Автор работы: Пользователь скрыл имя, 24 Января 2013 в 17:52, курсовая работа
Ақша – бұл барлық тауарлардың құнын өлшейтін, жалпыға балама айрықша тауар. Өндіріс және бөлу процесіндегі адамдар арасындағы қатынасты бейнелейтін, тарихи турде дамып келген экономикалық категория.
Ақшаның экономикалық категория ретіндегі мәні, оның мынадай үш қасиетінің біртұтастығынан байқалады:
• жалпыға тікелей айырбасталу формасы;
• айырбас құнының дербес формасы;
• еңбек өлшемінің заттай формасы.
Жалпыға тікелей айырбасталу формасы, оның кез келген материалдық бағалы затқа айырбасталатынын сипаттайды. Екіншісі тауарларды сатумен байланыссыз. Соңғы қасиеті тауар өндіруге жұмсалған еңбектік ақша көмегімен өлшеуге болатын құнын сипаттайды.
Ақшаның қазіргі экономикада атқаратын қызметтеріне мыналар жатады:
1. құн өлшемі және баға масштабы;
2. айналыс (айырбас) құралы;
3. төлем құралы;
4. қорлану және қор жинау құралы
5. дүниежүзілік ақша
Кіріспе
І. Жалпы бөлім. Ақша қаражаттар қозғалысы туралы жалпы анықтама....................
1.1 №7 ҚЕХС бойынша қаржылық есеп беру түрлері....................................
1.2 Ақша қаражаттар қозғалысының мәні мен маңызы...................................
1.3 Ақша қаражаттар қозғалысының есебі........................................................
1.4 Консолидацияланған қаржылық есеп беру................................................
ІІ. Негізгі бөлім. Ақша қаражаттар қозғалысының ҚЕХС бойынша есебі.................
2.1 7 ҚЕХС бойынша «Ақша қаражаттар қозғалысы» туралы есептілік және оның түрлері..........................................................................................................
2.2 Дисконтталған ақша ағымдарын есептеудің негізгі мақсаты..................
2.3 Ақша қаражаттар қозғалысы туралы есептіліктің нысандары................
III. Ақша қаражаттар қозғалысының тәртібі........................................
3.1 АО «Запчасть» қаржылық есеп беру тәртібі........................................
3.2 Ақша қаражаттар есебін АО «Запчасть» бойынша талдау....................
Қорытынды.......................................................................................................
Қолданылған әдебиеттер тізімі......................................................................
«Ақша қаражаттар қозғалысы» туралы есеп – ақша қаражаттар қозғалысы туралы ақпараттарды, ақша қозғалысын операциондық, инвестициялық, қаржылық қызметтер негузунде жіктеп, белгілі бір мерзімде берілуі тиіс.
Бір операция әр түрлі жіктелуі мүмкін. Мысалы несиені өтеу кезіндегі төленетін пайыздар – операциондық қызмет ретінде, ал қалған негізгі бөлігі – қаржылық қызмет ретінде жіктеледі.
Нақты опреациялар, ақша қаражаттарын қолданумен байланысты болмайтын операцияларды (облигациялар мен акцияларға айырбасталатын активтерді шығару және жай акцияға облигацияларды конвертациялау) “ақша қаражаттар қозғалысы” есептілігінен алынып тасталуы тиіс. Мұндай операциялар, өздері жеке немесе ақша қаражаттар қозғалысы есептілігінің соңғы бөлімінде көрсетіліп немесе қаржы есепкерлігіндегі қосымшаларда көрсетілуі тиіс.
Есептіліктің құрамында
қызметтің 3 түрі анық белгіленеді, олар
келесідей тәртіппен
1) Алдымен, есепті мерзімдегі
ақша қаражаттардың өсімі (
2) Содан кейін, есепті
мерзімдегі таза ақша
3) Есептіліктің соңғы
бөлімінде жеке-дара ақша
Ақша қаражаттар қозғалысы
туралы есептіліктегі ақша ағымын қызмет
түрлері бойынша жіктеу инвесторларға
келесілерді бағалауға
а) компанияның ақша ағымын
реттеудің потенциалды
б) компания өзінің міндеттемелерін
орындау мен дивидендтерді
в) Операциондық қызметтегі таза табыс пен тпза ақша ағымы арасындағы айырмашылықтарының себептерін;
г) Ақша қаражаттарын пайдаланумен байланысты есепті мерзімде көрсетілген инвестициялық және қаржылық операциялардың қызметтерін.
Ақша қаражаттар қозғалысы туралы есептілік түзетілген айналым ведомосі негізінде құрылмайды. Осы есептілікті ұйымдастырудың қажетті ақпараттарын негізінен келесідей ақпарат көздерінен алуға болады:
а) белгілі бір мерзімге құрылған бухгалтерлік баланстан;
б) ағымдағы мерзімдегі табыстар мен шығындар есептілігінен;
в) басқа да құралдардан
Есептілікті ұйымдастырудың негізгі сатылары:
Бірінші сатыда а) таза өсімшені анықтау / ақша қорларының азаюы
Бұл өте қарапайым әрекет болып табылады. Себебі, белгілі бір мерзімдегі бухгалтерлік баланстан алынған ақша қаражаттар қалдығын мерзімнің басы мен соңының арасындағы айырмашылықты өте оңай есептеуге болады.
б) операциондық қызметтегі таза ақша қаражаттарын анықтау. Бұл сатыда тек ағымдағы мерзімдегі табыстар мен шығындар туралы есептілігіндегі көрсеткіштерге талдау жасалынып қоймай, сонымен қоса белгілі бір мерзімдегі бухгалтерлік баланстың және басқа көздердің ақпараттарға да талдау жасалынады.
с) Инвестициялық және қаржылық қызметтен түскен таза ақша қаражаттарын анықтау. Бұл талдауда бухгалтерлік баланстағы басқа көрсеткіштердің өзгеруі нәтижесінде олардың ақша қаражаттарының көлеміне әсерін анықтайды.
Екінші сатыда есептеу тәсілімен айқындалған операциондық қызметтің көрсеткіштерін кассалық тәсілдердің көрсеткіштерімен қайта есептеуді қажет етеді. Мұндай қайта есептеуді тікелей және жанама әдісті қолдану арқылы жүзеге асыруға болады.
а) Екі әдісті қолданған
кезде бір нәтижелік көрсеткіш
– операциондық қызметтің таза
ақша қаражаттары көрсетіледі,
дегенмен де, есептеу кезінде
қолданылатын тікелей және
б) 7 ҚЕХС-де көбінесе тікелей әдісті қолдануға мән береді.
Жанама әдіс. Бұл әдіс бірнеше сатылардан өтеді.
1 саты. Бірінші сатыда ақша қаражаттар қозғалысы туралы есептілікті ұйымдастыруда ақша қаражаттарының таза өсімі мен азаюы анықталады. Негізінен бұл ақша қаражатының жыл басы мен жыл аяғының арасындағы айырмашылық.
2 саты. Екінші сатыда операциондық қызметтегі таза ақша қаражаттары анықталады:
а) 7 ҚЕХС байланысты есептеу тәсілін қолдану қажет. Ол шығындармен табыстардың пайда болуы мен көлеміне байланысты қарастырылады.
б) Операциондық қызметтен түскен ақша қаражаттардың табыстары мен шығындарын кассалық әдіс арқылы анықтау қажет. Бұл әдістің мақсаты таза табыс операциялары әсерінің есебімен түзетіледі, ол ақша қаражаты қозғалысының дамуымен байланысты болмайды.
Операциондық қызметтегі таза ақша қаражатын анықтау үшін:
а) қысқа мерзімді активтердің өсімшесін (ақша қаражатын қоспағанда) таза табыстан алынып, ал азаюы таза табысқа қосылады.
б) қысқа мерзімді міндеттердің өсімшесі таза табыстан қосылып, ал оның азаюы таза табыстан алынады.
с) амортизациялық шығындар мен негізгі құрамы сатудан пайда болған шығындар таза табысқа қосылып, ал негізгі құрамы сатудан түскен түсім таза табыстан алынып тасталынады.
3 саты. Үшінші сатыда инвестициялық және қаржылық қызметтегі таза ақша қаражаттары анықталады. Ең бастысы олар, ұзақ мерзімді активтер мен міндеттемелерге қатысты бухгалтерлік баланстың салыстырмалы баптарының негізінде және тағы да басқадай мәліметтерге сүйену негізінде анықталады.
А) егер шоттың сальдосы «Жер»
50000 $-ға өссе және (келісім-шарттың
Б) егер шоттың сальдосы «Жай акциялар» 100000 $-ға өссе және (келісім-шарттың мәліметтерінде көрсетілгендей) акцияларды шығару ақша қаражаттарын төлеумен жүргізілсе, онда ол қаржылық қызметтен түскен ақша қаражаттары болып табылады.
Қарызды өтеу, өзіндік акцияларды сатып алу немесе келісімдерді бұзу – қаржылық қызметтен түскен ақша қаражаттарымен белгіленеді.
Тікелей әдіс. Бұл әдіс бірнеше сатыдан өтеді.
1)саты. Бірінші сатыда таза ақша қаражаттарының өсуі мен төмендеуі
анықталады, яғни ақша қаражаттарының жыл басы мен жыл аяғының арасындағы айырмашылықты көрсетеді.
2)саты. Екінші сатыда табыстар мен шығындардың есебін есептеу тәсілі бойынша айқындалатын операциондық қызметтен түскен таза ақша қаражаттарды қайта есептеудің әрбір көрсеткішін кассалық әдіс бойынша есептеуді көрсетеді:
«Операциондық қызмет» бөлімшесінде ақшаның түсімі мен шығысы тек негізгі топтар арқылы анықталады:
Сатып алушылар мен тапсырысшылардан түскен ақшалардың есебі келесідей формуламен көрсетіледі:
Өткізуден
түскен түсім
Жабдықтаушылармен есеп – айырысу мына формуламен есептеледі:
Сатылған + Қорлардың көбеюі; Кредиторлық қарызардың азаюы
тауарлардың
өзіндік құны - Қорлардың азаюы; Кредиторлық қарыздардың өсуі
Ақшалай төлемдерді операциондық шығындар бойынша есептеу келесі формуламен көрсетіледі:
+ Алдағы кезең шығындарының көбеюі;
Операциондық шығындар Есептелген қарыздық шығындардың азаюы
(тозуы
есептелмегенде)
Табысқа салынатын салық (корпорациялық табыс салығы) бойынша жүргізілетін ақшалай табыстарды есептеудің формуласы келесідей:
Табысқа + Табысқа салынатын салықтық қарыздардың төмендеуі
салынатын
салық - Табысқа салынатын салықтық қарыздардың көбеюі
3) саты. Үшінші сатыда инвестициялық және қаржылық қызметтердің таза ақша қаражаттары анықталады. Ең бастысы олар, ұзақ мерзімді активтер мен міндеттемелерге қатысты бухгалтерлік баланстың салыстырмалы баптары негізінде және басқадай мәліметтерге сүйену негізінде анықталады.
Мысал есеп
Салыстырмалы бухгалтерлік
Қысқа мерзімді активтер: 2005 2004 Өзгерістер
- дебиторлық қарыздар
- Жал бойынша алдағы кезең 15.000$ 10.000$ 5.000$ (+)
Шығындары
- Қорлар
Қысқа мерзімді міндеттемелер:
- Кредиторлық қарыздар
- % бойынша қарыз
- салықтар бойынша қарыздар
Табыстар мен шығындар бойынша есептілік
Табыстар:
- Өнімді өткізуден түскен табыс 400.000$
- Жерді сатудан түскен түсім 20.000$
Жиыны
Шығындар:
- Сатылған тауардың өзіндік құны 280.000$
- Операциондық шығындар
- Негізгі құралдардың
тозуы
- % бойынша шығындар
- Табысқа салынатын салықтық
шығындары
Жиыны
Таза табыс
Осы мәліметтерге сүйене отырып, операциондық қызметтен түскен таза ақша қаражаттарын тікелей және жанама әдіспен есептеу қажет.
1) Операциондық қызметтегі ақша ағымын жанама әдіс бойынша есептеу.
Ақша қаражаттардың қозғалысы туралы есептілік.
Операциондық қызметтегі ақша қаражаттардың қозғалысы:
- Таза табыс