Кәсіпорын өнімінің бәсекеге қабілеттілігін арттыру

                                                                                        1-кестенің жалғасы

«Батончик» типті балмұздақ
Сүт майлылығы 3,5%	кг	427
Кілегей майы 82,5%	кг	49
Қант	кг	88,2
Ванилин	кг	0,1
СОМ	кг	63
Тұрақтандырғыш	кг	3,2
Шоколад	кг	200
Жаңғақ	кг	20
Джем	кг	150
Орама	кг	20
Гофрокартон	шт	665
Барлығы	кг	1000,5
Ескертпе – к әсіпорын мәліметтері негізінде есептелген

 

 «ФудМастер» ЖШС-тің өніміне бәсеке қабілеттілігін қамтамасыз ететін технологиялық үрдісі былай  іске  асады.  Бүкіл конвейер аралығнда біздің өнімге адам қолы тимейді: барлық үрдістер автоматтандырылған. Операторлар тек программа береді. Барлық параметрлер, температуралық режим автоматты түрде сақталады, мейлі ол компоненттерді дайындау бөлімі, аппаратты цех, су дайындау бөлімі, алмалы-салмалысыз жуу цехы, мұздатқыш камералар немесе бөлшектеп өлшеу цехы болсын. Заводта, сондай-ақ өзінің зертханасы бар. Ол нағыз қазіргі заманғы құралдармен қамтылған. Мұнда дайын өнімнің және балмұздақтың барлық компоненттерімен қатар ораманың да физико-химиялық және батериологиялық қасиеттері зерттеледі. Кәсіпорын барлық мағынада көз алдында, себебі тамыз айының ортасынан бастап оныңең талғампаз бақылаушылары – оқушылар келеді. Балалар     өздерінің сүйікті балмұздақтары қалай дайындалатынын көріп қана қоймай, дәм татады.

Балмұздақ дайындаудың технологиялық үрдісіне келесі негізгі сатылар кіреді:

1. қоспаны дайындау;
2. қоспаның толуы (пісуі);
3. үздіксіз фрезерлеу;
4. өнімді бөлшектеп өлшеу және қалыптастыру;
5. ширату;
6. орау және орама;
7. ұзақ сақтау.

 

SWOT анализ:

Күшті жақтары

• жоғары сапа
• кең ассортимент
• орамасының тартымдылығы

Әлсіз жақтары

• тұтынушы нарығының маусымдығы

Мүмкіндіктері

• өткізу нарығын басып алу
• экспортқа шығу

Қауып-қатер

• импортты ингредиенттерді жеткізу бойынша кепілдіктің болмауы
• әлемдік нарықтағы бағалардың құбылмалылығы.

Маркетингтік жоспардың мақсаты мыналар:

• Қазақстан нарығында жаңа бірегей өнімді орнықтыру;
• мақсатты нарық сұранысын қанағаттандыру;
• тұтынушыларға сапалы және уақытылы қызмет көрсету.

ТОО «ФудМастер-Айс Крим» өнімдерін Қазақстан Республикасының мына аймақтарында сатады: Астана, Қарағанды, Өскемен, Қостанай, Шымкент, Талдықорған, Алматы және т.б

 

2-кесте. Кәсіпорынның технико-экономикалық көрсеткіштері

 

№	Көрсеткіштер	Өл-шем бір-лігі	2004 жыл	2005 жыл	Ауытқу
					+;-	%
1	Өткізілген өнімнен түскен түсім	мың тг	515581,26	705977,42	190396,16	136,93
2	Өткізілген өнімнің өзіндік құны	мың тг	368255,18	460282,83	92027,65	124,99
3	Жалпы табыс	мың тг	147326,08	245694,59	98368,51	166,77
4	Кезең шығындары	мың тг	217311,13	179610,3	-37700,83	82,65
5	Негізгі қызметтен түскен түсім	мың тг	-69985,05	66084,29	136069,34	94,43
6	Негізгі емес қызметтен түскен түсім	мың тг	46311,15	-9410,33	-55721,48	-
7	Салыққа дейінгі жиынтық табыс	мың тг	-23673,9	56673,96	80347,86	-
8	Таза табыс	мың тг	-23673,9	39671,77	63345,67	-

 

                                                                                      

                                                                                         2-кестенің жалғасы

9	Өткізілген өнімнің 1 теңгесіне келетін шығын	тг	1,14	0,91	-0,23	79,81
10	Өнімнің рентабельділігі	%	-	6,20	9,03	-
11	Сату рентабельділігі	%	-	5,62	8,83	-
12	Өндіріс рентабельділігі	%	-	6,10	8,84	-
13	Жұмыскерлер саны	адам	189,00	238,00	49,00	125,93
14	С.і. жұмысшылар саны	адам	77,00	177,00	100,00	229,87
15	1 жұмыскедің еңбек өнімділігі	мың тг	2727,94	2966,29	238,35	108,74
16	1 жұмысшының еңбек өнімділігі	мың тг	6695,86	3988,57	-2707,29	59,57
17	Жұмыскелердің еңбек ақы қоры	мың тг	71782	94185,1	22403,1	131,21
18	С.і. жұмысшылар еңбек ақы қоры	мың тг	22284,6	58121,2	35836,6	260,81
19	1 жұмыскердің орта айлық еңбек  ақысы	мың тг	379,8	395,74	15,94	104,20
20	1 жұмысшының орта айлық еңбек  ақысы	мың тг	289,41	328,37	38,96	113,46
21	Негізгі құралдардың орташа жылдық құны	мың тг	547824	591867	44043	108,04
22	Айналым құралдарының орташа жылдық құны	мың тг	57173,01	58807,22	1634,21	102,86
23	Қор қайтарымдылығы	тг	0,94	1,19	0,25	126,74
24	Қор сиымдылығы	тг	1,06	0,84	-0,22	78,90
25	Қормен қарулану	мың тг	7114,6	3343,88	-3770,72	47,00
26	Амортизация сомасы	мың тг	105834	91431	-14403	86,39
Ескертпе – к әсіпорын мәліметтері негізінде есептелген

 

Бірінші көрсеткіш өткізген өнімнен түскен түсім 2004 жылы 515581,26 мың теңге, ал 2005 жылы 705977,42 мың теңгені құрады. Яғни, 190396,16 мың теңгеге өскенін көріп отырмыз. Мұның себептері ретінде «ФудМастер» компаниясы 2005 жылы нарыққа жаңа балмұздак     түрлерін шығарған, сонымен қатар өнім сапасы жақсарып, сату             көлемі көбеюі болуы мүмкін. Ал  аталған көрсеткіштің өсуі жалпы табысқа, таза табысқа және де табыстылық көрсеткіштеріне әсерін тигізеді.

 

 

 

Өткізілген өнімнің өзіндік құны 2004 жылы 368255,18 мың теңге,      ал

2005 жылы 460282,83 мың теңгеге дейін өскенін көреміз. Бұл шикізатқа кеткен шығынның өсуіне байланысты. Бұл көрсеткіш кәсіпорын дамуының нашарлауының факторы бола алады.

Жалпы табыс 2004 жылы 147326,08 мың теңге, ал 2005 жылы 245694,59 мың теңгені құрады. Бұл өткізілген өнімнен түскен түсімнің өсуімен байланысты.

Кезең шығындары зерттеліп отырған кезеңде базисті жылмен салыстырғанда 37700,83 мың теңгеге азайған. Бұл жалпы және әкімшілік шығындардың азаюынан болған жағдай.

Негізгі қызметтен түскен түсім жалпы табыстың өзгеруіне байланысты. Біздің кәсіпорында жалпы табыс артып отыр, сондықтан негізгі қызметтен түскен түсім де артты, яғни 136169,34 мың теңгеге.

Таза табыс кәсіпорын табыстылығының абсолютті көрсеткіштерінің маңыздысы болып табылады. Бұл көрсеткіш 2004 жылы теріс мәнде болса, 2005 жылы 63345,67 мың теңгеге артып, 39671,77 мың теңге болды. Яғни кәсіпорын жағдайы жақсарды.

Өткізілген өнімнің бір теңгесіне келетін шығын есепті жылы базисті жылмен салыстырғанда 23 тиынға кеміген, мұның өзі кәсіпорын қызметіне оң әсерін тигізеді.

Негізгі құралдардың орташа жылдық құны 2004 жылы 547824,0 мың теңге болса, 2005 жылы 291867,0 мың теңгені құрады. Бұдан  «ФудМастер» компаниясы 2005 жылы жаңа техникамен қаруланғанын көре аламыз. Осының есебінен қор қайтарымдылығы да 0,25-ке артты. Бұл құбылыс тағы амортизация сомасына да әсерін тигізді. Жаңа техника алғандықтан бұл көрсеткіш 14403,0 мың теңгеге азайып тұр.

Кәсіпорын жұмысының жақсарғанын өнім рентабельділігі, сату және өндіріс рентабельділігінің өсуінен байқауға болады. Жұмыскерлердің еңбек ақы қорының 31 пайызға өсуіне олардың санының 25 пайызға   өсуі себеп  болған. Негізгі құралдардың орташа жылдық құны    өскенімен қормен қарулану төмендеп кеткен оған да себеп жұмыскерлер санының өсуі. Ал амортизация сомасы есепті жылы 13,61 пайызға төмендеді.

Кәсіпорынның қаржы-экономикалық тұрақтылығы ақша қаражаттарын еркін орын алмастыра отырып қолданып, тиімді пайдалану жолымен өнімді өндіру мен сатудың үздіксіз процесін қамтамасыз ете алатын өзінің қаржы ресурстары жағдайын көрсетеді. Қаржы-экономикалық жағдайды талдау арқылы оның қызметін объективті бағалап, кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын нығайту немесе жақсарту және оның іскерлік белсенділігін арттыруға бағытталған басқару шешімдерін қабылдау үшін, басшылыққа нақты ұсыныстар беруге болады.

 

 

 

3-кесте. «ФудМастер» ЖШС-нің қаржы-экономикалық көрсеткіштері

 

№	Көрсеткіштер	2004 ж	2005 ж	ауыт-қуы
1	Рентабельділік көсерткіштері
1.1	Өткізілген өнімнің рентабельділік коэффициенті	-	0,08	0,13
1.2	Сату көлемінің табыстылығы коэффициенті	1,18	0,99	-0,19
1.3	Қордың рентабельділік коэффициенті	1,52	2,6	1,08
1.4	Негізгі қызметтің рентабельділік коэффициенті	0,98	1,58	0,6
1.5	Өндірістің рентабельділігі	-	0,12	0,18
2	Қаржы тұрақтылық коэффициенттері
2.1	Тәуелсіздік  коэффициенті	-0,04	0,12	0,16
2.2	Қарызға алынған және меншікті қаражаттардың арақатынасының коэффициенті	-14,05	2,1	16,15
2.3	Тәуелділік коэффициенті	0,56	0,26	-0,3
2.4	Меншікті айналым қаражаттары мен салынған капитал арақатынасының коэффициенті	0,02	0,3	0,28
3	Іскерлік белсенділік көрсеткіштері
3.1	Капиталдың жалпы айналымдылық коэффициенті	1,09	2,16	1,07
3.2	Негізгі құралдардың айналымдылығы	1,1	2,62	1,52
3.3	Меншікті капиталдың айналымдылық коэффициенті	-27,72	17,36	45,08
3.4	Өткізілген өнімді өндіруге кеткен шығындардың қайтарымдылық коэффициенті	1,16	1,54	0,38
4	Өтімділік көрсеткіштері
4.1	Абсолютті өтімділік коэффициенті	0,37	0,83	0,46
4.2	Жедел өтімділік коэффициенті	0,26	0,3	0,04
4.3	Ағымдағы өтімділік коэффициенті	0,36	0,48	0,12
4.4	Меншікті өтімділік коэффициенті	0,02	0,41	0,39
Ескертпе – к әсіпорын мәліметтері негізінде есептелген