Жартылай автоматты бұғаттау кезіндегі поездар қозғалысы

Жартылай автоматты бұғаттау кезіндегі поездар қозғалысы

 

§ 1. Поездарды қабылдау және жөнелту

 

      88. Осы Нұсқаулықтың 4-қосымшасына сәйкес жартылай  автоматты бұғаттау кезінде:

1) поездың аралықты иеленуіне  рұқсат болып шығу немесе – өтпелік бағдаршамның рұқсат етуші көрсеткіші болып табылады;

2) дара жолды учаскелерде  шығу бағдаршамын ашу үшін  алдын ала оған поезд жөнелтілетін  көрші станция бойынша кезекшіден  бұғат-аппарат бойынша келісудің  бұғаттау сигналын алу немесе  бұғат-жүйені қозғалыстың тиісті бағытына ауыстыру қажет.

89. Поезды қабылдау алдында  станция бойынша кезекші алдын  ала қабылдау маршрутын дайындайды  және кіру семафорын ашады  немесе атқарушы постыға оны ашу туралы өкім береді.

Келе жатқан поезд кіру бағдаршамынан өткен соң ол автоматты түрде жабылады. Жолдар мен бағыттамалардың электрлі оқшаулағышы жоқ станцияларда поезд кіру бағдаршамынан өткен соң станция бойынша кезекші (орталықтандыру постысының операторы) сигналдық бастырманы (тұтқаны) сигналды жабу жағдайына орнатады.

Поездың станцияға толық құрамда келуіне көз жеткізген соң станция бойынша кезекші жөнелту станциясына келудің бұғаттау сигналын береді, ал телефон арқылы оны поездың келу уақыты туралы хабардар етеді. Егер поезд итергіш локомотивпен жүрсе, онда станция бойынша кезекші келуі туралы хабарлама мен бұғаттау сигналын жөнелту станциясына итергіш келуіне көз жеткізген соң береді.

90. Станция бойынша кезекшіге  егер ол поездың аралықтан  толық құрамда келгеніне алдын  ала көз жеткізбесе жөнелту  станциясына поездың келуі туралы  хабарлама мен келудің бұғаттау  сигналын беруге тыйым салынады.

Станцияға поездың толық құрамда келуіне станция бойынша кезекші поездың соңғы артқы вагонында поездық сигналдың болуы бойынша – жеке немесе бағыттамалық пост кезекшісінің баяндамасы бойынша, ал бағыттамалық пост кезекшілері жоқ бағыттамаларды орталықтандыруы бар станцияларда – поездар қозғалысымен байланысты басқа қызметкерлердің немесе өтпелер бойынша кезекшілердің баяндамалары бойынша көз жеткізеді.

91. Поездың станцияға толық  құрамда келуін автоматты бақылау  құрылғылары болған кезде станция  бойынша кезекші поезд келген  соң осы құрылғылардың бақылау көрсеткіштері бойынша аралықтың бостығына көз жеткізеді.

Егер станцияға келуші жүк поезының аралықта өздігінен тежелуі немесе тежегіш магистралінің ажырауы сигнал беруімен іске қосылуы салдарынан күтпеген тоқтауы болса, локомотив машинисі басқа станция бойынша кезекшіге мұндай тоқтау туралы радиобайланыс арқылы хабарлайды, ал мұндай хабарламаны аралықтан беру мүмкін болмаған жағдайда – бұл хабарламаны станция бойынша кезекшіге жеке тапсыруы үшін станцияда тоқтайды. Мұндай жағдайларда поездың толық құраммен жүруі үшін бақылау станция қызметкерлеріне де, локомотив бригадасына да жүктеледі.

92. Егер поезды қабылдаған  соң келуді бақылау аспабы  іске қосылмаса, станция бойынша  кезекші поездың толық құрамда  келгеніне көз жеткізіп, бұл туралы поездық диспетчерге баяндайды. Поездық диспетчер аралықты шектеуші станциялар бойынша кезекшілермен сөйлесу жолымен оның бостығына көз жеткізіп, бір мезгілде екі станцияға да келудің бұғат-сигналын беруге рұқсат етеді, сонан соң станция бойынша кезекші бұл операцияны қосалқы бастырманың көмегімен, ал электрмеханикалық бұғаттау кезінде – басқыштық тірегіш тұйықтағышын жасанды іске қосу жолымен жүргізеді. Рұқсат осы Нұсқаулықтың21-қосымшасына сәйкес нысан бойынша беріледі.

Осындай тәртіп шығу бағдаршамының тыйым салу көрсеткіші кезінде поезды станцияға қабылдаудың басқа жағдайларында да сақталады. Келудің қосалқы бастырмасынан немесе басқыштық тұйықтағыштан пломбаны бұзғаны туралы станция бойынша кезекші ДУ-46 нысанындағы қарап тексеру журналында жазба жасайды.

93. Егер жолды бұғаттау  құрылғыларын басқару аппараттары  келудің қосалқы бастырмаларын  басуды және басқыштық тұйықтағыштың  іске қосылуын белгілейтін есептегіштермен  жабдықталса, онда аталған бастырмалар  пломбаланбайды. Бұл жағдайларда  келудің бұғаттау сигналын жасанды  беру кезінде станция бойынша  кезекші ДУ-2, 3 нысанындағы поездар  мен локомотивтер қозғалысы журналында  тиісті поездың нөміріне қарсы есептегіштің көрсеткішін жазады.

Егер жасанды іске қосылу сигнал беру, орталықтандыру және бұғаттау (бұдан әрі – СОБ) құрылғыларының ақаулығымен байланысты болса, онда бұл ақаулық туралы ДУ-46 нысанындағы қарап тексеру журналында жазба жасалады.

94. Поезды жөнелту алдында  станция бойынша кезекші маршрутты  дайындаған соң шығу семафорын  ашады немесе атқарушы постыға оны ашу туралы өкім береді.

Шығу бағдаршамын ашумен бір мезгілде көрші станцияға автоматты түрде поездың жөнелтілуі туралы бұғаттау сигналы беріледі (атқарушы постыларсыз электрмеханикалық бұғаттау кезінде поездың жөнелтілуі туралы бұғаттау сигналы көрші станцияға жеке, шығу бағдаршамы жабылған соң беріледі).

Поезд шығу бағдаршамынан өткен соң сигналдық бастырма (тұтқа) сигналды жабу жағдайына қойылады және станция бойынша кезекші телефон арқылы көрші станцияны поездың нақты жөнелтілген уақыты туралы хабардар етеді. Келудің бұғаттау сигналының болуына қарамастан станция бойынша кезекші көрші станциядан телефон арқылы бұрын жөнелтілген поездың келуі туралы хабарлама алған соң ғана шығу бағдаршамын ашады және поезды жөнелтеді.

Көрші станциядан телефон арқылы бұрын жөнелтілген поездың келуі туралы хабарлама алмаса станция бойынша кезекшіге дара жолды аралықтарда сондай-ақ қарсы бағыттағы поезды қабылдауға келісім берудің бұғаттау сигналын беруге тыйым салынады.

95. Егер бос аралық және дұрыс қойылған маршрут кезінде шығу бағдаршамы оқшауланған бағыттамалық учаскенің жалған бос болмауы себепті ашылмаса, станция бойынша кезекші осы учаскенің нақты бос екенін тексерген соң поездық диспетчердің келісімімен «Жөнелту маршруттарындағы бағыттамалық оқшауланған учаскелердің бостығын бақылауды ажырату» бастырмасын (ол бар станцияларда) алдын алу басқан соң шығу бағдаршамын ашады.

96. Егер шығу бағдаршамын  ашқан соң поезд қандай да  бір себеппен жөнелтілмесе, станция бойынша кезекші шығу бағдаршамын жабады, бұл туралы ДУ-2, 3 нысанындағы поездар мен локомотивтер қозғалысының журналында жазба жасайды және поездың кідіртілуі туралы көрші бөлек пункті мен поездық диспетчерге хабарлайды.

97. Кідіртілген немесе  сол бағыттағы басқа поезды  жабық шығу бағдаршамы кезінде  жөнелту осы Нұсқаулықтың22-қосымшасына  сәйкес ДУ-52 нысанындағы бланктің 1-тармағын толтырумен жасыл түсті бланктегі рұқсат бойынша жүргізіледі. Көрші бөлек пункт поездың нақты жөнелтілген уақыты туралы телефон арқылы хабардар етіледі. Атқарушы постыларсыз электрмеханикалық бұғаттау кезінде кідіртілген немесе сол бағыттағы басқа поезды нақты жөнелткен соң көрші бөлек пунктке бұғаттау сигналы беріледі. Келесі поездар бұғаттау бойынша әдеттегі тәртіппен жөнелтіледі.

98. Осы Нұсқаулықтың22-қосымшасына  сәйкес ДУ-52 нысанындағы бланктің 1-тармағын толтырумен жасыл түсті бланктегі рұқсат осы Нұсқаулықтың 9-тармағының талаптарын сақтау кезінде жетекші локомотивтің машинисіне сондай-ақ бұғаттау ақаусыз жұмыс істеп тұрғанда шығу бағдаршамы өздігінен жабылған (оқшауланған секцияның жалған бос болмауы, бағдаршамдық шамның жанып кетуі немесе шығу бағдаршамының қате жабылуы салдарынан) жағдайларда да беріледі.

Поездық радиобайланыс құрылғылары сөйлесулерді автоматты тіркеу жүйесімен жабдықталған станцияларда жасыл түсті жазбаша рұқсатты берудің орнына поездық локомотивтің машинисіне осы Нұсқаулықтың23-қосымшасына сәйкес нысан бойынша радиобайланысы бойынша сөйлесулерді тіркегіште тіркелетін жөнелту туралы бұйрық беріледі.

Ашық аралық кезінде шығу бағдаршамын қайтадан ашуға мүмкіндік беретін құрылғылары бар станцияларда поездарды жөнелту қайта ашылған шығу бағдаршамы бойынша жөнелтіледі. Станция бойынша кезекші құрылғыларды шығу бағдаршамын қайтадан ашу үшін тек қана поездық диспетчердің келісімімен ғана пайдаланады.

99. Егер дара жолды аралықты  шектеуші станцияда шығу бағдаршамын  ашқаннан кейін поезды кідірту  және бұл аралыққа көрші станциядан қарсы бағыттағы поезды жөнелту қажеттігі туындаса, шығу бағдаршамы жабылады, жартылай автоматты бұғаттауды пайдалану тоқтатылады және поездар қозғалысы телефон байланысымен орнатылады. Бұл жағдайда қарсы бағытта келе жатқан поездарға аралықты иеленуге арналған жол жазбалары беріледі.

Жартылай автоматты бұғаттаудың жұмысы аралыққа бұрын кідіртілген немесе осы бағытта жүретін басқа поезды жөнелту кезінде қайта іске қосылады, бұл поезд осы Нұсқаулықтың98-тармағында көзделген рұқсаттардың бірі бойынша жөнелтіледі.

100. Топтық шығу бағдаршамдары  болған кезде поездарды жөнелту  шығу бағдаршамының рұқсат етуші көрсеткіші және ондағы маршруттық нұсқағыштағы поездың жөнелтілуіне рұқсат етілетін жолдың нөміріне сәйкес келетін жасыл түсті цифр бойынша жүргізіледі.

Топтық бағдаршамдардың маршруттың нұсқағыштарының ақаулығы кезінде станциядан поездарды жөнелту машинистке станция бойынша кезекшінің осы Нұсқаулықтың30-тармағымен көзделген нысан бойынша тіркелетін бұйрығын берумен немесе локомотив машинисіне осы Нұсқаулықтың 22-қосымшасына сәйкес ДУ-52 нысанындағы бланктің 2-тармағын толтырумен жасыл түсті бланктегі рұқсатты тапсырумен ашық шығу топтық бағдаршам кезінде жүргізіледі.

Шығу бағдаршамында бағыттың маршруттық нұсқағышының (ақ түсті) ақаулығы кезінде поездарды жөнелту осы Нұсқаулықтың47-тармағында көзделген тәртіппен жүргізіледі.

101. Егер жөнелтуге дайын  поездың жетекші локомотиві рұқсат етуші көрсеткіші бар шығу бағдаршамының артында орналасса және машинистке оның көрсеткіші көрінбесе, поезды жөнелту осы Нұсқаулықтың31-тармағында көзделген нысан бойынша машинистке берілетін станция бойынша кезекшінің тіркелетін бұйрығы немесе осы Нұсқаулықтың 22-қосымшасына сәйкес ДУ-52 нысанындағы бланктің 2-тармағын толтырумен жасыл түсті бланктегі рұқсат бойынша жүргізіледі.

Бұл ретте оқшауланған бағыттамалық учаскенің ақаулығы немесе онда жөнелтілетін поездың басы орналасқан жағдайларда шығу бағдаршамын ашу үшін «Жөнелту маршруттарындағы бағыттамалық оқшауланған учаскелердің бостығын бақылауды ажырату» бастырмасы қолданылады.

Егер жөнелтілетін поездың басы шығу бағдаршамының артында орналасса және соңғысын ашу мүмкін болмаса, бұғаттаудың жұмысы тоқтатылады; поезды жөнелту машинистке жол жазбасын берумен байланыстың телефондық құралдары бойынша жүргізіледі.

Жөнелтудің ұйымдастырылған маршруттары жоқ жолдардан поездарды жөнелту де осындай тәртіппен жүргізіледі.

102. Дара жолды және қос  жолды аралықтарда (дұрыс жол  бойынша) аралықтан жөнелту станциясына  қайтумен поездарды жөнелту жабық  шығу бағдаршамы кезінде машинистке  жабық шығу бағдаршамынан өтуге және кері қайту құқығына арналған кілт-жезлді берумен жүргізіледі.

Бұл ретте дара жолды аралықтарда поезды аралыққа кейіннен кері қайтумен жөнелту алдында көрші станциядан бұғат-аппарат бойынша поезды жөнелтуге келісім алынады немесе бұғат-жүйе қозғалыстың тиісті бағытына ауыстырылады.

Арнайы өздігінен жүретін жылжымалы құрамның екі және одан артық бірлігін тіркесте, оларды аралықта ажырату көзделген жағдайда кілт-жезл бойынша жөнелтуге тыйым салынады.

103. Егер поезд баратын  жер бірінші (поездың жүрісі бойынша) жол посттынан(бұғатпостысынан) кейін орналасса, онда осы постының станция бойынша кезекшісі алда жатқан аралық бос болған жағдайда машинистке жабық өтпелік бағдаршамнан өтуге және кейіннен қайта оралуға арналған осы Нұсқаулықтың22-қосымшасына сәйкес ДУ-52 нысанындағы бланктің 1-тармағы толтырылған жасыл түсті бланктегі рұқсатты береді. Поездың жүру жолында орналасқан басқа бұғатпостылардың кезекшілері де солай жасайды.

Поезд жөнелту станциясына қайтқан кезде барлық аталған бұғатпостыларды тоқтаусыз жүріп өтеді және станцияға ашық кіру бағдаршамы бойынша немесе кіру бағдаршамының тыйым салушы көрсеткіші кезінде станцияға кіруге құқық беретін белгіленген рұқсат бойынша қабылданады.

Жол постыларының (бұғатпостылардың) кезекшілері барлық жағдайларда аралас бөлек постылары бойынша кезекшілерді поездың нақты жүріп өткені туралы телефон арқылы хабардар етеді.

Поездың станцияға келуі бойынша кілт-жезл станция бойынша кезекшіге қайтарылады, ол оны аппаратқа салады және телефон арқылы көрші бөлек пункті бойынша кезекшіні поездың оралғаны туралы хабардар етеді.

104. Кілт-жезлдің ақаулығы кезінде, сондай-ақ бұғат-аппарат кілт-жезлмен жабдықталмаған жағдайларда поездарды кейіннен станцияға қайта оралуымен жөнелту бұғаттаудың жұмысын тоқтатумен телефон байланысы бойынша жүргізіледі.

Бұл жағдайда поездар шығу бағдаршамының тыйым салушы көрсеткіші кезінде осы Нұсқаулықтың8-қосымшасына сәйкес ДУ-50 нысанды бланктегі жол жазбасын машинистке берумен жөнелтіледі.

Егер қос жолды аралықта оған дейін поезд баратын жер алда жатқан бұғатпостыдан кейін орналасса, жөнелту станциясы бұғатпостыға дейін жол жазбасын береді, ал бұғатпост бойынша кезекші пост араларындағы аралық бос болған кезде одан әрі жүруге арналған жол жазбасын береді. Поездың қайтуы осы Нұсқаулықтың103-тармағында көзделген тәртіппен жүргізіледі.

Поездық жағдайға қарай бұғаттаудың жұмысы не бір мезгілде олар бойынша поезд жүріп өтуі тиіс барлық посты араларындағы аралықтарда тоқтатылады немесе алдымен станцияға іргелес бірінші аралықта, ал сонан соң әрбір келесі бос аралықта тоқтатылады.

Бұғаттаудың жұмысы поезд аралықтан қайта оралған соң қайта қосылады.

105. Келесі станцияға дейін баратын итергіш локомотиві бар поезды жөнелту телефон арқылы осы станцияны итергіш локомотиві бар поездың жөнелтілгені туралы хабардар етумен жолдық бұғаттау бойынша жүргізіледі.

Итергіш локомотиві бар поезды, ол аралықтан жөнелту станциясына қайтарда жөнелту бұғаттау бойынша (ашық шығу бағдаршамы кезінде) жүргізіледі. Итергіш локомотивтің машинисіне кері қарай жүру құқығына арналған кілт-жезл жөнелту станциясында тапсырылады.