Бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі – Қазақстан халқының әлеуметтік жағдайын жақсартуда ең ауқымды фактор

 

Келесі кесте Ресей  мен Еуропа елдеріндегі КӘЖ айырмашылықтары:

2-кесте: Ресей мен Еуропадағы КӘЖ: негізгі айырмашылықтар

Ресей мен  Еуропадағы КӘЖ: негізгі айырмашылықтар
Салыстырмалы индикаторлар	Ұлыбритания және Еуропа континенті	Ресей
Маңыздылық деңгейіне  қарасты негізгі стейкхолдерлер	• Персонал. • Тұтынушылар. • Қоғам. • Акционерлер.	• Мемлекет. • Кәсіпкер. • Персонал. • Тұтынушылар.
Ынталандырушылар/ КӘЖ дамуының қозғау күштері	• Корпорациялардың өздері. • Қоғам. • Мемлекет.	• Мемлекет (жоғарғы атқарушы өкілдер). • Корпорациялардың өздері. • Жергілікті билік өкілдері.
Мемлекеттік, коммерциялық емес ұйымдардың рөлдері	• Көп образды. •Негізгі драйверлердің бірі, серіктестік кәсіпкерлік (Гринпис, Қоғамдағы бизнес, т.б.). •Қоғамдық пікірге үлкен әсері.	•Әзірше салыстырмалы көп емес. •КӘЖ жүргізушілері емес, көмекшілері. •КӘЖ сауалдарында жеткілікті деңгейде жауапкершіліктің жоқтығы.
Әлеуметтік есеп тенденциялары (ӘЕ)	• ӘЕ бизнеспен сәйкес. • ӘЕ бастапқы этапта. • ӘЕ стандарттары жақсы реттелген және кең қолданылады. • ӘЕ көп стейкхолдерлерге бағытталған.	• ӘЕ бастапқы этапта. • Түсініспеушілік жалпы жүйе ретінде және пайдасы ұзақ  мерзімді дамуға бағаланбауда. • ӘЕ негізі мемлекет пен акционерлерге бағытталған.

 

Бұдан шетел жағдайындағы КӘЖ бір ретке келтірілгенін байқаймыз. Қазақстанмен айтарлықтай айырмашылықтарын байқай отырып, мынадай қорытынды шығарамыз:

• Шетел компанияларымен тәжірибе алмасу;
• Қазақстанда КӘЖ принциптерінің жоқ тұстарын дамыту;
• Әлеуметтік жауапкершілікке ынталандырудың мемлекеттен бұрын компаниялардың өздері ынталы болу деңгейіне жеткізу керек;
• Мемлекет ұйымдастыратын әлеуметтік жобаларға белсене араласу қажет;
• Дағдарыс, төтенше жағдайда керекті нысандарға мемлекетке әріптес бола отырып, көмек қолын соза білу керек.

Енді қазақстандық компаниялардың ішкі және сыртқы әлеуметтік жауапкершілігін талдайық. Олар қандай әлеуметтік бағыттарда жауапкершілігі болу керек?

• Экологиялық, қоршаған орта, қоғам алдында (экологиялық мәселелерде әріптес болу; тұтынушыларға қызмет көрсетуде);
• Қызметкерлер алдында (қауіпсіздік шаралары: медициналық тексеріс; әлеуметтік, медициналық сақтандыру бағдарламалары; зейнетақы қорын құру, зейнетке шыққандарға көмек; үймен қамтамасыз ету; демалыс оындарға жіберу; балалы болған әйел қызметкерлерге көмек; ауыр, критикалық жағдайда көмек беру);
• Салауатты өмір салты, денсаулық бағытта (қызметкерлер арасында түрлі іс-шараларды ұдайы ұйымдастыру; жергілікті жерде спорттық нысандар салуда жергілкті органдарға әріптес болу);
• Оқу, мәдениет, ұлтаралық достық бағытында (ғылыми инновациялық жобаларға көмек; білікті мамандар,кадрлар даярлау; патриотизмнің артуы);
• Әлеуметтік жобалар бағытында (жұмыссыздықпен күрес; спонсорлық және корпоративті қайырымдылық көрсету). [14]

Компанияда корпоративті жауапкершілік аясында орын алатын жұмыссыздық мәселесінде баса айтатын ұсыныстар келесі:

1. Ұйым қызметкерлерін қайта мамандықтарға даярлаумен қатар, жергілікті мектеп түлектерін ұйым қабырғасына алу мақсатында (сұранысы бар мамандықтарға), ЖОО-на оқытуға келісім-шарт жасау;
2. ЖОО бітірген түлектердің жұмысқа орналасу мәселесін қарастыру (мәселен, ЖОО бітірушілерден жұмысқа орналасарда 3-5 жылдық жұмыс тәжірибесін сұрайды, егер бар жерде сондай шарт болатын болса, жұмысқа орналаса алмай, жастардың жұмыссыздығы, сапасы және тағы басқа салдары болады);
3. Жұмысқа орналасуда үлгі болар түрлі конкурстарды жариялау.

Қорытынды

 

Мінеки, кәсіптің әлеуметтік жауапкершілігі қазақстандықтардың өмірінің жақсаруына қаншалықты әсерін қалдыратынын байқадық.

Жұмысты жазу барысында  көздеген мақсатымызға жетіп, алға тартқан  міндеттер орындай алдық.

Ең алдымен, бірінші  тарауда Қазақстанда әлеуметтік жауапкершіліктің деңгейін айқын анықтап, кемшілік тұстарын көрсеттік. Бұдан  шетел тәжірибесінен Қазақстанға сай келетін корпоративті әлеуметтік жауапкершілік тұстарын анықтап, негізгі ұсыныстарын бердік.

Екінші тарауда корпоративті әлеуметтік жауапкершілік анықтамасына ерекше тоқталдық. Бизнесте корпоративті әлеуметтік жауапкершілік кодексінің беретін басымдықтарын анықтадық. Бұған шетел және корпоративті әлеуметтік жауапкершілік кодесін қабылдаған отандық ірі компаниялардың тәжірибесін пайдаландық. Ол үшін шетел тәжірибесінде КӘЖ үлгілерін салыстырып, кесте түрінде талдап көрсеттік.

Ұсыныстар қабылданып, компанияларда түрлі деңгейде КӘЖ принциптері орындалып жатса, әлеуметтік жауапкершілікті қоғамға біртіндеп көшеміз.

Сараптай келе, бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі – Қазақстан халқының әлеуметтік жағдайын жақсартуда ең ауқымды фактор екеніне көзімізді жеткіздік.

 

 

 

 

 

 

 

№ 1 қосымша

 

Источник: ИС ПАРАГРАФ, 29.07.2009 13:59:56

 

З а к о н

Республики Казахстан 

 

О частном предпринимательстве

(с изменениями и дополнениями по состоянию на 17.07.2009 г.) 

 

См. о внесении изменений в настоящий Закон:

Закон РК от 12 января 2007 года № 224-III (вводятся в действие по истечении трех лет шести месяцев со дня введения в действие настоящего Закона) 

 

Глава 1. Общие положения	(статьи 1 - 5)
Глава 2. Субъекты частного предпринимательства и условия их функционирования	(статьи 6 - 13)
Глава 3. Компетенция государственных органов в области развития и поддержки частного предпринимательства	(статьи 14 - 17)
Глава 4. Государственная поддержка частного предпринимательства	(статьи 18 - 23)
Глава 5. Создание объединений субъектов частного предпринимательства и их участие в проведении экспертизы нормативных правовых актов	(статьи 24 - 26)
Глава 6. Регистрация и ликвидация субъектов частного предпринимательства	(статьи 27 - 28)
Глава 7. Государственное регулирование	(статьи 29 - 36)
Глава 8. Государственный контроль за частным предпринимательством	(статьи 37 - 41)
Глава 9. Ответственность государственных органов и должностных лиц при осуществлении государственного контроля, лицензирования и аккредитации	(статьи 42 - 44)
Глава 10. Ответственность субъектов частного предпринимательства	(статьи 45 - 49)
Глава 11. Заключительные положения	(статьи 50 - 51)
Приложение: Виды государственного контроля и надзора

В оригинале оглавление отсутствует 

 

Настоящий Закон регулирует общественные отношения, возникающие в связи с осуществлением физическими и негосударственными юридическими лицами частного предпринимательства, определяет основные правовые, экономические и социальные условия и гарантии, обеспечивающие свободу частного предпринимательства в Республике Казахстан. 

 

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ  

 

В статью 1 внесены изменения в соответствии с Законом РК от 10.12.08 г. № 101-IV (введен в действие с 1 января 2009 г.) (см. стар. ред.); изложена в редакции Закона РК от 17.07.09 г. № 188-IV (см. стар. ред.)

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) бизнес-инкубатор - юридическое лицо, создаваемое для поддержки субъектов малого предпринимательства на этапе их становления путем предоставления производственных помещений, оборудования, организационных, правовых, финансовых, консалтинговых и информационных услуг;

2) социальная ответственность бизнеса - добровольный вклад субъектов частного предпринимательства в развитие общества в социальной, экономической и экологической сферах.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланған әдебиеттер

 

1. Шлихтер А.А. Направления и механизмы взаимодействия социально-ответственного бизнеса с некоммерческим сектором США. – М.: ИМЭМО РАН, 2010. – 104 с.
2. Власть, бизнес, общество в регионах: неправильный треугольник / под ред. Н. Петров и А. Титков; Моск. Центр Карнеги. — М.: Российская политическая энциклопедия (РОССПЭН), 2010.— 431 с.
3. Рябец И.Н. Социальная ответственность бизнеса: социологический аспект анализа //Сучасні суспільні проблеми у вимірі соціології управління: Збірник наукових праць ДонДУУ. Т.Х. Вип.140. Серія «Соціологія». – Донецьк: ДонДУУ, 2009. – С. 134-139.
4. Классификация видов корпоративной социальной ответственности / Н.А. Товма // Альпари. - №4. - 2008. –С. 108-110.
5. Управление корпоративной социальной ответственностью / Н.А. Товма // Банки Казахстана. - №5. - 2009. – С. 40-44.
6. Социальное партнерство и развитие институтов гражданского общества в регионах и муниципалитетах: практика межсекторного взаимодействия / под ред. А.Е. Шадрин; М.: Агентство социальной информации, 2008. — 488 с.
7. Қайырымды Болайық, Ағайын Немесе Бизнестің Әлеуметтік Жауапкершілігі Хақында Бірер Сөз /А. Бижанов // http://www.egemen.kz/?p=5450
8. Соболева И. Социальная ответственность бизнеса: глобальный контекст и российские реалии//Вопросы экономики. -№10, 2004
9. Брусиловский Б. Социальная ответственность бизнеса // http://brusilovskiy.ru/point/social_otv_biznes/
10. Корпоративная социальная ответственность и устойчивое развитие  // http://www.soc-otvet.ru/asi/socialresponsibility
11. Бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі жөніндегі конкурс ресми сайты // http://paryz.kz
12. Социальная ответственность бизнеса // http:// www.rfcor.ru/news_rfc_22.htm
13. Корпоративная социальная ответственность нефтегазовых компаний: Возможные риски и необходимые законодательные инициативы для стимулирования ее развития в Казахстане // http://www.gratanet.com/ru/azerbaijan/services/ecology/products/corporate_social_responsibility_of_petroleum_companies
14. «Қазмұнайгаз» ұлттық компаниясының корпоративті әлеуметтік жауапкершілігі кодексі // http://www.kmg.kz/upload/ecology/social/

kodeks_korporativnoi_i_socialnoi_otvetstvennosti.pdf

15. Указ Президента Республики Казахстан // http://online.zakon.kz/ Document/?doc_id=40150290&Sublink=0
16. З А К О Н Республики Казахстан О Частном Предпринимательстве (С изменениями и дополнениями По Состоянию На 17.07.2009 Г.) // businessforum.kz/files/Law_on_private_entrepreneurship.doc