Бюджеттік төлемдерді жүзеге асыру тәртібі

Түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын жасаудың және бекітудің тәртібі     

 Түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары бюджетке түсетін түсімдердің жиынтық жоспары жобасының, бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің міндеттемелері мен төлемдері бойынша Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 13-16-қосымшаларына сәйкес нысандар бойынша, қаржыландыру жоспарларының жобалары негізінде  жасалады. 
      Түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары бюджет түсімдері сыныптамасының санаттары, сыныптары, кіші сыныптары және ерекшеліктері бойынша жасалатын түсімдердің жиынтық жоспарынан және бюджет шығыстары функционалдық сыныптамасының функционалдық топтары, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар бойынша жасалатын төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарынан тұрады. Түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 16-қосымшасына сәйкес нысан бойынша жасалады. Жергілікті бюджет бойынша төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары функционалдық топтар, бюджеттік бағдарламалар әкімшілері және бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бойынша  жасалады. 
      Бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын жасайды және ағымдағы қаржы жылының 31 желтоқсанына дейін  бекітеді.  
     Бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті орган жергілікті бюджеттік бағдарламалардың бекітілген паспорттарын бес жұмыс күні мерзімінде бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның аумақтық қазынашылық бөлімшесіне (бұдан әрі - аумақтық қазынашылық бөлімшесі) уақтылы ұсынылуын қамтамасыз  етеді.  
      Жергілікті бюджет нақтыланған жағдайда жергілікті бюджеттік бағдарламалардың паспорттары кезекті қаржы жылына арналған жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы мәслихаттың шешімін бекіткеннен кейін бес жұмыс күні мерзімінде аумақтық қазынашылық бөлімшесіне  беріледі. 
      Қазақстан Республикасының Бюджет Кодексінде (бұдан әрі - Бюджет кодексі) көзделген жағдайларда жергілікті бюджетке түзету жүргізу кезінде бюджетті атқару жөніндегі тиісті жергілікті уәкілетті орган жергілікті бюджеттік бағдарламалардың өзгертілген паспорттарын аумақтық қазынашылық бөлімшесіне 5 жұмыс күні ішінде беруді қамтамасыз етеді. 
      Түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына енгізу үшін қабылдаған бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерінің міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландыру жоспарларының жобаларын жиынтықтау жолымен және мынадай шарттарды ескере отырып  жасалады: 
      міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарларындағы бюджеттік бағдарламалардың жылдық сомасы қабылданған республикалық бюджет туралы заңға сәйкес келуі тиіс, ал жергілікті бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бойынша жылдық сома кезекті қаржы жылына арналған жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне, тиісті қаржы жылына арналған жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімін іске асыру туралы жергілікті атқарушы органдардың қаулыларына сәйкес келуі  тиіс; 
      міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландырудың жеке жоспары шығыстарының жиын сомасы міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарындағы бюджеттік бағдарламалар сомасына сәйкес келуі  тиіс; 
      жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландырудың жеке жоспары шығыстарының жиын сомасы міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарындағы бюджеттік бағдарламалардың (кіші бағдарламалардың) сомаларына сәйкес келуі  тиіс; 
      жоғары тұрған бюджеттен төмен тұрған бюджетке берілетін трансферттер мен кредиттердің сомасы төмен тұрған бюджеттің төлемдер бойынша түсімдері мен қаржыландырудың жиынтық жоспарындағы, міндеттемелері бойынша жиынтық жоспарындағы сияқты дәл сондай көлемде және дәл сол айларда жоғары тұрған бюджеттің қаржыландырудың жиынтық жоспарларында  ескеріледі; 
      төмен тұрған бюджеттен жоғары тұрған бюджетке берілетін трансферттер, кредиттерді қайтару сомасы және жоғары тұрған бюджеттен алынған кредиттер бойынша төмен тұрған бюджет төлеген сыйақы сомасы жоғары тұрған бюджеттің түсімдері бойынша жиынтық жоспарындағы сияқты дәл сол көлемде және дәл сол айларда темен тұрған бюджеттің қаржыландырудың жиынтық жоспарларында  ескеріледі; 
      Түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары теңгерімделуі тиіс, бұл жыл басынан өсу қорытындысымен айлар бойынша түсімдерден шығыстардың артуына жол бермеуді білдіреді. 
      Бастапқы қалыптастырылған және бекітілген жиынтық жоспарлар электрондық дерекқор көшірмесі түрінде қаржы жылының соңына дейін сақталады, оған өзгерістер енгізуге жол  берілмейді.  
      Облыстар, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттерін атқару жөніндегі уәкілетті орган кезекті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңды іске асыру туралы Үкіметтің қаулысын бекіткеннен кейін үш жұмыс күні ішінде төмен тұрған бюджеттерге трансферттер мен бюджеттік кредиттерді аударуға байланысты бюджеттік бағдарламаларға әкімшілік ететін орталық атқарушы органға айлар бойынша бөлінген оларға көзделген трансферттер мен бюджеттік кредиттер сомасын береді.  
     Аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттерін атқару жөніндегі уәкілетті орган облыстық бюджеттер бекітілгеннен кейін үш жұмыс күні ішінде төмен тұрған бюджеттерге нысаналы трансферттер мен бюджеттік кредиттерді бөлумен байланысты бюджеттік бағдарламаларға әкімшілік ететін жергілікті атқарушы органға айлар бойынша бөлінген облыстық бюджеттен аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) бюджеттеріне берілетін трансферттер мен бюджеттік кредиттер сомасын береді  және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын, республикалық бюджет бойынша міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның басшысы немесе өзі өкілеттік берген тұлға бекітеді, оларды әзірлеуге жауапты бөлімшенің басшысы қол қояды және олардың мөрімен куәландырылады. Жергілікті бюджеттер бойынша - бюджетті атқару жөніндегі тиісті жергілікті уәкілетті органның басшысы немесе өзі өкілеттік берген тұлға бекітеді, оларды әзірлеуге жауапты бөлімшенің басшысы қол қояды және олардың мөрімен  куәландырылады. 
      Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның басшысы немесе өзі өкілеттік берген тұлға және бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органның басшысы болмаған жағдайда, түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын тиісті бұйрықпен олардың міндеттерін атқару жүктелген тұлғалар  бекітеді. 
      Жоғары тұрған бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары бекітілгеннен кейін екі жұмыс күні ішінде бюджеттік алулар, жоғары тұрған бюджеттен төмен тұрған бюджетке берілген кредиттер мен кредиттерді қайтару бойынша сыйақылар сомасын айлар бойынша бөлуді төмен тұрған бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органға айлар бойынша бөлінген қаржыландырудың жиынтық жоспарларымен бекітілген міндеттемелер мен төлемдер бойынша бюджеттік бағдарламаларды қаржыландырудың жылдық сомаларын бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерінің қаперіне жеткізеді. 
      Жоғары тұрған бюджеттің бюджеттік бағдарламалар әкімшілері міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландырудың жоспарларын бекіткеннен кейін екі жұмыс күні ішінде төмен тұрған бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органның қаперіне айлар бойынша бөлінген жоғары тұрған бюджеттен берілетін нысаналы трансферттер мен кредиттердің сомаларын  жеткізеді. 
      Түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары бекітілгеннен кейін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган екі жұмыс күні ішінде салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің орындалуын бақылауды қамтамасыз ететін мемлекеттік органдарға қаржыландырудың жиынтық жоспарымен бекітілген республикалық бюджетке түсетін айлар бойынша бөлінген түсімдер жоспарын  жібереді.  
      Бюджеттік бағдарламалар әкімшілері қаржыландырудың жиынтық жоспарларымен бекітілген айлар бойынша бөлінген міндеттемелер мен төлемдер бойынша бюджеттік бағдарламаларды қаржыландырудың жылдық сомасын алғаннан кейін 2 (екі) күнтізбелік күн ішінде бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерін қаржыландыру жоспарлары мен қаржыландырудың жеке жоспарларын бекітеді және өзіне ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелер бойынша бекітілген қаржыландырудың жеке жоспарларын қағаз және магнит  тасығыштарында: 
      республикалық бюджет бойынша - өзінің орналасқан орны бойынша аумақтық қазынашылық бөлімшесіне Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 17-қосымшасына сәйкес нысан бойынша 2 данадағы тізіліммен бірге  береді; 
      жергілікті бюджет бойынша - бюджетті атқару жөніндегі жергілікті атқарушы органға  береді. 
      Бюджеттік бағдарламалар әкімшілерін қаржыландыру жоспарлары мен қаржыландырудың жеке жоспарларын орталық атқарушы органның жауапты хатшысы (белгіленген тәртіппен орталық атқарушы органның жауапты хатшысының өкілеттіктері жүктелген лауазымды тұлға), ал мұндай болмаған жағдайда - бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің басшысы бекітеді. 
      Бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің басшысы немесе ол өкілеттік берген тұлға, орталық атқарушы органның жауапты хатшысы (белгіленген тәртіппен орталық атқарушы органның жауапты хатшысының өкілеттіктері жүктелген лауазымды тұлға) болмаған жағдайда, бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерін қаржыландыру жоспарлары мен қаржыландырудың жеке жоспарларын бұйрыққа сәйкес олардың міндеттерін атқаратын тұлғалар  . 
      Бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті орган бюджеттік бағдарлама әкімшісі барлық мемлекеттік мекемелер бойынша бекітілген қаржыландырудың жеке жоспарларын ұсынғаннан кейін бес жұмыс күні ішінде міндеттемелер мен төлемдер бойынша барлық қаржыландырудың жеке жоспарларының жалпы сомасының ҚР ББС-ның әрбір бюджеттік бағдарламасы (кіші бағдарламасы) бойынша және айлар бойына түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарының, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарының сомасына сәйкес келуін тексеруді жүргізеді және аумақтық қазынашылық бөлімшесіне бекітілген қаржыландырудың жиынтық жоспарының бір данасын бекітілген қаржыландырудың жеке жоспарларымен, осы Ереженің 17-қосымшасына сәйкес нысан бойынша екі данадағы тізіліммен бірге қағаз және магнит тасығыштарда  береді. 
      Бюджетті атқару жөніндегі жергілікті атқарушы орган түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарының, жергілікті бюджет бойынша міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарының мемлекеттік мекемелердің барлық қаржыландырудың жеке жоспарлары шығыстарының жиын сомасына сәйкес келуін, сондай-ақ олардың аумақтық қазынашылық бөлімшесіне уақтылы ұсынылуын қамтамасыз  етеді. 
      Аумақтық қазынашылық бөлімшелері республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің орналасқан орны бойынша республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері барлық мемлекеттік мекемелер бойынша қаржыландырудың жеке жоспарларын ұсынғаннан кейін бес жұмыс күні ішінде барлық мемлекеттік мекеме бойынша міндеттемелер мен төлемдер бойынша барлық қаржыландырудың жеке жоспарының жалпы сомасының түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарының, әрбір ҚР ББС бағдарламалары бойынша, айлар бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарының сомасына сәйкес келуін тексеруді жүргізеді және Қазынашылықтың біріктірілген ақпараттық жүйесіне (бұдан әрі - ҚБАЖ) енгізеді. 
      Аумақтық қазынашылық бөлімшелері бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органдар барлық мемлекеттік мекемелер бойынша қаржыландырудың жеке жоспарын ұсынғаннан кейін бес жұмыс күні ішінде міндеттемелер мен төлемдер бойынша барлық қаржыландырудың жеке жоспарының жалпы сомасының түсімдерінің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарының, әрбір ҚР ББС бағдарламасы және кіші бағдарламасы бойынша, айлар бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарының сомасына сәйкес келуін тексеруді жүргізеді және ҚБАЖ-ға енгізеді. 
      Аумақтық қазынашылық бөлімшелер белгіленген талаптарды орындамаған кезде қаржыландырудың жеке жоспарлары түзету үшін республикалық бюджет бойынша - республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшісіне, жергілікті бюджет бойынша - жергілікті бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органға  қайтарылады.  
      Түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары бекітілгеннен кейін төмен тұрған бюджеттерді атқару жөніндегі уәкілетті орган үш жұмыс күні ішінде жоғары тұрған бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органға тиісті бюджеттерге түсетін кірістердің (ерекшеліктер деңгейіне дейін) жоспарының бекітілген айлар бойынша бөлінуін жібереді.  
      Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органнан алынған кірістер түсімдерінің жиынтық жоспарларын (ерекшеліктер деңгейіне дейін) 2 (екі) жұмыс күні ішінде салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің төленуін қамтамасыз ету саласында басшылық етуді жүзеге асыратын мемлекеттік органның қаперіне  жеткізеді.  
     

3.2 Қаржыландырудың жеке жоспарына, түсімдердің жиынтық жоспарына және міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарларына өзгерістер енгізу тәртібі

       Түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына, бюджетке түсетін түсімдердің жиынтық жоспарына, бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің міндеттемелері мен төлемдері бойынша қаржыландыру жоспарына, қаржыландырудың жеке жоспарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу Бюджет кодексінде айқындалған жағдайларда, сондай-ақ бөлінетін бюджеттік бағдарламаларды бөлген кезде, республикалық және жергілікті бюджеттердің ай сайынғы түсімдері мен шығыстарын түзетуді және бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің қаржыландыру жоспарларындағы және қаржыландырудың жеке жоспарларындағы бір бюджеттік бағдарламаның ішіндегі кіші бағдарлама мен шығыстардың экономикалық сыныптамасының ерекшеліктері арасында соманы түзетуді талап ететін факторлар пайда болған кезде жүргізіледі. 
      Түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерінен алынған есепке және өзгерістер негіздемесіне қоса берілетін міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландыру жоспарын өзгертуге өтінімдер негізінде және салықтық, кедендік және бюджетке түсетін басқа да міндетті төлемдердің атқарылуын бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік органдардан алынған есепке және өзгерістер негіздемесіне қоса берілетін кірістер түсімдерінің жоспарларын өзгертуге өтінімдер негізінде бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган қалыптастыратын түсімдердің жиынтық жоспарына, төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына және міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына өзгерістер енгізу туралы анықтамалар арқылы жүзеге  асырылады. 
      Қаржыландырудың жеке жоспарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу мемлекеттік мекемелерден алынған есептемелер және өзгерістер негіздемесі қоса берілген міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландырудың жеке жоспарын өзгертуге өтінімдер (бұдан әрі - мемлекеттік мекеннің өтінімі) негізінде бюджеттік бағдарламалар әкімшілері қалыптастыратын ҚР ББС-ға сәйкес жасалған қаржыландырудың жеке жоспарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы анықтамалар арқылы жүзеге асырылады. 
      Өтінімдер мен анықтамалардағы өзгерістер сомасы мың теңгемен, бөлшек қалдығы бар, үтірден кейін бір белгіден аспайтын санмен көрсетіледі. Өтінімдер мен анықтамалар Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 18-30-қосымшаларына сәйкес нысандар бойынша жасалады. 
      Мемлекеттік мекемелер міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландырудың жеке жоспарына мемлекеттік мекеменің өтінімдерін қалыптастыру және оны бекіту үшін бюджеттік бағдарламалар әкімшілеріне жіберу жолымен тиісті бюджеттік бағдарлама (кіші бағдарлама) бойынша қаржыландырудың жеке жоспарының бекітілген жылдық сомасы шегінде шығыстардың экономикалық сыныптамасы ерекшеліктерінің арасындағы соманы кемітуді (арттыруды) талап ететін факторлар туындаған жағдайда, бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасына сәйкес өзгерістер енгізе  алады. 
      Мемлекеттік мекемелердің міндеттемелері мен төлемдері бойынша қаржыландырудың жеке жоспарына өзгерістер енгізу қаржыландырудың жиынтық жоспарын өзгерістер енгізу, атқарушы құжаттарды орындау, бөлінетін бюджеттік бағдарламаларды, сондай-ақ мемлекеттік борышқа қызмет көрсету және өтеу жөніндегі бюджеттік бағдарламаларды бөлу жағдайларын қоспағанда, айына бір реттен артыққа жол берілмейді.   
      Республикалық бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік бағдарлама бойынша шығыстардың жылдық және ай сайынғы көлемдерін қозғамайтын бюджеттік бағдарламалар шығыстардың экономикалық сыныптамасының ерекшеліктеріне және бюджеттік бағдарламалардың кіші бағдарламаларына қатысты міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландыру жоспарларына, қаржыландырудың жеке жоспарларына өздігінен өзгерістер  енгізеді.  
      Жергілікті бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері бюджеттік бағдарлама (кіші бағдарлама) бойынша шығыстардың жылдық және ай сайынғы көлемдерін қозғамайтын шығыстардың экономикалық сыныптамаларының ерекшеліктеріне қатысты міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландыру жоспарларына, қаржыландырудың жеке жоспарларына өздігінен өзгерістер  енгізеді. 
      Қаржыландырудың жеке жоспарына өзгерістер енгізу үшін әкімші Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 26-27-қосымшасына сәйкес нысандар бойынша үш данада анықтама қалыптастырады. 
      Өтінімдер мен анықтамалардағы өзгерістер сомасы үтірден кейін бір белгіден аспайтын бөлшек қалдығы бар сандық мың теңгемен көрсетіледі. 
      Бюджеттік бағдарламалардың әкімшісі мемлекеттік мекеменің өтінімі негізінде төлемдер мен міндеттемелер бойынша бюджеттік бағдарламалардың әкімшісін қаржыландыру жоспарларын өзгертуге анықтама және мемлекеттік мекемелердің қаржыландырудың жеке жоспарына өзгерістер енгізу туралы анықтама (бұдан әрі - қаржыландырудың жеке жоспарына өзгерістер енгізу туралы анықтама) қалыптастырады. Бюджеттік бағдарламалар әкімшісі қаржыландырудың жеке жоспарына өзгерістер енгізу туралы анықтаманы қалыптастырғанға және мемлекеттік мекеменің өтінімін қарағанға дейін өзі орналасқан жері бойынша аумақтық қазынашылық органына тиісті шығыстарды оқшаулауды жүзеге асыру және Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 31-қосымшасына сәйкес 4-20 "Шығыстар бойынша жиынтық есеп" нысанын беру қажеттілігі туралы хат арқылы өтініш жасайды. Аумақтық қазынашылық органы қаржыландыру жоспарларына өзгерістер енгізу рәсімі аяқталғанға дейін жоспарлы тағайындалуларды өзгерту жоспарланған бағдарламалар, кіші бағдарламалар, ерекшеліктер бойынша мемлекеттік мекеменің міндеттемелерін тіркеуді және оның төлемдерін жүргізуді тоқтата тұрады. 
      Бюджеттік бағдарламалар әкімшісі шығыстардың бюджеттік сыныптамасының тиісті кодтары бойынша операцияларды тоқтата тұрған кезде өзінің ведомстволық бағынысындағы мемлекеттік мекемелерге қаржыландырудың жеке жоспарына жоспарланған өзгерістер енгізу туралы хабарлайды. Бұл ретте мемлекеттік мекемелерге шығыстардың бюджеттік сыныптамасының өзгертілетін кодтары бойынша операцияларды қаржыландырудың жеке жоспарларына өзгерістер енгізу рәсімі аяқталғанға дейін жүргізуге тыйым  салынады.  
     Мемлекеттік мекеменің өтінімі мыналар ескеріле отырып қалыптастырылады: 
      ерекшелік сомаларын ағымдағы айдан алдағы айларға және керісінше аударуға тыйым  салынады; 
      жоспарлы тағайындаулар мен жасалған кассалық шығыстардың сомалары арасындағы сәйкестікті  сақтауды;  
      төлемдер бойынша жоспарлардың сомасы жылдың басынан басталған кезеңде сол қаржы жылының кезеңіне міндеттемелер бойынша жоспарлардың сомасынан асып кетпеуі тиіс болған кезде міндеттемелер бойынша қаржыландыру жоспары мен төлемдер бойынша қаржыландыру жоспары арасындағы арақатынастың  сақталуы; 
      қабылданған, бірақ ақы төленбеген  міндеттемелерді; 
      инкассолық өкімдердің  болуын; 
      шығыстардың экономикалық сыныптамасының ерекшеліктері бойынша жоспарлы соманы қабылданған міндеттемелерді шегере отырып, жоспарлы тағайындалулардың сомасына азайту жасалуы  мүмкін; 
     жоспарлы сомаларды бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасының бір-бір ерекшеліктері бойынша арттыру (кеміту) жеке қаржыландыру жоспарында көзделген бюджеттік бағдарлама (кіші бағдарлама) бойынша айдың қорытынды сомасы шегінде басқа ерекшеліктер бойынша жоспарлы соманы кеміту (арттыру) есебінен, бюджеттік бағдарлама (кіші бағдарлама) бойынша жылдық сома шегінде жүзеге асырыла  алады; 
      бір бюджеттік бағдарлама шегінде бюджеттік кіші бағдарламалар арасындағы қаражатты қайта бөлу жергілікті бюджеттік бағдарламаларды (кіші бағдарламаларды) қоспағанда, бюджеттік бағдарлама бойынша жылдық сомалар шегінде  жүргізіледі. 
      Мемлекеттік мекеменің өтініміне басшы немесе өзі өкілеттік берген тұлға, оларды жасауға міндетті мемлекеттік мекеменің құрылымдық бөлімшесінің басшысы, ал соңғысы болмаған кезде - тиісті бұйрықтармен міндеттерді атқару жүктелген тұлғалар қол қояды және өзгерістерге есептемелер мен бірге олардың негіздемесі ағымдағы айдың 10 күнінен кешіктірілмей тиісті бюджеттік бағдарламалар әкімшісіне беріледі. 
           Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің көзделген талаптар сақталған кезде бюджеттік бағдарламалар әкімшісі қаржыландырудың жеке жоспарына өзгерістер енгізу туралы анықтаманы бекітеді.  
      Республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшісі қаржыландырудың жеке жоспарына өзгерістер енгізу туралы анықтаманы 3 (үш) данада бекітеді, олардың біреуін мемлекеттік мекемеге, екіншісін өзінің орналасқан орны бойынша аумақтық қазынашылық бөлімшесіне Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің  17-қосымшасына сәйкес нысан бойынша екі данадағы тізіліммен бірге жібереді, үшіншісін өзінде қалдырады.  
      Жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшісі қаржыландырудың жеке жоспарына өзгерістер енгізу туралы анықтаманы 4 (терт) данада бекітеді, олардың біреуін мемлекеттік мекемеге жібереді, екіншісін өзінде қалдырады және біреуін Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 17-қосымшасына сәйкес нысан бойынша екі данадағы тізіліммен бірге аумақтық қазынашылық бөлімшесіне жібереді, төртіншісін тиісті бюджеттік атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органға олар бюджеттік мониторинг жүргізген кезде пайдалануы үшін жібереді. 
      Қаржыландырудың жеке жоспарларына өзгерістер енгізу туралы анықтамаларды бюджеттік бағдарламалар әкімшілері аумақтық қазынашылық бөлімшесіне бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган белгілеген пішімдегі қағаз және магниттік (электронды) тасығыштарда мынадай тәртіппен  береді: 
      қаржыландырудың жиынтық жоспарына енгізілетін өзгерістерге қатысты қаржыландырудың жеке жоспарына өзгерістер енгізу туралы анықтама қаржыландырудың жиынтық жоспарына өзгерістер енгізу туралы анықтама бекітілген күннен бастап екі жұмыс күнінен кешіктірілмей беріледі; 
      қаржыландырудың жиынтық жоспарына енгізілетін өзгерістерге қатысты емес қаржыландырудың жеке жоспарына өзгерістер енгізу туралы анықтама ағымдағы жылдың жиырмасыншы күнінен кешіктірілмей айына кемінде бір рет, ал ағымдағы қаржы жылының соңғы айында - ағымдағы жылдың оныншы күнінен кешіктірмей  беріледі. 
      Бюджеттік бағдарламалар әкімшісі қаржыландырудың жеке жоспарына өзгерістер енгізу туралы анықтаманы бекіткеннен кейінгі кезеңде мемлекеттік мекеме міндеттемелерді қабылдауы немесе кассалық шығыстарды жүргізуі және ББС сәйкессіздігі, жоспарлық тағайындаудың дұрыс бөлінбеуі себептері бойынша жоспарлы тағайындалулар жеткіліксіз болған кезде аумақтық қазынашылық бөлімшесі бюджеттік бағдарламалар әкімшісіне анықтаманы орындаусыз  қайтарады. 
     Бюджеттік бағдарлама бойынша, ал жергілікті бюджет бойынша бюджеттік бағдарлама (кіші бағдарлама) бойынша шығыстардың ай сайынғы көлеміне өзгерістер енгізу қажет болған жағдайда, бюджеттік бағдарламалар әкімшілері Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 30-тармағының талаптарын сақтай отырып, бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің міндеттемелері мен төлемдері бойынша қаржыландыру жоспарын өзгертуге өтінім (бұдан әрі - бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің өтінімі) қалыптастырады, оны ол енгізілетін өзгерістердің тиісті негіздемелерімен бірге бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органға  жібереді. 
      Бюджеттік бағдарламалар әкімшісі өтінімді қалыптастырған кезде Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 34-тармағында жазылған ережелерді  сақтайды. 
      Бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің бюджеттік бағдарламалар бойынша, ал жергілікті бюджеттер бойынша бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бойынша шығыстардың ай сайынғы көлемдеріне өзгерістер енгізу жөніндегі өтінімін бюджеттік бағдарламалар әкімшісі бюджеттік бағдарлама (кіші бағдарлама) бойынша көзделген сомалар шегінде мемлекеттік мекемелердің өтінімдеріне сәйкес қалыптастырады. 
      Жоғары тұрған бюджеттен алынатын трансферттер мен кредиттер бойынша бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің қаржыландыру жоспарларын өзгертуге өтінім төмен тұрған бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган жоғары тұрған бюджеттің тиісті бюджеттік бағдарламалар әкімшісіне береді, оның негізінде жоғары тұрған бюджеттің бюджеттік бағдарламалар әкімшісі осы бөлімде белгіленген тәртіппен жоғары тұрған бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органға өтінім ұсынады. 
      Ағымдағы айдың қаржыландыру жоспарларына өзгерістер енгізуге арналған өтінімді бюджеттік бағдарламалар әкімшілері бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органға ұсынылатын өзгерістердің негіздемелерін қоса бере отырып, мынадай тәртіппен  береді: 
      аумақтық бөлімшелері және ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелері жоқ республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшілері ағымдағы айдың бесінші күніне дейін  береді; 
      аумақтық бөлімшелері және ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелері бар республикалық бюджеттік бағдарламалар әкімшілері ағымдағы айдың он бесінші күніне дейін  береді; 
      жергілікті бюджеттік бағдарламалар әкімшілері ағымдағы айдың он бесіне дейін  береді. 
      Қаржыландырудың жиынтық жоспарын өзгертуге арналған өтінімді бюджеттік бағдарламалар әкімшілері айына кемінде бір рет ұсынады. 
      Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе жергілікті атқарушы органның шешімі бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарларын өзгертуге, сондай-ақ өкілдік шығындарға қаражат бөлуге немесе атқарушы парақтарды орындау үшін бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің өтінімі - ағымдағы ай ішінде, ал соңғы айда - ағымдағы қаржы жылының аяқталуына үш жұмыс күні қалғанда  қабылданады. 
      Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органға немесе бюджетті атқару жөніндегі жергілікті атқарушы органға бөлінетін бюджеттік бағдарламаларға байланысты жоспарларды, мемлекеттік борышқа қызмет көрсету мен өтеуді, бағамдық айырманы, бағаның өзгеруі мен заттай тұтыну көлемі есебінен пайда болған жете пайдаланылмаған қаражат қалдықтарын, бос қызмет орындарының бар болуы, ақысыз демалыс беру және уақытша еңбекке жарамсыз парақтары бойынша төлемдер есебінен ағымдағы шығындар бойынша үнемдеуді, сондай-ақ жоспарланғанға қарағанда бюджет қаражатын алушылардың іс жүзіндегі санын азайтуды, кредиттер, қарыздар бойынша сыйақы ставкасын өзгертуді қоспағанда, міндеттемелер мен төлемдер бойынша ағымдағы айдың жоспарларын өзгертуге арналған өтінімді алдағы айларға ауыстыра отырып беруге жол берілмейді. 
      Бюджетті атқару жөніндегі орталық немесе жергілікті уәкілетті органға өткен айлардың жоспарларын арттыру жолымен алдағы айлардың жоспарларын азайтуға арналған өтінімдер беруге жол беріледі, бұл ретте осы өзгерістер өткен есепті кезеңді қозғамауы  тиіс. 
      Бюджеттік бағдарламалар әкімшісі бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органға қаржыландыру жоспарларына өзгерістер енгізуге өтінімді қағаз түрінде және магниттік (электрондық) тасығыштармен береді. 
      Қаржыландыру жоспарларын өзгертуге бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің өтініміне орталық атқарушы органның жауапты хатшысы (белгіленген тәртіппен орталық атқарушы органның жауапты хатшысының өкілеттіктері жүктелген лауазымды тұлға), ал мұндай болмаған жағдайда - қаржыландыру жоспарын жасауға жауапты бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің басшысы және бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің құрылымдық бөлімшесінің басшысы, ал олар болмаған кезеңде - тиісті бұйрықтармен олардың міндеттерін орындау жүктелген тұлғалар қол қояды және ол бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің мөрімен куәландырылады. 
      Бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган міндеттемелер мен төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына өзгерістер енгізу үшін бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің өтінімдерін қарайды және олар мақұлдаған жағдайда, төлемдер мен міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарларына өзгерістер енгізу туралы анықтама  қалыптастырады.  
      Анықтаманы қалыптастыру Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 34-тармағында көзделген тәртіппен, сондай-ақ мынадай шарттарды ескере отырып  жүргізіледі: 
     Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 19-тармағына сәйкес түсімдердің жиынтық жоспарының және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарының теңгерімділігін сақтау; 
      жиынтық жоспардың "Республикалық және жергілікті бюджеттердің тапшылығын қаржыландыру (профицитін пайдалану)" бөлімінде түсімдер мен өтеудің көлемін өзгерту бюджет тапшылығын қаржыландырудың (профицитін пайдаланудың) бекітілген (нақтыланған) көлемін сақтау шартымен ғана жүзеге  асырылады. 
      Төмен тұрған бюджеттерді атқару жөніндегі уәкілетті органдардың бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің өтінімдері жоғары тұрған бюджеттерді атқару уәкілетті орган ол түскен күннен бастап бес жұмыс күні ішінде  қаралады. 
      Бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган ұсынылған өзгерістер бойынша негіздемені және Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 34-41-тармақтарында белгіленген шарттардың сақталуын тексереді. 
      Егер бюджеттік бағдарламалар әкімшілері өтінімдерінің сомасы ағымдағы қаржы жылының басынан бастап түзетілетін кезең бойынша төлемдер бойынша шығыстардың бюджетке түсетін түсімдерден асып кетуіне әкеп соқтырса, сондай-ақ бұл ретте Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 34-41-тармақтарында айқындалатын басқа да шарттар бұзылса, онда бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің өтінімін қабылдамайды. Бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган қаржыландырудың жиынтық жоспарларына өзгерістер енгізу туралы анықтаманы бекіткеннен кейінгі бір жұмыс күні ішінде оны қағаз тасығышта тиісті бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің қаперіне  жеткізеді.  
      Бюджеттік бағдарламалар әкімшісі бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органнан немесе бюджетті атқару жөніндегі жергілікті атқарушы органнан алған төлемдер мен міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарларына өзгерістер енгізу туралы анықтаманың негізінде дәл сол күні бюджеттік бағдарламалар әкімшісінің жиынтық қаржыландыру жоспарларына өзгерістер енгізеді және қаржыландырудың жеке жоспарларына өзгерістер енгізу туралы анықтамаларды  бекітеді.  
      Өзгертілген заңнамалық актілерді іске асыруға қажетті өзгерістерді қоспағанда және Бюджет Кодексінде көзделген бюджет түзетілген жағдайда, өткен айлардағы (қалыптасқан есепті кезең үшін) бекітілген түсімдердің жиынтық жоспарына өзгерістер мен толықтырулар енгізуге жол берілмейді.  
      Бюджеті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган түсімдердің жиынтық жоспарына өзгерістер енгізу туралы бекітілген анықтамалардың негізінде салық және бюджетке түсетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік органдарға республикалық бюджет кірістері түсімдерінің жоспарын  жібереді.  
      Бұл ретте, егер республикалық бюджет кірістері түсімдерінің ұсынылатын жоспарларында ерекшеліктер бойынша жоспарларды өзгерту айлық жоспарлы соманы өзгертпей тек облыстар тұрғысында ғана жүргізілсе, онда Анықтама Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 28-қосымшасына сәйкес нысан бойынша жасалады. 
      Салықтық және бюджетке түсетін басқа да міндетті түсімдердің, салықтық емес түсімдердің, негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдердің, трансферттердің, бюджеттік кредиттерді өтеу, мемлекеттің қаржы активтерін сатудан түсетін сомасының, қарыздардың бюджетке түсетін түсімдерінің жиынтық жоспарына өзгерістер енгізуді бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган кредиттік шарттарға, қарыз шарттарына, борышты қайта құрылымдау келісіміне енгізілген өзгерістердің негізінде және Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 30-тармағында белгіленген тәртіппен мемлекеттің қаржы активтерін сату жоспарын өзгертудің негізінде аталған түсімдер тізбесі бойынша оларға өзара қатынасы бар органдардың өтінімдері бойынша жүзеге  асырады. 
      Түсімдердің болжамдық жылдық сомасын өзгертуге кезекті қаржы жылына арналған республикалық бюджетті нақтылаған кезде ғана жол беріледі. 
      Түсімдердің жиынтық жоспарына және жоғары тұрған бюджеттен төмен тұрған бюджетке берілген бюджеттік кредиттер бойынша сыйақылардың, жоғары тұрған бюджеттен темен тұрған бюджетке берілетін бюджеттік кредиттерді өтеу сомасының жоғары тұрған бюджетке түсетін түсімдер жоспарына өзгерістер енгізуді төмен тұрған бюджеттер кірістерінің жоспарын асыра орындаудың, кредит шарттарының талаптарын өзгерту негізінде және жоғары тұрған бюджет түсімдерінің бірдей ай сайынғы сомасын және төмен тұрған бюджеттердің тиісті шығыстарының сомасын сақтап қалу мақсатында төмен тұрған бюджеттерді атқару жөніндегі уәкілетті органдардың өтінімі бойынша жоғары тұрған бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган  жүргізеді. 
       Кірістердің түсімдері, кредиттерді өтеу, мемлекеттің қаржы активтерін сатудан түскен түсімдерді, қарыздарды өтеу жоспарларын өзгертуге өтінімдер қабылданбаған кезде бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган бас тарту себептері мен негіздемесін көрсете отырып, өтінім берген мемлекеттік органға, төмен тұрған бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органға жоспарларды өзгертуден бас тартатыны туралы хабардар етеді.  
      Жоғары тұрған бюджеттен алынатын трансферттер мен кредиттер бойынша төлемдер мен міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарларына өзгертулер енгізу туралы анықтаманы Ереженің осы бөлімінде белгіленген тәртіппен және төмен тұрған бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 29-30-қосымшаларына сәйкес жоғары тұрған бюджеттің тиісті бюджеттік бағдарламалар әкімшісі ұсынған жоғары тұрған бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органның анықтамасы негізінде қалыптастырады.  
      Төмен тұрған бюджеттердің жоғары тұрған бюджеттерге трансферттерді беруіне, борышқа қызмет көрсету мен оны өтеуге байланысты шығыстар бойынша төмен тұрған бюджетті қаржыландырудың жиынтық жоспарына өзгерістер енгізу туралы анықтаманы Ереженің осы бөлімінде белгіленген тәртіппен және жоғары тұрған бюджеттің уәкілетті органы ұсынған жоғары тұрған бюджет түсімдерінің жиынтық жоспарына өзгерістер енгізу туралы анықтама негізінде төмен тұрған бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган қалыптастырады.  
      Бюджетті атқару жөніндегі жергілікті атқарушы орган жергілікті бюджет бойынша түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына өзгерістер енгізу туралы анықтаманың бір данасын оларды бекіткеннен кейін екі жұмыс күні ішінде аумақтық қазынашылық бөлімшесіне қағаз және магнит тасығыштарда  береді. 
     Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджетін атқару жөніндегі жергілікті атқарушы орган бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органға электрондық дерекқор түрінде есептіден кейінгі айдың 15 күнінен кешіктірмейтін мерзімде облыс, республикалық маңызы бар қала, астана бойынша кірістер түсімдерінің нақтыланған жиынтық жоспарын ұсынады, кейіннен ілеспе хатты қағаз тасығышта растайды. Бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті орган салық, және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің орындалуын бақылауды қамтамасыз ететін мемлекеттік органға жергілікті бюджеттердің кірістері түсімдерінің нақтыланған жоспарын  жібереді. 
      Республикалық бюджет туралы заңға немесе жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу арқылы республикалық және жергілікті бюджеттерді нақтылау кезінде мемлекеттік мекемелер қаржыландырудың жеке жоспарларын, бюджеттік бағдарламалар әкімшілері - бюджеттік бағдарламалар әкімшілерін қаржыландыру жоспарларын, бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган - бюджетке түсетін түсімдердің жиынтық жоспарын, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарын Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 5-тарауында белгіленген тәртіппен оларға өзгерістер енгізу жолымен  нақтылайды.  
      Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе жергілікті атқарушы органның республикалық бюджет туралы заңын іске асыру туралы қаулысына немесе мәслихаттың жергілікті бюджет туралы шешіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің немесе жергілікті атқарушы органның қаулыларын қабылдаған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органға жылдық жоспарлы сома өзгертілген бюджеттік бағдарламалар бойынша, ал жергілікті бюджет бойынша бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бойынша қаржыландыру жоспарларын өзгертуге өтінім  ұсынады. 
      Бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері қосымша бюджеттік бағдарламалар бойынша, жергілікті бюджеттер бойынша бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) бойынша бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органға Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 2-11-тармақтарына сәйкес міндеттемелер мен төлемдер бойынша бюджеттік бағдарламаларды қаржыландыру жоспарларының жобаларын тапсырады. 
      Республикалық бюджет нақтыланған жағдайда, кезекті қаржы жылына арналған бюджет түсімдерінің сыныптамасына сәйкес түсімдердің жылдық болжамдық сомаларын бекіту туралы бұйрыққа өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның бұйрығы кезекті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заң қабылданған күннен бастап бес күннің ішінде  бекітіледі. 
    Бюджет нақтыланғанға дейін кезекті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңға және жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу арқылы бюджеттерді түзетулер негізінде (бұдан әpi - бюджетті түзету) жиынтық жоспарларға енгізілетін түсімдер мен шығыстар сомасының барлық ағымдағы өзгерістері, сондай-ақ оларды ай сайынғы бөлгендегі өзгерістерді бекітілген бюджеттің электрондық дерекқорының қайталама көшірмесінде жүзеге  асырылады. 
      Бекітілген бюджеттің электрондық дерекқорының қайталама көшірмесіне енгізілетін түзетулер нәтижесінде түзетілген бюджет қалыптастырылады. 
      Кезекті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңға немесе жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заңға немесе мәслихаттың шешіміне сәйкес қалыптастырылған, бөлінетін бюджеттік бағдарламаларды бөлуге байланысты түзетуден басқа, сол сияқты бюджетті нақтылауға дейін жүргізілген түзетуді де ескеретін түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспары ағымдағы қаржы жылына арналған нақтыланған бюджетке сәйкес  келеді. 
      Нақтыланған бюджет бойынша жиынтық жоспарларды қалыптастыру бюджеттің нақтыланған көрсеткіштері бойынша бөлінетін бюджеттік бағдарламаларды бөлуге байланысты түзетулерді қоспағанда, түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына өзгерістер енгізуге анықтамалар енгізу арқылы түзетілген бюджеттік электрондық дерекқорында жүзеге  асырылады. 
       Бюджет кодексінің 111-бабының 2-тармағының 2) тармақшасына және 3-тармағының 3) тармақшасына сәйкес бір бюджеттік бағдарламалар әкімшісі бойынша бюджетте бекітілген бюджеттік бағдарламаның қаражатын түрлі бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері арасында бөлу туралы шешім қабылданған кезде бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган осы Ереженің 5-тарауында белгіленген тәртіппен бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган қалыптастыратын түсімдердің және төлем бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына өзгерістер енгізу туралы анықтамалардың негізінде түсімдердің және төлем бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу жолымен түзетілген бюджетте осы өзгерістерді көрсетеді. 
           Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі уәкілетті орган Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 57-тармағында көрсетілген негіздерде бюджет комиссиясының қарауына белгіленген тәртіппен бюджеттік бағдарламалар тізбесін, ал жергілікті бюджеттер бойынша бюджет қаражатының қолда бар қалдықтары шегінде оларды ағымдағы қаржы жылы қаржыландыру жөніндегі ұсыныспен бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) тізбесін енгізеді.  
      Республикалық бюджет комиссиясының шешімі негізінде мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган бюджет қаражатының қалдықтары есебінен тиісті бюджеттік бағдарламалардың жылдық жоспарлы тағайындауларын арттыру жөніндегі Қазақстан Республикасы Үкіметі қаулысының жобасын әзірлейді және оны белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарауына енгізеді. Тиісті бюджет комиссиясы шешімінің негізінде мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган кезекті қаржы жылына арналған жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімін іске асыру туралы және жергілікті бюджеттік бағдарламалардың паспорттарын бекіту туралы жергілікті атқарушы органның қаулысының жобасын әзірлейді және оны белгіленген тәртіппен тиісті жергілікті атқарушы органның әкімдігіне  енгізеді. 
           Қаржы жылының ішінде орталық мемлекеттік органдарды, жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдарды және оларға ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелерді құрған, таратқан, қайта ұйымдастырған, олардың функцияларын өзгерткен жағдайда мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган таратылған және қайта ұйымдастырылған мемлекеттік органдардың құқықтық мирасқорлары жаңадан құрылған мемлекеттік органдардың және оның ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелердің функцияларын айқындайтын нормативтік құқықтық актілердің негізінде ҚР ББС-ке өзгерістер мен толықтырулар  енгізеді. 
      Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган орталық мемлекеттік органдарды және оларға ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелерді ұйымдастыруға, таратуға, қайта ұйымдастыруға, олардың функцияларын өзгертуге байланысты бекітілген (нақтыланған) республикалық бюджеттің көрсеткіштерін түзету жөніндегі қаулының жобасын әзірлейді және оны Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарауына енгізеді. 
      Мемлекеттік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган тиісті бюджеттік бағдарламаларды (кіші бағдарламаларды) кезекті қаржы жылына арналған жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімімен бекітілген (нақтыланған) осы бюджеттік бағдарламалардың жалпы сомасы шегінде біріктірумен, бөлумен, берумен байланысты кезекті қаржы жылына арналған жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімін іске асыру туралы және кезекті қаржы жылына арналған жергілікті бюджеттік бағдарламалардың паспорттарын бекіту туралы жергілікті атқарушы органның қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы жергілікті атқарушы органның қаулысының жобасын әзірлейді және тиісті жергілікті атқарушы органның әкімдігіне  енгізеді. 
      Бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті орган Бюджеттің атқарылуы және оған кассалық қызмет көрсету ережесінің 5-тарауыңда белгіленген тәртіппен жоспарлы тағайындауларға көшіру бөлігінде берілетін, бөлінетін бюджеттік бағдарламалар бойынша түсімдердің және төлемдер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына, міндеттемелер бойынша қаржыландырудың жиынтық жоспарына, ал жергілікті бюджеттер бойынша кезекті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда және жергілікті бюджеттер туралы мәслихаттардың шешімдерімен бекітілген берілген бюджеттік бағдарламалардың жалпы сомасы шегінде бюджеттік бағдарламалар (кіші бағдарламалар) көшіру бөлігінде өзгерістер енгізеді. Жүргізілген кассалық шығыстарды көшіруді аумақтық қазынашылық бөлімшелер жүзеге  асырады. 
      Жоспарлы тағайындаулар мен бұрын жүргізілген кассалық шығыстарды көшіруді бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органның хатының негізінде аумақтық қазынашылық бөлімшелері мынадай  жағдайларда:  
      мемлекеттік органдарды, мекемелерді құрған, қайта ұйымдастырған, таратқан немесе   қосқан; 
      республикалық және/немесе жергілікті бюджеттерді  нақтылау; 
     ҚР ББС-ға өзгерістер  енгізген; 
      аумақтық қазынашылық бөлімшеде мемлекеттік мекеменің қызмет көрсетілу орны  өзгерген; 
      шығыстардың экономикалық сыныптамасы ерекшеліктерінің құрылымына шығыстардың түрлерін өзгерту бөлігінде өзгерістер енген; 
      ағымдағы қаржы жылы ішінде бюджеттік бағдарламалар әкімшісіне ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есепті орталықтандыру/орталықсыздандыру туралы шешім қабылдаған жағдайда жүзеге асырады.

3.3  Қызылорда облысының бюджетінің атқарылуы есебіне талдау

Облыстық бюджет және Қызылорда қаласы мен аудандардың  бюджеттерінің қорытындысының жеке және жалпы бюджеттері келесі көрсеткіштермен сипатталады:

1-кесте.  2008 жылғы Қызылорда облысының бюджетінің атқарылуы                                                                                                         мың теңге

Ескертпе: Қызылорда  облыстық қаржы басқарамасы мәліметтері

         Облыс       бойынша    кіріс   жоспары   республикалық   бюджеттен    алынған Трансферттерді   қоса  алғанда 103,4 %  орындалды,  (түзетілген бюджет 56249336 мың теңге 58180706 мың теңгеге орындалды.

        2008 жылы  облыс  бойынша  жергілікті  бюджеттің   өз  табыстары  (кірістері) 19670803 мың теңгеге жетіп, түзетілген жылдық жоспар (17737511 мың теңге) 110,9 пайызға, немесе 1933292 мың теңгеге артық орындалды.    

        Оның  ішінде,  салықтық  түсімдер 112,9%,  салықтық емес  түсімдер  114,5%,  негізгі капиталды сатудан түсімдер бойынша 86,4% пайызға орындалды.

Ескертпе: Қызылорда  облыстық қаржы басқарамасы мәліметтері

         Қазақстан Республикасының Салық  кодексінің 45-53 баптарына сәйкес  мерзімінде төленбеген салық  берешектерін өндіру жөнінде  2008 жылы салық қызметі органдары төмендегідей шараларды қолданған:

         салық берешегі бар 859 салық  төлемгерінің банкттік шоттарының  шығыс операциялары тоқтатылды;

         берешек  сомасы  221779,0 мың теңгені   құрайтын  421 салық төлемгерінің  берешек қарызы есебіне мүлкіне  шектеу жасау туралы шешім шығарылды;

         берешек  сомасы 1391460,0 мың теңгені   құрайтын  7891 салық төлемгерінің  банктік есеп шоттарына инкассалық  өкімдер қойылып, одан 842573,0 мың  теңге бюджетке өндірілді; 

         1592  салық төлемгерінің  кассаларындағы  нақты ақшаларынан 55907,0  мың теңге салық берешегі бюджетке өндірілді;

         салық төлеушіге берешегі бар   үшінші  тұлғалардың, яғни 77 дебитордың  банктік  шоттарына 1135725,0 мың  теңге көлемінде инкассалық өкімдер  қойылып, одан 24411,0 мың теңге берешек  өндірілді; 

         салық төлемгерілерінің  берешегіне  шектеу жасалынған мүліктерін  мамандандырылған аукциондарда  сату арқылы  14790,0 мың теңге  бюджетке өндірілді. 

Облыс бюджетінің түзетілген бюджет бойынша шығындары 57135754 мың теңге  болса, 53784436 мың теңгеге орындалды, яғни  94,1 %.

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 25 қаңтардағы №57 «2005 жылы облыстық бюджеттерді, Астана және Алматы қалаларының  бюджеттерін тұрғын үй құрылысын  салуға несиелендірудің кейбір мәселелері туралы» қаулысына сәйкес облыс бюджетінің шығыстарында республикалық бюджеттен бұдан бұрын ипотекалық тұрғын үй құрылысын жүргізу үшін алынған несиені қайтару үшін нөлдік ставкамен 3 жыл мерзімге берілген 937000 мың теңге қаралды. Аталған қаржы республикалық бюджеттің кірісіне толығымен және несиелендіру келісім шартында белгіленген мерзімде, яғни 2008 жылдың 20 желтоқсанына дейін аударылып берілді.

 Ипотекалық тұрғын үй құрылысына  алынған 285000 мың теңге несие  толығымен игерілді.

Бюджет тапшылығы қаржы жылының  басында қалыптасқан 1118709 мың теңге қалдықтарды бағыттау арқылы жабылды.

2008 жылы облыс бойынша барлығы 36 рет бюджет нақтыланды, оның ішінде облыстық бюджет 3 рет, қалалық және аудандық бюджеттер 33 рет.

Облыстың жергілікті атқарушы органдарының резерві есебінен барлығы 642302 мың теңге бағытталды, оның ішінде 639066 мың теңгесі немесе 99,5 %-ға игерілді, аудандық және Қызылорда қаласының жергілікті атқарушы органдарының резервінен барлығы 224405 мың теңге бағытталып, оның 224370 мың теңгесі игерілді немесе 99,9 % (облыстық және аудандық (қалалық) бюджеттердің резервінен бағытталған сомаларды ажырату кестесі қоса тігілді).