. Бұл бағдарламаның қосымшаларымен жұмыс жасауда көптеген мүмкіндіктерді пайдаландым.

Borland Delphi бағдарламасында  деректер базасымен жұмыс жасалынып,  кинотеатр кестесі құрылды. Бұл  кесте тізімнен мәліметті жылдам табуға, сұрыптауға және адресстерін тез анықтауға болады. Сонымен қатар, мән – байланыс диаграмма - олардың арасындағы мәлiметтердiң үлгiлерiнiң өңдеуiн аспап, деректер және қатынастардың анықтауын қамтамасыз ететiн үйреншiктi әдiсін пайдаландым. Әрине бұның барлығы біз жұмыс жасаған бағдарламаның шынайылығына байланысты.

Менің курстық  жұмысымның тақырыбы «Кинотеатр». Бұл курстық жұмысымның мақсаты «Кинотеатр» базасын құру. Мен бұл базаны құра отырып, өзімнің мақсатыма сәлде болса да қол жеткіздім деп ойлаймын.

Қорыта келегенде, мен осы курстық жұмысымды орындау барысында бағдарламалау әлемінде үздік жетістіктерге қол жеткізіп отырған, қызықты да күрделі программа – Delphi ортасы туралы бірталай мәлімет ала отырып, бұл тілдің басқа программалау тілдерінің ішіндегі ең жүйрігі, озық технологиялар жетістіктерінің талаптарына сай өз ерекшеліктерімен қатар өз мүмкіншіліктері де бар екеніне көз жеткіздім. Мен берілген тапсырманы DELPHI 7 программалау ортасында құрылған мәліметтер базасы арқылы көп адамдарға өзімнің көмегімді тигіземін деп ойлаймын...  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

 

1. А.Я.Архангельский  «Программирование в Delphi7», Издательство  

«Бином»,2008 г

2. Марко Кэнту  «Delphi7 для профессионалов». Издательство  «ПИТЕР»,     2005г 

3. С.Бобровский «Delphi7 ,учебный курс».Издательство«ПИТЕР»,2004

4. Ю.А.Шпак «Delphi7 на примерах».Издательство «Юниор», 2004г

5. Гусева А.И.  Учимся программировать: Pascal 7.0 Задачи  и методы их решения. – М.: Диалог МИФИ, 1997, - 256с.

6. Стивен Коупстейк. Microsoft Office для  Windows 95(шаг за шагом)/Пер. с англ. – М.: Бином, 1997, - 208с.

7. Матюшок В.М. Excel 7.0 Общие экономические расчеты. - М.: Радио и связь, Веста, 1993,- 298с.